Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving Toezicht op het ...

Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving 

Toezicht op het certificatiestelsel (en CE-markering) 

Datum 14 januari 2011

Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving | 14 januari 2011 

Colofon 

Publicatienummer VI-2010-40 

VROM-Inspectie 

Directie Uitvoering 

Programma Bouwen aan Kwaliteit 

Rijnstraat 8 

Postbus 16191 

2500 BD Den Haag 

Dit rapport is een publicatie van de VROM-Inspectie. Meer 

informatie is ook te vinden op www.vrominspectie.nl. 

Pagina 2 van 40


Inhoud 

Samenvatting ................................................................................................................ 4 

Inleiding........................................................................................................................ 6 

1 Het certificatiestelsel in de bouw .......................................................................... 8 

1.1 Inleiding ......................................................................................................................... 8 

1.2 Certificering en CE-markering in Wetgeving .......................................................................... 9 

1.3 Tripartiete overeenkomst uitvoerende partijen nationaal certificatiestelsel in de bouw ............... 10 

1.4 Constateringen .............................................................................................................. 12 

2 Certificering en toezicht .................................................................................... 14 

2.1 Algemeen ...................................................................................................................... 14 

2.2 Workshop VI certificering ................................................................................................. 15 

2.3 Publiek toezicht op certificering/CE-markering in de bouwregelgeving ..................................... 16 


3 Bevindingen en signalen ................................................................................... 18 

3.1 Signalen uit certificatietrajecten ........................................................................................ 18 

3.2 Algemene Rekenkamer .................................................................................................... 19 

3.3 Raad voor Accreditatie: Metarapportages ........................................................................... 19 

3.4 Stichting Expertise Regelgeving Bouw (ERB) ....................................................................... 20 

3.5 PRC-rapport „Marktonderzoek productinformatie d.m.v. CE-markering en kwaliteitsverklaringen‟ 20 

3.6 ACTAL: Certificatie en regeldruk ....................................................................................... 21 


4 Ontwikkelingen ................................................................................................ 23 

4.1 EG Richtlijn Bouwproducten wordt EG Verordening Bouwproducten ........................................ 23 

4.2 Ontwikkelingen in certificatie/accreditatie: interview directeur RvA......................................... 23 

4.3 Naar een nieuwe verhouding tussen private kwaliteitsborging en publiek toezicht ..................... 24 

4.4 Certificatie bouwplantoets of certificatie kwaliteitsysteem bouwproces .................................... 26 


5 Conclusies en aanbevelingen ............................................................................. 29 

Bijlage 1: Kabinetsstandpunt “Certificatie en accreditatie in het kader van het overheidsbeleid” 

.................................................................................................................................. 31 

Bijlage 2: Schema regelgeving bouw .............................................................................. 33 

Bijlage 3: Wet- en regelgeving CE-markering en kwaliteitsverklaringen ............................... 34 

Bronnen ...................................................................................................................... 40 



Samenvatting 

Zelfregulering maakt een belangrijk onderdeel uit van de kwaliteitsborging in de 

bouw. Zelfregulering vormt een belangrijk element in het stelsel van weten 

regelgeving voor de bouw. Het certificatiestelsel in de bouw, dat voorziet in de 

kwaliteitsverklaringen op bouwproducten en -diensten, is een verantwoordelijkheid 

die bij de markt zelf ligt. In mei 2006 is de overheid er toe overgegaan het stelsel 

als geheel te erkennen en niet meer de certificaten afzonderlijk te erkennen. Aan de 

erkenning ligt een overeenkomst ten grondslag tussen de minister van VROM, de 

Raad voor Accreditatie en de Stichting Bouw Kwaliteit (tripartiete overeenkomst van 

mei 2006). 

In dit rapport van de VROM-Inspectie worden achtereenvolgens het certificatiestelsel 

nader bekeken, de bevindingen van de VROM-Inspectie en signalen van derden over 

het stelsel besproken en de ontwikkelingen rondom de regelgeving geschetst. Tot 

slot wordt een aantal aanbevelingen gedaan. 

Het certificatiestelsel is omvangrijk en private merken (KOMO, KIWA, KEMA) hebben 

van oudsher in de sector een gedegen vertrouwenspositie opgebouwd. Het publieke 

bouwtoezicht dient bouwproductcertificaten („kwaliteitsverklaringen‟) als afdoende 

bewijs te hanteren bij vergunningverlening en toezicht. 

Uit het in dit rapport verzamelde materiaal blijkt dat er bij het functioneren van het 

certificatiestelsel in de bouw kanttekeningen zijn te plaatsen: 

De tripartiete overeenkomst wordt niet op alle punten volledig uitgevoerd. 

De communicatie en de informatie-uitwisseling/verantwoording tussen de 

participanten lijkt minimaal. Hierdoor is er geen goed inzicht bij partijen hoe 

het stelsel presteert en vindt er geen periodieke aanpassing plaats. De 

evaluatie van de overeenkomst vindt begin volgend jaar plaats. 

Onduidelijk is daarbij op welke wijze de minister haar 

stelselverantwoordelijkheid kan waarmaken. 

Betrokkenen, onder meer uit de omgeving van bouwen woningtoezicht, 

doen met enige regelmaat een beroep op de VROM-Inspectie om het 

disfunctioneren van het stelsel aan de orde te stellen. 

De gebruikswaarde van gecertificeerde bouwproductinformatie in de 

bouwketen is beperkt. Afnemers van bouwproductinformatie, de uitvoerende 

bouw, maken in het dagelijks werk nauwelijks actief gebruik van de 

productinformatie. Hier gaat geen stimulans vanuit richting de producenten 

om te voldoen aan de regelgeving. 

Diverse ontwikkelingen hebben een (grote) impact op het stelsel in de nabije 

toekomst: 

Onder invloed van Europese regelgeving op het gebied van 

bouwproductinformatie (CE-markering) behoeft het stelsel aanpassing. CEmarkering 

kan niet langer opgehangen worden aan de private 

merken/certificaten. 

Certificering beperkt zich niet tot productinformatie. Al vanaf 2006 wordt er 

gewerkt aan het mogelijk maken dat (ook private) toetsers onder certificaat 

een bouwplan toetsen (BRL 5019). Eveneens zijn er initiatieven in de markt 

om te komen tot een procescertificaat voor het bouwtoezicht tijdens de 

bouw (BRL 5006). De laatste ontwikkeling op dit vlak is dat niet de toets of 

het toezicht wordt gecertificeerd, maar het gehele (kwaliteits)systeem van 

de uitvoerder van de kwaliteitsborgingswerkzaamheden. Deze initiatieven 

creëren de mogelijkheid dat ook private partijen de kwaliteitsborging 



inclusief toetsing aan regelgeving en toezicht tijdens de bouw kunnen 

uitvoeren. De inbedding hiervan in de wetgeving wordt meegenomen in het 

kader van de uitwerking van de adviezen van de Commissie Fundamentele 

Verkenning Bouw (kortweg Commissie Dekker). 

Op grond van de overwegingen in het rapport wordt een aantal aanbevelingen 

gedaan: 

Het is aan te bevelen de evaluatie van het tripartiete stelsel aan te grijpen 

voor een herbezinning op het functioneren van de regelkring/het stelsel. 

Bij een verruiming van het „vertrouwen in de markt‟ past een concretere 

invulling van de wijze waarop de ministeriële verantwoordelijkheid voor het 

stelsel waargemaakt kan worden. 

In 2011 dienen zich voor de VROM-Inspectie in het kader van het 

stelseltoezicht en private kwaliteitsborging de volgende prioriteiten aan: 

- vanuit onze toezichtprofessie input leveren in de evaluatie van het 

tripartiete stelsel; 

- input leveren vanuit de toezichtprofessie in de beleidsontwikkeling t.a.v. 

implementatie aanbevelingen Commissie Dekker; 

- toezien op implementatie van BRL 5019 en de wijze waarop gemeenten 

daar mee omgaan; 

- onderzoek naar de effecten van de nieuwe Verordening bouwproducten; 

respectievelijk toezien op eigenverklaringen van fabrikanten; 

- inzet om te komen tot een gedegen Staat van het Toezicht en Naleving op 

het domein Bouwen (de naleving van de Bouwbesluiteisen maken hier 

onderdeel van uit). 



Inleiding 

Zelfregulering maakt een belangrijk onderdeel uit van de kwaliteitsborging in de 

bouw. Zelfregulering vormt ook een belangrijk element in het stelsel van weten 

regelgeving voor de bouw. Zo wordt in de bouwregelgeving regelmatig gebruik 

gemaakt van NEN-normen die worden ontwikkeld in commissies waar deskundigen 

uit de praktijk (branches en onderzoeksinstituten) zitting in hebben. De overheid 

bepaalt op welke onderwerpen er eisen worden gesteld en wat de minimumeisen 

zijn. Belanghebbende (markt)partijen stellen vast hoe aan die eisen kan worden 

voldaan door in NEN-verband daarvoor bepalingsmethoden op te stellen. Meer en 

meer worden de bepalingsmethoden tegenwoordig Europees vastgesteld. 

Ook het certificatiestelsel in de bouw, dat verantwoordelijk is voor de kwaliteitsverklaringen 

op bouwproducten en -diensten, is een verantwoordelijkheid die bij de 

markt zelf ligt. In mei 2006 is de overheid er toe overgegaan het stelsel als geheel 

te erkennen en niet meer de certificaten afzonderlijk te erkennen. Het stelsel omvat: 

de Raad voor Accreditatie die de certificatie-instellingen toetst en toezicht 

houdt op de werkzaamheden van de certificatie-instellingen; 

de certificatie-instellingen die de beoordelingschema‟s ontwikkelen en 

beheren en producten of processen beoordelen aan de hand van de 

beoordelingsrichtlijnen; 

de Stichting Bouwkwaliteit die de beoordelingsschema‟s toetst aan het 

Bouwbesluit. 

Aan de erkenning ligt een overeenkomst ten grondslag tussen de minister van 

VROM, Raad voor Accreditatie en Stichting Bouw Kwaliteit (tripartiete overeenkomst 1 

van mei 2006). 

Ter bevordering van het vrije handelsverkeer zijn er in Europa richtlijnen opgesteld 

voor productinformatie: CE-markering. De Richtlijn bouwproducten regelt de CEmarkering 

voor bouwproducten. In de Nederlandse bouwregelgeving is de Richtlijn 

CE-markering verwerkt in het Bouwbesluit (en Regeling Bouwbesluit). Onder meer is 

daarin vastgelegd dat het verboden is om voor een bouwproduct waarvoor een CEmarkering 

is vastgesteld een nationale kwaliteitsverklaring (voor de aspecten 

waarop de CE-markering betrekking heeft) te eisen of verplicht te stellen. 

In de publiekrechtelijke regelgeving wordt gebruik gemaakt van privaat ontwikkelde 

regels (bijvoorbeeld: normen en beoordelingsschema‟s voor certificering). De 

overheid heeft gekozen voor een heldere verantwoordelijkheidstoedeling tussen 

publiek en privaat. In het private certificatiestelsel is dan ook geen toezicht op het 

stelsel vanuit de overheid opgenomen. De overheid heeft slechts een 

vertegenwoordiging zonder stemrecht in de Harmonisatiecommissie Bouw die kijkt 

naar de aansluiting van beoordelingsschema‟s op het Bouwbesluit (en de mogelijke 

strijdigheden tussen beoordelingsschema‟s). Kwaliteitsverklaringen die via dit stelsel 

zijn opgesteld hebben vervolgens betekenis, ook in het publieke toezicht. Bevoegde 

gezagen dienen deze kwaliteitsverklaringen te accepteren bij het bouwtoezicht als 

onderbouwing dat aan de (daaraan gerelateerde) eisen van het bouwbesluit wordt 

voldaan. Een aanvrager van een bouwvergunning is overigens vrij om te kiezen hoe 

hij aantoont dat aan de Bouwbesluiteisen wordt voldaan. Het gebruik van 

kwaliteitsverklaringen/gecertificeerde producten is vrijwillig. 

1 Staatscourant 11 juli 2006 



De VROM-Inspectie (VI) heeft geen rol in het certificatiestelsel. Vanuit haar 

stelselrol 2 is de VI in de afgelopen jaren op basis van signalen uit de markt 

betrokken bij de uitvoering in specifieke situaties. Sinds 2 jaar vindt op 

onregelmatige basis overleg plaats met de Stichting Bouwkwaliteit (SBK) over 

signalen uit de markt. Signalen over onduidelijkheden of onregelmatigheden met 

beoordelingsrichtlijnen (BRL-en) of kwaliteitsverklaringen/certificaten. Naast dit 

soort signalen over de uitvoering van activiteiten in het stelsel ontvangt de VI ook 

kritische signalen van derden over de werking van het stelsel van certificering in de 

bouw. 

In het Jaarcontract 2010 is opgenomen dat het bestaande certificatiestelsel in de 

bouw in beeld wordt gebracht en wordt geanalyseerd op sterke en zwakke 

elementen. Dit om voor de komende jaren een interventieplan te kunnen gaan 

ontwikkelen. 

In dit rapport van de VI wordt achtereenvolgens het certificatiestelsel nader 

bekeken, de bevindingen van de VI en signalen van derden over het stelsel 

besproken en de ontwikkelingen rondom de regelgeving geschetst. De hoofdstukken 

worden steeds afgesloten met de belangrijke constateringen. In hoofdstuk 5 zijn de 

conclusies en aanbevelingen op basis van de constateringen uitgewerkt. 

