Brabantse Biesbosch, natuurlijk strijdtoneel.pdf - Den Hout

Menno van Coehoorn heeft in 1701 de gebieden rond Breda en Geertruidenberg aan elkaar gekoppeld door
middel van inundaties. Op de hogere zandruggen heeft hij de Linies van Den Hout en Van de Munnikenhof aan
laten leggen, waarmee deze doorgangen werden afgesloten. Deze bestonden uit getenailleerde grondwallen met
een voorliggende gracht. In de gracht bij de Linie van de Munnikenhof lag een dam, om te voorkomen dat de
(toen nog) hoger gelegen Binnenpolder leeg zou lopen in de Vucht.
4.2.2 4.2.2 Relatie Relaties Relatie s met met de de omgeving: omgeving: het het Zuider Zuiderlijk Zuider
lijk Frontier Frontier, Frontier de Zuiderwaterlinie en en de de Nieuwe
Nieuwe
Hollandsche Hollandsche Waterlinie
Waterlinie
De verdedigingswerken in het plangebied staan derhalve niet op zich. Zij maken deel uit van een
aaneengesloten lint van verdedigingswerken die in de loop der eeuwen zijn ontstaan. Menno van Coehoorn
heeft deze begin 18 e eeuw in samenhangend verband gebracht en aangevuld met nieuwe linies en forten. Op
deze wijze ontstond in Brabant het Zuiderlijk Frontier, bedoeld om Holland tegen vijandige troepen zoals de
Fransen te beschermen.
Afbeelding 8. Ligging van het plangebied binnen het door
Menno van Coehoorn ontworpen stelsel van linies.
en in paraatheid gebracht. Maar zij zijn toen niet actief gebruikt.
Afbeelding 9. Ligging van de Nieuwe Hollandsche
Waterlinie.
Het Zuiderlijk Frontier maakte op zijn beurt
weer deel uit van een lint van linies van Zeeland
tot aan Groningen.
Nadat Franse troepen in 1794 bij Drimmelen
waren doorgestoten verviel het belang van het
Zuiderlijk Frontier. Alleen het westelijke deel
tussen Willemstad en Bergen op Zoom werd
opgenomen als kustverdediging tegen de
Engelsen. Na het vertrek van de Fransen in 1798
verviel het belang van deze linies en stellingen.
Toch werden een groot deel van deze werken in
1830, door de Belgische opstand, weer hersteld
Met de Vestingwet van 1874 kwam het zwaartepunt van de verdediging in het westen te liggen. Hiervoor
diende onder meer de begin 19 e eeuw aangelegde Nieuwe Hollandsche Waterlinie. Ook ontstond in 1874 de
Stelling van het Hollandsch Diep en Volkerak. Delen van het Zuiderlijk Frontier bleven evenwel in stand. Vanaf
deze tijd is er sprake van de Zuiderwaterlinie. Onder de Zuiderwaterlinie vallen dan alleen nog maar de posities
Geertruidenberg, Heusden en 's-Hertogenbosch. Willemstad en bijbehorende verdedigingswerken maken dan
deel uit van de eerder genoemde Stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak.
Brabantse Biesbosch Van Dijk Advies
Natuurlijk strijdtoneel
- 17 -