Gedeelde zorg: een ideeënboek - PON

GEDEELDE ZORG: EEN IDEEËNBOEK
bijvoorbeeld aan verslavingsgedrag, langdurig van huis zijn zoals zeelieden)
of zorgen ervoor dat ze hun plaats behouden (bijvoorbeeld een dochter die
met haar gezin in het buitenland woont en haar familieleden op de hoogte
houdt van hun wel en wee via email, telefonisch contact en aan hun verjaardagen
en andere belangrijke momenten denkt).
1.1
Familiecultuur
Families kunnen we ook onderscheiden naar cultuur. Belangrijke cultuureigenschappen
zijn:
1. Hoe de familieleden zich met elkaar verbonden voelen. Het gaat dan om
de behoefte aan contact, er voor de anderen willen zijn en het gevoel om
voor de anderen van nut te willen zijn.
2. Hoe zelfstandig en onafhankelijk de familieleden willen zijn. Daarbij kan
het gaan om de persoonlijke belangen en eigenheid.
Kijken we naar de familiecultuur dan kunnen we vier types van gezinnen
onderscheiden.
• De los zand familie
De leden van een los zand familie leggen grote nadruk op persoonlijke
zelfstandigheid, maar missen een gevoel van verbondenheid en loyaliteit
met de andere familieleden. De familieleden hebben het er moeilijk mee
om afhankelijk te zijn of steun te vragen. Een los zand gezin heeft de neiging
om niet te reageren, wanneer dit wel noodzakelijk is. Ze maken zich
bijvoorbeeld minder snel zorgen als de bewoner depressief is.
• De conflictueuze familie
De leden van deze families zijn zo met zichzelf bezig dat ze het belang
van hun familieleden uit het oog verloren hebben. Als gevolg van dit soort
conflicten kunnen bewoners één of meer familieleden al tientallen jaren
uit het oog verloren zijn, doordat ze met hen ‘gebroken’ hebben.
• De kluwenfamilie
Bij deze families is het vermogen om zelfstandig te handelen ondergeschikt
gemaakt aan een hoog gevoel van verbondenheid. Verschillen en onafhankelijke
stellingnamen mogen er niet zijn. Individuele verschillen worden
ontkend of genegeerd ten bate van de eenheid en harmonie. Bij beslissingen
kunnen de leden van een kluwenfamilie bijvoorbeeld heel moeizaam
tot een beslissing komen als er een onderling meningsverschil bestaat. Ze
stellen het besluit uit, omdat ze niet met een dergelijk verschil van opvatting
kunnen leven.
• het evenwichtige gezin.
Evenwichtige balans tussen erbij horen en jezelf zijn. Ieder heeft een eigen
mening en dat respecteren de anderen. Over verschillen wordt openlijk
overleg gepleegd en er wordt naar oplossingen gezocht die bevredigend is
voor alle partijen, maar het belang van de bewoner blijft voorop staan.
12