VI/programma Bouwen aan Kwaliteit heeft binnen deze opdracht gesprekken 

gevoerd met diverse direct betrokkenen en heeft diverse bronnen geraadpleegd (zie 

Bronnen). De opdracht beperkte zich tot het in beeld brengen van het 

certificatiestelsel en het analyseren op sterke en zwakke punten en het doen van 

aanbevelingen. 

2 Toezichthouder op het functioneren van het weten regelgevingstelsel in Nederland. 



1 Het certificatiestelsel in de bouw 

1.1 Inleiding 

De oorsprong van het stelsel van accrediteren en certificeren in de bouw ligt bij de 

gemeenten die behoefte hadden aan inkoop van kwaliteitsproducten. In 1948 is, op 

initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), KOMO ontstaan wat 

staat voor Keuring en Onderzoek van Materialen voor de Overheid. VNG, 

gemeenten, bouwbedrijfsleven en de bouwdepartementen EZ en VROM hebben 

vervolgens de Stichting KOMO opgericht als beleids- en uitvoeringsorganisatie. In 

1988 hebben bouwbedrijfsleven en overheid er voor gekozen af te stappen van een 

model van één centrale organisatie en over te gaan tot een open systeem met 

meerdere zelfstandige erkende instellingen die in concurrentie kunnen certificeren in 

de bouw. De coördinerende en harmoniserende werkzaamheden bij certificeren in de 

bouw is op dat moment belegd bij de Stichting Bouwkwaliteit. 

In die tijd is ook de eerste tripartiete overeenkomst tussen VROM/EZ, Raad voor 

Accreditatie en de Stichting Bouwkwaliteit afgesloten waarin is geregeld hoe het 

certificatiestelsel in de bouw werkt. Het merk KOMO is nog steeds een gevestigd 

privaat keurmerk in de bouw, naast bijv. KIWA en KEMA. 

In Nederland worden in de bouwregelgeving (prestatie-)eisen gesteld op een zo 

hoog mogelijk niveau, liefst het gebouwniveau. Er worden geen rechtstreekse 

publiekrechtelijke eisen gesteld aan bouwproducten. Fabrikanten van 

bouwproducten en bouwers dienen wel aan te tonen dat het bouwwerk waarin 

allerlei bouwproducten worden toegepast voldoet aan de eisen. Daarvoor wordt in 

Nederland gebruik gemaakt van gecertificeerde bouwproducten met een aansluiting 

aan de bouwregelgeving, ofwel erkende kwaliteitsverklaringen. Deze komen tot 

stand binnen een door de minister erkend privaat certificatiestelsel. Indien gebruik 

wordt gemaakt van erkende kwaliteitsverklaringen, toegesneden op de eisen van 

het Bouwbesluit, is er in een bouwvergunningsprocedure sprake van automatisch 

afdoend bewijs dat aan deze eisen is voldaan. 

Er is wel Europese regelgeving op het niveau van bouwproducten (Europese Richtlijn 

Bouwproducten, 89/106/EEG). Deze regelgeving betreft ook de kwaliteit van 

bouwproducten en dient om het vrije handelsverkeer van bouwproducten te 

bevorderen. De regels zijn met name gericht op de fabrikanten en gaan over de 

wijze waarop informatie over de kwaliteit van bouwproducten moet worden bepaald 

en verspreid. We hebben het hier over de CE-markering van bouwproducten. 

Bouwproducten worden, indien relevant, aan een zestal essentiële eisen getoetst: 

mechanische sterkte en stabiliteit, 

brandveiligheid, 

hygiëne, gezondheid en milieu, 

gebruiksveiligheid, 

geluidshinder, 

energiebesparing en warmtebehoud. 

In Nederland is de richtlijn verwerkt door in het Bouwbesluit regels over CEmarkering 

op te nemen. Onterecht gebruik van CE wordt door de wetgever gezien 

als economisch delict. Of producten zijn voorzien van CE-markering en de 

eigenschappen op correcte wijze zijn bepaald, wordt gecontroleerd door de VROM- 

Inspectie. 



De Europese Commissie let er scherp op dat er in lidstaten geen 

handelsbelemmeringen ontstaan door het hanteren van private keurmerken naast 

de CE-markering. Overigens kunnen private certificaten een duidelijk toegevoegde 

waarde hebben naast CE-markering. Die meerwaarde kan liggen in extra (private) 

eisen die een opdrachtgever belangrijk vindt en die in private certificaten kunnen 

worden vastgelegd (bijv. kleurechtheid of maatprecisie), maar ook in extra 

conformiteit: een grotere rol van derde partijen bij de keuring van bouwproducten 

dan voor CE-markering van die producten nodig is. Vele CE-gemarkeerde 

bouwproducten worden door de fabrikant zonder betrokkenheid van een 

keuringsinstelling opgesteld (de zogenaamde fabrikanten-eigenverklaring). Bij 

kwaliteitsverklaringen is altijd sprake van volledige certificatie (dus met een 

keuringsinstelling). 

Enkele begrippen 

Certificering is het proces waarin door een onafhankelijke partij beoordeeld 

wordt of een product, een dienst, een proces of een persoon aan vooraf 

gespecificeerde eisen voldoet. Het certificaat is de verklaring waarin dit 

wordt bevestigd. 

Attesteren is het eenmalig beoordelen van de geschiktheid. Certificeren is 

meer. Daarbij wordt ook gekeken of de beoordeelde kwaliteit gedurende 

langere tijd voortgebracht kan worden door de producent en wordt dit 

periodiek geïnspecteerd. 

Accreditatie is evenals certificatie een beoordelingsactiviteit. Het betekent: 

‘als geloofwaardig erkennen’. Accreditatie behelst de gezaghebbende 

erkenning dat een conformiteitverklaringen afgevende instelling onpartijdig, 

onafhankelijk en competent is. 

CE-markering van (bouw)producten vindt plaats op basis van Europese 

regelgeving: de Richtlijn bouwproducten. De richtlijn heeft tot doel het vrije 

handelsverkeer van bouwproducten in Europa te bevorderen. De regelgeving 

is gericht op fabrikanten en producenten van bouwproducten en regelt de 

wijze waarop voorgeschreven kwaliteitsaspecten worden vastgesteld 

(bepalingsmethoden) en gecommuniceerd. 

1.2 Certificering en CE-markering in Wetgeving 

Het regelgevingstelsel van publieke bouwvoorschriften maakt uitgebreid gebruik van 

private documenten. Dit is als zodanig verankerd in de bouwregelgeving: 

begrippen zijn gedefinieerd; 

geregeld is dat in het Bouwbesluit verwezen kan worden naar 

kwaliteitsverklaringen; 

geregeld is ook dat die kwaliteitsverklaringen als bewijsmateriaal gelden 

voor het voldoen aan gestelde eisen. 

In de Woningwet, artikel 1 (de begripsbepalingen), is in het eerste lid onder j 

opgenomen dat wordt verstaan onder: 

Kwaliteitsverklaring: een schriftelijk bewijs, voorzien van een merkteken, 

aangewezen door Onze Minister, afgegeven door een deskundig, 

onafhankelijk instituut, aangewezen door Onze Minister, op grond waarvan 

een bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel van bouwmaterialen of 



bouwdelen dan wel een bouwwijze, indien dat bouwmateriaal, bouwdeel of 

samenstel van bouwmaterialen of bouwdelen dan wel die bouwwijze bij het 

bouwen wordt toegepast, wordt geacht te voldoen aan krachtens deze wet 

aan dat bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel van bouwmaterialen of 

bouwdelen dan wel die bouwwijze gestelde eisen; 

In het Bouwbesluit 2003 zijn in § 1.4 artikelen opgenomen over CE-markering en 

kwaliteitsverklaringen. In artikel 1.7 is een vergelijkbare tekst opgenomen als in de 

begripsbepaling in de Woningwet over Kwaliteitsverklaring, waarmee is geregeld dat 

voldaan is aan de Bouwbesluit-eis indien er een (op die eis toegesneden) 

kwaliteitsverklaring is afgegeven binnen het erkende stelsel: 

Indien bij of krachtens dit besluit een eis is gesteld ten aanzien van een 

bouwproduct of bouwproces en daarvoor een op die eis toegesneden 

kwaliteitsverklaring is afgegeven op basis van een door Onze Minister erkend 

stelsel van kwaliteitsverklaringen voor de bouw, is aan de betreffende eis 

voldaan indien dat product, of dat proces overeenkomstig de 

kwaliteitsverklaring is toegepast. 

Artikel 1.6 lid 2 van het Bouwbesluit regelt dat hetzelfde geldt voor CE-markering. 


bouwproduct waarvoor een op die eis toegesneden CE-markering is 

afgegeven, is aan de betreffende eis voldaan indien dat bouwproduct 

overeenkomstig de CE-markering is toegepast. 

Lid 1 van artikel 1.6 regelt verder dat het verboden is om een nationale 

kwaliteitsverklaring (voor aspecten waarop de CE-markering betrekking heeft) te 

eisen/verplicht te stellen voor een bouwproduct waarvoor een CE-markering is 

vastgesteld. M.a.w. de CE-markering „staat boven‟ de nationale 

kwaliteitsverklaringen. Alleen voor kwaliteitsaspecten waar een CE-markering (de 

norm waarop CE-markering van het bouwproduct is gebaseerd) niets over zegt en 

voor bouwproducten waarvoor geen CE-markering is vast te stellen (indien er geen 

norm is vastgesteld) kunnen nog (alleen) nationale kwaliteitsverklaringen worden 

gebruikt. 

De Regeling Bouwbesluit tenslotte regelt ten aanzien van erkende kwaliteitsverklaringen 

dat: 

- buitenlandse instellingen die gerechtigd zijn kwaliteitsverklaringen voor 

andere lidstaten af te geven gelijkgesteld worden met de door de minister 

aangewezen onafhankelijk deskundig instituut; 

- De merktekens (zoals KOMO, of merktekens van buitenlandse instellingen) 

aangewezen worden; 

- De bekendmaking van een overzicht van bouwmaterialen en –producten 

waarvoor een erkende kwaliteitsverklaring is afgegeven. 

1.3 Tripartiete overeenkomst uitvoerende partijen nationaal certificatiestelsel 

in de bouw 

Sinds de introductie van het Bouwbesluit (1992) bestaat het stelsel van nationale 

publieke kwaliteitsverklaringen. In 2006 is ervoor gekozen om het stelsel aan te 

passen en op afstand van de overheid te zetten. De overweging daarbij was het 

verder terugdringen van administratieve en bestuurlijke lasten. Bovendien wilde de 

minister op deze wijze de private verantwoordelijkheid meer benadrukken. 



Op 30 mei 2006 is een nieuwe tripartiete overeenkomst getekend tussen VROM, de 

Raad voor Accreditatie (RvA) en de Stichting Bouwkwaliteit (SBK). In dit aangepaste 

stelsel werd het stelsel als zodanig erkend en kwam er een einde aan het 

ministerieel erkennen van iedere afzonderlijke kwaliteitsverklaring. Andere redenen 

tot aanpassing waren dat certificering niet tot afscherming van de Nederlandse 

markt mag leiden en kwaliteits- en conformiteitverklaringen ongeacht merk of 

product gelijke toegang tot de markt moeten hebben. 

Op basis van het Kabinetstandpunt over certificatie en accreditatie (zie bijlage) is 

daarbij gekozen voor de toezichtsondersteuningsvariant. Kenmerk van deze variant 

is dat het certificaat geen wettelijke basis heeft. Marktpartijen in de bouw kunnen er 

vrijwillig gebruik van maken. De certificaten vormen, indien correct gehanteerd, 

afdoende bewijsmateriaal voor de publieke toezichthouder (bouwen 

woningtoezicht) dat aan wettelijke eisen wordt voldaan. 

De tripartiete overeenkomst regelt: 

de verschillende taken van betrokken partijen; 

de procedurele aspecten van het komen tot (erkende) / toelaten van 

conformiteitverklaringen; 

de bijdrage vanuit de overheid in de kosten van het stelsel; 

de evaluatie van het stelsel na 4 jaar (= in 2 e helft 2010). 

De minister van VROM heeft de SBK aangewezen als coördinerende instelling voor 

de toetsing en de publicatie van (erkende) kwaliteitsverklaringen. De RvA 

accrediteert en houdt toezicht op de onpartijdigheid, onafhankelijkheid en 

competentie van de conformiteitverklarende instellingen voor het afgeven van 

erkende kwaliteitsverklaringen in de bouw. Zowel SBK als RvA dienen jaarlijks de 

minister te informeren over de bevindingen van controles en afwijkingen met 

betrekking tot de taken in het kader van deze overeenkomst. Gelijk met de 

tripartiete overeenkomst zijn de reglementen voor de Toetsingscommissie 

Bouwbesluit, de Harmonisatie Commissie Bouw en het College van Beroep en 

Bezwaar van de SBK gepubliceerd, alsmede de regels voor aanmelding bij de SBK 

voor de aansluiting van een verklaring van conformiteit op het Bouwbesluit 3 . 

