Koloniaal verslag van 1909

ecktstreeksch gezag te brengen en aan orde te gewennen, ra
ui hoewel zulks niet in mijne opdracht stond vermeld, meende
ik dese gunstige gelegenheid om eene dergelijke regeling met
granman OSBSIE en iet lijnei kapiteins te kunnen behan*
delen, niet ongebruikt voorbij te mogen laten gaan.
Tijdena mijne waarneming van bet ambt van districtscommissaris
van Marowijne, ongeveer VZ jaar geleden, liad
ik de goede «ijde van zulk een systeem reedt leeren kennen ;
aan de door mij destijds ingevoerde voorschriften schijnt
later evenwel niet meer de hand gehouden ; tal van klachten
toch waren tot mij gekomen zoowel van werkgevers over
afdreiging en over het niet behoorlijk vervoer door de Bosch*
negers als van deze laatsten over liet niet betaald worden
liuunei' vorderingen.
De nu volgende „Kroetoe" duurde van des morgens half'
tien tot des namiddags half vijf.
Gedurende de uren dat zij buiten mijne tegenwoordigheid
wilden beraadslagen hield ik mij onledig met alles in te
pakken voor het vertrek, dat in elk geval — behalve wat
misschien mijn eigen persoon betrof — met het oog op den
toestand van WILÜEBOER op den volgenden morgen bleef
bepaald.
Eindelijk om half vijf bereikte ik mijn doel; BANKOEKOE
zou mij in eene kleinere boot met drie andere Djoeka's in de
kreek begeleiden en de door mij ontworpen Teycliiig voor het
vervoer van personen en goederen (Zie Bijlage 5) werd door
granman OSESIE vastgesteld.
Het hoofdbezwaar daartegen aanvankelijk ingebracht was
de zachtheid der straffen; men besloot echter met de door mij
voorgestelde eene proef te nemen.
Nu ik mijn doel geheel en al bereikt had overhandigde ik
aan OSESIE en elk der kapiteins, zoomede aan enkele andere
hoofdmannen een nikkelen horloge als souvenir (waarde
f 1,70).
Het in orde brengen der lading kon nu rustig worden
voortgezet en toen ik des naclits tegen één uur mijne hangmat
opzocht sliep ik met een vrij tevreden gemoed in.
Dat er den volgenden morgen nieuwe bezwaren oprezen,
spreekt wel vanzelf voor hen die de Boschengers, hoe weinig
dan ook, kennen; doch gelukkig konden alle moeilijkheden
overwonnen worden.
Bij de regeling van de betaling der bootslieden kwamen
ook de velschillende kapiteins vragen of zij geene vergoeding
kregen voor al de moeite welke zij zich gegeven en het tijdverlies
dat zij zich getroost hadden.
Ik meende hen evenwel aan het verstand te moeten brengen
dat ik hen zou beleedigen door hen betaling aan te bieden.
Iets anders was het dat ik later aan den Gouverneur te
Paramaribo zou verzoeken hen met een geschenk te vereeren,
welk verzoek ik volgaarne aan Z.H.E.G. zou overbrengen;
de verschillende bootslieden zouden door mij worden
betaald, doch zij als kapiteins stonden daarvoor te hoog.
Zij maakten ,,honne mine a mauvais jeu" en wenschten
mij goede reis toen ik met BAN KOK KOK en zijne mannen in
de boot stapte; ook Granman OSESIK, die zijn vertrek één dag
had uitgesteld, deed mij tot aan de landing uitgeleide.
Terwijl ik nu in eene gehuurde kleine boot naar de kreek
vertrok, werden onze beide grootere booten geladen onder
toelicht van onzen kok DAVID. Nadat WII.DKBOKR zoo goed
mogelijk in een der booten was neergelegd vertrokken allen
eenige uren later dan ik in de richting der Djoeka-kreek.
((ver den tocht in de kreek zelf valt weinig te vertellen;
waren BANKOKKOK en zijne mannen in den aanvang nog al
onder den indruk der „heilige plaats", dit verminderde
gaandeweg: ongeveer elf uur verklaarde ik genoeg te hebben
gezien en zakten wij, na aan den oever ontbeten te hebben,
de kreek weer af. Ik (leed de overtuiging op, dat de genomen
maatregelen afdoende waren geweest om de ontoegankelijkheid
der kreek op te heffen.
