Netwerkstadvisie 2030 - Zwolle Kampen Netwerkstad

2.8 Water
Water is altijd al belangrijk geweest voor
Zwolle Kampen Netwerkstad.Water is
een belangrijke drager voor de identiteit
en imago van de IJsseldelta met haar steden.Water
komt terug in cultuur,
Hanzesteden, heden en verleden, de IJssel
en delta en de wateropgaven.Water zal
ook voor de toekomst van Zwolle
Kampen Netwerkstad van groot belang
blijven als inspiratiebron. Het thema komt
daarom ook integraal terug in het programma
van Zwolle Kampen Netwerkstad
en de boegbeelden.
Zwolle Kampen Netwerkstad is gelegen
in de delta van de IJssel, de Overijsselse
Vecht en het Zwarte Water. Deze delta
wordt in het noorden en westen
begrensd door randmeren van de
Flevopolder en de Noordoostpolder. De
drie genoemde rivieren hebben samen
met hun dijken en restanten van oude
rivierlopen een grote structurerende werking
en dragen bij aan de ruimtelijke kwaliteit
van het gebied. Daarbij ontlenen de
Hanzesteden Zwolle en Kampen een sterke
identiteit aan hun ligging aan de rivier,
respectievelijk het Zwarte Water en de
IJssel. Het regionale watersysteem heeft
per landschappelijke eenheid een eigen
karakteristiek patroon.Veel waterstructuren
worden toeristisch en recreatief
gebruikt.
Waterhuishouding
Vanaf de Pannerdense Kop wordt het
water van de Rijn over verschillende
rivierarmen verdeeld. Bij het huidige
maatgevende debiet van 16.000 m3/s treden
knelpunten op in afvoer en daarmee
ook veiligheid.Vooral nabij de flessenhals
bij Kampen, waar uiterwaarden haast volkomen
ontbreken. Naast piekafvoeren
(maximaal 2400 m3/s voor de IJssel) zorgt
een noordwesterstorm hier voor opstuwing
van het Ketelmeerpeil en een belemmerende
afvoer van rivierwater.
Peilbeheer op het IJsselmeer heeft gevolgen
voor de hoogten van de waterpeilen
in de IJssel. Door de zeespiegelstijging zal
na 2030-2050 ook het peil van het
IJsselmeer stijgen, omdat de afvoercapaciteit
van de sluizen in de Afsluitdijk dan
niet meer voldoende mee kan groeien
met de extra aanvoer vanuit de IJssel. De
invloed van het IJsselmeer is stroomopwaarts
tot Zwolle merkbaar. De balgstuw
tussen Ketelmeer en Zwarte Meer wordt
bij hevige storm in werking gesteld
(gemiddeld 1 keer per jaar), met als doel
de gronden rondom het Zwarte Meer te
beschermen en verdere opstuwing van
het water te voorkomen. In de huidige
situatie voldoen nagenoeg alle waterkeringen
aan de normen. Bij deze hoogte van
dijken is rekening gehouden met de situatie
waarin piekafvoeren optreden bij westenwind.
Het Kampereiland wordt
gebruikt als wateropvanggebied met een
overstromingsfrequentie van eenmaal per
500 jaar.
Er zijn sterk verschillende waterhuishoudkundige
situaties in het gebied, verbonden
aan de hoogteligging en de bodemsoorten,
die elk hun specifieke grondgebruiksmogelijkheden
bieden. Globaal is het
noordelijk en westelijk deel van het
gebied laag en nat en het zuidelijk deel
hoog en droger.
Drinkwatervoorziening
In het Engelse Werk bij Zwolle wordt
voor drinkwater grondwater en oevergrondwater
gewonnen. De winning
geschiedt in 2005 niet volgens duurzame
principes. Knelpunten zijn de instroming
van ernstig vervuild water uit het Zwolse
stationsgebied, het feit dat een groot deel
van het grondwaterbeschermingsgebied
ligt in de bebouwde kom van Zwolle en
dat het tracé van de Hanzelijn het waterwingebied
doorsnijdt.
In hoofdstuk 4, in het programma van
Zwolle Kampen Netwerkstad, wordt een
aantal integrale opgaven geformuleerd,
waarbij de wateropgave nu en in de toekomst
(zoals geformuleerd in het
Rijksbeleid WB21) een belangrijke rol
speelt.
2.9 Infrastructuur
De externe bereikbaarheid heeft altijd
een grote rol gespeeld in de ontwikkeling
van Zwolle en Kampen. In vroegere jaren
betrof dat vooral de bereikbaarheid over
het water.Voor beide voormalige
Hanzesteden was de IJssel een belangrijke
handelsroute tussen Holland, Zeeland,
Vlaanderen en het Oostzeegebied. Sinds
de vorige eeuw is de nadruk komen te liggen
op de bereikbaarheid van beide steden
over het spoor en de weg.
Vanwege de gunstige bereikbaarheid heeft
de regio van Zwolle Kampen
Netwerkstad zich in de afgelopen decennia
sterk ontwikkeld als (inter-) nationaal
scharnierpunt tussen West- en
Noordoost-Nederland en het Noord-
Duitse achterland. Landelijk gezien telt
Zwolle op de stad Utrecht na het grootste
aantal spooraansluitingen in verschillende
richtingen. Zwolle is een intercitystation
en heeft spoorverbindingen met
de Randstad (Amersfoort, Utrecht,
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag),
met het noorden (via Meppel naar
Leeuwarden en Groningen) met het zuiden
(via Deventer naar Arnhem/Nijmegen
en Roosendaal) en met het oosten richting
Emmen en Almelo/Enschede.
Op internationaal niveau is de A28 een
schakel in het Trans-Europese wegennet