Activiteitenverslag 2012 - Buitenlandse Zaken - Belgium

Irak op een kruispunt van wegen
Irak beschikt over een groot economisch potentieel
(bv. petroleumproductie) en biedt heel wat zakelijke
kansen. Maar het broze proces van nationale
verzoening, de onveiligheid en het slechte bestuur
van de huidige regering zijn ernstige obstakels. Alleen
de autonome Koerdische regio lijkt aan die problemen
te ontsnappen. Na de terugtrekking van de VStroepen
eind 2011 ontstond een nieuwe strategische
ruimte in de regio gebaseerd op de – wisselende
– relaties tussen Irak, Turkije en Iran. Bagdad
wil zijn betrekkingen met het buitenland echter
uitbouwen, onder meer met de EU (in mei 2011
werd een partnerschaps- en samenwerkingsakkoord
gesloten), Rusland en China. Als Irak erin slaagt zijn
binnenlandse problemen op te lossen, zou het een
sleutelpartner kunnen worden in het Midden-Oosten
en internationaal een belangrijke rol spelen (cfr. de
ontvangst van de Top van de Arabische Liga in maart
2012 in Bagdad). Vertegenwoordigers van de Iraakse
centrale regering en Koerdische vertegenwoordigers
trachtten België er herhaaldelijk toe te bewegen zijn
investeringen en handelsbetrekkingen met Irak te
intensifiëren. In mei 2012 kwam minister Reynders
overeen met zijn Iraakse ambtgenoot om een MOU
(Memorandum of Understanding) te sluiten over een
periodieke politieke dialoog onder senior officials. Het
probleem van de sluiting van het kamp New Irak (ex-
Ashraf) blijft België echter zorgen baren en in 2012
kreeg het vijf van de kampbewoners op bezoek.
Jemen, voorzichtig optimisme
Na het vertrek van president Saleh zet Jemen zijn
langzame politieke transitie voort onder president
Mansour Hadi, die aangespoord wordt door de
Verenigde Staten en de petroleummonarchieën om
de Al Qaida-aanhangers te verdrijven. De ‘nationale
dialoog’, waarop de talrijke economische en sociale
problemen die het land kent zouden moeten worden
aangepakt, laat op zich wachten. België zet Jemen
op de agenda, met name tijdens de debatten met de
GCC-lidstaten.
Tweede bezoek van minister Reynders aan de DR Congo, 19-24
augustus © FOD BZ
28 Inhoudstafel
Afrika
Speciale gezant voor de Grote Meren
De toestand in de Grote Meren is door de oproer
van M23 in 2012 aanzienlijk verslechterd. Dus ging de
aandacht van de speciale gezant voor de Grote Meren
meer bepaald uit naar de gevolgen van deze rebellie
voor de regionale stabiliteit en die in de DRC zelf.
De gezant hield nauw contact met de belangrijkste
partners over deze crisis. Tijdens zijn reizen naar
de regio wilde hij zo veel mogelijk informatie
verzamelen, de Belgische standpunten overbrengen
en wegen op de diverse gesprekspartners betrokken
bij de Belgische evaluaties van deze crisis met
zware humanitaire gevolgen. Voorts hield men de
naleving (of niet-naleving) van de mensenrechten,
de illegale ontginning van natuurlijke rijkdommen (in
het kader van de Internationale Conferentie over het
Grote Merengebied (ICGLR) en de OESO), de LRAkwestie
(Lord’s Resistance Army), de evolutie van de
veiligheidssituatie en de grensoverschrijdende impact
ervan, zowel bilateraal als multilateraal, goed in het
oog.
Democratische Republiek Congo
Minister Reynders ging een eerste keer naar de DRC
eind maart 2012. Het verkiezingsproces stond toen
centraal. De dialoog met België en zijn internationale
partners zette de Congolese overheid ertoe aan de
CENI (Nationale Onafhankelijke Verkiezingscommissie)
grondig te hervormen, voor meer transparantie en
betrokkenheid van de oppositie en de burgers.
Sinds het begin van de opstand van M23 in Kivu
in april 2012 krijgt dit conflict in het oosten van
het land onze grootste aandacht. België heeft er
alles aan gedaan om dit dossier op de agenda van
de internationale gemeenschap te houden, met
name op Europees niveau en een oplossing voor de
crisis te helpen zoeken. Het ondersteunt ook het
optreden van de VN in dit dossier, staat achter de
aanstelling van een speciaal gezant van de secretarisgeneraal,
die ook de diepere oorzaken van het
conflict zou moeten aanpakken en roept op tot een
algemene denkoefening over een betere inzet van
de MONUSCO. In dat verband is minister Reynders
eind augustus opnieuw naar de DRC geweest en
bracht hij niet alleen een bezoek aan Kinshasa maar
ook aan Lubumbashi en de hoofdsteden van Noord-
en Zuid-Kivu, Goma en Bukavu. België is blijven
hameren op het belang van een hervorming van de
veiligheidssector en gaat trouwens een 3e bataljon
voor snelle interventie van de FARDC (Strijdkrachten
DRC) opleiden.
Op economisch vlak werkt België aan de oprichting
van een bilaterale economische commissie die
het zakenklimaat in de DRC moet verbeteren
en stabielere voorwaarden moet creëren voor
Belgische investeerders en de positie van de DRC
in de Franstalige OHADA-ruimte, waartoe ze in juli
2012 is toegetreden, moet verankeren. België en de
DRC hebben ook een overeenkomst inzake dubbele
belasting ondertekend, die van kracht werd op 1
januari 2012.