Richtlijn Downsyndroom - TNO

elangrijk om somatische problemen uit te sluiten. Uit een retrospectieve studie onder 29
kinderen met DS, die gezien werden in een KNO‐kliniek bleek 59% van deze kinderen gastro‐
oesofageale reflux naast hun KNO‐problemen te hebben. 63
Bij DS is sprake van een vertraagde spraak‐ en taalontwikkeling, dat bijdraagt aan de
vertraagde cognitieve, mentale en sociale ontwikkeling. Hierbij spelen gegeneraliseerde
hypotonie en maxillahypoplasie met relatieve macroglossie een belangrijke rol. De mogelijke
oorzaken van een vertraagde spraak‐ en taalontwikkeling staan in tabel 2. 64 Uit onderzoek
van Moura et al is gebleken dat de stem van kinderen met DS een lagere basisfrequentie
heeft waardoor deze schor, hees, monotoon en nasaal klinkt en daardoor de
verstaanbaarheid negatief wordt beïnvloed. De “DS vocale anatomische functionele ratio"
(DS‐VR) lijkt een veelbelovende nieuwe parameter te zijn die gebruikt kan worden om de
stemontwikkeling van kinderen met DS te monitoren. Computergestuurde stemanalyse
levert objectieve en reproduceerbare akoestische metingen op die al bij 4‐jarige kinderen
met mentale retardatie kunnen worden uitgevoerd. 65
Visueel maken van de taal
Mensen met DS blijken zich visueel aangeboden informatie even goed of beter te herinneren
dan auditief gepresenteerde informatie. Een voorbeeld hiervan is het gebruik maken van
ondersteunende gebaren. Thompson beschrijft hoe Nederlands met gebaren al vanaf de 6 e
levensmaand kan worden ingezet om de communicatie te bevorderen en op die manier
gedragsproblemen kan voorkomen. 60 Er is recent een overstap gemaakt van het gebruik van
Weerklankgebaren naar NmG (Nederlands met gebaren), omdat de laatste genoemde
gestandaardiseerd zijn. 66
Naast het gebruik van gebaren wordt ook het lezen als stimulans genoemd voor het
verbeteren van de verbale communicatie en de verstaanbaarheid. 67
Kinderen met DS beschikken over opvallend goede visuele vaardigheden, terwijl de auditieve
vaardigheden zwak tot zeer zwak zijn. 68
Uit grootschalig onderzoek naar het effect van het lezen (de globaalmethode) bij jonge
kinderen met DS bleek het volgende:
- De articulatie en daarmee de verstaanbaarheid verbeteren
De kinderen krijgen door het zien van het woord een extra ‘reproductiecode’ mee,
waardoor het de controle over de spraakmotorische processen gesteund wordt.
- De actieve woordenschat neemt toe
Het zien van een woord lijkt de woordvinding te vergemakkelijken.
- Het kind oefent meer met de eigen spraak, als deze schriftelijk vastgelegd wordt
- De auditieve vaardigheden verbeteren onder invloed van het lezen
De gedachte dat een kind eerst aan de (auditieve) leesvoorwaarden moet voldoen om te
kunnen lezen of dat deze eerst getraind moeten worden is dus onjuist. Het is zelfs zo dat
deze voorwaarden verbeteren door het lezen.
- Het korte termijngeheugen neemt toe, zonder dat er aparte deelvaardigheden getraind
worden
De meeste kinderen leren uiteindelijk lezen op een niveau dat vergelijkbaar is met dat
van normaal begaafde kinderen van ongeveer acht jaar. De literatuur geeft voor het
bereiken van dit niveau wisselende, maar hoge percentages aan: tussen 60 en 80 % van de
kinderen zou deze leesprestatie halen.
22/125