Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving Toezicht op het ...

Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving | 14 januari 2011
Samenvatting
Zelfregulering maakt een belangrijk onderdeel uit van de kwaliteitsborging in de
bouw. Zelfregulering vormt een belangrijk element in het stelsel van wet- en
regelgeving voor de bouw. Het certificatiestelsel in de bouw, dat voorziet in de
kwaliteitsverklaringen op bouwproducten en -diensten, is een verantwoordelijkheid
die bij de markt zelf ligt. In mei 2006 is de overheid er toe overgegaan het stelsel
als geheel te erkennen en niet meer de certificaten afzonderlijk te erkennen. Aan de
erkenning ligt een overeenkomst ten grondslag tussen de minister van VROM, de
Raad voor Accreditatie en de Stichting Bouw Kwaliteit (tripartiete overeenkomst van
mei 2006).
In dit rapport van de VROM-Inspectie worden achtereenvolgens het certificatiestelsel
nader bekeken, de bevindingen van de VROM-Inspectie en signalen van derden over
het stelsel besproken en de ontwikkelingen rondom de regelgeving geschetst. Tot
slot wordt een aantal aanbevelingen gedaan.
Het certificatiestelsel is omvangrijk en private merken (KOMO, KIWA, KEMA) hebben
van oudsher in de sector een gedegen vertrouwenspositie opgebouwd. Het publieke
bouwtoezicht dient bouwproductcertificaten („kwaliteitsverklaringen‟) als afdoende
bewijs te hanteren bij vergunningverlening en toezicht.
Uit het in dit rapport verzamelde materiaal blijkt dat er bij het functioneren van het
certificatiestelsel in de bouw kanttekeningen zijn te plaatsen:
De tripartiete overeenkomst wordt niet op alle punten volledig uitgevoerd.
De communicatie en de informatie-uitwisseling/verantwoording tussen de
participanten lijkt minimaal. Hierdoor is er geen goed inzicht bij partijen hoe
het stelsel presteert en vindt er geen periodieke aanpassing plaats. De
evaluatie van de overeenkomst vindt begin volgend jaar plaats.
Onduidelijk is daarbij op welke wijze de minister haar
stelselverantwoordelijkheid kan waarmaken.
Betrokkenen, onder meer uit de omgeving van bouw- en woningtoezicht,
doen met enige regelmaat een beroep op de VROM-Inspectie om het
disfunctioneren van het stelsel aan de orde te stellen.
De gebruikswaarde van gecertificeerde bouwproductinformatie in de
bouwketen is beperkt. Afnemers van bouwproductinformatie, de uitvoerende
bouw, maken in het dagelijks werk nauwelijks actief gebruik van de
productinformatie. Hier gaat geen stimulans vanuit richting de producenten
om te voldoen aan de regelgeving.
Diverse ontwikkelingen hebben een (grote) impact op het stelsel in de nabije
toekomst:
Onder invloed van Europese regelgeving op het gebied van
bouwproductinformatie (CE-markering) behoeft het stelsel aanpassing. CEmarkering
kan niet langer opgehangen worden aan de private
merken/certificaten.
Certificering beperkt zich niet tot productinformatie. Al vanaf 2006 wordt er
gewerkt aan het mogelijk maken dat (ook private) toetsers onder certificaat
een bouwplan toetsen (BRL 5019). Eveneens zijn er initiatieven in de markt
om te komen tot een procescertificaat voor het bouwtoezicht tijdens de
bouw (BRL 5006). De laatste ontwikkeling op dit vlak is dat niet de toets of
het toezicht wordt gecertificeerd, maar het gehele (kwaliteits)systeem van
de uitvoerder van de kwaliteitsborgingswerkzaamheden. Deze initiatieven
creëren de mogelijkheid dat ook private partijen de kwaliteitsborging
Pagina 4 van 40