Waterstof op weg naar de praktijk - Ecn

More documents

Recommendations

Info

• Er zijn grote verschillen in productiekosten, sommige productiemethoden zijn wel een orde van grootte duurder dan andere • Wanneer kooldioxide vóór verbranding wordt afgevangen (precombustion), zijn de kosten bij grootschalige installaties te overzien • Waterstof uit wind is bij de huidige prijsverhoudingen een onbetaalbare zaak; bij de ontwikkeling van de waterstofeconomie kan windenergie daarom beter aan het net geleverd worden terwijl waterstof op andere manieren wordt gemaakt. Wel kan productie van waterstof uit wind als lange-termijn doel worden gesteld. Ontwikkeling van de infrastructuur Om waterstof naar het publiek te krijgen is de bouw van infrastructuur noodzakelijk. Waterstofpijpleidingen zijn daarvan een belangrijk onderdeel. In de aanloopfase kunnen tube trailers en tankwagens vanuit grote centrale productie-eenheden de benodigde waterstof aanvoeren naar nieuwe waterstofverbruikspunten. Als zich dan voldoende vraag naar waterstofop zo'n nieuw verbruikspunt ontwikkelt, dan kan overgeschakeld worden op een locale productieunit of een pijplijnverbinding met een grote centrale unit. Met tube trailers en tankwagens voor kunnen verbruikspunten binnen een 350 km radius moeiteloos van waterstof voorzien worden. Vanuit onze productie in de Rijnmond wordt dan al geheel Nederland bestreken. Gezien het formaat van Nederland, zeker in vgl met Californië, is het ondersteunen van waterstofdistributie door het gehele land absoluut een haalbare zaak. De voordelen van de bestaande infra moeten worden benut. Het waterstofnet in de Rijnmond is uitstekend geschikt om niet alleen voor industriële doeleinden te worden gebruikt maar ook voor bijv. woningverwarming. In Zwijndrecht bijvoorbeeld ligt een aantal flatblokken met centrale energievoorzieining op minder dan 100 meter van de pijp van Air Products. Voor één zo'n blok wordt inmiddels gewerkt aan het realiseren van een brandstofcelinstallatie gekoppeld aan de pijplijn die electriciteit en warmte aan het blok gaat leveren. De verwachting is dat dit medio 2007 operationeel kan zijn en als het goed loopt is veel herhalingspotentieel. Hier ligt dus een kans die moet worden gegrepen. Het waterstofnetwerk wordt nu gevoed vanuit een grootschalige productie-eenheid op basis van aardgas, maar kan te zijner tijd worden gevoed met waterstof uit duurzame bronnen (fossiel met CO2 afvang, biomassa, wind, zon). Demonstratieprojecten zijn absoluut noodzakelijk, want de leercurve gaat veel steiler omhoog als je in de praktijk gaat werken. En de beschikbare tijd is betrekkelijk kort. Demonstratieprojecten moeten worden gerealiseerd op plaatsen waar voldoende kennis is en waar ook andere drivers zijn, zoals slechte luchtkwaliteit. Rotterdam is om die reden een uitstekend centrum voor een beginnende waterstofeconomie, evenals bijvoorbeeld in het sterk vervuilde New Delhi. Het doel van proefprojecten is, mensen te motiveren en tot actie te bewegen, om zodoende investeringen op gang te krijgen. In Rotterdam is 90% van de benodigde infra en klandizie al aanwezig. Op basis hiervan is de tijd rijp om door een gezamenlijke inspanning van bedrijfsleven en overheid een start te maken met de opbouw van een, eerst lokale, waterstofeconomie.
Het voordeel van grootschalige productie is het hoge rendement; ook het rendement van CO2 afvang is hoog bij zo'n installatie. Waterstof kan geleverd worden aan tankstations. Te voorzien is dat de aardgaslevering op tankstations daardoor uitgefaseerd zal worden. In New Delhi is men al een stuk verder. Vanwege de luchtkwaliteit is men daar twee jaar geleden massaal overgestapt op aardgas als motorbrandstof; nu wordt dit aardgas reeds geleverd met bijmenging van 20% waterstof. Dit levert een onmiddelijke besparing op van 20% op de lokale emissies en legt tegelijkertijd de grondslag voor een waterstofdistrbutie netwerk. Een ander Air Products' concept is het 'energiestation', in 2002 opgeleverd in Las Vegas. Dit station, gevoed door aardgas, bevat een on site reformer; het kan op basis daarvan zowel aardgas leveren, als waterstof, en ook een waterstof/aardgas mengsel. NG NG Fuel Cell H 2 Generator Backup LH 2 H 2 Storage CNG/H 2 Blender CNG Storage H 2 CNG/H 2 CNG Figuur 2. Energiestation in Las Vegas. Daarnaast verzorgt Air Products alle technologie en apparatuur om waterstof te tanken, bijvoorbeeld voor tankstations in Washington en Singapore. Verder zijn er technologie demonstratieprojecten onder meer in UC Irvine (waterstofproductie onder hoge druk door windenergie, 2004), New Delhi (menging en levering van aardgas met waterstof, 2005), en Toulouse (on site reforming, levering van waterstof/aardgas mengsel, 2006).
Page 1 and 2: Waterstof op weg naar de praktijk V
Page 3: Voorwoord Waterstof is vandaag de d
Page 6 and 7: Vergelijking met andere brandstoffe
Page 8 and 9: Lokale luchtverontreiniging Het geb
Page 10 and 11: Kolen Kooldioxide Opslag Aardolie p
Page 12 and 13: De waterstofeconomie - wat is dat?
Page 14 and 15: Wereldwijd rijden tientallen brands
Page 16 and 17: allemaal zaken die bepalen of nieuw
Page 19 and 20: Waterstof en veiligheid Nico Verslo
Page 21 and 22: "Waterstof in brandweerbranche en v
Page 23 and 24: Regelgeving rond waterstof: "van Br
Page 25 and 26: De 'Nieuwe Aanpak' (New Approach) E
Page 27 and 28: In de VS bestaat een systeem van ze
Page 29: • karakterisering en vastlegging
Page 32 and 33: De belangrijkste factoren bij de on
Page 34 and 35: Ook in productiemethoden is er een
Page 38 and 39: Figuur 3. Tankstation voor watersto
Page 40 and 41: Conclusie Om de toekomst van waters
Page 42 and 43: is een interessant alternatief, maa
Page 44 and 45: Figuur 3. Waterstofsnelweg, zoals v
Page 46 and 47: Er zijn grote aanpassingen nodig aa
Page 48 and 49: Figuur 1. Plug Power Gencore systee
Page 50 and 51: Figuur 4. Testveld met GenSys syste
Page 52: B-06-025 www.ecn.nl www.jrc.ec.euro

Waterstof op weg naar de praktijk - Ecn

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?