Stichting Bouwkwaliteit (SBK) 

SBK heeft als doel de integrale kwaliteitszorg in de bouw te stimuleren en te 

bevorderen en de certificatie en attestering in de bouwsector te coördineren en te 

harmoniseren. De Stichting Bouwkwaliteit is feitelijk het uitvoerende bureau voor de 

toetsing en publicatie van de (erkende) kwaliteitsverklaringen van de 

bouwproducten in Nederland. 

Ter uitvoering van haar taken heeft de SBK een Toetsingscommissie Bouwbesluit 

(TBB) ingesteld, alsmede een Harmonisatie Commissie Bouw (HCB). Beide 

commissies zijn onafhankelijk en worden door de SBK gefaciliteerd. 

De TBB toetst de (normatieve) documenten op basis waarvan verklaringen van 

conformiteit worden afgegeven (waarin uitspraken worden gedaan over het 

voldoen aan de weten regelgeving voor gebouwen en bouwwerken). Getoetst 

wordt op relevantie, volledigheid en juistheid met betrekking tot de 

bouwregelgeving en op eventuele strijdigheid met Europese geharmoniseerde 

normen en goedkeuringsrichtlijnen. Het gaat dan om documenten als verklaringen 

van conformiteit (als bedoeld in de Richtlijn Bouwproducten of als bedoeld in 

3 Staatscourant 11 juli 2006, nr 132/pag. 11 



Woningwet/Bouwbesluit), normatieve documenten (NEN-normen, BRL-en), en de 

beschrijvingen van de aansluiting op het Bouwbesluit. 

De HCB aanvaardt de door bouwpartijen gewenste geharmoniseerde grondslagen 

voor certificatie als voor Nederland geharmoniseerde beoordelingsrichtlijnen (BRLen). 

De commissie bewaakt de totstandkomingprocedure van BRL-en en ziet toe 

op de consensus over de ingediende voorstellen. Ook beoordeelt de HCB de 

relatie tussen titel en scope van de ingediende BRL. 

Raad voor Accreditatie (RvA) 

De RvA accrediteert certificatie-instellingen. In de tripartiete overeenkomst staat dat 

de RvA in dat kader toezicht houdt op de onpartijdigheid, onafhankelijkheid en 

competentie van de conformiteitverklarende instellingen voor het afgeven van 

erkende kwaliteitsverklaringen in de bouw. 

De RvA toetst verder met een frequentie van ten hoogste eenmaal per 2 jaar of de 

HCB is samengesteld uit een evenredige en relevante vertegenwoordiging van bij de 

bouwsector betrokken partijen (art 5 lid 3). 

Maatwerkovereenkomst VROM - RvA 

VROM en RvA hebben op 20 december 2007 ook nog een maatwerkovereenkomst 

afgesloten (die overigens de afspraken in de tripartiete overeenkomst onverlet 

laten). De maatwerkovereenkomst beschrijft de taken van de RvA: 

- Accreditatie en controle van certificatie-instellingen; 

- Op verzoek van de minister accreditaties beoordelen die zijn verleend door 

accreditatie-instellingen uit andere landen; 

- Beoordelen of normatieve documenten zijn vastgesteld in colleges die 

voldoende draagvlak hebben; 

- Het initieel beoordelen van de (concept) normatieve documenten. 

De RvA dient jaarplannen op te stellen, (onverwijld) zaken die niet goed lopen te 

melden (bijv. intrekkingen van accreditaties, ontvangen klachten over notified 

bodies) en jaarlijks te rapporteren (uiterlijk op 1 september) over de uitvoering van 

het jaarplan (hierin dienen productiecijfers te worden opgenomen over onder meer 

aangevraagde, goedgekeurde en geweigerde accreditaties). Tweemaal per jaar dient 

er overleg plaats te vinden. Ook deze overeenkomst dient voor 1 januari 2011 te 

zijn geëvalueerd. 

De RvA is bij wet van 29 oktober 2009 aangewezen als nationale accreditatieinstantie 

4 . De RvA is een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). 

1.4 Constateringen 

Uit contacten met direct betrokkenen is gebleken dat: 

Formeel overleg tussen de overeenkomstpartijen niet of nauwelijks 

plaatsvindt, hetgeen betekent dat er geen uitwisseling plaatsvindt over de 

uitvoering en resultaten van de werkzaamheden binnen het stelsel; 

RvA en SBK periodiek richting het ministerie over de financiële aspecten van 

de overeenkomst rapporteren. De rapportages over de inhoudelijke gang 

van zaken vinden via deelname van de vertegenwoordiger van het ministerie 

in commissies (i.h.b. HCB) plaats en in bilaterale en persoonlijke contacten; 

Door de RvA in (separate?) opdracht van het ministerie zogenaamde 

Metarapportages zijn opgesteld over de activiteiten van certificatieinstellingen 

op de onderwerpen CE-markering volgens Richtlijn 

4 In de zin van artikel 4 van de Verordening (EG) nr 765/2008 van 9 juli 2008 (PbEU L 218) tot 

vaststelling van eisen inzake accreditatie en markttoezicht betreffende het verhandelen van 

producten. 



Bouwproducten (pilot, 2008), Kwalibo (2008 en 2009) en Emission Trading 

System (2008 en 2009). Uit de rapportages, veelal opgesteld op basis van 

de jaarverslagen van de certificatie-instellingen, blijkt dat over het doel van 

de rapportages nog geen eenduidigheid bestaat tussen de overeenkomstpartijen; 

De evaluatie van de tripartiete overeenkomst binnenkort zal starten en in 

2011 tot rapportage leiden. 



2 Certificering en toezicht 

2.1 Algemeen 

De overheid is al lang bezig om de te reguleren partijen medeverantwoordelijk te 

maken voor realisering van beleidsdoelen, ook op het VROM-domein. Het 

wetgevingsstelsel wordt simpelweg te duur als geen gebruik wordt gemaakt van 

zelfregulerende systemen waarin de kennis van de praktijk maximaal wordt benut. 

In een nota van eind 2008 is voor de VI verkennend onderzocht hoe een juiste 

balans te vinden tussen inzet van toezicht en het gebruik van certificering. Moet de 

VI kiezen voor meer ruimte voor certificering en hoe verhoudt certificering zich tot 

toezicht? 

Uit de nota hieronder het volgende: 

In het kabinetsstandpunt worden de volgende criteria genoemd die van 

belang zijn voor het bepalen van de mix van certificering en toezicht : 

o Veiligheid 

De fysieke veiligheid van mensen moet door de overheid voldoende 

gegarandeerd zijn. Aan de andere kant kan de overheid ook niet alle 

risico‟s geheel uitsluiten; bovendien hebben mensen ook een eigen 

verantwoordelijkheid. Certificering kan in vergaande mate helpen bij 

het borgen dat de aanvaardbaarheid van de risico‟s aan objectieve 

eisen voldoet. De fysieke veiligheid van mensen in situaties van 

overheidsregulering (bijvoorbeeld ter bescherming van derden) kan 

niet geheel zonder toezicht. 

o Gedrag/Integriteit 

De keten loopt vanaf de overheid die regels stelt, via de certificatieinstelling, 

gecertificeerd bedrijf naar tenslotte de gereguleerde partij. 

Vertrouwen en certificering kan een grotere rol krijgen indien de 

opeenvolgende schakels goed gedrag en integer handelen vertonen. 

Daar waar niet integer handelen gemakkelijk financieel gewin 

oplevert (de VI-nota geeft als voorbeeld: afval, bouwstoffen), blijft 

betrouwbaar toezicht nodig. Daar bestaat ook een motief om te 

kiezen voor een erkenningenstelsel waarmee het niet integer 

handelen kan worden afgeschrikt en waar nodig corrigerend kan 

worden opgetreden 

o Belangen/Onafhankelijkheid 

Als (economische) belangen groot zijn en deze niet overeenkomen 

met overheidsdoelstellingen, ligt vertrouwen in de markt niet voor 

de hand. Grotere belangen leggen een zwaardere nadruk op de 

onafhankelijkheid van de certificerende en accrediterende 

instellingen. Die druk kan zo groot worden dat de regulering door 

certificaten en accreditatie zo complex wordt dat het beter is om 

terug te vallen op overheidstoezicht. 

o Deskundigheid 

Deskundigheid is een belangrijk criterium om de beoordeling over te 

laten aan partijen die dagelijks met dezelfde processen te maken 

hebben als de gereguleerde partij. Zeker als de deskundigheid in 

vergaande mate waardevrij is (geen last van 

belangentegenstellingen), biedt een stelsel van certificering een 

prima mogelijkheid om private partijen meer verantwoordelijkheid te 

geven. 



De mate waarin vertrouwd kan worden op het respecteren van publieke 

belangen door gereguleerde partijen bepaalt de zwaarte en intensiteit van 

het toezicht. Certificering is een van de ondersteunende instrumenten om 

vertrouwen te operationaliseren. Hoe beter de beleidsdoelen zijn te vertalen 

naar objectieve kwaliteitscriteria, des te gemakkelijker kan certificering 

worden benut. 

Ook toezicht speelt een rol bij het realiseren van beleidsdoelen. Een goed 

werkend certificeringsysteem kan de intensiteit van toezicht doen afnemen. 

Echter waar publieke belangen worden behartigd en waar veel publieke 

middelen in omgaan zal de minister als eindverantwoordelijke altijd zicht 

willen houden op het functioneren van het gehele stelsel van 

kwaliteitsborging. 

Overwegingen van belang voor de toezichthouder: 

- In geval van de zelfreguleringsvariant: in arrangementen voor minder 

toezicht eventueel aansluiten op de door de branche geformuleerde 

kwaliteitseisen. De toezichthouder doet er goed aan van tevoren na te 

gaan waar overeenkomsten en waar strijdigheden zitten tussen de 

kwaliteitseisen van de branche en de overheidsdoelstellingen. 

- Onder de toezichtondersteuningsvariant: kwetsbare belangen, publieke 

taken waar veel geld in omgaat of publieke taken waarin grote 

belangentegenstellingen de uitvoering van taken kunnen belemmeren 

kunnen niet geheel aan certificering worden overgelaten. Wel kan in 

toezichtsarrangementen gebruik worden gemaakt van de deskundigheid 

van betrokkenen en kunnen gecertifceerden anders worden bejegend. 

- In geval de toelatingsvariant nodig wordt geacht om een goede 

uitvoering te waarborgen, dient certificering aangevuld te worden met 

publiek toezicht. 

Een stelsel waarbij de gereguleerde partij de kans krijgt om eigen 

verantwoordelijkheid in te vullen en daarmee vertrouwen te creëren bij 

wetgever en toezichthouder zal beter functioneren dan een stelsel waarbij 

alleen door overheidstoezicht de naleving wordt getoetst. 

Anderzijds is het moeilijk denkbaar dat het stelsel van de uitvoering van 

publieke taken volledig geborgd zal kunnen zijn door private certificering. De 

minister blijft immers verantwoordelijk voor de uitvoering van de taak of het 

stelsel waarbinnen dat gebeurt. Enige vorm van (systeem)toezicht van 

overheidswege blijft in dat geval nodig (reality-checks). 

2.2 Workshop VI certificering 

Op 15 februari 2010 is er door afdeling Onderzoek en analyse van de VI een 

workshop georganiseerd over ervaringen binnen de VI met certificering. Ervaringen 

strekken zich uit via certificering van milieumanagementsystemen, van 

automatische blusinstallaties en asbestverwijdering tot certificering bij 

bodemwerkzaamheden en bestrijding van plaagdieren en leidingwaterinstallaties en 

energielabels. 

Geconcludeerd 5 wordt onder meer dat: 

Er een zeer grote verscheidenheid is aan sectorkenmerken, manieren 

waarop het instrument certificering zelf is vormgegeven en de manier 

5 Zie verslag van de workshop (zie Bronnen nr. 17) 



waarop samen met andere instrumenten een beleidsdoel moet worden 

bereikt. Hierdoor is het nauwelijks mogelijk om over het instrument 

certificering te spreken. 

Om allerlei redenen houdt het beleid zich niet altijd onverkort aan het 

kabinetsstandpunt met betrekking tot certificering. In een aantal gevallen 

kan je daarom al voorspellen dat het in de uitvoering mis zal gaan. 

De Raad voor Accreditatie, de certificatie-instellingen en de VI staan samen 

voor het bereiken van bepaalde beleidsdoelen. Het is daarom zinvol de 

mogelijkheden van samenwerking te verkennen. Aandachtspunten hierbij 

zijn de (on)mogelijkheden om informatie uit te wisselen en de coördinatie 

binnen de VI. 

2.3 Publiek toezicht op certificering/CE-markering in de bouwregelgeving 

De minister heeft in 2006 het stelsel als zodanig erkend. Gekozen is voor een 

heldere verantwoordelijkheidsverdeling tussen publiek en privaat. In het private 

certificatiestelsel is dan ook geen publiek toezicht opgenomen. De betrokken private 

partijen dienen wel de minister jaarlijks te informeren over de resultaten (o.a. ter 

verantwoording van financiële bijdragen). 

Het stelsel valt onder de toezichtondersteuningsvariant, hetgeen inhoudt dat 

marktpartijen in de bouwketen er vrijwillig gebruik van kunnen maken. Wel is het zo 

dat de publieke toezichthouder op de bouw (bouwen woningtoezicht) de erkende 

kwaliteitsverklaringen als afdoende bewijs, dat aan wettelijke eisen van het 

Bouwbesluit wordt voldaan, dient te hanteren. 

