het ondernemerslevenvan salomon frenk (1915-1999) - Rotterdam

nam hem voor eenderde als medefirmant in
de firma N.S. Frenk op. Bij deze gelegenheid
werd de bedrijfsnaam veranderd in N.S.
Frenk & Zoon. Al met al deed de firma N.S.
Frenk & Zoon steeds betere zaken. Met het
eigen motorschip Hafnia bevoorraadde de
firma in 1934 27 schepen, een aantal dat in
vijf jaar tijd opliep tot maar liefst 495 schepen.
In 1939 had de firma N.S. Frenk & Zoon
vier werknemers in dienst en maakte een
omzet van 230.000 gulden.* Deze groei is
enigszins opvallend, omdat volgens sommigen
in Nederland een zekere voorzichtigheid
ontstond om met Joden zaken te doen.' In de
tweede helft van de jaren dertig werden
Joden in Duitsland immers steeds meer sociaal
en economisch uitgesloten en uitte Hitler
dreigende oorlogstaal.
Ook Salomon en zijn vrouw, de in Frankfurt
am Main geboren Liselotte Kann met wie hij
in 1938 was getrouwd, kregen in hun persoonlijke
levenssfeer te maken met de gevolgen
van de Jodenvervolging in Duitsland. Een
oom werd tijdens de Kristalnacht in 1938
opgepakt en naar een concentratiekamp
gebracht. Een jaar later besloten ze de moeder
van Liselotte naar Nederland over te laten
komen. Een tweetal zakenrelaties vertrok
naar Chili en drong er bij de familie Frenk op
aan hen te volgen. Salomon en zijn vrouw
bemachtigden een inreisvisum, maar Salomons
vader was het niet eens met hun emigratieplannen
en weigerde het benodigde
geld te verstrekken. Hij dacht namelijk dat
Nederland net zoals tijdens de Eerste
Wereldoorlog neutraal zou blijven.'
De gang van zaken tijdens de Duitse
bezetting
Vanwege de toenemende oorlogsdreiging
besloot de Nederlandse regering op 28
augustus 1939 tot een algemene mobilisatie
van het leger. Salomon, die in 1934 was afgekeurd
voor militaire dienst, hoefde zich niet
te melden/ Om zich toch voor zijn vaderland
in te zetten werd hij vrijwilliger bij de Burgerwacht
van Rotterdam. Hij volgde de kadercursus
bij het korps mariniers en was betrokken
bij de reorganisatie van het vendel
'Centrum'. Na de Duitse invasie in mei 1940
tot aan de demobilisatie van de Burgerwacht
op 15 juli vertegenwoordigde Salomon het
vendel bij het Commando der Burgerwacht
op het Raadhuis, en na de capitulatie van het
Nederlandse leger tevens op het hoofdbureau
van de politie Haagsche Veer. Voor zijn
inspanningen ontving hij het herinneringskruis
voor Bijzondere Diensten 1939-1940.
Na het bombardement op Rotterdam van 14
mei 1940, bleef de stad in puin achter. Ook
het kantoor en het magazijn van N.S. Frenk &
Zoon, gevestigd aan de Leuvehaven 185, en
het entrepot aan de Boompjes 90 werden
beschadigd. Het motorschip Hafnia ging in
vlammen op. De ingestelde Schade Enquete
Commissie taxeerde het verlies op een kleine
tienduizend gulden, waarvan ruim zevenduizend
gulden voor verloren gegane goederen
en zo'n tweeduizend gulden voor schade aan
de bedrijfsinventaris. Hier kwam nog bij dat
er door de Duitse bezetting nauwelijks handel
gedreven kon worden. De firma Frenk
voorzag uitsluitend het Zwitserse schip Saint
Cergue van proviand, zolang het de haven
niet mocht verlaten.
jaaiboekje 2008
185