GRATIS - De Filmkrant

de Filmkrant
#352 MAART 2013 41
thuiskijken
La folie Almayer
de chaos van de jungle
Chantal Akermans jongste meesterwerk
La folie Almayer is een bewerking
van het debuut van Joseph Conrad.
Met zinnenprikkelende metaforen
duikt ze in Almayers hoofd, om zo de
culturele ontheemding in de Oriënt
bloot te leggen.
Chantal Akerman weigerde het New York Gay
Film Festival ooit om één van haar films te
vertonen. De beslissing typeert haar verzet tegen
het hokjesdenken. Het oeuvre van de
grande dame van de Belgische cinema is een
ontmaskering van vastomlijnde identiteiten –
en dus ook van een label als ‘homoseksueel’.
In La folie Almayer, dat onbegrijpelijk genoeg
in Nederland alleen op dvd verschijnt,
heeft haar genderthematiek een culturele omlijsting
– net als in de eerdere Les rendez-vous
d’Anna en Là-bas. Akerman bewerkte de gelijknamige
debuutroman van Joseph Conrad
(1895), die verhaalt over de worsteling van kolonist
met zijn dochter, een halfbloed. Hij
stuurt haar, onder druk van een stervende
handelaar, naar een school in de stad, waar ze
wordt onderwezen in het Europese cultuurgoed.
Geestelijk verminkt keert ze terug naar
de Maleisische jungle. Om dan haar pijlen op
haar vader te richten.
Hoewel vader en dochter lijnrecht tegen-
la folie Almayer
import
De beste films die deze
maand internationaal op
dvd en blu-ray verschijnen,
samengesteld door
Boudisque (Vredenburg
31, Utrecht, www.boudisque.nl)
jb
Dracula
De Hammer horrorklassieker
is eindelijk weer compleet,
nadat vorig jaar enkele in
1958 gecensureerde, verloren
gewaande scènes werden teruggevonden
– in Japan, of all
places. Christopher Lee zou
de titelrol in de volgende vijftien
jaar nog zes keer spelen.
dvd/blu-RAy (R2/b) | lioNsgATe
over elkaar komen te staan, voeren ze dezelfde
innerlijke strijd: gevangen tussen hun Europese
en Maleisische wortels. Bij geen van beiden
voelen ze zich echt thuis. Dat is somber en
tragisch, en vormt voor Akerman het wezen
van identiteit. In haar visie is elk mens ontheemd.
Niemand past perfect in de mal van de
culturele stereotypen die worden opgelegd.
La folie Almayer laat zich ook niet vangen
door de wetten van de narratieve cinema. Met
zinnenprikkelende metaforen kruipt Akerman
in Almayers hoofd. Onregelmatige rimpelingen
op een rivier, de chaos van de jungle, desoriënterende
schakelingen tussen Wagners
Tristan und Isolde en een liefdesliedje van
Gene Vincent. De woeste, grillige, unheimische
esthetiek lijkt rechtstreeks afkomstig uit
het onderbewuste. Uit de warrige kronkels
van Almayers geest.
La folie Almayer is het vergeten meesterwerk
van 2012. Alle hulde dat de film alsnog op
dvd uitkomt. Maar stiekem voelt hij beter
thuis op het witte doek – waar je onverbiddelijk
wordt meegesleurd in deze even zacht-poetische
als donker-dreigende koortsdroom.
Niels bAkkeR »»»»»
La folie Almayer belgië, 2011 | Regie chANTAl
AkeRMAN | 127 MiNuTeN | op dvd/vod (ciNéART)
Le beau Serge
Ook een debuut uit 1958,
maar een compleet andere
film: Claude Chabrols eersteling
wordt veelal gezien als de
eerste nouvelle vague-film.
Verscheen in 2011 al bij het
Amerikaanse label Criterion,
maar nu dus eindelijk ook in
Europa.
dvd/blu-RAy (R2/b) | euRekA!
Ripper Street
jack is back
Ripper Street, over drie agenten die de
straten van Londen veilig moeten houden
in de nasleep van de Jack the Ripper-moorden,
zet het anachronisme in
als wonderlijk effectief stijlfiguur.
Misdaadseries houden van seriemoordenaars.