Bij CE-markering is wel publiek toezicht geregeld. De VROM-Inspectie is 

toezichthouder voor het markttoezicht op de uitvoering van de Richtlijn 

Bouwproducten 6 . Dit toezicht richt zich vooral op de wijze waarop 

fabrikanten/producenten en handelaren op correcte wijze productinformatie 

opstellen en verspreiden. Het publieke toezicht strekt zich ook uit tot de instellingen 

die de productbeoordelingen doen. 


Een stelsel waarin ruimte is voor invulling van de eigen verantwoordelijkheid 

van gereguleerde partijen zal beter functioneren dan een stelsel waarbij 

alleen door overheidstoezicht de naleving wordt getoetst. 

De minister blijft verantwoordelijk voor de resultaten van het gehele stelsel 

inclusief private zelfreguleringsafspraken (t.a.v. naleving publieke eisen) en 

om die reden zal er een vorm van (systeem)toezicht nodig zijn. 

Momenteel is er geen heldere lijn in de toepassing van certificering in beleid 

en in toezichtsarrangementen. 

6 Op basis van artikel 120b, jo. artikel 120 lid 2 Woningwet is de Minister belast met de 

bestuursrechtelijke handhaving op de Richtlijn bouwproducten. In artikel 93 lid 1 van de 

Woningwet staat vervolgens dat met het toezicht op de naleving van het bij of krachtens de 

hoofdstukken V tot en met IX (artikel 120b staat in hoofdstuk IX) bepaalde zijn belast de bij 

besluit van Onze Minister aangewezen ambtenaren. Hieruit kan geconcludeerd worden dat 

gemeenten op basis van de Woningwet geen bevoegdheden hebben ten aanzien van het 

toezicht op de Richtlijn bouwproducten. Deze taak is voorbehouden aan de Minister en de door 

de Minister aangewezen ambtenaren, waaronder de ambtenaren van de VROM-Inspectie. De 

VROM-Inspectie is hiermee eerstelijns bevoegd. 



Binnen de VI bestaat er verschillende ervaringen met certificering. Zowel 

positieve als negatieve. Ook de rol van de overheid in de 

certificeringsystemen verschilt per onderwerp. 



3 Bevindingen en signalen 

3.1 Signalen uit certificatietrajecten 

Binnen VI/U/BAK zijn sinds 2009 diverse signalen over mogelijke onregelmatigheden 

bij certificatie-activiteiten binnengekomen. Deze signalen variëren van: 

(ernstige) zorgen van deskundigen over kwaliteitsverklaringen voor nieuwe 

toepassingen/producten en de daarbij horende nieuwe beoordelingsrichtlijn; 

afgeven van een KOMO-certificaat door de certificerende instelling, terwijl 

de BRL nog niet is aanvaard door de HCB; 

onjuiste en/of onduidelijke certificaten met onderling elkaar tegensprekende 

gegevens; 

certificaten afgegeven zonder dat essentiële onderdelen zijn gevalideerd; 

certificaten afgegeven zonder dat deze op de erkende lijst van SBK staan. 

Omdat de VI geen formele positie heeft in het toezicht op de gang van zaken is het 

niet denkbeeldig dat de signalen slechts het topje van de ijsberg betreffen. De 

ontvangen signalen doen vermoeden dat onder druk van de markt certificatieinstellingen 

certificaten afgeven die de toets der kritiek niet altijd kunnen doorstaan. 

Soms worden daarbij zelfs de formele procedures gepasseerd en worden 

kwaliteitsverklaringen afgegeven, terwijl de aanvaarding van de BRL nog niet is 

afgerond. Onzorgvuldig of onjuist afgegeven certificaten doen het vertrouwen in het 

stelsel afnemen. 

De VI voert sinds 2009 regelmatig overleg met SBK over uitvoeringsaspecten van de 

certificering. Zulks onder meer op basis van de genoemde signalen. In bepaalde 

gevallen is het voorgekomen dat inzet van de VI van invloed is geweest bij het 

oplossen van de gerezen problemen of vraagstukken. 

BRL 4101-7 Lijm voor de bevestiging van gevelplaten van november 2003 

Een voorbeeld van de meerwaarde van het betrekken van de VI is de gang van 

zaken bij de BRL 4101-7. Al voor 2009 was de VI betrokken bij de problemen rond 

de BRL 4101-7 (lijmen van gevelelementen). Al voor het uitkomen van de BRL 

waren er vraagtekens gezet bij de veiligheid en duurzaamheid van verlijmde 

gevelplaten. In 2005 heeft de COBc de RvA gemeld dat deze verlijmingen niet 

voldeden aan het Bouwbesluit (met 50 jaar referentieperiode). Vanuit bouwtoezichtland 

wordt op dat moment verlijming in de ban gedaan en worden de bij de BRL 

betrokken partijen verzocht maatregelen te treffen. De schemabeheerders SKG en 

SKH organiseren een commissie die moet werken aan aanpassing van de BRL. Jaren 

passeren, waarbij ook SBK wordt aangesproken op haar verantwoordelijkheid. Maar 

dat resulteert niet in een voor alle partijen acceptabel resultaat. Ondertussen blijven 

de BRL en daarop gebaseerde certificaten bestaan. Medio 2009 is voor de 

signalerende partijen de maat vol en wordt de VROM-Inspectie betrokken. De VI 

spreekt SBK en de RvA aan op hun verantwoordelijkheid. Dit leidt vervolgens tot 

afspraken waar alle partijen zich in kunnen vinden. De afspraken behelzen 2 

hoofdpunten: een waarschuwing door fabrikanten bij de afgegeven certificaten en 

het snel uitvoeren van nader onderzoek dat moet leiden tot een sluitende oplossing 

voor aanpassing van de BRL. Begin 2010 blijken echter die afspraken niet 

nagekomen te worden. Als gevolg hiervan besluit SBK, mede op instigatie van de VI, 

op 28 april de BRL in te trekken. 



De schemabeheerders kiezen er vervolgens voor om op de kortst mogelijke termijn de 

BRL aan te passen en stellen een gewijzigde BRL op. Monitoring van de gelijmde 

gevels, door gemeenten in het kader van de bouwvergunning op te leggen, wordt 

hierin als oplossing voor de gerezen vraagstukken voorgesteld. De VI deelt de 

schemabeheerders mede dat de gewijzigde BRL geen houdbare oplossing oplevert 7 . 

Ook andere betrokkenen wijzen de oplossing af. De Toetsingscommissie Bouwbesluit 

van SBK (TBB) behandelt de aangepaste BRL in september2010. De TBB heeft nog 

enkele inhoudelijke opmerkingen en verwijst de BRL terug naar de indieners. De TBB 

acht zich niet deskundig om over de juridische aspecten die de BRL opwerpt te 

oordelen. De VI neemt na overleg met SBK het initiatief om het Instituut van 

Bouwrecht advies te vragen over de juridische aspecten van de BRL. Eind november is 

het advies van IBR ontvangen. Het advies ondersteunt het standpunt dat via de 

(bouw-)omgevingsvergunninng geen voorschriften kunnen worden opgelegd voor een 

periode na afloop van de bouwfase. 

Signalen uit de Toetsingscommissie Bouwbesluit 

Signalen uit de TBB geven aan dat de TBB ook regelmatig worstelt met haar taken. 

BRL-en zijn veelal verouderd, de aansluiting van bouwproducten op de eisen van het 

Bouwbesluit op gebouw(deel) niveau roept veel vragen op, er is druk vanuit de 

markt voelbaar die de zorgvuldigheid niet ten goede komt, SBK/TBB wordt als 

hindermacht van het systeem gezien. 

Signalen uit het veld 

Uit de bouwen woningtoezicht praktijk is bekend dat het gemeentelijk toezicht 

vaak ophoudt bij de controle of er onder certificaat geleverd en/of gewerkt wordt. 

Het toezicht gaat slechts zeer sporadisch verder door ook te controleren of aan de 

uitgangspunten en toepassingvoorwaarden van de certificaten in het concrete werk 

wordt voldaan. Aangezien ook het private toezicht (door de certificatie-instellingen) 

zich beperkt tot systeemtoezicht en reality-checks achterwege blijven ontstaat een 

situatie van schijnveiligheid. Op papier klopt alles, maar in werkelijkheid kan er nog 

veel mis zijn. 

3.2 Algemene Rekenkamer 

In een presentatie voor (rijks)inspecties geeft de Algemene Rekenkamer haar eerste 

voorlopige bevindingen uit een verkenning in januari-juli 2010 van „Publieke 

certificatie en accreditatie‟: 

Het beleid van certificering verschilt sterk tussen departementen: van zoveel 

mogelijk zelfregulering tot meer overheidsregulering; 

Certificeringsregelingen worden zelden heroverwogen, ondanks signalen dat 

ze niet werken en soms strijdig zijn met het kabinetsstandpunt; 

Perverse prikkels bij certificatie-instellingen: de branche heeft belang bij het 

afgeven van certificaten, niet om misstanden te melden; 

Beperkte evaluatie en kennis over effectiviteit van certificering; 

Geen toezicht op RvA, alleen peer review. 

3.3 Raad voor Accreditatie: Metarapportages 

In opdracht van VROM heeft de RvA in de afgelopen jaren een aantal 

Metarapportages uitgevoerd. Rapportages waarin gekeken is naar het functioneren 

van geaccrediteerde instellingen op een bepaald werkterrein in een bepaald 

7 Brief 16 juli 2010, kenmerk 201020350-EvL-NW 



verslagjaar. De RvA heeft daarbij gebruik gemaakt van de jaarverslagen van de 

certificatie-instellingen. 

In 2008 is gerapporteerd als pilot over instellingen werkzaam op het gebied van CEmarkering 

volgens de Richtlijn Bouwproducten 89/106/EEG. In 2009 en 2010 is 

gerapporteerd over Kwalibo en over geaccrediteerde instellingen werkzaam op het 

terrein van Emission Trading System. 

De rapportages geven beperkt inzicht in de mate waarin de geaccrediteerde 

instellingen (waarop jaarlijks/2 jaarlijks toezicht wordt gehouden door de RvA) 

onderdelen van hun werk niet goed doen. De RvA heeft werkende weg een systeem 

met 8 categorieën ontwikkeld waarop het werk van de certificatie-instellingen wordt 

beoordeeld. Ook wordt er gerapporteerd over klachten en mogelijke sancties. In de 

praktijk beperken die sancties zich tot een gesprek op directieniveau. 

3.4 Stichting Expertise Regelgeving Bouw (ERB) 

In haar visie op een toekomstige ontwikkeling van de bouw(techische-) regelgeving 

in Nederland geeft het ERB (Stichting Expertisecentrum Regelgeving Bouw) een 10tal 

aanbevelingen ter verbetering van het stelsel van de bouwtechnische 

regelgeving. De focus moet op de eindgebruiker, de afnemer van bouwwerken, 

worden gelegd. Wat is er voor de gebruiker nodig om zijn verwachtingen enerzijds 

en zijn wettelijk toebedeelde verantwoordelijkheden anderzijds ook daadwerkelijk te 

bedienen? 

Een van de aanbevelingen gaat over het onderwerp van deze notitie: „Herstructureer 

erkenning en certificatie‟. 

Het vertrouwen dat de gebruiker zou moeten hebben in de wereld van de 

accreditatie, certificatie en erkenning wordt te vaak beschaamd. 

Het zelfreinigend effect binnen het systeem is ontoereikend wegens onder 

meer gebrek aan zelfcontrole en werkzame sancties op disfunctioneren. 

Daarnaast zal fundamenteel moeten worden gekeken naar de 

klachtenafwikkeling en de sanctiemechanismen t.a.v. certificatie-instellingen 

en gecertificeerde bedrijven bij gebleken non-conformiteiten, afgezet tegen 

de financieringsstructuur van de accreditatie- en certificeringwereld. 

3.5 PRC-rapport ‘Marktonderzoek productinformatie d.m.v. CE-markering en 

kwaliteitsverklaringen’ 

In opdracht van WWI heeft PRC kwalitatief onderzoek gedaan naar de marktpositie 

en –gebruik van CE-markering van bouwproducten en vergeleken met erkende 

kwaliteitsverklaringen. 

Uit dit onderzoek komt onder meer naar voren dat er op dit moment nauwelijks 

vraag is naar productspecificaties volgens CE-markering of erkende 

kwaliteitsverklaringen. Alleen als er twijfel is over een bepaald product of in 

bijzondere gevallen (bijv. bij brandwerende deuren, buitenlandse producten, 

innovatieve producten) wordt er door de afnemers naar productspecificaties, - 

normen en kwaliteitsverklaringen gevraagd. 

Afnemers hebben een geringe kennis van CE-markering en er bestaat (nog steeds) 

een aantal misverstanden over de betekenis van zowel CE-markering als de 

kwaliteitsverklaring. De kwaliteitsverklaring („KOMO‟) heeft nog steeds een grote 

vertrouwenspositie op de Nederlandse bouwmarkt. 



Een van de aanbevelingen is dat SBK op haar website de aansluiting op het 

Bouwbesluit voor alle producten met CE-markering gaat publiceren. 

Overigens zal het ontbreken van een duidelijke vraag naar productspecificaties in de 

bouwpraktijk voor de producenten weinig stimulans opleveren om aan de eisen te 

voldoen. 

