Gedeelde zorg: een ideeënboek - PON

GEDEELDE ZORG: EEN IDEEËNBOEK
Een ziekenverzorgende vertelt: ‘Het is voor veel families heel moeilijk, vooral
als er weinig geld is. De huur gaat door, dus die moeten soms in een paar weken
het huis leeg opleveren. Ze handelen dan in paniek. Meestal denken we
daar niet aan als we mensen opnemen’.
De bewoner en zijn familieleden maken een verhuizing naar een instelling
meestal voor het eerst mee en kunnen daar de nodige steun en advies bij gebruiken.
Een voorbeeld is om van belangrijke foto’s (trouwfoto) extra afdrukken
te maken, want het komt regelmatig voor dat een foto op een afdeling
kan verdwijnen.
Vaak gaan familieleden uit van het somberste ziekteverloop, maar uit de praktijk
blijkt dat het verloop na de verhuizing niet altijd voorspelbaar is. Bewoners
kennen oplevingen, waarbij belangstelling en beweging weer kunnen toenemen.
Achteraf blijken vaak spullen weggedaan waar de bewoner behoefte
aan kan krijgen. Zo kunnen bedlegerige mensen met een halfzijdige verlamming
met een tillift in een aangepaste rolstoel weer naar buiten en hebben
dan in de winter hun muts, handschoenen, shawl en dikke jas nodig. En in de
zomer hun geliefde zonnebril. Ze kunnen weer belangstelling krijgen voor
hun hobby of gebruikelijke bezigheden en vragen aan dochter of zoon: ‘Waar
is mijn piano gebleven en waar zijn mijn cd’s, platen, video’s, et cetera?’.
Naast deze praktische adviezen hebben familieleden ook ruimte en erkenning
voor hun ervaringen nodig om de veranderingen te kunnen verwerken. In deze
periode zijn de zorgrelaties nog volop in ontwikkeling. Zo vinden sommige familieleden
het moeilijk om zich een houding te geven als ze op bezoek zijn en
samen met hun verwante in de huiskamer zitten. Dat kan een reden zijn dat
ze minder vaak komen dan ze zelf wensen of goed is voor hun naaste. Andere
familieleden komen juist heel vaak en lopen het risico om zich over te belasten
of raken zo (over)betrokken dat dit spanningen op de afdeling veroorzaakt.
Het is daarom belangrijk dat er niet alleen intake- en opnamegesprekken zijn,
maar ook vervolggesprekken. In die gesprekken komen vooral aan de orde
hoe de familie hun situatie ervaren en hoe ze de zorgen kunnen delen met
de bewoner en de medewerkers. Beschrijf in een folder deze verschijnselen en
biedt daarbij de mogelijkheid tot praktische ondersteuning aan.
Als de situatie eenmaal is genormaliseerd en er routines beginnen te ontstaan,
dan is het tijd om de tijdelijke afspraken om te zetten in vaste afspraken.
Het gaat dan om het aandeel dat de familie in de zorg van de bewoner en in
de dagelijkse gang van zaken op de afdeling wil of kan nemen. Zie hiervoor
hoofdstuk 8.
Bronnen:
[-] Delden, D. van (2004) Samen zorgen met familieleden in het verpleeghuis, Utrecht: Universitair
Medisch Centrum
[-] Keesom, J., M. Duijnstee en M. van Vliet (2002) Beeldvorming en bondgenootschap. Een
verkenning van familiezorg in een zestal verpleeg- en verzorgingshuizen. Utrecht: Universitair
Medisch Centrum Utrecht
[-] Royers, T. (2005) ‘Het is nu alsof het mijn thuis is’. Utrecht / Rotterdam: Vilans / De Stromen.
28