Waterstof op weg naar de praktijk - Ecn
Waterstof op weg naar de praktijk - Ecn
Waterstof op weg naar de praktijk - Ecn
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vergelijking met an<strong>de</strong>re brandstoffen<br />
<strong>Waterstof</strong> is in vergelijking met nu gangbare brandstoffen moeilijk hanteerbaar. Dit<br />
wordt veroorzaakt door <strong>de</strong> lage volumetrische dichtheid van waterstof bij<br />
atmosferische omstandighe<strong>de</strong>n. Opslag en transport van waterstof wordt door<br />
<strong>de</strong>ze lage dichtheid bemoeilijkt, en kost relatief veel energie [1]. Zo heeft vloeibaar<br />
waterstof een hoge volumetrische energiedichtheid, maar om waterstof vloeibaar<br />
te maken moet zij afgekoeld wor<strong>de</strong>n tot -253 ºC. Dit koelen kost tot ca 30% van <strong>de</strong><br />
energieinhoud van waterstof. Ook het koel hou<strong>de</strong>n vergt zeer goe<strong>de</strong> isolatie van<br />
<strong>de</strong> <strong>op</strong>slagtank. Comprimeren van waterstof tot een druk van 350 tot zelfs 700 bar<br />
leidt ook tot een hoge volumetrische energiedichtheid, maar kost ca 15 - 25% van<br />
<strong>de</strong> energieinhoud van <strong>de</strong> waterstof. Daarom zijn alternatieve <strong>op</strong>slagtechnieken in<br />
ontwikkeling die min<strong>de</strong>r energie vergen. Opslag in <strong>de</strong> vorm van metaalhydri<strong>de</strong>n,<br />
zoals ook al toegepast in nikkel-metaalhydri<strong>de</strong> batterijen, is hier een voorbeeld<br />
van.<br />
Tabel 1. Eigenschappen van waterstof in vergelijking met aardgas en benzine<br />
<strong>Waterstof</strong> Methaan<br />
(aardgas)<br />
Benzine<br />
Smeltpunt (atm druk), ºC - 259 [13] - 183 [15] - 20 [15]<br />
Kookpunt (atm druk), ºC - 253 [15] - 161 [15] 38 - 205 [15]<br />
relatieve dichtheid gas (lucht =1) 0.07 [15] 0.6 [15] 4 [15]<br />
relatieve dichtheid vloeistof (water =1) 0.070 [13] 0.5 [14] 0.7 - 0.8<br />
[15]<br />
verbrandingswaar<strong>de</strong> LHV<br />
(Lower Heating), MJ/kg<br />
120 [14] 50 [14] 44.5 [14]<br />
verbrandingswaar<strong>de</strong> LHV<br />
(Lower Heating), MJ/l (atmosferisch)<br />
0.010 [14] 0.0325 [14] 31.1 [14]<br />
Vlampunt (ºC) brandbaar gas brandbaar gas < - 20 [15]<br />
Waarom waterstof?<br />
De belangrijkste re<strong>de</strong>nen om ondanks <strong>de</strong> na<strong>de</strong>len van waterstof ons toch voor te<br />
berei<strong>de</strong>n <strong>op</strong> wijd gebruik van waterstof, zijn:<br />
- het steeds schaarser wor<strong>de</strong>n van fossiele bronnen, en <strong>de</strong> afhankelijkheid<br />
van politiek instabiele regio's voor het verkijgen van <strong>de</strong>ze bronnen<br />
- <strong>de</strong> met het gebruik van fossiele bronnen gepaard gaan<strong>de</strong> emissies van<br />
CO2<br />
- <strong>de</strong> lokale luchtverontreiniging die veroorzaakt wordt door gebruik van<br />
fossiele bronnen in met name vervoerstoepassingen<br />
Schaarste aan fossiele bronnen<br />
Met <strong>de</strong> nu beken<strong>de</strong> reserves aan olie kunnen we met het huidige verbruik nog zo'n<br />
40 jaar voort [2]. Zo'n 40 jaar moet natuurlijk in perspectief geplaatst wor<strong>de</strong>n: in<br />
1980 kon<strong>de</strong>n we met <strong>de</strong> toen beken<strong>de</strong> reserves nog 30 jaar mee met het<br />
toenmalige verbruik. De komen<strong>de</strong> jaren zullen uiteraard weer nieuwe reserves<br />
ont<strong>de</strong>kt wor<strong>de</strong>n. De algemene overtuiging wordt echter steeds meer dat er een<br />
eind komt aan wat men goedk<strong>op</strong>e olie noemt. Dit is <strong>de</strong> makkelijk winbare olie die<br />
tegen lage productiekosten beschikbaar komt. Daarnaast is er moeilijk winbare<br />
olie, vervat in teerzan<strong>de</strong>n. Deze is in grote voorra<strong>de</strong>n beschikbaar in on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />
Canada. Het winnen ervan wijkt sterk af van die van conventionele olie, en gaat