Waterstof op weg naar de praktijk - Ecn

eëel, te denken dat het publiek veiligheidsregels kan hanteren die in de
industrie gebruikelijk zijn, en bijvoorbeeld zonder meer aan te nemen dat
handling van een druk van 700 bar in het dagelijks leven zonder problemen
zal verlopen. Om deze aspecten te onderzoeken zijn demoprojecten
onmisbaar; pas daarna kan een techniek in de openbare voorziening, onder
bewaking door de deskundige instanties, worden toegepast.
Implementatie van veilige waterstoftechnologie
Waterstof verschilt in een aantal opzichten van de conventionele brandstoffen.
Dat wordt geïllustreerd met enkele gegevens.
• Waterstof heeft een lage ontstekingsenergie: 0.02 mJ (vergelijk aardgas:
0.3 mJ). Om dit in perspectief te plaatsen: de vonkjes die ontstaan bij het
uittrekken van een kunststof trui hebben een energie van ca. 0,1 mJ
• Waterstof brandt met een onzichtbare vlam
• Waterstof heeft een breed explosieconcentratiegebied: een
lucht/waterstofmengsel kan exploderen bij een volumepercentage
waterstof tussen 4 en 75% (aardgas: 5 – 15%); ontsnappen van waterstof
in een besloten ruimte dient daarom te worden voorkómen
• Waterstof is geur- en kleurloos
• Waterstof heeft een hoge diffusiegraad en dringt door vele materialen
heen
• Er is bij waterstof grote kans op (kleine) lekkages
Deze specifieke eigenschappen van waterstof vereisen een daarop
toegesneden regelgeving. Vanuit veiligheidsoogpunt lijkt waterstof niet veel
voordelen te bieden boven LPG, het is eerder een uitdaging door goede
regelgeving toch een veilig gebruik te kunnen afdwingen. Een belangrijke rol
is weggelegd voor detectiemethodieken voor ontsnappend waterstof,
vanwege de onmogelijkheid om het met de zintuigen waar te nemen.
Omdat veiligheid over de gehele waterstofketen geadresseerd moet worden
zijn diverse regelgevingen en regelgevende instanties van belang. Het
ministerie van VROM is belast met regelgeving inzake productie en opslag.
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat gaat over veiligheid in het transport.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in belast met Arbo
regels betreffende het gebruik. Hierbij kan gedacht worden aan voorzieningen
in werkplaatsen voor waterstofvoertuigen; de vereiste aanpassingen aan
werkplaatsen zijn zeer wel vergelijkbaar met die bij gebruik van aardgas en
LPG. En ook het ministerie van Binnenlandse Zaken is betrokken vanwege
veiligheidskwesties.
Regels zijn niet altijd goed op elkaar afgestemd en ook bij waterstof komt het
voor dat regels van verschillende instanties met elkaar botsen. Om te komen
tot een hanteerbare en consistente verzameling regels dient een goede
afweging plaats te vinden tussen interne en externe veiligheid.
Bij grootschalige introductie van waterstof is het belangrijk dat voldoende
kennis over deze technologie en zijn gevaren aanwezig is bij de betrokken
instanties. Hierbij kan in de eerste plaats worden gedacht aan hulpverlenende
instanties als brandweer, politie en ambulances. Volgens het Novem rapport