Bijlage cultuurhistorische analyse - Gemeente Groningen

Poelestraat
Deze straat heeft een sterk wisselend karakter door de opvallende variatie in
straatbreedte. De middeleeuwse bebouwingsstructuur is voor een belangrijk
deel in tact gebleven. Verspreid in de bebouwing komt een aantal 13e-eeuwse
huizen voor, de meeste overige panden dateren uit de 15e t/m de 17e eeuw.
Ten oosten van de Schoolstraat (voorbij de voormalige middeleeuwse stadspoort)
dateert de bebouwing voor een belangrijk deel uit de 17e eeuw. De
straat bezit een overwegend en gevarieerd 19e-eeuws gevelbeeld van lijstgevels
en mezzanines, afgewisseld met vroeg 20ste-eeuwse gevels. De panden
bezitten gevarieerde kapvormen met de nok evenwijdig aan en haaks op de
straat.
Gemiddelde bouwhoogte: oost
2,6 (tussen Grote Markt en Schoolstraat)
2,0 (tussen Schoolstraat en Schuitendiep)
Gemiddelde bouwhoogte: west
2,5 (tussen Grote Markt en Peperstraat)
2,2 (tussen Peperstraat en Achter de Muur)
2,8 (tussen Achter de Muur en Schuitendiep)
Popkenstraat
Van de oude perceelsstructuur rest weinig meer. De bebouwing aan de zuidkant
is gesloopt en aan de noordkant is dit fasegewijs vernieuwd in de 20e
eeuw.
Gemiddelde bouwhoogte: 3,5
Poststraat
De straat heeft altijd een L-vormig beloop gehad. Het oost-west georiënteerde
gedeelte is vrij smal en aan de zuidkant is het verkavelingspatroon gedeeltelijk
oud. Hier staat onder andere een breed tweelaags dwarshuis uit de late
middeleeuwen. Aan de noordkant staat de grote nieuwbouw van de Openbare
Bibliotheek (1990-1992, Grassi). Het noord-zuid georiënteerde gedeelte van de
straat wordt aan de oostkant eveneens beheerst door de achtergevel van de
bibliotheek. Hiertegenover staat een gevel van de nieuwe Universiteitsbibliotheek
(1987), een gebouw dat met kleine verspringingen grotendeels binnen
de historische rooilijn valt. De naam van de straat verwijst naar het oude postkantoor
aan de linkerzijde (verbouwd tot RUGgebouw).
Gemiddelde bouwhoogte: 2,0 (oudbouw)
4,0 (nieuwbouw)
Praediniussingel, Ubbo Emmiussingel, Heresingel, Radesingel
De singelreeks ten zuiden van de binnenstad
Een aaneengesloten reeks van singels, die loopt vanaf de Westersingel in het
noordwesten via de Praediniussingel, de Ubbo Emmiussingel en Heresingel
naar de Radesingel in het oosten. Het gemeentebestuur greep de ontmanteling
van de vesting (1876) aan om aan de zuidkant van de oude binnenstad om
te vormen tot een representatieve entree van de stad. Het plan werd gerealiseerd
naar ontwerp van de Haagse stedenbouwkundige/architect Bert Brouwer.
Het ontwerp was tevens gericht op de ontsluiting van de stad. Daartoe
werd iets ten westen van het station een nieuwe verbinding met de binnenstad
gecreëerd: Stationsstraat, Emmaplein en Emmabrug. De hoofdstructuur
bestaat uit een gebogen reeks brede singels waarin, naast de karakteristieke
eind 19e-eeuwse bebouwing van vrijstaande villa’s en herenhuizen, vooral de
open met (kastanje)bomen begrensde brede groene middenberm een bindend
element vormt. Evenals bij de Stationsstraat (Emmaplein) werd ook bij de
kruising met de Herestraat een rond, groen plein aangelegd, het Hereplein. De
kruising met de Oosterstraat kreeg een opvallen accent door de bouw van de
neogotische St. Jozefkerk (1887) en de situering van de hoge toren op de hoek.
Aan de bebouwing werden strenge eisen gesteld, die hebben bijgedragen tot
de monumentale opzet en vormgeving van de singels. Voor de aaneengesloten
bebouwing langs de noordzijde was een minimale goothoogte van acht meter
voorgeschreven. Ten behoeve van de symmetrie moesten de voorgevels van de
vrijstaande villa’s aan de pleinen evenwijdig aan de cirkelbogen geplaatst worden.
De vrijstaande villa’s aan de zuidzijde hadden een minimale kavelbreedte
van 30 meter en een maximale gevelbreedte van 16 meter. Zo ontstond transparantie
in deze wand en gerichtheid op het achtergelegen Verbindingskanaal
en het stationsgebied. In de architectuur van de monumentale bebouwing aan
zowel de noord- als aan de zuidzijde is een grote verscheidenheid aan bouwstijlen
toegepast, de zogenaamde neostijlen, variërend van eclectisch, neoclassicistisch,
Chaletstijl, neogotiek tot Jugendstil. Een van de mooiste voorbeelden
hiervan is Huize Tavenier uit 1906. Aan de achterzijde van de vrijstaande villa’s
aan de zuidzijde grenzen de tuinen aan het Verbindingskanaal; het merendeel
heeft groene afl opende walkanten.
Gemiddelde bouwhoogte: 3,0 (incl. souterrain)
65