Verslag van de regering inzake de strijd tegen mensenhandel in ...

2.3. DE INITIATIEVEN VAN DE SOCIALE INSPECTIE (FOD WERKGELEGENHEID,
ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG, FOD SOCIALE ZEKERHEID, REGIONALE
SOCIALE INSPECTIES)
2.3.1. INZAKE ECONOMISCHE UITBUITING
2.3.1.1. ALGEMENE VASTSTELLINGEN
Er werden systematische controles georganiseerd in de sectoren, waar een verhoogd risico op economische
uitbuiting bestaat (met name waar buitenlandse arbeidskrachten worden tewerkgesteld).
Deze controles gebeurden in het kader van de Arrondissementscellen, maar ook buiten dit samenwerkingsverband
ondernam de Sociale Inspectie diverse gerichte acties. Naast de klassieke risicosectoren horeca (inz. exotische
restaurants) en bouwsector, kunnen we ook de vleesverwerkende nijverheid, nightshops en bepaalde kleinhandel
zoals exotische bakkerijen opmerken.
Wanneer bij een controle mogelijke economische uitbuiting blijkt, wordt daar onderzoek op verricht
(leefomstandigheden, loon, arbeidstijd, enz…). Indien blijkt dat het onderzoek een multidisciplinaire aanpak of
bijzondere opsporingsmethodes vereist, wordt doorgaans het initiatief genomen om de zaak te bespreken met de
arbeidsauditeur of de bevoegde procureur ten einde een verdere aanpak uit te werken.
In de regio Antwerpen werden bijvoorbeeld gevallen van economische uitbuiting aangetroffen in de exotische
restaurants (en dan voornamelijk in Chinese restaurants) en bij koppelbazen van Turkse origine (uitbuiting van
Bulgaarse onderdanen).
Opvallend was de actieve deelname van een sociaal inspecteur aan een door de gerechtelijke overheden te Gent
gelaste rogatoire commissie naar Duitsland in september 2009. Deze opdracht was een verderzetting van het
onderzoek in een dossier inzake de illegale en mensonwaardige tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten in
de sanitaire ruimtes van tankstations/wegrestaurants, dat inmiddels leidde tot een strafvervolging voor
mensenhandel.
Verder werden in Gent in 2009-2010 een aantal controles in Turkse bakkerijen uitgevoerd die leidden tot heel wat
Pro Justitia’s (PJ’s) inzake de tewerkstelling van illegaal in het land verblijvende Turken en Bulgaren.
In Oost- en West-Vlaanderen namen sociaal inspecteurs deel aan gerechtelijke onderzoeken bij grote
vleesverwerkende bedrijven, waarbij tal van huiszoekingen werden verricht. Deze onderzoeken, gelast door de
Gentse arbeidsauditeur, spitsen zich toe op de frauduleuze activiteiten van de Turkse vleesmaffia en de Belgische
vleesbedrijven/mededaders. Hierbij werd de tewerkstelling vastgesteld van Turkse en Bulgaarse werknemers die
onwettig verblijven – opvallend is dat de Bulgaren voornamelijk worden tewerkgesteld als schijnvennoten.
Opmerkelijk in Gent zijn ook de multidisciplinaire acties om de horeca en andere kleinhandelszaken in bepaalde
probleemwijken regelmatiger en grondiger te controleren. Eén van deze in 2010 ingestelde controles leidde
inmiddels tot de veroordeling van een café-uitbater voor mensenhandel omwille van de mensonwaardige
arbeidsomstandigheden van 2 Bulgaarse meisjes (vonnis 2011).
In het gerechtelijk arrondissement Oudenaarde werd in 2010 in het kader van een gerechtelijk onderzoek door de
Sociale Inspectie (SI) een proces-verbaal inzake mensenhandel opgesteld voor de mensonwaardige tewerkstelling
van 20 Poolse (schijnzelfstandige) arbeidskrachten, onderbetaald, 6 dagen op 7 tewerkgesteld, 10 uur per dag.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werden de meeste mensenhandeldossiers geopend op basis van een
kanttekening van het arbeidsauditoraat.
24 / 84