Richtlijn Downsyndroom - TNO

het referentieinterval, gevonden: in de eerste 2 levensjaren >50%, bij 3 jaar ongeveer 50%,
bij 10‐18 jaar 30%, en bij volwassenen 10‐20%. 181,192 . Voor deze combinatie van TSH en vrij
T4 bij DS zijn en worden de termen “gecompenseerde hypothyreoïdie”, “subklinische
hypothyreoïdie”, en “isolated raised TSH (IR‐TSH)” gebruikt.
De oorzaak van de tijdens de eerste levensjaren hoge, maar daarna langzaam
afnemende prevalentie van geïsoleerde TSH‐verhoging is in de meeste gevallen
waarschijnlijk de relatief milde congenitale, DS‐gerelateerde schildklieraandoening of ‐
regulatiestoornis, waarvan de oorzaak nog onbekend is (zie paragraaf “congenitale
hypothyreoïdie”). 179 De TSH‐concentratie is hierbij zelden hoger dan 10 mE/l, en fluctueert
vaak tussen “licht verhoogd” en “normaal”. 188,189 Met het ouder worden berust de TSH‐
verhoging echter vaker op de eerste stadia van schildklierdestructie door autoimmuniteit,
met een aanzienlijke kans op het snel ontstaan van manifeste hypo‐ of hyperthyreoïdie (zie
paragraaf “verworven autoimuun hypo‐ en hyperthyreoïdie”).
Als er bij een kind of volwassene met DS sprake is van geïsoleerde TSH‐verhoging wordt
conform de richtlijnen voor de behandeling van volwassenen met subklinische
hypothyreoïdie T4‐behandeling geadviseerd als de TSH‐concentratie bij herhaling ≥ 10 mE/l
is . 193 Als anti‐TPO antistoffen aantoonbaar zijn, wordt T4‐behandeling vaak al geadviseerd
bij TSH‐concentraties boven de bovengrens van het leeftijdspecifieke referentieinterval
(grens: 4‐5 mE/l).
De vraag of niet alle kinderen met DS en geïsoleerde TSH‐verhoging tijdens hun eerste 2
levensjaren met T4 behandeld moeten worden, is controversieel.
Hoewel in een gerandomiseerde, placebo gecontroleerde trial kinderen met DS die vanaf
de neonatale periode met T4 behandeld waren op de leeftijd van 24 maanden een statistisch
significant kleinere motorische ontwikkelingsachterstand en een iets grotere lengte hadden,
is er onvoldoende zekerheid dat deze behandeling een substantiële bijdrage levert aan de
(lange termijn) motorische en cognitieve ontwikkeling. Daar er echter ook geen harde
aanwijzingen dat T4‐behandeling schadelijk is, zal de beslissing om wel of niet te behandelen
door ouders en kinderarts samen moeten worden genomen na het wegen van de
argumenten voor en tegen. 194 Het is niet duidelijk of het zinvol is om kinderen met DS ouder
dan 2 jaar die milde, geïsoleerde TSH verhoging hebben (TSH concentraties < 10 mE/L) met
T4 te behandelen.
Conclusies
De incidentie van congenitale hypothyreoïdie (CH) bij pasgeborenen met DS is
aanzienlijk hoger dan bij niet‐DS pasgeborenen, en berust waarschijnlijk op een DS
gerelateerde schildklieraandoening of ‐regulatiestoornis van nog onbekende aard.
De prevalenties van verworven hypo‐ en hyperthyreoïdie bij kinderen en volwassenen
met DS zijn eveneens aanzienlijk hoger dan in de niet‐DS populatie. De oorzaak is vrijwel
altijd schildklierautoimmuniteit.
Bij aanwezigheid van schildklierautoantistoffen treedt in bijna 30% binnen 2 jaar
manifeste hypo‐ of hyperthyreoïdie op.
Tijdens de eerste levensjaren heeft een hoog percentage kinderen met DS “geisoleerde
TSH‐verhoging”. Dit percentage neemt af met het ouder worden. De oorzaak is meestal
de relatief milde congenitale, DS‐gerelateerde schildklieraandoening of –
regulatiestoornis, waarvan de oorzaak nog onbekend is. Echter, met het ouder worden
berust de TSH‐verhoging in een toenemend percentage op de eerste stadia van
schildklierdestructie door autoimmuniteit, met een aanzienlijke kans op het snel
ontstaan van manifeste hypo‐ of hyperthyreoïdie.
Het is niet zinvol om kinderen met DS ouder dan 2 jaar die milde, geïsoleerde TSH‐
verhoging hebben (TSH concentraties < 10 mE/L) met T4 te behandelen.
45/125