Zelfsturing als basis voor de ontwikkeling van het kind
Zelfsturing als basis voor de ontwikkeling van het kind
Zelfsturing als basis voor de ontwikkeling van het kind
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
20 Sar<strong>de</strong>s Speciale Editie–nummer 9–september 2010<br />
zich zou richten op <strong>de</strong> pure opslagcapaciteit. Beter<br />
is <strong>het</strong> om <strong>de</strong> verwevenheid <strong>van</strong> <strong>het</strong> korte- en <strong>het</strong><br />
langetermijngeheugen <strong>als</strong> uitgangspunt te nemen,<br />
zodat bestaan<strong>de</strong> kennis wordt gebruikt om <strong>de</strong><br />
opslagcapaciteit <strong>van</strong> <strong>het</strong> kortetermijngeheugen te<br />
vergroten. Dat doen we bij<strong>voor</strong>beeld door taal aan<br />
te bie<strong>de</strong>n in grotere, betekenisvol samenhangen<strong>de</strong><br />
eenhe<strong>de</strong>n, zo<strong>als</strong> verhalen. Ook <strong>voor</strong> <strong>het</strong> visueelruimtelijke<br />
werkgeheugen is <strong>het</strong> <strong>van</strong> belang te<br />
bevor<strong>de</strong>ren dat kin<strong>de</strong>ren objecten, materialen en<br />
ruimten on<strong>de</strong>rzoeken, dat zij technieken en<br />
constructies ont<strong>de</strong>kken en natuurkundige en<br />
biologische verschijnselen verkennen. Zorg dus<br />
<strong>voor</strong> rijke speelwerkomgevingen!<br />
Maar er is nog meer winst te behalen. Uit met<br />
name on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> <strong>ontwikkeling</strong> <strong>van</strong><br />
rekenen-wiskun<strong>de</strong> is bekend dat <strong>het</strong> leren<br />
verbin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> verschillen<strong>de</strong> informatieverwerkingssystemen<br />
een belangrijke <strong>ontwikkeling</strong>staak<br />
is in <strong>de</strong> <strong>voor</strong>- en vroegschoolse perio<strong>de</strong>. Het<br />
vroege inzicht in aantallen bij<strong>voor</strong>beeld, moet in<br />
<strong>de</strong>ze perio<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n verbon<strong>de</strong>n met woor<strong>de</strong>n<br />
(verbale representaties), dus met <strong>de</strong> getallen <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> telrij en met begrippen <strong>als</strong> ‘meer’ en ‘min<strong>de</strong>r’.<br />
Het is heel bevor<strong>de</strong>rlijk <strong>voor</strong> <strong>de</strong> rekenen-wiskun<strong>de</strong><br />
<strong>ontwikkeling</strong> <strong>als</strong> kin<strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n gestimuleerd<br />
om hun intuïtieve kennis en inzichten te verwoor<strong>de</strong>n<br />
door hen uit te nodigen hierover te praten en<br />
erop te reflecteren ( ‘math talk’).<br />
Niet alle opvoe<strong>de</strong>rs en begelei<strong>de</strong>rs<br />
weten waarom <strong>het</strong> zo<br />
belangrijk is om veelvuldig en<br />
consequent aandacht te beste<strong>de</strong>n<br />
aan executieve functies.<br />
Op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier kunnen we planningsvaardighe<strong>de</strong>n<br />
en zelfsturing bevor<strong>de</strong>ren: laat kin<strong>de</strong>ren<br />
<strong>voor</strong>dat ze een spel of ont<strong>de</strong>kactiviteit gaan doen,<br />
vertellen wat ze <strong>van</strong> plan zijn en laat ze, na afloop,<br />
reflecteren op wat ze hebben gedaan. Laat<br />
kin<strong>de</strong>ren veel samenspelen en samenwerken in<br />
kleine groepjes en stimuleer dat ze verwoor<strong>de</strong>n<br />
hoe ze tegen <strong>de</strong> gezamenlijke taak aankijken en<br />
hoe ze <strong>de</strong>nken dat <strong>het</strong> (ver<strong>de</strong>r) moet. Praten over<br />
emoties en over <strong>de</strong> bedoelingen en belangen <strong>van</strong><br />
an<strong>de</strong>ren draagt bij aan <strong>de</strong> emotionele zelfregulatie<br />
en bevor<strong>de</strong>rt <strong>het</strong> samenwerkingsvermogen en<br />
sociaal aangepast gedrag.<br />
Goe<strong>de</strong> <strong>voor</strong>- en vroegschoolse (VVE) programma’s<br />
en kin<strong>de</strong>rop<strong>van</strong>g<strong>voor</strong>zieningen doen dit<br />
misschien allemaal al. Het ene VVE-programma<br />
biedt daar<strong>voor</strong> meer aanknopingspunten dan <strong>het</strong><br />
an<strong>de</strong>re en <strong>de</strong> VVE-programma’s beste<strong>de</strong>n er niet<br />
altijd doelbewust aandacht aan. Bovendien weten<br />
niet alle opvoe<strong>de</strong>rs en begelei<strong>de</strong>rs waarom <strong>het</strong> zo<br />
belangrijk is om veelvuldig en consequent<br />
aandacht te beste<strong>de</strong>n aan executieve functies.<br />
Het trainen <strong>van</strong> <strong>het</strong> werkgeheugen en <strong>de</strong> executieve functies is<br />
booming business. Training <strong>van</strong> executieve functies bij kin<strong>de</strong>ren<br />
– ter <strong>voor</strong>koming <strong>van</strong> problemen en achterstan<strong>de</strong>n – wordt nog<br />
nauwelijks preventief ingezet.
Change language