3.6 ACTAL: Certificatie en regeldruk 

Berenschot heeft in opdracht van ACTAL recent een inventarisatie gemaakt van 

certificatieregelingen. Dit heeft 288 certificaten opgeleverd, waarvan de meeste 

onder het beleidsterrein van het voormalige ministerie van VenW (116) vallen, met 

voormalig VROM als goede tweede (82). 

Verder bleek dat er eigenlijk maar heel weinig informatie en overzicht over dit 

onderwerp is. Weliswaar beheert de RvA een databank met regelingen, maar die 

bevat geen informatie over de soorten certificatie en de koppeling aan weten 

regelgeving. Ook ministeries houden geen lijsten bij. 

Berenschot constateert dat er eigenlijk geen overkoepelend beleid voor certificering 

is, dat er onduidelijkheid over definities is en dat men zich er soms zelfs niet van 

bewust is dat er certificaten worden gehanteerd. Het kabinetsstandpunt uit 2003 

biedt onvoldoende inkadering en laat ruimte voor verschillende wijzen van inrichting 

van het certificatiestelsel. Opvallend is dat slechts in 2 gevallen vermindering van de 

regeldruk als argument is genoemd om certificatie in te zetten. Regeldruk speelt 

blijkbaar geen nadrukkelijke rol bij de keuze voor certificatie. 

Berenschot concludeert o.a. dat de huidige situatie risico‟s oplevert voor stapeling 

van toezicht en stapeling van normen. Doordat de overheid zich mengt in iets dat 

van oudsher een vorm van zelfregulering door de markt is, ontstaat al snel een 

uitbreiding van normen en eisen. Immers, private kwaliteitseisen worden uitgebreid 

met publieke eisen. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot toename van de beleefde 

regeldruk, omdat de publieke eisen niet (kunnen) aangrijpen op het primaire werk 

van de gecertificeerde. 

Berenschot noemt de inzet van certificatie in verband met EU-regelgeving als 

voorbeeld waar dit leidt tot afnemen van regeldruk, omdat certificaten in heel 

Europa geldig zijn. 


Er is regelmatig het nodige aan te merken op de inhoudelijke en procedurele 

gang van zaken in het geprivatiseerde kwaliteitsverklaringen stelsel voor de 

bouw; 

Regelmatig hebben partijen behoefte om ook de publieke toezichthouder 

buiten het stelsel (de VI) op de hoogte te brengen van gebeurtenissen die 

niet zouden mogen voorkomen; 

Ook derde partijen wijzen op (ernstige) gebreken in het certificatiestelsel; 

De gebruikswaarde van bouwproductinformatie voor de afnemers in de bouw 

is beperkt. De prikkel voor fabrikanten om goede productinformatie te 

verstrekken komt dus niet uit de markt; 

De evaluatie van het tripartiete stelsel komt op een goed moment en zal in 

het licht van de actuele ontwikkelingen (zie ook hoofdstuk 4) ook goed 

moeten kijken naar de wijze waarop de ministeriele verantwoordelijkheid 

voor het gehele stelsel van bouwregelgeving kan worden waargemaakt. De 

invulling van de rol van het publieke toezicht in de „regelkring‟ (zie figuur) 

dient met name ook opnieuw te worden overwogen. 



Figuur: regelkring (overgenomen uit bron 18) 



4 Ontwikkelingen 

4.1 EG Richtlijn Bouwproducten wordt EG Verordening Bouwproducten 

Op 25 mei 2010 is een politiek akkoord bereikt over de nieuwe Europese 

verordening bouwproducten (CPR). Deze verordening die de Richtlijn bouwproducten 

(CPD) gaat vervangen heeft een rechtstreekse werking. Naar verwachting zal ergens 

in de 2 e helft van 2011 de verordening na behandeling in het Europees Parlement 

definitief worden en treedt een 2-jarige fase van co-existentie in werking 8 . 

De nieuwe verordening gaat een aanscherping opleveren voor de positionering van 

CE-markering in de markt t.o.v. de private kwaliteitsverklaringen. De fabrikanten 

dienen bij de bouwproducten prestatieverklaringen mee te leveren die informatie 

bevatten over de Europees gedefinieerde producteigenschappen. Deze informatie 

dient in de keten te worden doorgegeven en toegankelijk te zijn voor iedere 

gebruiker. Ook gaat de CPR verbieden dat private productcertificaten nog langer in 

Nederland geaccepteerd mogen worden als bewijsstuk voor de Europese 

producteigenschappen. 

De CE-markering wordt bij inwerkingtreding van de verordening de enige vorm 

waarin over de essentiële producteigenschappen naar de markt gecommuniceerd 

mag worden. De huidige Nederlandse situatie waarin CE-markering meelift met de 

private kwaliteitsverklaringen mag dan dus niet meer. 

Een effect van de verordening in Nederland zou kunnen zijn dat de conformiteit van 

de productinformatie over de essentiële producteigenschappen op een lager niveau 

komt te liggen dan nu gebruikelijk is. Dat wil zeggen dat de rol van de certificerende 

instellingen kleiner wordt en die van de fabrikanten groter. Is de situatie op dit 

moment nog zo dat kwaliteitsverklaringen altijd gebaseerd zijn op certificering 

(beoordeling door een derde geaccrediteerde partij), bij CE-markering kan bij 

bepaalde producten volstaan worden met eigenverklaringen van fabrikanten en is er 

geen sprake van een onafhankelijke geaccrediteerde derde partij. 

4.2 Ontwikkelingen in certificatie/accreditatie: interview directeur RvA 

In een interview in het kader van Succesvol Inspecteren dd. 4 oktober 2010 gaat de 

heer ir. J. van der Poel van de Raad voor Accreditatie in op een aantal 

ontwikkelingen en vraagstukken rondom inspecteren en accrediteren. Volgens Van 

der Poel is handhaven een overheidstaak. Daarom is inspecteren voor een 

overheidsorgaan wezenlijk iets anders dan inspecteren is voor een (geaccrediteerde) 

certificatie-instelling. Wat overigens niet wil zeggen dat ze niet in dezelfde regelkring 

(zie figuur blz. 22) kunnen zitten. Hij illustreert dit met het voorbeeld van het halen 

van het rijbewijs en het toezicht op het rijgedrag van automobilisten. 

8 Co-existentie: periode waarin nieuwe Verordening is vastgesteld, maar bestaande Richtlijn 

nog inwerking blijft. Er kan worden geanticipeerd op de nieuwe Verordening. 



Om een auto te mogen besturen heb je een rijbewijs nodig. Dat haal je middels 

een keuring op theorie en praktijk. Dat hoef je maar 1 keer te doen. Dat is voor 

de maatschappij voldoende borging om mensen aan het wegverkeer deel te laten 

nemen. Was het rijbewijs een certificaat dan moest je elk jaar herexamen doen. 

De publieke handhaver, de politie, let op overtredingen als door rood licht rijden 

of te hard rijden. Als er veel te hard wordt gereden dan kan de overheid wat doen 

met dat signaal. Zij kan bijv. het rijexamen aanpassen zodat weggebruikers 

wellicht zich meer bewust zijn van de gevaren of de milieuvervuiling. Ook kan ze 

de snelweg veranderen of de maximum snelheid aanpassen. Hierbij zal de 

overheid o.a. het CBR, de ANWB, etc betrekken. 

Van belang is dat partijen hun rol invullen en volgens Van der Poel betekent dit dat 

certificeerders certificeren en handhavers handhaven. M.a.w. handhaven is niet iets 

voor certificatie-instellingen. Ze moeten wel binnen de regelkring met elkaar 

overleggen en informatie uitwisselen. 

Van der Poel verwijst naar de VWA als voorbeeld waarmee de RvA samenwerkt om 

te komen tot gezamenlijke verbetering van de regelkring. De VWA zet in op 

horizontaal toezicht. De overheid richt zich daarbij op handhaving en 

systeemtoezicht en stelt de vraag centraal: wordt met het totale stelsel het effect 

bereikt dat we willen. De RvA geeft het vertrouwen aan de certificeerders en nodigt 

de VWA uit om af en toe mee te lopen. Hieruit komen regelmatig verbeteringen voor 

het accreditatiewerk voort. Een ander ontwikkelingspunt is het risico-gericht 

beoordelen. Bedrijven die een goede performance laten zien zou je minder vaak 

kunnen herbeoordelen; ook bedrijven die zich bezig houden met beoordelingen met 

een beperkter maatschappelijke impact (bijv. de vaststelling van de kleur van 

bloemen) zou je minder vaak hoeven te beoordelen. 

Ook voor zichzelf ziet de RvA verbeterpunten. Bijvoorbeeld het vaker voortbrengen 

van generieke informatie (ervaringscijfers e.d.) uit alle controles die in een bepaald 

werkveld worden gedaan. Daar kan in de regelkring ieder zijn voordeel vervolgens 

meedoen. Nog een slag verder is het aanbieden van een benchmark per werkveld 

waaraan de beoordeelde zich kan meten. 

Van der Poel wijst er ook op dat de gebruikers zichzelf steeds goed moeten afvragen 

of accreditatie altijd wel nodig is. Er hoort immers ook een kostenplaatje bij. Per 

domein en per risicogebied dient bekeken te worden wat er aan de markt kan 

worden overgelaten en op welk niveau het vertrouwen in de markt onderbouwd 

moet worden. 

4.3 Naar een nieuwe verhouding tussen private kwaliteitsborging en publiek 

toezicht 

Kern van het advies van de Commissie Fundamentele Verkenningen Bouw 

(Commissie Dekker, 14 mei 2008) is dat het stelsel van bouwen bouwgerelateerde 

voorschriften eenvoudiger kan. Centraal in de benadering van de Commissie Dekker 

staat „vertrouwen in de markt‟. De teneur van het rapport is: laat de overheid 

heldere wettelijke kaders stellen en laat de ondernemer doen waar hij goed in is, 

namelijk binnen de kaders (duurzaam) ondernemen. Tegelijk erkent de commissie 

ook dat een dergelijke heldere verdeling van verantwoordelijkheden niet op stel en 

sprong realiseerbaar is. In haar aanbevelingen komt de commissie met 3 

categorieën van aanbevelingen: 

Modernisering en vereenvoudiging van het stelsel van bouwgerelateerde 

voorschriften (vermindering van regeldruk en vergunninglast) 



Verbetering van de toepassing van de regelgeving (vergroten 

uitvoeringsgerichtheid, versterken van betrokkenheid van „gebruikers‟ en 

stimuleren van de professionaliteit van alle betrokkenen) 

Geven van integrale verantwoordelijkheid aan private partijen voor de 

kwaliteitsborging tijdens het hele bouwproces. 

De derde categorie aanbevelingen heeft betekenis voor deze notitie. 

In de kabinetsreactie (16 juli 2008) wordt de analyse van de commissie m.b.t. 

vertrouwen en verantwoordelijkheid herkend en worden de aanbevelingen gedeeld. 

Een actieplan wordt aangekondigd met experimenten die met name kijken naar 

private kwaliteitsborging en vermindering van gemeentelijk bouwtoezicht. Het 

regeerakkoord van de huidige regering onderstreept de uitvoering van de adviezen 

van de Commissie Dekker. 

Het Actieplan Aanbevelingen Commissie Dekker van 6 augustus 2009 bevat het 

spoorboekje dat moet leiden tot antwoord op de vraag wat de mogelijkheden en 

randvoorwaarden zijn voor de invoering van een systeem van kwaliteitsborging 

waarin bouwende marktpartijen / initiatiefnemers zelf inhoud geven aan hun 

wettelijke verantwoordelijkheid om aan technische voorschriften te voldoen en hoe 

het toezicht hierop van publieke en/of private zijde moet worden geregeld. 

In het Actieplan worden 4 modellen onderscheiden waarop zo mogelijk pilots worden 

uitgevoerd. 

Modellen / verantwoordelijkheidsrelaties privaat-publiek 

Model 1: Gecontracteerd toezicht 

Toetsing en toezicht door private (derde) partij in opdracht van gemeente. 

Gemeente houdt systeemtoezicht (toetst of er voldoende aan kwaliteitsborging 

is/wordt gedaan) 

Model 2: Gedelegeerd toezicht 

Toetsing en toezicht door private partij. Gemeente houdt systeemtoezicht. 

Model 3: Geconditioneerde kwaliteitsborging 

Overheid stelt kaders. Private partijen vullen toezicht in en voeren uit. Overheid 

houdt systeemtoezicht. 

Binnen dit model valt de gecertificeerde bouwbesluittoets. Binnen het private 

stelsel van certificering wordt voorzien in zowel eerste als tweedelijnstoezicht. 

De rol van de overheid beperkt zich tot systeemtoezicht: zijn partijen 

gecertificeerd en wordt voldaan aan die eisen. 

Model 4: Volledige private kwaliteitsborging 

Overheid beperkt zich tot wetgeving en laat de uitvoering en het voldoen aan 

die wetgeving over aan de markt. Er is geen toezichtrelatie tussen overheid en 

private partijen. Eventuele conflicten zullen door de rechter moeten worden 

beslecht. 

