Handleiding Wetenschappelijke Verslaglegging - Universiteit van ...

3.3 Inductiefase en onderzoekshypothese
Figuur 5 Schematische weergave van de empirische cyclus.
De empirische cyclus
Na de waarneming en de onderzoeksvraag is de volgende stap in de empirische cyclus het
formuleren van een onderzoekshypothese. De onderzoekshypothese is een voorlopig
antwoord op de onderzoeksvraag en geeft weer wat logischerwijs verwacht wordt op basis
van eerdere bevindingen en waarnemingen beschreven in de literatuur. De
onderzoekshypothese moet falsificeerbaar zijn. Dit betekent dat er een dataset
(waarnemingen, gegevens en uitkomsten van een experiment) mogelijk moet kunnen zijn
die de theorie weerlegt. Een goed geformuleerde onderzoekshypothese is in principe met
een enkele waarneming te falsificeren. De fase waarin de onderzoekshypothese opgesteld
wordt, heet de inductiefase waarbij van het bijzondere/specifieke (een beperkt aantal
waarnemingen) naar een algemeen geldende theorie (onderzoekshypothese) gegaan wordt.
Vanuit de waarneming dat honden reflexmatig reageren op de aanwezigheid van de
onderzoeker nog voordat hij ze voert, is het vermoeden (oftewel de
onderzoekshypothese) dat honden geconditioneerd kunnen worden zodat ze bij een
nieuwe neutrale stimulus reageren met een verhoogde speekselproductie.
Falsificeerbaar: Wanneer honden geen verhoogde speekselproductie laten zien na het
herhaaldelijk aanbieden van de neutrale stimulus is de theorie weerlegd.
3.4 Deductiefase en voorspellingen
Op basis van de onderzoekshypothese wordt een onderzoek opgezet dat de hypothese kan
testen. Gegeven de hypothese, worden dan bepaalde resultaten uit het onderzoek verwacht.
18