De Wow-factor van goede kunsteducatie - Cultuurnetwerk.nl
De Wow-factor van goede kunsteducatie - Cultuurnetwerk.nl
De Wow-factor van goede kunsteducatie - Cultuurnetwerk.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
esultaten samen <strong>van</strong> het literatuuronderzoek. Hierin heb ik de belangrijkste theorieën<br />
en onderzoeken over esthetische ontwikkeling in het algemeen en fotografie in het bijzonder<br />
geanalyseerd. Ten slotte doe ik verslag <strong>van</strong> mijn empirische onderzoek, waarbij<br />
kinderen uit drie leeftijdsgroepen fotoparen met elkaar moesten vergelijken.<br />
BEGRIPPEN EN DEFINITIES<br />
_<br />
Een afbeelding vereist per definitie een duale interpretatie. Allereerst verwijst een<br />
afbeelding naar een (concreet of abstract) concept uit de wereld om ons heen. Er<br />
is onderscheid tussen de referent (het concept uit de werkelijkheid) en de afbeelding<br />
daar<strong>van</strong>. Voor jonge kinderen vallen die twee vaak samen.<br />
Daarnaast is een afbeelding een object op zich, met eigen kenmerken zoals compositie<br />
en kleurgebruik. In dit onderzoek ligt de focus op deze eigen, afbeeldingspecifieke kenmerken<br />
<strong>van</strong> foto’s.<br />
Naar het bekijken <strong>van</strong> foto’s is nog maar weinig onderzoek gedaan. Daarom heb ik ook<br />
gekeken naar onderzoeken en theorieën over andere vormen <strong>van</strong> tweedimensionale<br />
beeldende kunst. Foto’s zijn immers in veel opzichten goed vergelijkbaar met tekeningen<br />
en schilderijen. Het zijn alle afbeeldingen die gekenmerkt worden door dualiteit<br />
(onderwerp en vormgeving).<br />
Het valt op dat veel onderzoekers nauwelijks onderscheid maken tussen de verschillende<br />
aspecten <strong>van</strong> de esthetische ontwikkeling. Zo bespreekt Cox in de paragraaf<br />
‘Children’s sensitivity to the abstract properties of a picture’ zowel onderzoeken over<br />
de herkenbaarheid <strong>van</strong> afbeeldingspecifieke kenmerken door kinderen (in bijvoorbeeld<br />
sorteertaken) als over de voorkeur die kinderen op een bepaalde leeftijd hebben<br />
voor specifieke kenmerken (zoals kleur en mate <strong>van</strong> detail) (Cox 2005, p. 31-32). Ook<br />
in een Europees onderzoek <strong>van</strong> Sharples, Davison, Thomas & Rudman (2003) over<br />
kinderen en fotografie worden de verschillende aspecten <strong>van</strong> het kijken nauwelijks<br />
onderscheiden.<br />
Het lijkt erop dat uitspraken over de waarneming, interpretatie en waardering <strong>van</strong><br />
afbeeldingen nogal eens door elkaar lopen. Hoewel deze fases in de praktijk ook lastig<br />
te scheiden zijn, is dat in een onderzoeksmodel wel belangrijk. In mijn onderzoek onderscheid<br />
ik drie verschillende, opeenvolgende processen:<br />
1. <strong>De</strong> waarneming: de directe, letterlijke beschrijving die de kijker geeft <strong>van</strong> wat hij<br />
ziet. Bijvoorbeeld: de foto is zwart-wit.<br />
Cultuur+Educatie 22 2008 13
Change language