Activiteitenverslag 2012 - Buitenlandse Zaken - Belgium

We spreken van het HIPC-schuldeninitiatief (Highly
Indebted Poor Countries Debt-Initiative) en het MDRIinitiatief
(Multilateral Debt Relief Initiative).
De DBE wilde er het fijne van weten. Statistieken van de
Wereldbank (WB) en van het Internationaal Muntfonds
(IMF) (totaalbedragen van schuldverlichting en/of
andere herschikkingen) zijn één ding, maar in hoeverre
houdt de interventielogica achter het principe van
schuldverlichting steek? Zorgen die processen ja dan nee
voor ontwikkeling?
De DBE heeft dus beslist om met de Inspectie
Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie (IOB)
van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken
twee gezamenlijke evaluaties uit te voeren van de
schuldverlichtingen die aan Nigeria en de Democratische
Republiek Congo werden toegekend. De DBE heeft
ook een eigen evaluatie uitgevoerd van het Belgische
schuldverlichtingsbeleid met Kameroen als case study.
Uit de evaluaties blijkt dat schuldverlichtingen in
het verleden de betrokken landen weliswaar weer
solvabel maakten, maar de concrete impact op het
vlak van ontwikkeling is zeer moeilijk te meten. De
toekenningsprocedures en de politieke wil zijn cruciaal
voor de reële effecten van die operaties.
De conclusies van die evaluaties zijn voorgesteld en
besproken op een seminarie op woensdag 26 september
2012 in het Egmontpaleis in Brussel. Meer dan 130
deelnemers uit 22 landen namen deel.
Het seminarie bracht sprekers uit internationale
organisaties (WB, IMF, Club van Parijs, UNCTAD) en uit de
civiele maatschappij (AFRODAD, Erlassjahr, CNCD) bijeen,
maar ook delegaties uit de landen betrokken bij de
evaluaties.
Er werd gedebatteerd over verschillende aspecten van
het onderwerp: de uitdagingen rond de beheersbaarheid
van de schuld, de nood aan een internationaal charter
voor verantwoordelijk lenen en uitlenen, de schandelijke
schuld, schuldaudits enz.
Er moet worden opgemerkt dat de investeringsbehoeften
van de landen in het Zuiden hoog blijven en dat het risico
op een nieuwe schuldenspiraal niet is geweken.
BIO – actor van ondersteuning van de privésector
BIO, de Belgische Investeringsmaatschappij voor
Ontwikkelingslanden, opgericht in 2001, bestaat al meer
dan 10 jaar. In 2007 voerde de DBE al een evaluatie uit
van BIO, toen nog een jonge onderneming in volle groei.
Vijf jaar na die evaluatie was het aangewezen om BIO,
dat sindsdien sterk gegroeid is, opnieuw te evalueren.
De evaluatie gebeurt in twee stappen.
In een eerste fase werd gekeken naar het beleid, het
beheer en de ontwikkelingsrelevantie van BIO. Een
benchmarking met enkele andere European Development
Finance Institutions (EDFI) heeft plaatsgevonden.
54 Inhoudstafel
De belangrijkste conclusies:
• De evaluatie herbevestigt BIO als een belangrijke actor
voor de ondersteuning van de private sector binnen de
Belgische ontwikkelingssamenwerking.
• BIO moet meer aandacht schenken aan de
ontwikkelingsrelevantie van haar investeringen.
• Er bestaat een contradictie tussen de eisen voor
rentabiliteit waaraan BIO moet voldoen en de
verwachting dat BIO investeringen doet met een hoog
ontwikkelingskarakter maar die financieel risicovol zijn
(bv. in DRC). Een deel van de middelen zou naar dit
soort projecten met een hoge ontwikkelingsrelevantie
moeten kunnen gaan.
• De evaluatie formuleert geen belangrijke bezwaren
tegen het gebruik van Offshore Financial Centers.
• BIO moet een duidelijker communicatiebeleid
ontwikkelen.
• Het functioneren van de Raad van Bestuur moet
herzien/geoptimaliseerd worden en zou zich meer
moeten richten op de strategie.
In de tweede fase (2013) zal een terreinevaluatie
uitgevoerd worden met een sterke focus op de
ontwikkelingsresultaten van BIO-interventies. De
bevindingen uit de eerste fase kunnen daarin verder
uitgediept worden. Een eindrapport wordt verwacht
tegen eind 2013.
Conclusies
Het is niet eenvoudig om van jaar tot jaar
ondubbelzinnig de successen en problemen van de
ontwikkelingssamenwerking in kaart te brengen.
De meeste evaluaties geven ons correcte informatie
over de onmiddellijke resultaten (outputs) en effecten
(outcomes) van de interventie op korte termijn.
Veel minder vaak vinden we er informatie over de
duurzaamheid en de impact ervan.
Om de geloofwaardigheid en de kwaliteit van de
evaluatie van de resultaten en de impact te verbeteren,
zou de evaluatie integraal deel moeten gaan uitmaken
van een project- of programmacyclus. Idealiter zou ze
dus moeten worden gepland op hetzelfde moment
als het project of het programma zelf. Hoe meer het
opzet en het beheer van de interventies gericht wordt
op de verwachte resultaten, hoe eenvoudiger deze
zullen kunnen worden gemeten en beoordeeld. Zodra
de interventie of het programma wordt gepland, moet
erop worden toegezien dat er SMART-indicatoren met
hun respectieve waarden (begin- en doelwaarde)
worden gecreëerd. Er zou ook een systeem voor
gegevensverzameling en voor opvolging en evaluatie
moeten worden ontwikkeld om de voortgang naar de
verwachte resultaten zo nauwkeurig mogelijk te kunnen
meten.
Voor meer info,
http://oecd/dacbudgetsupport
http://diplomatie.belgium.be/nl/Beleid/
Ontwikkelingssamenwerking/Evaluatie/