07.09.2013 Views

periodiek - Perio - FMF

periodiek - Perio - FMF

periodiek - Perio - FMF

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Appeltje voor de galstenen<br />

Menig student neemt zich voor<br />

gezond te eten. Uit wanhoop (“de<br />

winkel was dicht”) wordt om deze<br />

reden vaak toevlucht gezocht bij<br />

het vitaminepilletje. Maar hoe<br />

gezond zijn multivitaminen eigenlijk?<br />

Uit een Amerikaans onderzoek<br />

is gebleken dat het voordeel<br />

dat gezonde mensen ondervinden<br />

van het slikken van vitaminepillen<br />

niet bijster groot is en dat hun<br />

gezondheid in sommige gevallen<br />

zelfs verslechtert. Zo blijkt extra<br />

vitamine D in combinatie met calcium<br />

het risico op galstenen te verhogen,<br />

en blijken rokers die bètacaroteen<br />

slikken tegen longkanker<br />

hierdoor juist een verhoogd risico<br />

te lopen.<br />

Bron: New Scientist, 27 mei 2006<br />

Nog even wachten op<br />

kernfusiecentrale<br />

Bij een bijeenkomst van landen<br />

die samen meer dan de helft van<br />

de wereldbevolking vertegenwoordigen,<br />

is besloten om $5 biljoen te<br />

besteden aan de kernfusiecentrale<br />

ITER. Het zou de eerste kernfusiecentrale<br />

zijn die meer energie oplevert<br />

dan erin gaat. Dat is nogal<br />

<strong>periodiek</strong> mei juni<br />

wat, aangezien er zich binnenin<br />

een plasma moet bevinden met<br />

een temperatuur die 10 keer hoger<br />

is dan die in het binnenste van de<br />

zon. De meest optimistische schatting<br />

is dat de centrale halverwege<br />

deze eeuw al kan werken, maar de<br />

meeste wetenschappers verwachten<br />

dat het langer gaat duren.<br />

Bron: New Scientist, 3 juni 2006<br />

Onzichtbaar<br />

Onzichtbaarheid – in sciencefi ction-<br />

en fantasyverhalen komt het<br />

vaak genoeg voor. Maar binnenkort<br />

is het misschien ook mogelijk<br />

in de echte wereld. Een aantal<br />

theoretisch natuurkundigen heeft<br />

slim gebruik gemaakt van twee eigenschappen<br />

van licht: ten eerste<br />

dat het altijd de kortste route tussen<br />

twee punten kiest, en ten tweede<br />

dat de golven van een bepaalde<br />

frequentie licht in een materiaal<br />

wel sneller dan de snelheid van het<br />

licht in vacuüm mogen gaan (alleen<br />

de informatie en de energie moeten<br />

langzamer reizen dan het licht<br />

in vacuüm). De theoreten hebben<br />

berekend wat voor eigenschappen<br />

een materiaal zou moeten hebben<br />

om licht van een gegeven frequentie<br />

zo om zich te buigen dat het net<br />

lijkt alsof het object helemaal niet<br />

in de weg stond. Deze eigenschappen<br />

komen, zoals te verwachten,<br />

normaal niet in de natuur voor.<br />

Maar met de opkomst van zogenaamde<br />

metamaterialen lijkt het<br />

moeilijk doch mogelijk om binnenkort<br />

materialen te construeren<br />

met deze eigenschappen. Op de<br />

korte termijn – men schat vijf jaar<br />

– zal het waarschijnlijk al mogelijk<br />

zijn om een object onzichtbaar te<br />

maken voor radiogolven. Andere<br />

frequenties laten nog even op zich<br />

wachten. Bruikbaarheid voor spi-<br />

5<br />

onage zal waarschijnlijk beperkt<br />

zijn: men zou je niet kunnen zien<br />

met een on zicht baar heids cape,<br />

maar jij hun ook niet.<br />

Bron: Science, vol. 312. no. 5777<br />

Het hoe en wat achter<br />

Mpemba<br />

Het verschijnsel dat warm water<br />

sneller bevriest dan koud water<br />

wordt het Mpemba-eff ect genoemd.<br />

Dit verschijnsel is al heel<br />

lang bekend, maar hoe komt het?<br />

Volgens Jonathan Katz van de de<br />

universiteit van Washington is het<br />

onder andere te verklaren door de<br />

ionen (zoal calcium en magnesium)<br />

die in drinkwater zitten. Het<br />

water is niet puur en vormt minder<br />

makkelijk kristallen. Daardoor<br />

wordt de bevriezingstemperatuur<br />

lager. Als water opgewarmd wordt,<br />

slaan de kristallen neer (zoals kalkaanslag<br />

in je waterkoker) en bevriest<br />

het water wel gewoon bij 0<br />

graden Celsius.<br />

Bron: New Scientist, 3 juni 2006

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!