You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
de <strong>Filmkrant</strong> scarlett johansson in hitchcock als janet leigh in psycho<br />
#352 MAART 2013 6<br />
Alfred Hitchcock is inmiddels 23 jaar dood, zijn<br />
echtgenote en creatieve steunpilaar Alma Reville<br />
21 jaar. Blijkbaar is dat lang genoeg om de ‘vuile<br />
was’ buiten te hangen, zoals Hitchcock en The<br />
Girl dat nu doen – zelfs als je die vuile was daarvoor<br />
bij elkaar moet verzinnen. dooR joosT bRoeReN<br />
Hitchcock en The Girl the<br />
Pervert’s Guide<br />
to hitchcock<br />
Alfred Hitchcock ligt op de sofa van de psychiater, en<br />
moordenaar Ed Gein doet dienst als therapeut. Hitch<br />
wordt aan de tanden gevoeld door de lugubere inspirator<br />
achter Psycho, het meesterwerk dat Hitchcock aan<br />
het maken is op het moment dat hij dit droomt – want<br />
dat is wat dit is: een droomscène in Sacha Gervasi’s<br />
lichtvoetige biopic Hitchcock. “Je kunt al die impulsen<br />
niet zomaar opkroppen”, houdt Gein de regisseur voor.<br />
Kortom: je moet wel een beetje krankjorum zijn om<br />
films over moordenaars te willen maken.<br />
“Als je wilt zien wat echter is dan de realiteit, kijk dan<br />
naar fictiefilms”, zo stelde pop-filosoof Slavoj Žižek in<br />
de slotzin van het geroemde The Pervert’s Guide to Cinema.<br />
Maar film inzetten om psychoanalytische en mediafilosofische<br />
begrippen te duiden, zoals Žižek doet, is<br />
één ding. Iets heel anders is het om het werk van een regisseur<br />
te gebruiken als ‘bewijs’ voor psychische stoornissen,<br />
zoals Hitchcock en eerder ook Julian Jarrolds televisiefilm<br />
The Girl doen. Dat is geen filosofie of duiding,<br />
maar sensatiezucht en een pervertering van de<br />
auteurstheorie. Zo is Hitchcock ruim twee decennia na<br />
zijn dood toch nog geworden waar hij altijd voor vreesde:<br />
de ten onrechte beschuldigde eenling die in zo veel<br />
van zijn films centraal staat.<br />
Kijkgaatje<br />
Hitchcock speelt tegen de achtergrond van het maken<br />
van Psycho, maar draait vooral om de relatiecrisis tussen<br />
Hitchcock (Anthony Hopkins) en zijn echtgenote<br />
Alma Reville, die Hitchcocks hele carrière lang zijn<br />
klankbord was. Maar nu is ze haar plek in de schaduw en<br />
Hitch’ eeuwige najagen van die koele blondines in zijn<br />
films zat. Dat er voor die crisis in de realiteit geen enkele<br />
aanwijzing is, doet er blijkbaar niet echt toe.<br />
<strong>De</strong> visites van Ed Gein – het blijft niet bij die ene<br />
droom – zijn lang niet de enige manier waarop Gervasi’s<br />
film de ‘duistere zijde’ van Hitchcock bloot wil leggen.<br />
Daarin slaat de film nog weleens door naar het al te ongeloofwaardige:<br />
we zien de eminente regisseur nota<br />
bene door een achter een schilderij verborgen kijkgaatje<br />
de kleedkamer van actrice Vera Miles (Jessica Biel) begluren,<br />
precies zoals Norman Bates in Psycho de hotelkamer<br />
van Marion Crane bespiedt. Het zal door regisseur<br />
Gervasi bedoeld zijn als knipoog naar het meesterwerk<br />
waarvan zijn film het maakproces toont – copyrights<br />
weerhielden hem ervan daadwerkelijk shots uit<br />
de originele film te gebruiken. Maar het komt over als<br />
een al te letterlijke beschuldiging, ook door de terugkerende<br />
shots waarin Hitchcock door de lamellen van zijn<br />
kantoor naar een passerende blondine koekeloert en<br />
zijn fetisjistische verzameling foto’s van de hoofdrolspeelsters<br />
uit zijn eerdere films.<br />
Red ‘de vieze oude man’<br />
The Girl ging daarin nog een flinke stap verder. <strong>De</strong> door<br />
de BBC en HBO geproduceerde televisiefilm, die het<br />
maken van The Birds en Marnie toont (chronologisch<br />
dus direct na de gebeurtenissen in Hitchcock), werd uitgezonden<br />
rond Kerst en heeft Toby Jones in de corpulente<br />
hoofdrol – een betere imitator dan Hopkins, maar<br />
opgezadeld met een vlakkere rol. Hitchcock verwordt<br />
hier tot het cliché van de vieze oude man, die zijn impotentie<br />
verbloemt met sadistisch machtsmisbruik van<br />
actrice Tippi Hedren (Sienna Miller), zowel op als buiten<br />
de set. “Ik eis dat je 24 uur per dag seksueel beschikbaar<br />
voor me bent”, bijt hij haar op een gegeven moment<br />
zelfs toe.<br />
<strong>De</strong> film werd gebaseerd op Tippi Hedrens eigen herinneringen<br />
– de actrice sprak zich de afgelopen jaren<br />
herhaaldelijk uit over hoe Hitchcock haar zou hebben<br />
behandeld – en tapt rijkelijk uit het vaatje van Donald<br />
Spoto’s sensationalistische biografieën The Dark Side of<br />
Genius en Spellbound by Beauty – Spoto fungeerde als
Change language