Tegen twaalf uur stapte ik over in mijn eigen boot, welke
met die waarin WII.DKBOKR en DAVID zich bevonden, in de
nabijheid op Odié-eiland lagen te wachten; ik nam een
o
Hartelijk afscheid van mijn ouden vriend BANKOKKOK en
aanvaardde den terugtocht over den snelvlietenden stroom.
HOOFDSTUK IX.
Terug naar Albino,
Het spreekt alweer bijna vanzelf, dat ook de terugtocht
niet zonder eenige schermutselingen met de Bosohnegers
mocht afloopen. Evenals tot nu toe eiken dag van onze reis
het geval was geweest, daalde ook nu weer de regen in zware
druppels op ons neder; onze bootslieden — die verzuimd
hadden dien morgen eten te koken — wilden tegen drie uur
OJI een klein dorpje Binté-Kondre, aan den voet van den
Bedrosoengoe-val, kamp maken en waren daartoe reeds aan
wal gegaan; eerst toen zij zagen dat ik kalm in de boot bleef
zitten, begrepen zij dat het ernst was met mijn voornemen
om met het oog op de ongesteldheid van WII.DKBOEH binnen
twee dagen op Albina te zijn; allesbehalve in eene vroolijke
luim staptm zij weer in en voeren, aan één stuk door prutteleud,
verder tot ik zelf ditmaal om half zeven het sein gaf
om op Akoddo-Kondre aan wal te gaan.
Muskieten waren hier in ontzaggelijke menigte, zoodat ik
blijde was dat het eindelijk vijf uur in den morgen werd en
wij weer aan vertrekken konden denken.
Onze bootslui, aan wien ik den vorigen avond mijn plan
had medegedeeld op Akoddo-Kondre of anders op Appatoe
eene andere boot te huren om WII.DKBOEH naar Albina te
brengen, kwamen mij reeds om half zes 's morgens vertellen,
dat zij ons dien dag in ééns door naar Albina zouden brengen,
al werd het ook nog zoo laat; de schande, dat ik met Saramaccaners
(welke sicb toen op Akoddo bevonden) of met
Bonilies (op Appatoe) zou terugkeeren durfden zij toch blijkbaar
niet goed te trotseeren.
En zoo geschiedde het dus dat wij in snelle vaart de Marowijne
afvoeren; ongeveer om twee uur passeerden wij den
laatsten val op Appatoe (Armina-vallen), hadden even te
voren APINSA, het opperhoofd der Baramaccaners, ontmoet,
die van zijne reis naar Paramaribo terugkeerde naar zijn
dorp op Lange Tabbetje, kwamen een politiebeambte, die
naar de Lawa op weg was, tegen, die ons de heugelijke tijding
van de geboorte van eene Brinses mededeelde en bereikten
eindelijk Dinsdag 4 Mei des avonds tien uur Albina.
WII.DKBOEH werd aanstonds in het hospitaal opgenomen en
DAVID en ik vonden een onderkomen in de ledige commissariswoning.
De volgende dag was te Albina aangewezen voor het feest
ter eere van de geboorte eener Brinses; de receptie des avonds
ten 7 ure ten huize van den districts-commissaris was druk
bezocht door de Franschen; ook ik maakte voor eenige oogenblikken
mijne opwachting en had het genoegen in den commandant
van St. Jean en zijne vrouw oude bekenden van
12 jaar geleden te ontmoeten.
HOOFDSTUK X.
Nieuwe moeilijkheden.
Keeds den dag van het feest hadden de verstoorde gezichten
van kapitein ASDRKAS en andere Djoeka's, die mij
waren komen verwelkomen, mijne aandacht getrokken. Den
volgenden morgen bleek mij de reden daarvan. De heer T.
M. DA COSTA, concessionaris in de Djoeka-kreek, had, vóór
er nog sprake was van mijne reis naar de Marowijne, met
Ai-ixsA, opperhoofd der Baramaccaners, die zich toen te
Paramaribo bevond, eene afspraak gemaakt om de lading
voor de Djoeka-kreek uitsluitend door dien stam te laten
opbrengen ; een vertegenwoordiger van APIXSA ZOU daarvoor