Dat is logisch verklaarbaar uit de seriële aard
van het medium. Wat Hitchcock ooit over zijn
films zei, geldt evengoed voor de gemiddelde
politieserie: hoe interessanter de slechterik,
hoe interessanter het resultaat. En je kunt karakters,
ook die van bad guys, nu eenmaal beter
uitdiepen als je daar langer de tijd voor
neemt. Dus: meer afleveringen over dezelfde
moordenaar. Dus: seriemoordenaar.
De nieuwe BBC-reeks Ripper Street – in zijn
grondvorm te omschrijven als CSI in Victoriaans
Londen, of een Britse variant op Deadwood
– geeft in zijn eerste afleveringen subtiel
commentaar op die tv-fascinatie voor de seriemoordenaar.
Want zijn titel en setting ten
spijt gaat de serie niet over Jack the Ripper. De
acht afleveringen spelen zich af in 1889, zowat
een jaar nadat de ripper zijn laatste moord
pleegde in de Londense achterbuurt Whitechapel.
Wanneer opnieuw een vrouw wordt
gevonden, op dezelfde manier aan gort gesneden
als de ripper dat pleegde te doen, heeft de
journalistiek én het volk al snel zijn mening
klaar, en ook binnen het politieapparaat is de
consensus al snel: hij is terug.
Badlands
Nu Terrence Malick na Tree of
Life zowaar een veelfilmer
lijkt te gaan worden – voor
2013 staan liefst twee projecten
op stapel – kan het geen
kwaad zijn inmiddels veertig
jaar oude debuut over een
jong stel op een killing spree
in 1959 opnieuw te bekijken.
dvd/blu-RAy (R1/A) | cRiTeRioN
L’assassin habite au 21
En om het rijtje af te maken:
Henri-Georges Clouzot debuteerde
in 1942 met deze
stijlvolle, lichtvoetige misdaadfilm
over een seriemoordenaar
en de agent die op
hem jaagt – een los vervolg
op het ook door Clouzot geschreven
Le dernier des six.
dvd/bluRAy (R2/b) | euRekA!
Ripper street
Alleen inspecteur Edmund Reid (Matthew
Macfadyen, in Nederland vooral bekend als
Mr. Darcy in Joe Wrights Pride & Prejudice uit
2005) weigert zo snel te oordelen, en wil – hoe
modern – de feiten het onderzoek laten dicteren.
Gesteund door zijn brutekracht Sgt. Drake
en de nieuwste wetenschappelijke inzichten
van de Amerikaanse detective-met-duister-verleden
Homer Jackson (een doorbraakrol
voor Adam Rothenberg) volgt hij het forensisch
bewijsmateriaal in plaats van de onderbuik.
In de ontknoping zullen uiteindelijk
de opkomende sensatiepers, een corrupt en
verdorven stel rijke heren en gloednieuwe media
als de telegraaf en de filmcamera een
hoofdrol spelen.
Ja, de filmcamera – en dat al in 1889. Zo
neemt Ripper Street vaker kleine anachronistische
vrijheden om de vergelijking tussen
toen en nu sterker aan te kunnen zetten. Zoals
hier gespeeld wordt met de macht van de media,
zo komen in latere afleveringen actuele
onderwerpen als jeugdcriminaliteit, voedselschandalen
en de trauma’s van oorlogsveteranen
op allegorische wijze aan bod. Dat de
schrijvers daarin hier en daar uit de bocht
vliegen – een knipoog naar ‘een machine die
wellicht ooit het administratieve werk van ons
over kan nemen’ is bijvoorbeeld al te opzichtig
– wordt snel vergeten dankzij het sterke acteerwerk
en het overdonderende production
design, dat een Londen dat al lang niet meer
bestaat tot in de puntjes recreëert.
joosT bRoeReN »»»»»
Ripper Street eNgelANd, 2012-2013 | 480 MiNu-
TeN | bedeNkeR RichARd MARlow | op iMpoRT
dvd/bluRAy, Regio 1 of 2 (bbc)
Ministry of Fear
Hoewel het verhaal – een wat
tamme adaptatie van het gelijknamige
boek van Graham
Greene – achterblijft, biedt
deze tijdens WOII door Fritz
Lang gemaakte spionagefilm
op visueel vlak een rijke schat
aan reflecties op Duitse culturele
waarden.
dvd/blu-RAy (R1/A) | cRiTeRioN