Netwerken met vrije actoren (PDF) - Transitiepraktijk

• advisering op afstand met multipoint
videoconferencing;
• een bedrijfshandboek voor varkensbedrijven;
• een handleiding voor het voeren van een
gesprek tussen adviseurs en veehouders;
• een klauwencheck voor zeugenhouders
(kaart met verschillende klauwafwijkingen).
Een specifi eke puzzel is het verspreiden van
een manier van werken zoals die van het
modellerend netwerk met HAS-studenten
voor de ervaringenbank ‘Morgen’. Hiervoor
bestaat grote belangstelling bij Nederlandse
expatriate boeren in bijvoorbeeld Portugal,
Denemarken en Polen.
Als het gaat om netwerkoverstijgende resultaten,
dan kunnen we ons de vraag stellen in
hoeverre we van de ondernemers in de netwerken
in het NidV mogen verwachten dat
zij daarin hun tijd en energie investeren. Als
het gaat om maatschappelijke doelstellingen
waar de overheid om vraagt, bijvoorbeeld
een verbinding met de samenleving voor de
‘licence to produce’, dan blijkt dat netwerken
vaak een extra duwtje nodig hebben om te
gaan doen wat daarvoor nodig is. Het kan
ook een dilemma worden. Wat te doen als
netwerkbegeleider wanneer zulke doelstellingen
wel zijn geformuleerd – misschien
om het projectidee gefi nancierd te krijgen
– maar er tijdens de rit geen deelnemer
meer om vraagt?
Conclusies over effecten voor
deelnemers
Refererend aan de drie niveaus waarop
een vrije actor nodig is, stellen we vast dat
45
de netwerkbegeleiders tot nu toe goede
resultaten boeken met hun procesfunctie
(vertrouwen) en hun schakelfunctie (zoek-
en leerproces). Voor het vervullen van hun
strategische functie (het veroorzaken van
beweging) hebben ze echter behoefte aan
handvatten.
In de fasering van kennisprocessen volgens
de innovatiespiraal betekent deze constatering
dat NidV tot nu toe vooral effectief is
in de fasen van inspiratie, planvorming en
ontwikkeling en dat er behoefte bestaat aan
een steviger rol in de realisatiefase waarin
het netwerkinitiatief beweging in de buitenwereld
wil veroorzaken.
Tegen de achtergrond van de theorie en de
context is deze constatering begrijpelijk. Het
NidV-programma vult de vacature van vrije
actor in op het kwetsbare traject tussen pril
initiatief en een robuust netwerk dat in staat
is positie in te nemen om haar eigen zaken
te regelen in interactie met andere partijen.
Een begeleidingstraject van één jaar is erg
kort om te verwachten dat een netwerk alle
stappen tot tastbare resultaten doorloopt.
Verspreiding van vernieuwingen en structurele
inbedding vragen meer tijd. Van verspreiding
is sprake wanneer anderen zich door
de goede resultaten van een netwerk laten
inspireren om ook in beweging te komen.
De vraag of dit werkelijk gebeurt, hangt niet
alleen af van de wervende kracht van het
resultaat en de communicatieve inspanning
om dit wereldkundig te maken, maar ook
van het gevoel van urgentie bij anderen. In
dit verband rijst de vraag in hoeverre men