Het SMAAKBOMexperiment als bijdrage aan een gezonder ... - Klasse

esluiten: 'However, to have an impact on soft drink and water consumption, governmental
laws that restrict the at-school availability of low-nutritive products may be necessary.' 7
Recent Brits onderzoek bevestigt nogmaals dat leerlingen op school niet in staat zijn om
gezond te kiezen in een voortdurende confrontatie met een ongezond aanbod, ondanks
volgehouden inspanningen op het vlak van voorlichting. The most likely way to ensure
healthy eating in school is to constrain choice to healthy options. 8
De debatten over het toekennen van beoordelingslabels aan voedingsproducten, bewijzen dat
het vandaag in de westerse obesogene samenleving, noodzakelijk maar moeilijk is om
gezonde en ongezonde voedingsproducten te definiëren. De zelfregulerende inspanningen van
de voedingsindustrie op dit vlak, leiden niet zelden tot misleidende consumenteninformatie.
Het huidige voedingsvoorlichtingsmodel gebaseerd op de voedingsaanbevelingen voor België
van de Hoge Gezondheidsraad is zeer voorzichtig en beveelt enkel ‘beperkte of matige
consumptie’ aan van producten in de restgroep. Naar onze mening is er nood aan duidelijker
richtlijnen. Op basis van een nutriëntenanalyse, stellen we voor de verkoop van producten die
niet geschikt zijn voor dagelijkse consumptie (bijvoorbeeld omwille van hun suiker- of
vetpercentage), uit de schoolcontext te weren. Deze doeltreffende beleidsdaad zou
ongetwijfeld een belangrijke maatschappelijk signaal inhouden over de verwachte
gezondheidrisico’s voortvloeiend uit de huidige voedingsgewoonten van kinderen.
De gestage daling van het aantal warme maaltijden op school leidt soms tot het
opdoeken van de schoolkeuken en uitbesteding; er is een harde concurrentie tussen
centrale grootkeukens vooral m.b.t. prijszetting.
Over het percentage scholen dat zelf in maaltijden voorziet of deze uitbesteedt zijn geen
cijfers beschikbaar. In een artikel in De Standaard (25 april 2005) vinden we volgende cijfers:
60% van de scholen biedt warme maaltijden aan en 66% daarvan schakelt hiervoor een
cateringbedrijf in. De drie belangrijkste spelers op de markt zijn Sodexho (+ 500 scholen),
Scolarest (+ 200 scholen) en Aramark (15 scholen). De vraagprijs van deze cateraars per
bereide schoolmaaltijd varieert volgens dit krantenartikel tussen €1,5 en €3,5. Over de
kostprijs die aan ouders wordt aangerekend beslist elke school autonoom. Er zijn geen studies
bekend over de prijssetting en voedingswaarde van het aanbod van de diverse cateraars.
Eddy Bovijn van Food in Mind geeft in een interview met de krant De Tijd aan welk budget
de school heeft voor maaltijden: “Groenten zijn relatief goedkoop, maar het vraagt veel tijd
om ze te verwerken. Scholen of ziekenhuizen kunnen dat gewoon niet betalen. In scholen
kunnen ze ongeveer 1 tot 1,5 euro aan een maaltijd besteden.” Bovijn oppert dat de overheid
naast het gebruik van zuivel ook de groente- en fruitconsumptie in de scholen zou moeten
subsidiëren. Hij verwijst daarbij naar voorbeelden in Frankrijk en Engeland. 9
Er bestaan geen officiële richtlijnen van overheidswege voor gezonde schoolmaaltijden.
(dit is wel het geval voor voedselveiligheid dat gereguleerd is door HACCP-normen) Er is
dan ook weinig geweten over de kwaliteit van de schoolmaaltijden. Er is sprake van een
enquête van Test-Aankoop in 2001 dat kwaliteitsverbetering vaststelt 10 . Uit eigen gesprekken
7
The effects of a middle school healthy eating intervention on adolescents’ fat and fruit intake and soft-drink
consumption; Leen Haerens, M.A. and Ilse De Bourdeaudhuij, Ph.D., Department of Movement and Sports
Sciences, Ghent University, Belgium (aanvaard voor publicatie in Public Health Nutrition)
8
NELSON, M, e.a., School meals in secondary Schools in England, King’s College London, Nutritional Centre
for Social Research, 2004, p. VIII.
9
‘Groenten eten moet je leren’. In: De Tijd, 25 oktober 2005.
10
‘Schoolkeukens in cijfers’. In: De Standaard, 15 april 2002.
6