Handleiding Wetenschappelijke Verslaglegging - Universiteit van ...

HOOFDSTUK 7. LABBOEK
7.1 Algemeen
Een labboek is een verslag van alle belangrijke gebeurtenissen die plaatsvinden tijdens het
doen van wetenschappelijk onderzoek. In een labboek houdt een wetenschapper nauwgezet
de aantekeningen bij van zijn of haar verrichtingen in het laboratorium. In de kunstmatige
intelligentie wordt onder dit laboratorium vaak het robotlab of computerlab verstaan. Maar
het kan ook verwijzen naar een andere ruimte waar je experimenteel onderzoek verricht,
bijvoorbeeld een kamer waarin je proefpersonen een cognitieve taak geeft. In dit hoofdstuk
wordt beschreven hoe je een labboek gebruikt als verslag van de gebeurtenissen tijdens een
programmeeropdracht.
7.1.1 Documentatie
Het labboek heeft een aantal functies. Ten eerste heeft het een documentatiefunctie, een
soort extern geheugen. Je legt vast wat je gedaan hebt, hoe je het deed en waar je op moet
letten, zodat je later direct begrijpt wat je gedaan hebt en je het zonodig kunt herhalen. De
gegevens in het labboek vormen de basis voor het wetenschappelijke artikel: als het labboek
goed is bijgehouden zijn hier alle gegevens die je nodig hebt terug te vinden. Het is
belangrijk om nauwkeurig te werken en alles op te schrijven omdat op het moment van
schrijven nog niet bekend is wat je later terug wil lezen. Werk daarom ook zeker niet met
kladjes, want die raken weg of leiden tot overschrijffouten.
7.1.2 Communicatie
Als meerdere personen betrokken zijn bij het onderzoek heeft het labboek een
communicatieve functie. Zo kunnen onderzoekers van elkaar lezen wat er precies gebeurd is
en onder welke condities bepaalde resultaten behaald zijn. Een wiki is daarom op
communicatief vlak een geschikte tool voor een labboek. De communicatieve functie van
labboeken speelt ook een grote rol wanneer onderzoek wordt overgedragen aan een
opvolger.
7.1.3 Intellectueel eigendom
Als laatste heeft het labboek een rol in het beschermen van intellectueel eigendom. Mits het
labboek goed is bijgehouden, kan worden opgezocht wanneer een bepaalde ontdekking
gedaan is. Als twee onderzoekers claimen dezelfde ontdekking gedaan te hebben kan uit de
labboeken worden achterhaald wie de ontdekking het eerst heeft gedaan.
7.2 Structuur van het labboek 2
Belangrijk is dat het labboek overzichtelijk, volledig en begrijpelijk is. Er moet dus
nauwkeurig gewerkt worden en alles wat met het onderzoek te maken heeft, moet worden
genoteerd. Bouw je labboek als volgt thematisch op:
2 Deze paragraaf is gebaseerd op een beschrijving van het labjournaal van Arnoud Visser, waarin verwezen
wordt naar de oorspronkelijke tekst van Ben Bruidegom.