Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving Toezicht op het ...

Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving | 14 januari 2011
toezicht. Dat is al langer de richting waarin bestuurlijk wordt gekoerst. In het
regeerakkoord van het kabinet Rutte „Vrijheid en Verantwoordelijkheid‟ staat het
voornemen de bestuurlijke drukte te verminderen door heldere toedeling van
verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Daarbij gelooft ze in een kleinere overheid
die alleen doet wat zij moet doen. Op het domein bouwen dient meer ruimte te
komen voor het bedrijfsleven in de bouw en voor verschillen tussen regio‟s. De
adviezen van de Commissie Dekker gaat het kabinet uitvoeren.
In een artikel van ir. J. van der Heijden in het Tijdschrift voor Bouwrecht (TBR
2008/175) worden vanuit zowel de reguleringsliteratuur als vanuit eigen
(promotie)onderzoek kanttekeningen geplaatst bij de sturingsfilosofie „vertrouwen in
de markt‟. Ook de reeks (ge)bouwgerelateerde incidenten in Nederland van de
afgelopen jaren lijkt, volgens van der Heijden, weinig reden te geven om aan te
nemen dat private partijen voldoende verantwoordelijkheidsgevoel hebben voor het
borgen van publieke belangen, en dat bedrijven in de bouwsector leren van eigen en
elkaars fouten. Hij bepleit voorzichtigheid bij het anders inrichten van het stelsel. De
gecertificeerde bouwplantoets kan een goede eerste stap zijn, maar op de private
toetsers dient wel voldoende toezicht te zijn. Van der Heijden is geen voorstander
van procescertificatie.
4.4 Certificatie bouwplantoets of certificatie kwaliteitsysteem bouwproces
Reeds in 2006 is de Beoordelingsrichtlijn „Bouwplantoetsingen aan het Bouwbesluit‟
(BRL 5019), die de technische grondslag vormt voor gecertificeerd toetsen,
vastgesteld door het Gezamenlijk College van Deskundigen 9 . Praktijkonderzoek door
WWI heeft hoopvolle resultaten te zien gegeven en de Kamer is bericht dat aan
wettelijke inbedding gewerkt gaat worden. Die inbedding is inmiddels gekoppeld aan
de pilots naar aanleiding van de aanbevelingen van de Commissie Dekker die
impliceren dat het gehele bouwproces door private kwaliteitsborgingsinstrumenten
zou moeten worden ondersteund.
Naast deze bestuurlijke overwegingen speelde ook dat de Raad voor Accreditatie
(RvA) de BRL niet accepteerde op formele (niet op inhoudelijke) gronden. De
redenering hierbij is dat bouwplantoetsing een vorm van „inspectie‟ is en inspectie
leent zich niet voor certificatie, maar voor accreditatie. M.a.w. de RvA stelt dat de
private toetser niet wordt gecertificeerd maar rechtstreeks (door RvA) moet worden
geaccrediteerd. Deze kwestie speelt al lang. Op dit moment lijkt de oplossing
gevonden door de herformulering van de BRL-5019 van een procescertificaat naar
een kwaliteitssysteemcertificaat. Hierbij hanteert de RvA een andere
accreditatienorm, waardoor certificatie wel mogelijk is. Inhoudelijk verandert er
hiermee voor de certificaathouder niets aan de eisen die voor hem gelden. Het
verschil ligt in de verklaring die hij op een door hem beoordeelt bouwplan mag
afgeven. Hij mag niet meer stellen dat het bouwplan voldoet aan de
Bouwbesluiteisen; hij mag slechts stellen dat hij zich bij het beoordelen van het
bouwplan heeft gehouden aan de eisen die voor hem gelden op grond van het
certificaat. WWI heeft de RvA inmiddels laten weten met deze oplossing in te
kunnen stemmen.
In een artikel van ir. G van Leeuwen (als voorzitter van de Vereniging Bouw- en
woningtoezicht Nederland) wordt uitgebreid ingegaan op de route die de BRL 5019
heeft afgelegd en die mogelijk eind dit jaar definitief wordt. Was de BRL ooit opgezet
9 Ook in de GWW-sector is een initiatief genomen voor erkenning van bedrijven die bouwplannen toetsen: de CROW
Erkenningsregeling TIS (Technical Inspection Services). Een erkenningsregeling voor bedrijven die op een
dusdanige wijze de kwaliteit van hun werk borgen dat aan de eisen van de regeling wordt voldaan. Deze regeling
(vastgesteld op 12 oktober 2009) is een regeling door en voor marktpartijen. De regeling is niet gekoppeld aan
publiek toezicht via de Raad voor Accreditatie.
Pagina 26 van 40