Ongevallen met parachutespringen bij Defensie - Onderzoeksraad ...

Ook de instructeurs gaven aan dat de leerlingen niet altijd de juiste landingshouding aannemen en
dat in die gevallen de kans op letsel erg groot is.
5.2.4 Krachten bij de landing
De snelheid op het moment van landing, de houding van de parachutist en de aard van het landingsterrein
bepalen de impactkracht bij de landing tijdens het static-line ronde bol parachutespringen.
De snelheid wordt immers abrupt afgeremd en de energie wordt geabsorbeerd door het
lichaam en de grond.
In Lapallise wordt geland op een hard terrein dat bestaat uit begroeide, oneffen zandgrond. Er
kunnen ook landingen plaatsvinden op de verharde landingbaan en in nabij gelegen weilanden.
Hoe zachter de grond hoe beter deze veert en hoe geringer de invloed van de impactkracht op het
lichaam. Gemeten is alleen op het reguliere relatief harde landingsterrein. De ronde bol parachutist
kan in zeer beperkte mate invloed uitoefenen op het bepalen van zijn landingsgebied omdat het
uitsprong moment niet door hem wordt gekozen, de stuurmogelijkheden erg beperkt zijn en hij
overgeleverd is aan de mate waarin de weersomstandigheden hem verplaatsen. Het ARZ 696 MI
valscherm heeft hierbij iets betere stuurmogelijkheden dan de ARZ 696.
Het verschil in impactkracht tussen de linker- en rechtervoet is zeer beperkt. Ook blijkt dat de
meeste parachutisten neerkomen, zoals tijdens de training wordt aangeleerd, op het midden van
de voet. Teenlandingen komen niet voor. Er blijkt geen onderscheid te zijn tussen de krachten die
optreden tijdens de eerste sprongen of latere sprongen.
De impactkracht bij de landing tijdens het static-line ronde bol parachutespringen was gemiddeld
2,5 KN per voet. Dat wil zeggen met een drukkracht die overeenkomt met het kortstondig heffen
van een gewicht van 400 kg. Incidenteel zijn aanzienlijk hogere waarden gemeten die vermoedelijk
worden veroorzaakt door het zeer stevig aanspannen van de spieren en de aard van de
grond waarop werd geland. Het is een plotseling optredende impact op een niet goed in te schatten
moment. Daarnaast bouwt de kracht zich niet langzaam en gelijkmatig op. Worden op het
moment van landen de spieren niet of slechts beperkt aangespannen, dan kunnen deze krachten
gemakkelijk leiden tot ernstige verzwikkingen of breuken. Zowel deskundigen van TNO als door de
Onderzoeksraad benaderde bewegingswetenschappers geven aan dat voor geoefende krachtsporters
de optredende krachten niet uitzonderlijk hoog zijn en dat de gebruikte parahouding vermoedelijk
het meest geschikt is om de optredende impactenergie op te vangen. Wordt de houding niet
goed aangenomen en de spieren niet aangespannen, is de kans groot dat bij dergelijke krachten
vooral enkels, knieën en rug geblesseerd raken. Training gericht op het versterken van (been) spieren
geeft een verlaging van de kans op blessures en versterkt het bindweefsel en de botdichtheid.
Minder getrainden en ouderen zullen eerder een blessure oplopen. Beschermende enkelbraces die
het wegklappen van de enkels tegengaan worden bij Defensie niet toegepast. Wel geeft de reguliere
gevechtslaars enige bescherming door de dikke zool en hoge schacht. Daarnaast is de gesteldheid
van het landingsterrein belangrijk. Bestaat dit uit veel (kleine) oneffenheden, zoals graspollen,
en komt men hier ongunstig op terecht dan verhoogt dit de kans op letsel. In Lapalisse bestaat het
terrein uit harde zandgrond met veel kleine oneffenheden (10 – 15 cm) door voertuigsporen en
lage begroeiing.
5.2.5 Analyse ongevallen static-line ronde bol parachutespringen
Bij het static-line ronde bol parachutespringen wordt de kans op letsel grotendeels bepaald door
de snelheid en houding op het moment van landing. Gemiddeld zijn er de laatste jaren 6,4 blessures
op 1000 sprongen. Dit is niet uitzonderlijk hoog of laag maar benadert de gemiddelde waarde
als wereldwijd gekeken wordt naar ongevallen bij het static-line ronde bol parachutespringen. De
meeste letsels zijn verzwikte enkels, knieën en rugklachten veroorzaakt door de optredende krachten
bij de landing. Geraadpleegde deskundigen en literatuur geven aan dat als de spieren niet juist
zijn aangespannen en niet de juiste houding wordt aangenomen, deze karakteristieke parachutistenletsels
kunnen ontstaan.
Als meer in detail wordt gekeken naar de ongevalgegevens dan valt op dat het grootste deel van
de ongevallen plaatsvindt bij militairen van de Luchtmobiele brigade. Bij deze eenheid zijn er 15
ongevallen op 1000 sprongen. Bij militairen van het Korps Mariniers zijn er 2,8 ongevallen op
1000 sprongen. Er is daarom ook gekeken naar mogelijke verschillen tussen militairen van de
Luchtmobiele brigade en van het Korps Mariniers.
46