technisch verslag van het secretariaat over de maximale ...

20
CRB 2009-1500 DEF
De bij wet aangebrachte wijzigingen aan de sociale balans zijn in werking getreden voor de boekjaren
die vanaf 1 december 2008 worden afgesloten. De eerste voor 2008 beschikbare gegevens uit de
nieuwe sociale balans zijn nog voorlopig en de verandering van formulier vergt een correcte
interpretatie die rekening houdt met de volgende twee elementen: ten eerste, het aantal
ondernemingen dat het opleidingsgedeelte van de sociale balans heeft ingevuld is in een jaar tijd met
ruim 50% gestegen in de door de NBB geanalyseerde constante steekproef; ten tweede, de invoering
van een nieuwe rubriek m.b.t. de minder formele en informele opleiding heeft aan het licht gebracht dat
sommige ondernemingen die hun gezamenlijke vormingsinspanningen registreerden, vanaf nu deze
inspanningen uitsplitsen in formele en minder formele en informele opleiding.
Volgens de cijfers van de sociale balans is de graad van participatie van de werknemers aan formele
opleidingen gestegen van 29,6% in 1998 tot 32,7% in 2004 en bleef hij daarna stabiel tot in 2007,
waarna in 2008 een gevoelige daling tot 29,7% optrad (voorlopig cijfer), terwijl terzelfder tijd de netto
financiële inspanning aan subsidies die door de ondernemingen rechtstreeks worden besteed aan
formele opleiding is teruggelopen van 1,24% in 1998 tot 1,06% in 2005, daarna weer is gestegen tot
1,13% en 2007, waarna - waarschijnlijk o.a. ten gevolge van de crisis - een daling optrad tot 1,04% in
2008 (voorlopig cijfer). Dit vermogen om meer werknemers op te leiden op basis van een kleiner
wordende financiering kan door een dubbele tendens worden verklaard. Enerzijds zijn de opleidingen
die de werknemers volgen almaar meer gericht op de praktische beheersing van het werkinstrument en
wordt de gemiddelde duur van de opleidingen korter (35 uren in 1998, 29 uren in 2005 en dan een
stijging tot 30,9 uren in 2008). Anderzijds nemen de financiële prikkels die de overheid aan de
ondernemingen ter beschikking stelt aanhoudend toe.
Dankzij de nieuwe sociale balans kunnen vanaf 2008 ook kwantitatieve gegevens worden verzameld
over de minder formele en informele voortgezette opleiding, zowel wat de financiële inspanning als wat
de participatiegraad betreft. Volgens de eerste ramingen voor 2008 hebben de ondernemingen 0,42%
van de loonmassa geïnvesteerd ten gunste van minder formele en informele opleiding om 20,9% van
de werknemers van de privésector op te leiden.
Voorts kan een raming worden gemaakt van de gezamenlijke bijdragen die de ondernemingen betalen
voor betaald educatief verlof, de werk voor en opleiding van de doelgroepen en de eventuele
bijkomende bijdragen voor de voortgezette opleiding van de werknemers. Voor 2008 zijn al deze
bijdragen, uitgedrukt in percenten van de loonmassa, goed voor 0,185%.
Met behulp van de Europese enquête Continuous Vocational Training Survey kan ook, in een
internationale vergelijking, een financiële indicator worden verkregen voor de ondernemingen met meer
dan 10 werknemers in de industrietakken en in de diensten in de privésector. Volgens de CVTS IIIgegevens
m.b.t. het jaar 2005 hebben de Belgische ondernemingen 1,6% van hun loonmassa
geïnvesteerd in de formele voortgezette opleiding (tegenover resp. 1,6% en 1,4% in 1999 en 1993),
terwijl het gemiddelde van de drie buurlanden 1,8% bedraagt (tegenover resp. 2% en 1,6% in 1999 en
1993). Het verschil is even groot gebleven als in 1993. Uit de CVTS III-enquête blijkt bovendien dat
België nu een hogere participatiegraad heeft dan de gemiddelde graad van de drie referentielanden
(40%, tegenover 37 %).
Dankzij de door de sociale gesprekspartners gevraagde aanpassing kan op basis van de
Arbeidskrachtenenquête voortaan in België de jaarlijkse graad van participatie van de werknemers van
de privésector aan alle opleidingen worden berekend. In 2008 bedroeg deze indicator 22% (23,1% in
2007). Deze kan ook worden berekend door alleen rekening te houden met de opleidingen die de
werkgever, gedeeltelijk of volledig, financieel ten laste neemt; deze participatiegraad bedraagt dan 17%
in 2008, tegenover 17,3% in 2007.