'Cirq'onstances, over circus in Vlaanderen' - Circuscentrum

het Gentse circusatelier Circusplaneet (foto: Circusplaneet)
in heel europa hebben de
jeugdcircussen zich verenigd
in het europese netwerk
european Youth Circus
organisation (eYCo).
het eYCo-netwerk vertegenwoordigt
op dit ogenblik
acht landen: vijf ‘stichtende’
landen met een
officieel erkende federatie
(frankrijk, duitsland, nederland, finland, België)
en drie landen met een nationale contactorganisatie
op weg naar een officiële nationale erkenning
(spanje, italië en uK). samen vertegenwoordigen
zij zo’n 500 jeugdcircussen die ruw geschat rond
de 500.000 kinderen en jongeren bereiken. frankrijk
blijkt nog steeds het gidsland te zijn. het telt
het meeste aantal scholen en het werkveld is met
professionele standards uitgebouwd.
Cirkus in Beweging in leuven geeft zelfs cursussen
voor kleuters vanaf drie jaar, de meeste Vlaamse
circusateliers starten vanaf zes à zeven jaar. het
artistieke kwaliteitsverschil tussen de Vlaamse ateliers
is groot. dat heeft deels te maken met de on-
ondanks de gestage
artistieke opgang van
de ateliers blijken de
toelatingsproeven voor de
Vlaamse jongeren vaak te
hoog gegrepen
Courant 97 >> naar de inhoudstafel
gelijke subsidiëring, waardoor de kleinere ateliers
over minder geschikte infrastructuur beschikken,
deels ook met de opleiding van de circusdocenten.
die hebben vaak een technische achtergrond
maar zijn artistiek minder geschoold. het Circuscentrum
zet in zijn beleid enerzijds in op de
artistieke verheffing van de circusateliers, die de
kweekvijver zijn voor de hele sector, anderzijds
ook op het vergemakkelijken van de doorstroming
naar het professionele veld.
in functie van die twee doelstellingen ontwikkelen
zich vanaf zestien jaar twee verschillende sporen:
een pedagogisch spoor, dat erop gericht is de opleiding
van circusdocenten te verbeteren, en een
artistiek spoor, dat de uitval van jongeren probeert
tegen te gaan en hen tracht voor te bereiden op
een professionele carrière.
HET pEDAgogISCHE SpooR: EEn BETERE
oplEIDIng ToT CIRCuSDoCEnT
Zestien jaar is een ‘gevaarlijke’ leeftijd voor vrijetijdsaanbieders:
er opent zich een veld aan invullingen,
en wie zijn leden niet aan zich weet te
binden, verliest ze. Wie graag wil doorgroeien
als circuspedagoog moest tot voor kort wachten
tot hij 21 was en een pedagogisch diploma had
behaald. daarmee kon hij instappen in de formation
Pedagoqique, een voltijdse opleiding van
een jaar in de Brusselse ecole de Cirque waarin
circustechniek, theater en pedagogie aan bod komen.
de kandidaten zijn leerkrachten lichamelijke
opvoeding, begeleiders uit de jeugdbeweging of
professionele artiesten die graag willen lesgeven.
Met de explosieve groei
van de ateliers midden
jaren negentig ontstond
een nijpend gebrek aan
circusdocenten. het Circuscentrum
startte daarom in
samenwerking met Cirkus
in Beweging met de BiC
(Basisopleiding Circusdocent):
een beperkt basisprogramma
van twintig
dagen en twintig plaatsen,
waarvoor de deelnemers minstens achttien jaar
moeten zijn. technische voorkennis is niet vereist,
maar het is aanbevolen actief te zijn in circus of
jongerenwerk. ter vergelijking: in frankrijk telt het
vrijetijdsnetwerk zo’n zeshonderd circusscholen en
de basisopleiding biedt ‘maar’ zeventig plaatsen.
de instroom van deze docenten met een basisopleiding
heeft geleid tot een kwaliteitsverbetering in de
ateliers, maar intussen volstaat ook deze stap niet
meer. sinds kort is er daarom de cursus circus/jeugdanimator
(lesgever-assistent) die jongeren vanaf
zestien jaar kunnen volgen. de cursus vindt jaarlijks
plaats in neerpelt gedurende de paasvakantie en
duurt zes dagen. aan het eind krijgen de jongeren
22