Brabantse Biesbosch, natuurlijk strijdtoneel.pdf - Den Hout

Vanuit laatstgenoemde optiek past het beboste karakter van de Spinolaschans landschappelijk heel goed in zijn
omgeving. Van buitenaf niet eenduidig als schans herkenbaar, maar eenmaal via de (enige) ingang naar binnen
gaand ontstaat juist door de bosopstanden op de hoge omwalling
een heel eigen -besloten, rustieke- sfeer. De bochten van het
toegangspad maken het spannend waar de route naar toe gaat. En
eenmaal op de open plaats binnen de schans en lopend over het
zandpad op de omwalling blijft deze sfeer behouden.
In deze ontwikkelingsvisie worden dan ook slechts enkele stroken
bos afgezet, zodat op die plaatsen vanaf de wal doorzichten
ontstaan op de omliggende Vuchtpolder en (in de verte) Breda, op
het nabijgelegen gebied van de Hartel en op de brede
grachtengordel. Daarnaast richt het beheer zich meer op het
creëren van geleidelijke overgangen van bosrand naar enerzijds de
grachten en anderzijds de drogere graslanden. De grachten zijn
daarbij uitgebaggerd en bieden daarmee weer beter de robuuste
natte gordel om deze schans.
Slotbosse Slotbosse Slotbosse Toren
Toren
De Slotbosse Toren, als restant van het kasteel Huis ten Strijen, stond langs de rand van een veenmoeras en op
de overgangszone naar een moerasbos. In de loop der eeuwen is er heel veel veranderd: er is klei over het veen
afgezet, het gebied is droger geworden, het bos is verdwenen en er is de laatste decennia een woonwijk en een
sportveld omheen gebouwd en een drukke ontsluitingsweg op een hoog talud langs aangelegd. De Toren staat
nu wat verstopt en verloren.
Toch, als men eenmaal direct bij deze toren staat, gaat er nog steeds veel sfeer van uit. De ringsloot om deze
toren, het vele opgaande groen in het park en de ogenschijnlijke afwezigheid van bebouwing (door het groen
aan het oog onttrokken) zijn hieraan debet. De bomen en struiken direct om de toren dragen ook bij aan de
sfeer dat dit kasteel in verval is geraakt. En ‘verval’ is een goede historische aanduiding voor de geschiedenis van
dit kasteel. Ook de nabijgelegen kinderkopjesweg draagt bij aan het nostalgische karakter.
De huidige lokale landschappelijke situatie komt dan ook geheel overeen met de visie. Voorkomen dient te
worden dat de opgaande begroeiing het zicht op de toren geheel gaat onttrekken.
Wel zijn er mogelijkheden om het enigszins besloten karakter rondom deze toren verder te versterken, door
ook in het oostelijke park meer opgaande begroeiing aan te planten. Daarbij wordt in deze visie dan één of
enkele doorkijkjes vanaf de Hoofseweg op de Slotbosse Toren gegeven.
7.4 7.4 Toeristisch
Toeristisch-recreatieve
Toeristisch recreatieve
recreatieve ontwikkelings
ontwikkelingsvisie
ontwikkelings visie
Luchtfoto Spinolaschans, 1952
Algemeen Algemeen
Algemeen
Naast voornoemd centraal thema en toeristisch-recreatief concept staan de factoren ‘herkenbaarheid’ en
‘beleefbaarheid’ centraal in de ontwikkelingsvisie voor toerisme en recreatie. Deze factoren houden verband
met emoties over hoe mensen de historie en de krijgsgeschiedenis van deze regio ervaren:
- dat begint in eerste instantie visueel, met het zien en daarmee dus met herkennen. Dat kan een eerste indruk
zijn of een verdere ontdekking. Het kan een plaatje of een foto zijn, of een uitzicht vanaf een bepaalde plek.
Zichtbaarheid -en daarmee dus herkenbaarheid- is van groot belang voor waardering, maar ook voor de
beleefbaarheid en het gebruik;
- Naast zichtbaarheid is vooral ook beleefbaarheid belangrijk. Een kasteel of schans alleen zien is meestal niet
voldoende, mensen willen het gevoel krijgen dat zij een stuk geschiedenis betreden, aanraken, voelen,
proeven en ruiken. Kortom: beleefbaarheid gaat om het ervaren! Dat kan op veel manieren, zowel fysiek maar
ook in beeld (panelen, kunst) of door ‘verhalen’;
- Een belangrijk deel van de beleefbaarheid hangt weer samen met het gebruik. Wandelen over de
vestingwallen en de linies en schansen is daarbij een bekende gebruiksvorm. Maar er zijn veel meer
mogelijkheden, zoals thematische theatervoorstellingen op de vesting en in de schansen, kinderspeelplaatsen,
survivaltochten of een plaats voor kinderfeestjes.
Samenhang
Samenhang
In de ontwikkelingsvisie heeft het initiatief van de gemeenten om in dit gebied te investeren in coördinatie en
voorzieningen (zoals wandel- en fietsroutes en verbetering van gebiedsinformatie) geleid tot een groeiend
Brabantse Biesbosch Van Dijk Advies
Natuurlijk strijdtoneel
- 29 -