v. Vader op Zoon - Zuivelhistorie Nederland

stoffen en leveren behalve oliën en vetten eiwitrijke veekoeken of
meel af. Zo kregen wij de lijnkoeken ter beschikking, de grondnotenkoeken,
de palmpitkoek, cocosmeel enz. Rotterdam en de Zaanstreek,
om slechts de twee belangrijkste industriegebieden te noemen
waar wij deze fabrieken vinden, kunnen ervan getuigen dat de
omvang van de Nederlandse veehouderij rechtstreeks van beslissende
betekenis is voor de bestaansvoorwaarden van die industrie.
De mogelijkheid, die wij voor de oorlog hadden, om de
grondstoffen voor deze industrie in iedere gewenste hoeveelheid in
te voeren, heeft destijds ten gevolge gehad dat het productievermogen
van ons eigen grasland niet ten volle werd gebruikt. De
overvloed van goedkoop ingevoerd krachtvoer dwong niet tot het
opvoeren van de intensiteit van het grasland-gebruik. Daardoor is
vóór 1940 de productiviteit van het grasland achtergebleven bij die
van het bouwland. Eerst na de bevrijding hebben wij ons onder de
druk van de tekorten op onze handelsbalans met kracht geworpen
op productieverhoging van het grasland en dat heeft verrassende
resultaten opgeleverd.
Toen wij nog zoveel mogelijk uit verre landen invoerden, zei
men, met enige dichterlijke overdrijving: „onze koeien grazen aan
de oevers der Argentijnse rivieren". Daar kwam immers het lijnzaad
vandaan en de maïs en de tarwe en niet ontkend kan worden dat de
top van onze productie slechts bereikt kon worden door overal in
de wereld goedkoop voer te kopen. Zolang de wereldhandel vrij
was kon men daarin slechts zien een op zichzelf juiste internationale
arbeidsverdeling, al zat er ook het reeds genoemde bezwaar in dat
de prikkel om zoveel mogelijk uit eigen bronnen te halen, er door
verzwakte. Dit bedrijf was, zoals voor de hand ligt, uitermate kwetsbaar
wanneer de wereldhandel werd verstoord, hetzij door economische
of politieke oorzaken, hetzij door de oneindig veel grotere
catastrophe van een oorlog.
Met dat al was toch de Nederlandse veehouderij in dit opzicht niet
zwakker dan iedere andere tak van nijverheid, die met ingevoerde
grondstof werkt. En voor welke industrie is dit in Nederland, dat
van nature niet rijk is aan bodemschatten, niet het geval? Onze gehele
metaalnijverheid berust op invoer en een zeer groot gedeelte
van de chemische industrie. De textiel zou nooit tot ontplooiing gekomen
zijn als wij geen katoen en wol uit overzeese landen hadden
kunnen invoeren en zelfs thans nog berust de textielnijverheid ondanks
de ontwikkeling van de kunstvezelindustrie voor het overgro
heruitgave zuivelhistorienederland.nl
17