richtlijn Lyme-borreliose - CBO

LYME-BORRELIOSE
Kweken
Kweken van huidbiopten bij EM hebben een sensitiviteit van 60-80%. 19,23 Bij PCR op huidbiopten
bij EM varieert de sensitiviteit van 25 tot 90%, mede afhankelijk van de gebruikte
techniek. 24 Bij huidbiopten zijn daarmee kweek en PCR de meest specifieke en gevoelige
methoden voor detectie van Lyme-borreliose.
Conclusie
Bij huidbiopten zijn kweek en PCR de meest specifieke en gevoelige
Niveau 3 methoden voor detectie van Lyme-borreliose.
40
C Kuiper 1994 19 ; Van Dam 1993 23 ; Van Dam 2001 24
Aanbeveling 10
Als bij een voor erythema migrans (EM) atypische huidafwijking geen andere diagnose
wordt gesteld kan kweek of ‘polymerase chain reaction’ (PCR) van een biopt van de
huidlaesie uitkomst bieden. Indien negatief of niet beschikbaar kan alsnog getest worden
op Borrelia-antistoffen in het bloed waarbij aanwezigheid van Borrelia-antistoffen in
het bloed of een titerstijging de diagnose Lyme-borreliose waarschijnlijk maakt.
Effect van antibiotica
Een antibiotische behandeling van EM op een moment dat de antistofrespons nog niet of
nauwelijks begonnen is, leidt ertoe dat de (verdere) immuunrespons in een groot deel van de
gevallen achterwege blijft. IgM- en/of IgG-antistoffen die bij aanvang van de antibiotische
behandeling aanwezig zijn, kunnen vele maanden tot zelfs > 1 jaar (IgM) of vele jaren (IgG)
persisteren. 25-28
Conclusies
Bij antibiotische behandeling van een seronegatieve EM blijft een antistof-
Niveau 3 respons meestal uit.
C Aguero-Rosenfeld 1996 25 ; Luft 1996 26 ; Hammers-Berrgren 1994 27 ; Lomholt 2000 28
In geval van seropositieve EM persisteert de antistofrespons die bij aanvang
van de behandeling bestond soms langdurig (IgM tot > 1 jaar en IgG vele
Niveau 3 jaren).
C Aguero-Rosenfeld 1996 25 ; Luft 1996 26 ; Hammers-Berrgren 1994 27 ; Lomholt 2000 28
Overige overwegingen
KLINISCHE BEELDEN EN DIAGNOSTIEK
Vervolgserologie na antibiotische behandeling van een voor EM verdachte seronegatieve patiënt
met als doel achteraf alsnog de diagnose te bevestigen is niet informatief. Ook vervolgserologie
na antibiotische behandeling van een seropositieve EM-patiënt met als doel het effect
van de behandeling na te gaan is niet informatief.
Aanbeveling 11
Voor de evaluatie van de antibiotische behandeling van erythema migrans (EM) is het
bepalen van Borrelia-antistoffen in het bloed overbodig en wordt dan ook niet aanbevolen.
Literatuur
1. Berglund J, Eitrem R, Ornstein K, Lindberg A, Ringner Ä, Elmrud H, et al. An epidemiologic study of Lyme disease
in southern Sweden. N Engl J Med 1995;333:1319-24.
2. Huppertz HI, Böhme M, Standaert SM, Karch H, Plotkin SA. Incidence of Lyme borreliosis in the Würzburg Region
of Germany. J Clin Microbiol Infect Dis 1999;18:697-703.
3. Smith RP, Schoen RT, Rahn DW, Sikand VK, Nowakowski J, Parenti DL, et al. Clinical characteristics and treatment
outcome of early Lyme disease in patients with microbiologically confirmed erythema migrans. Ann Intern Med
2002;136:421-8.
4. Kuiper H. Erythema migrans in Nederland; klinisch en epidemiologisch onderzoek bij 77 patiënten. Ned Tijdschr
Geneeskd 1995;139:1537-41.
5. Steere AC, Bartenhagen NH, Craft JE, Hutchinson GJ, Newman JH, Rahn DW, et al. The early clinical manifestations
of Lyme disease. Ann Intern Med 1983;99:76-82.
6. Äsbrink E, Olsson I. Clinical manifestations of erythema chronicum migrans Afzelius in 161 patients. Acta Derm
Venereol (Stockh) 1985;65:43-52.
7. Äsbrink E, Hovmark A, Hederstedt B. The spirochetal etiology of Acrodermatitis chronica atrophicans Herxheimer.
Acta Derm Venereol (Stockh) 1984;64:506-12.
8. O’Connell S, Granström M, Gray JS, Stanek G. Epidemiology of European Lyme borreliosis. Zentralbl Bakteriol
1998;287:229-40.
9. Borgdorff MW, Mik EL de, Pelt W van, Doctors-van Leeuwen B, Veen A van der, Schellekens JFP. Ned Tijdschr
Geneeskd 1997;141:478-82.
10. Strle F, Nelson JA, Ruzic-Sabljic E, Cimperman J, Maraspin V, Lotric-Furlan S, et al. European Lyme borreliosis: 231
culture confirmed cases involving patients with erythma migrans. Clinl Infect dis 1996;23:61-5.
11. Lipsker D, Antoni-Bach N, Hansmann Y, Jaulhac B. Long-term prognosis of patients treated for erythema migrans
in France. Brit J Derm 2002;146:872-6.
12. Strle F, Videcnik J, Zorman P, Cimperman J, Lotric-Furlan S, Maraspin V. Clinical and epidemiological findings for
patients with erythema migrans. Comparison of cohorts from the years 1993 and 2000. Wien Klin Wochenschr
2002;114:493-7.
13. Strle F, Nadelman RB, Cimperman J, Nowakowski J, Picken RN, Schwartz I, et al. Comparison of culture confirmed
erythema migrans caused by Borrelia burgdorferi sensu stricto in New York State and by Borrelia afzelii in Slovenia.
Ann Intern Med 1999;130:32-6.
41