scriptie van Cathy Pije-Post, studentnummer 834515207

voor zover die binnen de omvang van het geding valt. Daar tegenover vind je bij schrijvers
als Daalder en Schreuder-Vlasblom de opvatting dat de rechter zich moet beperken tot de
toets of de door het bestuur vastgestelde feiten voor juist moeten worden gehouden en dat
hij de vaststelling van de feiten door het bestuur niet over kan doen. Als reden voor deze
beperkte toets wordt aangevoerd dat de rechter niet het eerste overheidsorgaan is dat tot
een feitenvaststelling is gekomen, zodat hij niet bij nul begint. Ook wordt wel genoemd dat
hij de deskundigheid en capaciteit niet heeft om de feitenvaststelling op grote schaal over te
doen en dat er veelal nog een beslissingsvrijheid resteert voor het bestuur na een
vernietiging. 96
4.4. Conclusie
De bestuursrechter toetst de feitenvaststelling achteraf en binnen de omvang van het
geschil. Daarbuiten toetst hij aan feiten waaraan regels van openbare orde rechtsgevolgen
verbinden. Indien nodig zal hij die zelf onderzoeken. De verdeling van de plichten in de
besluitvormingsfase werken door in de rechterlijke procedure, omdat er geen algemene
regeling is van materieel bewijsrecht. Aan de hand van deze verdeling bepaalt de rechter in
het individuele geval welke partij een relevant feit moet aandragen. Daarbij hanteert hij als
uitgangspunt dat bewijslevering in eerste instantie een taak van partijen is.
Uit de jurisprudentie komt naar voren dat de Afdeling de feitenvaststelling doorgaans
terughoudend toetst aan de hand van een gelaagde zorgvuldigheidstoets, terwijl de Raad
zich meestal een eigen oordeel over de feiten vormt. Mogelijk kan dit verschil worden
verklaard vanuit de aard van de besluiten die ter toetsing aan hen worden voorgelegd. De
materiële waarheidsvinding is sterk gerelativeerd door een grotere partijautonomie en
daarnaast is de doelstelling van handhaving van het objectieve recht verschoven naar
rechtsbescherming. Dit heeft geleid tot uiteenlopende opvattingen in de literatuur. Zo vind
je enerzijds de opvatting dat de rechter een eigen (eind)oordeel moet geven over de
juistheid van de bestuurlijke feitenvaststelling, terwijl anderzijds wordt verkondigd dat de
rechter zich moet beperken tot de toets of de door het bestuur vastgestelde feiten voor
juist moeten worden gehouden omdat hij de vaststelling van de feiten door het bestuur niet
over kan doen.
95 De Bock 2000, p. 75.
96 Daalder en Schreuder-Vlasblom 2000, p. 215; Schreuder-Vlasblom 2006, p. 171-182.
31