v. Vader op Zoon - Zuivelhistorie Nederland

uitengewoon lid, althans niet voor de fabrieken. De mogelijkheid
van lidmaatschap in deze vorm werd dus in 1922 opgeheven, waardoor
bv. Naaldwijk, welke fabriek niet tot de Zuid-Hollandsche
Bond toetrad, buiten F.N.Z.-verband kwam te staan. Naaldwijk is
dientengevolge jarenlang ongeorganiseerd geweest, totdat de fabriek
kort na de oorlog is gekocht door de C.M.C. Hoewel deze organisatie
buiten de F.N.Z. staat, moet zij tot goed begrip van zaken hier in
het kort besproken worden.
Er heeft zich bij de voorheen niet-coöperatief werkende
melkleveranciers een grote wijziging voltrokken doordat in de crisisjaren
maatregelen moesten worden genomen om te zorgen dat zij
een redelijke prijs voor hun melk ontvingen. Gesticht werd daartoe
de Consumptie-Melk Centrale, afgekort tot C.M.C., een organisatie
welke op instigatie van de Overheid tot stand was gekomen als tegenhanger,
of wil men als nevenpool, van de Algemene Vereniging
voor Melkvoorziening. Beide verenigingen kregen publiekrechtelijke
bevoegdheid. Zowel boer als melkhandelaar resp. verwerkend
bedrijf moesten zich bij hen aansluiten, wilden zij hun
consumptiemelkproductie of melkverkoop voortzetten. De Algemene
Vereniging voor Melkvoorziening kocht de melk van de
C.M.C. en door deze pooling van de melk kon de betaling van een
vaste prijs worden gegarandeerd. Na de oorlog is deze C.M.C. veranderd
in een volkomen zelfstandige coöperatieve vereniging, die
dezelfde afkortingsletters voert, doch waarvan de naam thans luidt
„Coöperatieve Melk Centrale". Deze C.M.C., die niet tot de F.N.Z.
behoort omdat zij een organisatie van melkveehouders en niet van
coöperatieve zuivelfabrieken is, is thans bezig haar positie te verstevigen
door belangengemeenschappen aan te gaan met particuliere
fabrieken en door het kopen van bedrijven. C.M.C. eigendom zijn
thans o.a. twee fabrieken die lid zijn van de Noord-Hollandse Zuivelbond.
Ziedaar het bonte beeld van de Nederlandse coöperatieve
zuivelwereld. Hoe verschillend de acht bonden ook zijn, hun grootste
gemene deler is de coöperatieve gedachte. Thans zullen wij kennis
maken met het ,,kleinste gemene veelvoud": de F.N.Z.
heruitgave zuivelhistorienederland.nl
72