Digitale versie - Vereniging Oud Valkenburg

op 18 juni nadat de officier met Jacob Bol en Arie van Diest hem hadden
gevisiteerd over het gestolen linnen heeft hij Arie Bol gevat en geslagen.
1685
18 januari voor Pancras Mattheuse een arrest gedaan zonder zegel, waarvan
de boete 500 gld.
op 13 juni in Rustenburg met de schoolmeester Van West Pieter van der
Luts dochter geïnjurieerd (beledigd).
op de 20e oktober te Leiden in de herberg "Van Amsterdam" Pieter van
der Luts dochter voor een hoer en dievegge gescholden, mits dat het haar
ook bewijzen zou.
op de 10e november heeft voornoemde omtrent zeven uur voor Noordermeer
turf staan tonnen na zonsondergang, en heeft hem Kouwenhoven als
pachter van de turf laten met de anderen bekeuren. Volgens orders peene
(boete) 600 gld.
De baljuw heeft een bladzijde open gelaten maar die klaarblijkelijk niet
nodig gehad. De volgende bladzijde is gewijd aan een gezin dat kennelijk
in zijn geheel in de gaten gehouden moest worden.
De aanhef luidt: "Memorie van de boosheden der zonen van lange Pieter
als Jan Piet, Joost Piet en Marten Piet".
1689
de 9e mei Jan Piet met het mes tegen de bode gevochten (anno 1685 door
de houtvester gebannen omdat hij onder de kling had geschoten).
de 21e april '
nachts heeft Pieter voornoemd zijn glazen uitgesneden,
gezegd Pieter Dammens.
de 16e mei heeft dezelve zijn broeder Joost in 't huis van Ten Holte gesneden
over een vinger en duim en is bij Borckelo te Katwijk overmeesterd.
1691
de 15e juni heeft Marten Piet en Pieter Gijsse met het blote mes gevochten
ten huize van Jochem Barends op de pannenbakkerij van Waalhout in
't Druch, van een half vat bier.
Daarmee eindigt de opsomming. De namen van deze in het oog lopende
booswichten komen in het verdere van het boek nog enige malen aan de
orde. En ook in dit boek, maar dan onder de familienaam Van Leeuwen.
Uithangbord zoek
In 1696 was Susanna Studler van Zurick Vrouwe van Valkenburg. Zij was
op latere leeftijd gehuwd met haar koetsier Daniël van Hulsenbeeck, die
om die reden ook wel Heer van Valkenburg werd genoemd. Susanna
bemoeide zich intens met het dorpsgebeuren, was daarin oprecht geïnteresseerd.
Hoewel ze gewoonlijk in Den Haag resideerde liet ze in Valkenburg
het huis "In 't Veld" inrichten. Op haar verzoek werden de gerechtsbode
Cornelis van Oudshoorn en de dienaar van justitie, Jan Guilmaer,
gehoord door de schepenen van Valkenburg. De Vrouwe wilde wel eens
weten wat er zich afgespeeld had, drie jaar tevoren in Februari 1693, in
en om het Regthuys. In het jaar dat Justus Valerius van Vosmaer nog
baljuw was.
De beide getuigen waren in het huis van de edele heer Vosmaer geweest,
het huis waarin toen, en gedurende enige jaren daarvoor, rechtdag werd
gehouden. Ze hadden gezien hoe de baljuw de trappen afdaalde van de
kamer waarin men gewoon was de gerechtelijke zaken te verrichten. Nog
hoorden ze Vosmaer zeggen: "Komt bode, gaat met mij naar uw huis, ik
wens u veel geluk met het Regthuys!" Daarop ging hij naar de herberg
van de bode, gevolgd door de secretaris en de schepenen. Sedert die tijd
zijn alle gerechtelijke comparitiën, rechtdagen en verteringen aldaar
gedaan.
Maar daarom ging het de Vrouwe niet zozeer. Wat was er met het uithangbord
gebeurd dat aan het huis van Vosmaer gehangen had? Dat
mooie bord waarop de woorden "Het Regthuys" geschilderd waren? Een
tweede getuigeverklaring beschreef hoe Vosmaer tegen de toenmalige
raadsheer van de heer van Valkenburg gezegd had: "Laat uw bode het
maar halen. Ik heb het afgebroken. Hangt het voor u aan het Regthuys. En
Deel 2. Bestuur en Bestuurders. 40