scriptie van Cathy Pije-Post, studentnummer 834515207

3. Het ambtshalve aanvullen van rechtsgronden
In het vorige hoofdstuk was de reikwijdte van de toets door de bestuursrechter aan de
orde. In dit hoofdstuk wordt de inhoud van zijn toets besproken ofwel de vraag hoe of
waaraan de bestuursrechter dient te toetsen. In verband daarmee zal de regelgeving en de
jurisprudentie rond het aanvullen van rechtsgronden worden behandeld.
3.1. Artikel 8:69, tweede lid, Awb
De bestuursrechter is op grond van het tweede lid van artikel 8:69 Awb verplicht om
ambtshalve de rechtsgronden aan te vullen, omdat hij geacht wordt het recht te kennen en
zelfstandig de juiste rechtsregels toe te passen. 67 Het gaat hier niet om een bevoegdheid,
maar om een verplichting. Dat wil zeggen dat de bestuursrechter zelfstandig en
onafhankelijk alle rechtsregels in zijn oordeel moet betrekken die van toepassing zijn op het
beroep. Dus niet alleen de nationale, maar ook de rechtstreeks werkende internationale
rechtsregels. Daarbij kan gedacht worden aan het EG-recht en het EVRM.
De bestuursrechter is daarbij niet gebonden aan de wijze waarop de gronden van beroep
zijn geformuleerd. De burger kan in zijn eigen bewoordingen gronden formuleren en
vervolgens worden deze gronden door de bestuursrechter vertaald in rechtsgronden.
Daarbij dient deze juridische vertaling te blijven binnen de grenzen van het feitelijke
geschil, zoals dat door het eerste lid van artikel 8:69 Awb is bepaald. 68
Het aanvullen van rechtsgronden is niet onderhevig aan de trechters en fuiken waarover in
paragraaf 2.3.1 is gesproken, omdat de rechter in elk stadium van de procedure verplicht is
om de rechtsgronden aan te vullen. Daarom kan de burger zich in elk stadium van de
procedure zekerheidshalve op bepaalde rechtsgronden beroepen, zolang hij maar binnen de
grenzen van het feitelijke geschil blijft, dat in beginsel wordt afgebakend op basis van tijdig
aangevoerde feiten en feitelijke betogen, daargelaten de ambtshalve toetsing van regels van
openbare orde. 69
67 Kooper 2002, p. 85; Kooper 2000, p. 173.
68 Schreuder-Vlasblom 2006, p. 159.
69 Schreuder-Vlasblom 2006, p. 160.
22