Netwerken met vrije actoren (PDF) - Transitiepraktijk

7. Conclusies en aandachtspunten
7.1. Effecten na drie jaar
Netwerken in de Veehouderij
Van initiatief naar robuust netwerk
Het overgrote deel van de 115 netwerken
van veehouders, die het NidV-programma
begeleidt of begeleidde, heeft voortgang
gemaakt in het realiseren van hun initiatief,
met stappen die ze zonder begeleiding
moeilijk zelf hadden genomen. De netwerkbegeleiders
zijn belangrijk geweest in het
proces dat nodig was voor deelnemers om
vertrouwen te krijgen in elkaar en in hun
vermogen om samen hun idee te realiseren.
Vervolgens zijn de begeleiders in
staat geweest om expertise te mobiliseren
wanneer dat nodig was en deuren te openen
naar beleidsmakers en andere maatschappelijke
actoren die voor de netwerken, laat
staan individuele ondernemers, doorgaans
gesloten blijven.
Daarmee vervullen de begeleiders vooral
een rol in het traject van idee in een netwerk
van initiatiefnemers via planvorming en ontwikkelfase
tot aan de realisatiefase van een
innovatie. Deze rol omschreven we als die
van de ‘vrije actor’, iemand die het overzicht,
de positie en de competentie heeft om te
doen wat nodig is om een netwerk goed te
laten functioneren. In het geval van duurzame
innovatieprocessen betekent dit het
creëren van ruimte voor nieuwe denkbeelden,
voor het leggen van nieuwe verbindingen,
voor het uitvoeren van onderzoek en
experimenten op het eigen bedrijf en voor
investeringen.
Uit de leergeschiedenissen van 2006
ontstaat het beeld dat ondernemers meer
55
mogelijkheden zijn gaan zien voor hun
bedrijfsvoering (strategische ruimte), een
actievere opstelling kiezen en beter in staat
zijn om anderen te mobiliseren en beweging
te veroorzaken als de omstandigheden
daarom vragen (responsief vermogen).
Meer dan tweederde van de netwerken heeft
gewerkt aan veranderingen die een relatie
hebben met de maatschappelijke acceptatie
van de sector (milieu, energie, dierenwelzijn,
natuur, relatie met consument).
Netwerken met vrije actor als aanpak
In het Nidv-programma is een benadering
ontwikkeld voor het stimuleren van duurzame
innovaties: de aanpak van netwerken
met vrije actor. De kern van deze aanpak
bestaat uit de volgende elementen:
• Het initiatief van ondernemende individuen
vormt het vertrekpunt.
• Rond dit initiatief vormt zich een netwerk
van belanghebbende deelnemers die hier
tijd en energie in willen steken.
• Aan dit netwerk wordt een vrije actor
toegevoegd met:
➢ inhoudelijke kennis;
➢ affi niteit met groepswerk;
➢ ruimte om uitdagende posities in te
nemen en risico’s te dragen;
➢ voldoende inzicht in kennisprocessen
om te kunnen herkennen waar het
proces bijsturing behoeft;
➢ voldoende vaardigheid om in die
gevallen een effectieve strategie te
kiezen en in te zetten;
➢ de wegen kent en de positie heeft
om die contacten te leggen die het
netwerk nodig heeft.