In juli van dit jaar is een voortgangsbericht aan de Kamer verstuurd (brief WWI SB 

2010013363) waarin is aangegeven dat het organiseren van de pilots private 

kwaliteitsborging moeilijker verloopt dan eerder verwacht. Er is nog geen robuuste 

set van uit te voeren pilots verzameld op basis waarvan verantwoorde conclusies 

zijn te trekken. Er lijkt in de markt sprake van een wat afwachtende houding. De 

crisis in de bouw, de ontwikkelingen van weten regelgeving op het terrein van de 

bouw, de regionalisering van het toezicht in omgevingsdiensten en de voorstellen 

van de Commissie Dekker zelf, dragen mogelijkerwijze bij aan een wat diffuus beeld 

over welke kant het met de bouwregelgeving op gaat. 

Minder bestuurlijke drukte en een effectiever optredende overheid. Ruimte voor 

differentiatie en maatwerk en een andere wijze van regelgeving, controle en 



toezicht. Dat is al langer de richting waarin bestuurlijk wordt gekoerst. In het 

regeerakkoord van het kabinet Rutte „Vrijheid en Verantwoordelijkheid‟ staat het 

voornemen de bestuurlijke drukte te verminderen door heldere toedeling van 

verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Daarbij gelooft ze in een kleinere overheid 

die alleen doet wat zij moet doen. Op het domein bouwen dient meer ruimte te 

komen voor het bedrijfsleven in de bouw en voor verschillen tussen regio‟s. De 

adviezen van de Commissie Dekker gaat het kabinet uitvoeren. 

In een artikel van ir. J. van der Heijden in het Tijdschrift voor Bouwrecht (TBR 

2008/175) worden vanuit zowel de reguleringsliteratuur als vanuit eigen 

(promotie)onderzoek kanttekeningen geplaatst bij de sturingsfilosofie „vertrouwen in 

de markt‟. Ook de reeks (ge)bouwgerelateerde incidenten in Nederland van de 

afgelopen jaren lijkt, volgens van der Heijden, weinig reden te geven om aan te 

nemen dat private partijen voldoende verantwoordelijkheidsgevoel hebben voor het 

borgen van publieke belangen, en dat bedrijven in de bouwsector leren van eigen en 

elkaars fouten. Hij bepleit voorzichtigheid bij het anders inrichten van het stelsel. De 

gecertificeerde bouwplantoets kan een goede eerste stap zijn, maar op de private 

toetsers dient wel voldoende toezicht te zijn. Van der Heijden is geen voorstander 

van procescertificatie. 

4.4 Certificatie bouwplantoets of certificatie kwaliteitsysteem bouwproces 

Reeds in 2006 is de Beoordelingsrichtlijn „Bouwplantoetsingen aan het Bouwbesluit‟ 

(BRL 5019), die de technische grondslag vormt voor gecertificeerd toetsen, 

vastgesteld door het Gezamenlijk College van Deskundigen 9 . Praktijkonderzoek door 

WWI heeft hoopvolle resultaten te zien gegeven en de Kamer is bericht dat aan 

wettelijke inbedding gewerkt gaat worden. Die inbedding is inmiddels gekoppeld aan 

de pilots naar aanleiding van de aanbevelingen van de Commissie Dekker die 

impliceren dat het gehele bouwproces door private kwaliteitsborgingsinstrumenten 

zou moeten worden ondersteund. 

Naast deze bestuurlijke overwegingen speelde ook dat de Raad voor Accreditatie 

(RvA) de BRL niet accepteerde op formele (niet op inhoudelijke) gronden. De 

redenering hierbij is dat bouwplantoetsing een vorm van „inspectie‟ is en inspectie 

leent zich niet voor certificatie, maar voor accreditatie. M.a.w. de RvA stelt dat de 

private toetser niet wordt gecertificeerd maar rechtstreeks (door RvA) moet worden 

geaccrediteerd. Deze kwestie speelt al lang. Op dit moment lijkt de oplossing 

gevonden door de herformulering van de BRL-5019 van een procescertificaat naar 

een kwaliteitssysteemcertificaat. Hierbij hanteert de RvA een andere 

accreditatienorm, waardoor certificatie wel mogelijk is. Inhoudelijk verandert er 

hiermee voor de certificaathouder niets aan de eisen die voor hem gelden. Het 

verschil ligt in de verklaring die hij op een door hem beoordeelt bouwplan mag 

afgeven. Hij mag niet meer stellen dat het bouwplan voldoet aan de 

Bouwbesluiteisen; hij mag slechts stellen dat hij zich bij het beoordelen van het 

bouwplan heeft gehouden aan de eisen die voor hem gelden op grond van het 

certificaat. WWI heeft de RvA inmiddels laten weten met deze oplossing in te 

kunnen stemmen. 

In een artikel van ir. G van Leeuwen (als voorzitter van de Vereniging Bouw- en 

woningtoezicht Nederland) wordt uitgebreid ingegaan op de route die de BRL 5019 

heeft afgelegd en die mogelijk eind dit jaar definitief wordt. Was de BRL ooit opgezet 

9 Ook in de GWW-sector is een initiatief genomen voor erkenning van bedrijven die bouwplannen toetsen: de CROW 

Erkenningsregeling TIS (Technical Inspection Services). Een erkenningsregeling voor bedrijven die op een 

dusdanige wijze de kwaliteit van hun werk borgen dat aan de eisen van de regeling wordt voldaan. Deze regeling 

(vastgesteld op 12 oktober 2009) is een regeling door en voor marktpartijen. De regeling is niet gekoppeld aan 

publiek toezicht via de Raad voor Accreditatie. 



om bouwplannen te kunnen toetsen (momentopname) - iets waarvoor bijvoorbeeld 

gemeenten zich ook zouden kunnen laten certificeren - bovengenoemd dispuut over 

accreditatie of certificatie leidde ertoe dat de nieuwe versie van de BRL niet meer 

beperkt is tot de momentopname maar toeziet op het hele proces van voorlopig 

ontwerp tot en met uitvoering en directievoering. Voor de VBWTN blijven nog 

meerdere vragen onduidelijk, bijvoorbeeld of een derde partij een bouwplan moet 

toetsen of dat een gecertificeerd bureau zijn eigen plannen kan toetsen. Duidelijk is 

wel dat gemeenten of regionale diensten niet in aanmerking komen voor 

certificering. Immers, de taak van de gemeenten beperkt zich tot het toetsen of 

vergunning verleend kan worden en of de uitvoering plaatsvindt in 

overeenstemming met de vergunning en de bouwregelgeving. Voor de overige 

onderdelen uit de uitgebreide scope van de BRL ontbreekt een wettelijke basis voor 

gemeenten. Van Leeuwen verwacht ook niet dat die er zal komen, gelet op het 

gebrek aan maatschappelijke vraag daarnaar en gelet op de hoge kosten en gebrek 

aan personeel. 

De nieuwe BRL is niet meer gericht op de vergunningverlening, maar op de kwaliteit 

in relatie tot de regelgeving. Vanuit de eigen verantwoordelijkheid van de aanvrager 

en diens adviseur is dit - en dat vindt ook de voorzitter van de VBWTN - een 

uitstekende zaak. 

De VBWTN stelt zich op het standpunt dat - hoewel er de nodige aarzelingen zijn 

over het volledig vertrouwen op de invulling van de verantwoordelijkheid voor de 

kwaliteit door de marktpartijen en er de nodige scepsis is t.a.v. certificering, 

bijvoorbeeld bij asbestverwijdering - het beter is om betrokken te zijn bij het 

proefondervindelijk onderzoeken van de (on)mogelijkheden om tot invoering te 

komen van private kwaliteitsborgingsystemen. De VBWTN (als deskundige partij) 

heeft zich in de afgelopen periode dan ook actief ingezet om te komen tot een goede 

BRL. In de pilots die nu lopen in het kader van het Actieplan Aanbevelingen 

Commissie Dekker zal ook moeten worden gekeken naar de invulling van wat BWT 

dan nog wel mag doen in geval er een vergunningaanvraag met certificaat wordt 

ingediend. Dient de gemeente een gecertificeerde aanvraag altijd te accepteren, 

zoals bijvoorbeeld ook geldt bij bouwproducten met een erkende 

kwaliteitsverklaring, of mag een gemeente 10 verder kijken en zo nodig ingrijpen? 

De BRL 5019 moet een alternatief bieden voor het werk van de overheid zelf, de 

taken van bouwen woningtoezicht (vergunningverlening en toezicht op de 

uitvoering). Dat is van een andere orde van grootte dan het accepteren van 

certificaten voor bouwproducten als afdoende bewijsmateriaal bij de uitvoering van 

die taak. Dit zomaar invoeren ziet Van Leeuwen als „vertrouwen bij toverslag‟. Hij 

bepleit aanpassing of vermindering van bouwen woningtoezicht op basis van 

onderzoek waaruit blijkt onder welke randvoorwaarden zoiets maatschappelijk 

verantwoord kan. 


Onder invloed van de nieuwe Europese Verordening bouwproducten 

verandert de wijze waarop fabrikanten productinformatie in de keten moeten 

brengen. Ook de positie van private (gecertificeerde) productinformatie 

verandert hiermee. In een aantal gevallen betekent dit dat de 

productinformatie op het niveau van een eigenverklaringen van fabrikanten 

is gebaseerd en niet meer door een certificerende instelling. 

10 Bijv. op basis van art 3.2 van de Algemene wet bestuursrecht die stelt dat: „bij de 

voorbereiding van een besluit vergaart het bestuursorgaan de nodige kennis omtrent 

relevante feiten en de af te wegen belangen’ 



De samenwerking tussen de partijen die zijn betrokken in de tripartiete 

overeenkomst is voor verbetering vatbaar (zie hoofdstuk 3). De RvA schetst 

verbeterpunten voor zich zelf en voor de samenwerking met 

overheidsinspecties ter verbetering van de regelkring waarin private en 

publieke partijen op werkvelden samenwerken. De regelkring-benadering 

biedt - onverlet een duidelijke scheiding tussen publieke en private 

verantwoordelijkheden - mogelijkheden om te komen tot betere 

samenwerking. 

Het kabinet wil een snelle invulling van de aanbevelingen van de Commissie 

Dekker. Onderdeel hiervan vormt het aan private partijen geven van de 

verantwoordelijkheid voor de kwaliteitsborging tijdens het gehele 

bouwproces. Het actieplan, dat eerder is opgezet om de randvoorwaarden 

waaronder dit kan worden ingevoerd in het Nederlandse stelsel te 

onderzoeken, ondervindt hinder van de gevolgen van de kredietcrisis in de 

bouw. Van belang is dat een goed evenwicht wordt gevonden tussen 

„vertrouwen in de markt‟ en verantwoord terugtredend publiek toezicht. 



5 Conclusies en aanbevelingen 

Conclusies 

Het private certificatiestelsel in de bouw heeft een gevestigde rol in het weten 

regelgevingstelsel en in de kwaliteitsborging in de bouw. Het certificatiestelsel is 

omvangrijk en private merken (KOMO, KIWA, KEMA) hebben in de sector een 

gedegen vertrouwenspositie opgebouwd. Het publieke bouwtoezicht dient 

bouwproductcertificaten („kwaliteitsverklaringen‟) als afdoende bewijs te hanteren 

bij vergunningverlening en toezicht. 

Uit het in dit rapport verzamelde materiaal blijkt dat er bij het functioneren van het 

certificatiestelsel in de bouw kanttekeningen zijn te plaatsen: 

De tripartiete overeenkomst wordt niet op alle punten volledig uitgevoerd. 

De communicatie en de informatie-uitwisseling/verantwoording tussen de 

participanten lijkt minimaal. Hierdoor is er geen goed inzicht bij partijen hoe 

het stelsel presteert en vindt er geen periodieke aanpassing plaats. De 

evaluatie van de overeenkomst vindt begin volgend jaar plaats. 

Onduidelijk is daarbij op welke wijze de minister zijn 

stelselverantwoordelijkheid kan waarmaken. 

Betrokkenen, onder meer uit de omgeving van bouwen woningtoezicht, 

doen met enige regelmaat een beroep op de VROM-Inspectie om 

disfunctioneren van het stelsel aan de orde te stellen. 

De gebruikswaarde van gecertificeerde bouwproductinformatie in de 

bouwketen is beperkt. Afnemers van bouwproductinformatie, de uitvoerende 

bouw, maken in het dagelijks werk nauwelijks actief gebruik van de 

productinformatie. Hier gaat geen stimulans vanuit richting de producenten 

om te voldoen aan de regelgeving. Het private merk KOMO heeft nog steeds 

een grote vertrouwenspositie op de Nederlandse bouwmarkt. 

Diverse ontwikkelingen hebben een (grote) impact op het stelsel in de nabije 

toekomst: 

Onder invloed van Europese regelgeving op het gebied van 

bouwproductinformatie (CE-markering) zal het stelsel moeten worden 

aangepast. CE-markering kan niet meer opgehangen worden aan de private 

merken/certificaten. Fabrikanten dienen de productinformatie op het gebied 

van de essentiële producteigenschappen (prestatieverklaring) na 

inwerkingtreding van de nieuwe Verordening bouwproducten in de keten 

door te geven en dit mag niet door gebruikmaking van een andere drager 

van productinformatie dan de prestatieverklaring. 

