Archeologische Kroniek 1980 - Geschiedenis van Zuid-Holland

Archeologische kroniek van Zuid-Holland over 1980
Afb. 31 Leiden, Overzicht van de
uitgegraven funderingen van de
Onze Lieve Vrouwekerk, gezien
naar het oosten. Foto C. Baars.
de Landscheidingsweg. De kan (hoogte 21 cm, diameter voet 7 cm) vertoont een lichte
roodbrand over de gehele buitenzijde, heeft sterke deuken in de buik en een kneep in
de bovenrand, zodat een snavelvormige tuit is ontstaan. De uitgeknepen voet is relatief
zwaar. Sporen van munten aan de binnenzijde, die zouden kunnen wijzen op het
gebruik van de kan als muntpot, waren niet aanwezig. Van het type Jacobakan is het
een late vorm: ca 1425.
Loosduinen zie p. 265.
Rijswijk (afb. 32-34) In de uiterste zuidhoek van de gemeente Rijswijk ligt het
tuinbouwcomplex Sion. In de 17e en 18e eeuw heeft hier een groot buiten gelegen. Dit
stond op zijn beurt op de plaats van een 15e-eeuws klooster, dat in de Tachtigjarige
Oorlog afgebroken is.
Het klooster was in 1433 vanuit Delft gesticht door reguliere kanunniken van Sint
Augustinus onder de naam 'klooster van de H. Maria op de berg Sion'. Het werd in
1572, in verband met een dreigend Spaans beleg voor Delft, verlaten en afgebroken.
Een Spaanse schans, die er in 1594 aangelegd werd, verdween weer datzelfde jaar en
het terrein werd aan particulieren verkocht (Moerman 1979). In de 17e eeuw werd op
het terrein een herenhuis gebouwd, dat bij een brand in 1660 grotendeels verloren
ging. Een grootse her- of nieuwbouw, de gegevens hierover zijn niet al te duidelijk,
volgde in 1679. Dit buiten werd vóór 1804 tot de grond toe afgebroken, op een
koetshuis na dat nog steeds aanwezig is (Van Adrichem 1972). Grondwerkzaamheden
in verband met de bouw van nieuwe warenhuizen brachten tal van funderingen van
zowel het klooster als het buiten aan het licht.
Van het klooster werd het oostelijke uiteinde van de kapel gevonden. Het vertoonde
een 5/8 sluiting met overhoekse steunberen, terwijl ook steunberen tegen de
kerkwanden bleken te zijn gebouwd. De binnenwerkse kerkbreedte bedroeg 9 m, de
lengte kon niet bepaald worden. Aan de zuidzijde bevond zich een rechthoekige
aanbouw van 6 m breed, mogelijk de sacristie. Vermoedelijk is deze in een tweede
bouwfase tegen de kapel gezet. Dit kan evenwel onmiddellijk na elkaar zijn gebeurd,
want de formaten van de in beide gebruikte bonte baksteen zijn gelijk: 23 x 11 x 5 cm.
Het 15e-eeuwse loopniveau buiten de kapel moet op ongeveer 0 NAP gelegen
hebben; thans is de maaiveldhoogte er ca + 1,25 m NAP.
275