scriptie van Cathy Pije-Post, studentnummer 834515207

5.2. Jurisprudentie
In de jurisprudentie wordt maar zelden expliciet melding gemaakt van het gebruik door de
bestuursrechter van zijn bevoegdheid om de feiten aan te vullen als bedoeld in artikel 8:69,
derde lid Awb. Toch zijn aan de hand van die jurisprudentie wel een aantal conclusies te
trekken.
Zo kan uit de jurisprudentie over artikel 8:69, derde lid Awb worden afgeleid dat de
bewijsomvang wordt bepaald aan de hand van de bevoegdheid van de bestuursrechter om
de hem bij wet toegekende onderzoeksbevoegdheden te gebruiken. De bestuursrechter
dient deze bevoegdheid tot het aanvullen van feiten immers uit te oefenen binnen de
grenzen van het geschil zoals dat door het eerste lid van artikel 8:69 Awb is bepaald (tenzij
het bepalingen van openbare orde betreft), omdat het hem is verboden ultra petita te gaan.
Binnen deze grenzen hoeft hij zich in beginsel niet neer te leggen bij de feiten zoals die
door partijen aan hem zijn gepresenteerd. Daardoor beschikt de rechter vooral over ruimte
om de feiten aan te vullen wanneer hij een grond aanvult of ambtshalve toetst. 109 Wanneer
de bestuursrechter besluit om zijn onderzoeksbevoegdheden te gebruiken en zo de feiten
aan te vullen, ontheft hij daarmee een van de partijen van haar bewijslast. 110 In die zin zou
je kunnen spreken van communicerende vaten. 111 Voor aanvulling van feiten is in beginsel
alleen plaats voor zover die feiten nodig zijn voor het onderzoek naar de betwiste feiten.
Overigens kan de bestuursrechter, ook wanneer hij binnen de grenzen van het geschil blijft,
niet steeds gebruik maken van zijn bevoegdheid om de feiten ambtshalve aan te vullen met
gebruikmaking van zijn onderzoeksbevoegdheden. Zo ligt het niet op zijn weg om
onderzoek te doen wanneer een bestuursorgaan bij de besluitvorming geen zorgvuldig
onderzoek heeft verricht en daardoor artikel 3:2 Awb is geschonden, omdat het niet zijn
taak is om gebreken in de besluitvorming te repareren. 112 Ook is een onderzoek meestal
niet aangewezen als de bestuursrechter na afronding daarvan niet zelf in de zaak kan
voorzien 113 of als het op de weg van de burger ligt om onderzoek te laten verrichten als hij
daartoe aanleiding mocht zien. Uit de jurisprudentie is af te leiden dat het in eerste instantie
aan partijen is om uit eigen beweging bewijsmiddelen te verzamelen en aan te voeren. Pas
wanneer daaraan is voldaan kan de bestuursrechter vervolgens – als hij daartoe aanleiding
109 Schuurmans 2005, p. 64.
110 Schuurmans 2005, p. 233.
111 De Bock 2004, p. 78.
112 ABRS 26 maart 2003, LJN AF6361; CRvB 8 januari 1996, RSV 1996, 142.
34