Rapport - Waterschap Groot Salland

Intermezzo: De Vecht
De chemische kwaliteit van de Vecht is de afgelopen 30 jaar sterk verbeterd. Dit heeft echter
niet geresulteerd in een verbetering van de ecologische toestand.
Voor een verder ecologisch herstel van de Vecht is een goede inrichting in de vorm van
natuurlijke oevers en ondiep stromend zomerbed cruciaal. Daarnaast is een verdere
verbetering van de waterkwaliteit noodzakelijk.
Van een sterk veranderde naar een halfnatuurlijke laaglandrivier
De Vecht is een beeldbepalende rivier binnen het beheergebied van Groot Salland. In de
ontwikkeling van de Vecht kunnen grofweg drie perioden worden onderscheiden (Winter,
2007):
• Periode van een natuurlijke meanderende Vecht met veel ondiepe zandbanken (voor
1850);
• Periode van sterke regulering met bochtafsnijdingen, de bouw van stuwen en vastlegging
van de oever (1850-1970);
• Periode van herstel waarin afvalwater wordt gezuiverd en herstelmaatregelen worden
uitgevoerd (aanleg vispassages en ontstening van oevers) (vanaf 1970).
Momenteel wordt binnen het programma ‘Ruimte voor de Vecht’ gewerkt aan de ontwikkeling
van de rivier naar een ‘halfnatuurlijke laaglandrivier’.
Waterkwaliteit
De waterkwaliteit van de Vecht is de afgelopen 30 jaar sterk verbeterd. De concentraties
fosfaat en stikstof zijn sterk gedaald, evenals het koper-gehalte, zie hoofdstuk 3.4. De
huidige gehaltes voldoen echter nog niet aan de norm. Bovendien staat de Vecht nog steeds
garant voor normoverschrijdingen van enkele prioritaire- en specifieke verontreinigende
stoffen en bestrijdingsmiddelen, zie hoofdstuk 3.2, 3.3 en 3.6. Daarmee is de waterkwaliteit
van de Vecht nog niet op orde.
De waterkwaliteit van de Vecht wordt bepaald door de aanvoer vanuit bovenstroomse
gebieden (Velt en Vecht, Regge en Dinkel). Uit de resultaten van hoofdstuk 3.4 blijkt dat de
gehaltes in de Regge (die bovenstrooms uitmondt in de Vecht) vaak hoger zijn dan die in de
Vecht, onder andere als gevolg van een aantal grote rioolwaterzuiveringen. In het
beheergebied van waterschap Groot Salland lozen twee rioolwaterzuiveringen rechtstreeks
op de Vecht (Dalfsen en Hessenpoort).
Ecologische kwaliteit
Helaas heeft de verbetering van de waterkwaliteit nog niet geleid tot aansprekende
verbeteringen in de ecologische toestand. De Vecht scoort op dit moment laag op de
maatlatten voor waterplanten, macrofauna en vis, zie hoofdstuk 3.3. Dit was in het verleden
niet anders: de KRW-score voor waterplanten is in de afgelopen periode vrijwel gelijk
gebleven, zie figuur 1. De score voor macrofauna is iets verbeterd door een groter aandeel
kenmerkende, stromingsgebonden soorten en een lager aandeel aan indicatoren voor
belasting met organische stoffen.
In figuur 2 is weergegeven welk aandeel de verschillende vissoorten innemen in de
levensgemeenschap van de huidige Vecht (2007-2008) ten opzichte van een referentierivier
in Polen (Biebrza 1978-1980) en de Vecht in de periode 1995-1998 (gegevens uit Winter,
2007). Ten opzichte van de referentie is vooral de afwezigheid van Kwabaal in de huidige
Vecht opvallend. Vroeger kwam de soort algemeen voor in o.a. de IJssel en de Berkel. De
Kwabaal is nu een zeer zeldzame soort in Nederland. De vangst van 3 exemplaren bij de
bemonstering in 2007-2008 is dan ook zeer bijzonder. Ook de Snoek (een plantminnende
soort) en de Winde (een stromingsgebonden soort) komen in de referentie veel méér voor.
65