Certificering beperkt zich niet tot productinformatie. Al vanaf 2006 wordt er 

gewerkt aan het mogelijk maken dat (ook private) toetsers onder certificaat 

een bouwplan toetsen (BRL 5019). Eveneens zijn er initiatieven in de markt 

om te komen tot een procescertificaat voor het bouwtoezicht tijdens de 

bouw (BRL 5006). De laatste ontwikkeling op dit vlak is dat niet de toets of 

het toezicht wordt gecertificeerd, maar het gehele (kwaliteits)systeem van 

de uitvoerder van de kwaliteitsborgingswerkzaamheden. Deze initiatieven 

maken het mogelijk dat ook private partijen de kwaliteitsborging inclusief 

toetsing aan regelgeving en toezicht tijdens de bouw kunnen doen. De vraag 

is nog wel hoe deze vrijwillige private toezicht-/kwaliteitsborgingsactiviteiten 

worden geplaatst naast of in plaats van de publieke toezichtactiviteiten van 

de gemeentelijke of regionale bouwen woningtoezichtdiensten. De 

inbedding hiervan in de wetgeving wordt meegenomen in het kader van de 

uitwerking van de adviezen van de Commissie Dekker. 



Aanbevelingen 

Het is aan te bevelen de evaluatie van het tripartiete stelsel aan te grijpen 

voor een herbezinning op het functioneren van de regelkring (zoals 

aangegeven in de figuur op blz. 22). Herbezinning is ook nodig op de juiste 

verhouding tussen eigen verantwoordelijkheid en/of beoordeling door 

derden en op de juiste verhouding tussen privaat en publiek toezicht. Die 

verhouding zal voor bouwproductinformatie overigens anders kunnen komen 

te liggen dan voor integrale kwaliteitsborging van de bouwketen in zijn 

geheel. In het eerste geval betekent de CE-markering al een verschuiving 

naar meer eigen verklaringen van fabrikanten (en dus minder beoordelingen 

door certificatie-instellingen). Gegeven bovendien het matig gebruik van de 

(gecertificeerde) productinformatie dient de vraag te worden gesteld of een 

dergelijk stelsel nog blijvend via wetgeving ondersteund dient te worden. 

In het tweede geval (integrale kwaliteitsborging) lijkt certificering een 

minimumvariant. Ook zal er beter dan tot nu toe gestuurd moeten worden 

op het optimaliseren van de regelkring (privaat en publiek gezamenlijk). 

Daarnaast zullen in dit geval (integrale private kwaliteitsborging) ook keuzes 

moeten worden gemaakt hoe het publieke toezicht, in haar wettelijke 

verantwoordelijkheid van vergunningverlening en toezicht op de bouw, 

gebruik van de gecertificeerde rapporten dient te maken, of kan maken. 

Bij een verruiming van het „vertrouwen in de markt‟ past een concretere 

invulling van de wijze waarop de ministeriële verantwoordelijkheid van het 

stelsel waargemaakt kan worden. Dit kan bijvoorbeeld door een betere 

invulling van de informatie/rapportage verplichting van de betrokken 

partijen over hun werkzaamheden, de ervaringen daarmee en de monitoring 

van verbetertrajecten. Dit kan anderzijds ook door met de sector de kant op 

te gaan van een opleveringskeuring aan het einde van het bouwtraject 

waarin expliciet wordt gerapporteerd over het voldoen aan de publieke 

(Bouwbesluit-) eisen. 

In 2011 dienen zich voor de VROM-Inspectie in het kader van het 

stelseltoezicht en private kwaliteitsborging de volgende prioriteiten aan: 

- vanuit de toezichtsprofessie van de VI input leveren in de evaluatie van het 

tripartiete stelsel; 

- input leveren vanuit de toezichtprofessie in de beleidsontwikkeling t.a.v. de 

implementatie van de aanbevelingen van de Commissie Dekker; 

- toezien op implementatie van BRL 5019 en de wijze waarop gemeenten 

daar mee omgaan; 

- onderzoek naar de effecten van de nieuwe Verordening bouwproducten; 

respectievelijk toezien op eigenverklaringen van fabrikanten; 

- inzet om te komen tot een gedegen Staat van het Toezicht en Naleving op 

het domein Bouwen (de naleving van de Bouwbesluiteisen maken hier 

onderdeel van uit). 



Bijlage 1: Kabinetsstandpunt “Certificatie en accreditatie in het 

kader van het overheidsbeleid” 

In het zelfde jaar dat het huidige Bouwbesluit is gepubliceerd, 2003, is ook het 

kabinetstandpunt „Certificatie en accreditatie in het kader van het overheidsbeleid‟ 

verschenen. De nota geeft het beleidskader voor certificering waar een publiek 

belang aan de orde is. In het beleidskader worden de volgende voorwaarden 

genoemd om over te gaan tot zelfregulering / inzet van certificatie: 

- Aard en gewicht van publiek belang 

- Eisen voldoende objectief 

- Voldoende organisatiegraad in de sector 

- Voldoende parallelle belangen sector en overheid 

- Voldoende vertrouwen in kwaliteit van certificatiestructuur voor betreffend 

beleidsterrein 

In het algemeen leent certificatie zich minder goed voor het voldoen aan eisen die in 

de praktijk door gedrag van personen wordt bepaald. 

Certificatie als onderdeel van wetgeving verdient geen aanbeveling als: 

- Certificatie zich uitsluitend richt op gedragstoezicht 

- Aard publieke belang niet verenigbaar is met privaat systeem van certificatie 

- Er direct en aanzienlijk financieel gewin is bij zich niet houden aan 

certificatie-eisen 

- Onvoldoende deelname aan certificatie is te verwachten (veel free-riders) 

- Besparing op toezichtkosten enige motief vormt 

- Direct overheidsoptreden nodig is om oplossing voor acute en korte termijn 

problemen te bereiken 

- Onvoldoende sanctiedreiging wordt ervaren bij niet naleven van de private 

norm. 

In het kabinetsstandpunt worden 3 varianten uitgewerkt: 

1. De zelfreguleringsvariant 

2. De toelatingsvariant 

3. De toezichtondersteuningsvariant. 

Ad 1 (de lichtste variant) 

Deze variant heeft geen relatie met wetgeving. Het betreft certificatieregelingen met 

een maatschappelijk belang waarbij de markt zichzelf een stempel geeft (bijv. de 

keurslager). RvA-accreditatie van CI‟s is voor het vertrouwen in de markt wenselijk. 

De overheid kan desgewenst ontwikkelingen van regelingen in deze sfeer 

ondersteunen. 

Ad 2 (de zwaarste variant) 

De certificaten in deze variant hebben een wettelijke status: het certificaat vormt 

het bewijs dat aan wettelijke eisen wordt voldaan. De Certificatie-instelling wordt 

aangewezen door de minister en is in principe mede gebaseerd op een accreditatie 

door de RvA.. 

Dit kan zijn onder voorwaarden. Een certificaathouder kan dan de markt op. De 

overheid richt zich in haar nalevingstoezicht op het voldoen aan de certificatie-eisen. 

Bij niet voldoen kan alsnog toelating tot de markt worden geblokkeerd. Bij 

onvoorwaardelijke toelating controleert de overheid slechts het bezit van het 

certificaat. Het nalevingstoezicht is gericht op hoe een certificaathouder in de 

praktijk met het certificaat omgaat (en niet op het voldoen aan de certificaateisen). 

In deze variant wijst de minister de CI‟s aan. Bij onvoorwaardelijke toelating wordt 

geen nalevingstoezicht uitgeoefend op het voldoen aan de certificatie-eisen zelf. Bij 



de voorwaardelijke variant kan nalevingstoezicht zich ook richten op het voldoen 

aan de certificatie-eisen zelf. Bij beide subvarianten kan onjuiste toepassing van de 

certificatie-procedures door de CI voor de minister een reden zijn om die CI te 

schorsen of in te trekken. Om dubbel toezicht te voorkomen dienen afspraken te 

worden gemaakt met de RvA. 

Bij toepassing van de wettelijke variant wordt bij voorkeur gekozen voor een nietverplicht 

certificaat (certificatie is slechts 1 van de mogelijkheden om te laten zien 

dat aan de wettelijke eisen wordt voldaan). Bij een verplicht certificaat biedt het de 

ondernemer geen onderscheidend vermogen meer op de markt. De ondernemer zal 

dan het certificaat tegen zo laag mogelijke kosten trachten te verwerven. De 

concurrentieslag tussen aangewezen CI‟s die daarvan het gevolg is kan leiden tot 

kwaliteitsverlies. 

Ad 3 (de tussenvariant) 

In de toezichtsondersteuningsvariant hebben certificaten geen wettelijke status. Het 

bezit van een certificaat vormt een indicatie dat een bedrijf zich inzet om tegemoet 

te komen aan wettelijke regels of beleidsdoelstellingen, hetgeen aanleiding kan 

geven tot bijzondere bejegening in het kader van overheidstoezicht. 

Bij het nalevingstoezicht kan rekening worden gehouden met het bezit van een 

certificaat mits dit onder RvA-accreditatie is afgegeven. De overheid kan passief 

deelnemen aan normstellende activiteiten en ontwikkelingen desgewenst stimuleren. 



Bijlage 2: Schema regelgeving bouw 

(overgenomen uit bron 3) 

(overgenomen uit bron 3) 



Bijlage 3: Wet- en regelgeving CE-markering en 

kwaliteitsverklaringen 

Woningwet lid 1 onder j: 

kwaliteitsverklaring: een schriftelijk bewijs, voorzien van een merkteken, 

aangewezen door Onze Minister, afgegeven door een deskundig, 

onafhankelijk instituut, aangewezen door Onze Minister, op grond waarvan 

een bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel van bouwmaterialen of 

bouwdelen dan wel een bouwwijze, indien dat bouwmateriaal, bouwdeel of 

samenstel van bouwmaterialen of bouwdelen dan wel die bouwwijze bij het 

bouwen wordt toegepast, wordt geacht te voldoen aan krachtens deze wet 

aan dat bouwmateriaal, bouwdeel of samenstel van bouwmaterialen of 

bouwdelen dan wel die bouwwijze gestelde eisen. 

Bouwbesluit 2003 

§ 1.4 CE-markeringen en kwaliteitsverklaringen 

Artikel 1.6 

Lid 1. 

Het is verboden voor een bouwproduct waarvoor een CE-markering als 

bedoeld in de richtlijn bouwproducten is vastgesteld een op de eisen waarop 

die CE-markering betrekking heeft toegesneden nationale 

kwaliteitsverklaring te eisen of verplicht te stellen. 

Lid 2. 


bouwproduct waarvoor een op die eis toegesneden CE-markering is 

afgegeven, is aan de betreffende eis voldaan indien dat bouwproduct 

overeenkomstig de CE-markering is toegepast. 

Lid 3. 

Het eerste en tweede lid zijn van overeenkomstige toepassing op een 

bouwproduct waarvoor een verklaring van conformiteit als bedoeld in artikel 

4, vijfde lid, van de richtlijn bouwproducten is afgegeven. 

Artikel 1.7 


bouwproduct of bouwproces en daarvoor een op die eis toegesneden 

kwaliteitsverklaring is afgegeven op basis van een door Onze Minister erkend 

stelsel van kwaliteitsverklaringen voor de bouw, is aan de betreffende eis 

voldaan indien dat product, of dat proces overeenkomstig de 

kwaliteitsverklaring is toegepast. 

Artikel 1.8 

Lid 1. 

Het is verboden een bouwproduct in de handel te brengen, waarvoor 

overeenkomstig de richtlijn bouwproducten is vastgesteld dat het een CEmarkering 

moet dragen, indien dat product: 



a. niet zodanige eigenschappen bezit dat het bouwwerk waarin het is 

verwerkt, gemonteerd, toegepast of geïnstalleerd, kan voldoen aan 

de fundamentele voorschriften als bedoeld in artikel 3 van de richtlijn 

bouwproducten, of 

b. niet is voorzien van de daarop betrekking hebbende CE-markering. 

Lid 2. 

Het eerste lid is niet van toepassing op bouwproducten waarvoor een 

verklaring van conformiteit als bedoeld in artikel 4, vijfde lid, van de richtlijn 

bouwproducten is afgegeven, en op bouwproducten ten aanzien waarvan 

Onze Minister met toepassing van artikel 6, tweede lid, van de richtlijn 

bouwproducten heeft bepaald dat zij binnen Nederland in de handel mogen 

worden gebracht. 

Lid 3. 

Overtreding van het in het eerste lid gestelde verbod is een strafbaar feit. 

Artikel 1.9 

Lid 1. 

Het is verboden een bouwproduct, een aan dat product bevestigd label, de 

verpakking van een bouwproduct of de begeleidende handelsdocumenten te 

voorzien van een markering die gelijkenis vertoont met een CE-markering, 

als bedoeld in artikel 4, zesde lid, van de richtlijn bouwproducten. 

Lid 2. 

Overtreding van het in het eerste lid gestelde verbod is een strafbaar feit. 

Artikel 1.10 

Bij ministeriële regeling kunnen regels worden gesteld omtrent hetgeen met 

het oog op de implementatie van de richtlijn bouwproducten regeling 

behoeft. 

Regeling Bouwbesluit 

Afdeling 1.4 CE-markeringen 

Artikel 1.10 

Lid 1. 

De minister draagt zorg voor publicatie in de Staatscourant van de 

referenties van: 

a. geharmoniseerde normen, voor zover die niet overeenkomstig de 

daarvoor krachtens de richtlijn bouwproducten geldende procedure in 

Nederlandse normen zijn getransponeerd; 

b. Nederlandse normen waarin de op die normen betrekking hebbende 

geharmoniseerde normen zijn getransponeerd; 

c. goedkeuringsrichtlijnen voor Europese technische goedkeuringen als 

bedoeld in artikel 11, derde lid, van de richtlijn bouwproducten; 

d. overeenkomstig artikel 4, derde lid, en artikel 5, tweede lid, van de 

richtlijn bouwproducten aan Nederland gezonden nationale 

technische specificaties. 13 

Lid 2. 

De publicatie geschiedt: 

a. voor de in het eerste lid, onder a, b en d, bedoelde referenties: zo 

spoedig mogelijk na publicatie door de Europese Commissie van de 



referenties van de geharmoniseerde normen en nationale technische 

specificaties in het Publicatieblad van de Europese gemeenschappen; 

b. voor de in het eerste lid, onder c, bedoelde referenties: binnen een 

redelijke termijn nadat de Europese Commissie de desbetreffende 

definitieve goedkeuringsrichtlijnen aan de lidstaten heeft 

bekendgemaakt. 

Artikel 1.11 

Lid 1. 

Een bouwproduct dat in overeenstemming is met een geharmoniseerde of 

Nederlandse norm of een nationale technische specificatie, als bedoeld in 

artikel 1.10, eerste lid, onder a, b of d, is met ingang van de datum, die 

daartoe is aangegeven in het Publicatieblad van de Europese 

gemeenschappen, overeenkomstig de daarop betrekking hebbende 

voorschriften van de richtlijn bouwproducten voorzien van de CE-markering 

en de daarbij behorende opschriften die op dat product betrekking hebben. 

Lid 2. 

De fabrikant van een bouwproduct of zijn in een lidstaat gevestigde 

gemachtigde is bevoegd na een publicatie, als bedoeld in artikel 1.10, 

tweede lid, onder a, de CE-markering en de daarbij behorende opschriften 

die op dat product betrekking hebben, overeenkomstig de daarop betrekking 

hebbende voorschriften van de richtlijn bouwproducten aan te brengen op 

een bouwproduct, op een aan het product bevestigd label, op de verpakking 

ervan of op een begeleidend handelsdocument, indien het product: 

a. in overeenstemming is met op dat product betrekking hebbende 

Nederlandse normen waarin de daarop betrekking hebbende 

geharmoniseerde normen zijn getransponeerd, 

b. in overeenstemming is met een op dat product betrekking hebbende 

nationale technische specificatie of 

c. anderszins in overeenstemming is met geharmoniseerde normen. 

Lid 3. 

De fabrikant van een bouwproduct of zijn in een lidstaat gevestigde 

gemachtigde is bevoegd na een bekendmaking als bedoeld in artikel 1.10, 

tweede lid, onder b, de CE-markering en de daarbij behorende opschriften 

die op dat product betrekking hebben, overeenkomstig de daarop betrekking 

hebbende voorschriften van de richtlijn bouwproducten aan te brengen op 

een bouwproduct, op een aan het product bevestigd label, op de verpakking 

ervan of op een begeleidend handelsdocument, indien het product in 

overeenstemming is met een voor dat product verleende Europese 

technische goedkeuring. 

Lid 4. 

Indien voor een bouwproduct overeenkomstig hoofdstuk V van de richtlijn 

bouwproducten een conformiteitsverklaring dan wel een 

conformiteitscertificaat is afgegeven wordt dat product geacht in 

overeenstemming te zijn met: 

a. een norm als bedoeld in artikel 1.10, eerste lid, onder a of b; 

b. een technische goedkeuring als bedoeld in artikel 1.10, eerste lid, 

onder c; 

c. een technische goedkeuring als bedoeld in artikel 9, tweede lid, van 

de richtlijn bouwproducten, of; 

d. een technische specificatie als bedoeld in artikel 1.10, eerste lid, 

onder d. 



Artikel 1.12 

Lid 1. 

De minister wijst certificatie- en inspectie-instellingen en testlaboratoria aan, 

die de taken, bedoeld in artikel 16 onderscheidenlijk artikel 18 van de 

richtlijn bouwproducten, uitvoeren. 

Lid 2. 

De minister kan aan een aanwijzing voorschriften verbinden. 

Lid 3. 

De minister kan maximum tarieven vaststellen voor de taken, die de op 

grond van het eerste lid aangewezen instellingen ter uitvoering van de 

artikelen 16 en 18 van de richtlijn verrichten. 

Lid 4. 

De minister kan de aanwijzing intrekken, indien de desbetreffende instelling 

de aan de aanwijzing verbonden voorschriften als bedoeld in het tweede lid 

niet naleeft, en indien hij van oordeel is dat de desbetreffende instelling niet 

meer voldoet aan de voorwaarden, bedoeld in artikel 1.13, tweede en derde 

lid. 

Artikel 1.13 

Lid 1. 

Een instelling als bedoeld in artikel 1.12, eerste lid, wordt door de minister 

aangewezen, indien zij: 

a. rechtspersoonlijkheid bezit, 

b. een vestiging in Nederland heeft, 

c. beschikt over bekwaam personeel, 

d. beschikt over doeltreffende voorzieningen, 

e. onpartijdig is, 

f. beschikt over een kwaliteitssysteem dat op schrift is gesteld, 

g. zorgvuldig is, 

h. verzekerd is voor beroepsaansprakelijkheid, en 

i. geen nevenactiviteiten verricht die het vertrouwen in de instelling 

kunnen schaden. 

Lid 2. 

Of een instelling aan de in het eerste lid, onder c, d, e, f en g, genoemde 

eisen voldoet, wordt beoordeeld volgens de voorwaarden die zijn opgenomen 

in bijlage II bij deze regeling. 

Lid 3. 

Uitbesteding van werkzaamheden in het kader van artikel 16 of 18 van de 

richtlijn is toegestaan, indien wordt voldaan aan de voorwaarden die zijn 

opgenomen in bijlage III bij deze regeling. 

Artikel 1.14 

Lid 1. 

De op grond van artikel 1.12, eerste lid, aangewezen instelling vrijwaart de 

minister van enige aansprakelijkheid, voortvloeiend uit de taken die zij 

verricht ter uitvoering van artikel 16 of 18 van de richtlijn bouwproducten. 

Lid 2. 

Een op grond van artikel 1.12, eerste lid, aangewezen instelling verstrekt 

desgevraagd aan de minister de voor de uitoefening van zijn taak benodigde 

inlichtingen. 

Lid 3. 

Een op grond van artikel 1.12, eerste lid, aangewezen instelling stelt jaarlijks 

voor 1 juli een verslag op van de werkzaamheden die in het daaraan 



voorafgaande kalenderjaar ter uitvoering van artikel 16 of artikel 18 van de 

richtlijn bouwproducten zijn verricht. Het verslag wordt gezonden aan de 

minister en in afschrift aan de VROM inspectie en algemeen verkrijgbaar 

gesteld. 

Artikel 1.15 

De minister kan ten aanzien van bouwproducten als bedoeld in artikel 6, 

tweede lid, van de richtlijn bouwproducten, die niet vallen onder artikel 4, 

tweede lid, van die richtlijn, toestemming verlenen voor het in de handel 

brengen daarvan. 

Artikel 1.16 

Lid 1. 

De minister maakt eenmaal per kalenderjaar in de Staatscourant een 

overzicht bekend van de in artikel 1.12, eerste lid, genoemde instellingen. 

Lid 2. 

De minister draagt zorg voor de opstelling en bekendmaking van een 

overzicht, alsmede van wijzigingen van dat overzicht van bouwproducten als 

bedoeld in artikel 1.15. Dit overzicht bevat tevens bouwproducten als 

bedoeld in artikel 4, vijfde lid, van de richtlijn bouwproducten. 

Lid 3. 

De minister draagt eenmaal per kalenderjaar zorg voor opstelling en 

bekendmaking van een overzicht van bouwproducten die overeenkomstig de 

richtlijn bouwproducten zijn voorzien van de CE-markering en waarvan is 

aangetoond dat die producten in overeenstemming zijn met de bij of 

krachtens het besluit gegeven voorschriften, voor zover die voorschriften van 

belang zijn voor die producten. 

Afdeling 1.5 Erkende kwaliteitsverklaringen 

Artikel 1.17 

Een instelling die overeenkomstig artikel 16 van de richtlijn bouwproducten 

door de lidstaat van oorsprong is erkend met het oog op het afgeven van 

kwaliteitsverklaringen voor andere lidstaten, wordt gelijkgesteld met een 

door de minister aangewezen onafhankelijk deskundig instituut als bedoeld 

in artikel 1, lid 1, onderdeel i, van de Woningwet. 14 

Artikel 1.18 

Als merkteken voor een door de minister erkende kwaliteitsverklaring 

bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel i, van de Woningwet en artikel 1.6 

van het besluit, worden aangewezen: 

a. het woordmerk "KIWA" voor kwaliteitsverklaringen die betrekking 

hebben op bouwmaterialen of bouwdelen voor 

waterleidingsinstallaties; 

b. het woordmerk "KEMA" voor kwaliteitsverklaringen die betrekking 

hebben op bouwmaterialen of bouwdelen voor 

elektriciteitsinstallaties; 

c. het woord- of beeldmerk "KOMO" voor kwaliteitsverklaringen die 

betrekking hebben op andere bouwmaterialen, bouwdelen, of 

bouwwijzen; 

d. het merkteken dat wordt gevoerd door een instelling als bedoeld in 

artikel 1.17, voor kwaliteitsverklaringen ter zake van bouwproducten 

waarop die erkenning betrekking heeft, behoudens in gevallen als 

bedoeld in artikel 16, vierde lid, derde volzin, van de richtlijn 

bouwproducten. 



Artikel 1.19 

De minister draagt eenmaal per kalenderjaar zorg voor opstelling en 

bekendmaking van een overzicht, alsmede van wijziging van dat overzicht, 

van bouwmaterialen en bouwdelen waarvoor een door de minister erkende 

kwaliteitsverklaring als bedoeld in artikel 1.6 van het besluit is afgegeven. 



Bronnen 

1. Privaat wat kan, publiek wat moet. Vertrouwen en Verantwoordelijkheid in 

het Bouwproces, Commissie Fundamentele Verkenning Bouw (Commissie 

Dekker), 14 mei 2008 

2. Actieplan Aanbevelingen Commissie Dekker, 6 augustus 2009 

3. „Vertrouwen en betrouwbaarheid‟: Een visie op de functionaliteit van de 

bouwregelgeving. Stichting Expertisecentrum Regelgeving Bouw, januari 

2009 

4. Marktonderzoek productinformatie door middel van CE-markering en 

kwaliteitsverklaringen, PRC, 14 juni 2010 

5. Achtergronden en relatie CE markering met private certificaten (I+II), in 

Bouwregels in de praktijk (2006, nr. 6 nr. 7) door C. van den Thillart 

6. De prestatieverklaring in de nieuwe Europese verordening bouwproducten, 

door ing. H. Wever MSc en dr.ir. C.C.A.M. van den Thillart 

7. Bekendmaking Tripartiete Overeenkomst tussen de Raad voor Accreditatie, 

de Stichting Bouwkwaliteit en de Minister van VROM, Staatscourant 11 juli 

2006, nr. 132 / pag. 11 

8. Toezicht of vertrouwen op private certificering en publieke kwaliteitseisen? 

Nota aan MT-BZ van de VROM-Inspectie van M. van der Voort dd. 13 

november 2008 

9. Certificatie en accreditatie in het kader van het overheidsbeleid, Tweede 

Kamer, vergaderjaar 2003-2004, 29 304, nr. 1 van 14 november 2003 

10. Metarapportage Kwalibo 2008, augustus 2009 (projectnummer: 

O_VROM_P2008-Kwalibo) 

11. Metarapportage Kwalibo 2009, september 2010 (projectnummer 

(O_VROM_P2009-Kwalibo) 

12. Metarapportage ETS-accreditatie 2008, 20-08-2009 (projectnummer: O- 

VROM-P2008) 

13. Metarapportage in opdracht van VROM voor de ETS geaccrediteerde 

instellingen op basis van RvA beoordelingen in 2009, 10 juni 2010 

(projectnummer: O_VROM_P2009) 

14. CE-markering volgens Richtlijn Bouwproducten 89/106/EC, Metarapportage 

in opdracht van VROM over de activiteiten in 2006 van de in Brussel 

aangemelde Nederlandse instellingen, 12-06-2008 (projectnummer P-VROM- 

META08) 

15. Brief VROM-Inspectie 16 juli 2010 kenmerk 201020350. Onderwerp: 

Wijzigingsblad BRL4101-7 

16. Gecertificeerde bouwplantoetsing, ing. Gert-Jan van Leeuwen in Bouwregels 

in de praktijk (pm nr.) 2010 

17. Verslag workshop certificering 15-02-2010 (VI-intern) 

18. Interview verslag “Succesvol Inspecteren”, ir. Jan van der Poel, Raad voor 

Accreditatie, 4 oktober 2010 te Utrecht 

19. Notitie: juridisch advies BRL-lijm (en Voorschrift monitoringsverplichting in 

de (bouwvergunning/)omgevingsvergunning activiteit bouwen, Instituut voor 

Bouwrecht, 9 december 2010 

20. Certificatie en regeldruk: Inventarisatie van certificatie voor ACTAL, 

Berenschot 15 maart 2010.

Private kwaliteitsborging in de bouwregelgeving Toezicht op het ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?