Register het - Register Belastingadviseurs

het
Register
Vakblad van het Register Belastingadviseurs
april 2013 | nummer 2
Het kantoor van de toekomst:
een vooruitblik
Multifunctionele accommodaties en btw
Inbreng in een personenvennootschap: lastige materie
Bedrijfsopvolgingsregeling en Natuurschoonwet:
een aantrekkelijke combinatie

•
•
•
•
•
•
•
•
MFAS
RENDEMENT VOOR DE BELASTINGADVISEUR
RB 2013 nr2 contouren.indd 1 24-3-2013 21:25:34

n n n
Colofon
Het Register is een uitgave van
Het Register Belastingadviseurs (RB),
Brenkmanweg 6
4105 DH Culemborg,
telefoon (0345) 54 70 00
Het Register verschijnt zes keer per jaar en
vormt een belangrijke informatiebron voor de
leden van het Register Belastingadviseurs.
Leden en relaties van het RB ontvangen Het
Register uit hoofde van hun lidmaatschap/
betrokkenheid bij het RB. Informatie over (het
lidmaatschap van) het RB vindt u op www.rb.
nl; informatie over het opzeggen van het lidmaatschap
vindt u op www.rb.nl/opzeggen.
Redactieraad
Mr. W.J.M. (Wil) Vennix FB (hoofdredacteur)
Prof. mr. dr. G.J.M.E. (Guido) de Bont
Mr. E.E.J.C. (Eli) Hendriks CB
Mr. dr. M.J. (Mascha) Hoogeveen
Mr. S.F.J.J. (Sylvester) Schenk FB
Eindredactie
Kamminga Publicaties, Ton Kamminga
E­mail: ton@kammingapublicaties.nl
Uitgever
RB, Ilse van der Doelen
E­mail: ivanderdoelen@rb.nl
Rubriek Jurisprudentie en Wetgeving
Fiscaal up to Date, Eindhoven
Advertenties
Ilse van der Doelen
tel.: (0345) 54 70 00
e­mail: ivanderdoelen@rb.nl
Vierde jaargang, oplage 7500
Vormgeving
Twinmedia BV, Joke Boer
© Register Belastingadviseurs
Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd
door middel van boekdruk, fotooffset,
fotokopie, microfilm of welke
andere methode dan ook, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van het
Register Belastingadviseurs.
‘Het Register’ bevat informatie die met de
meeste zorgvuldigheid is samengesteld. Het
Register Belastingadviseurs en de bij deze
uitgave betrokken redactie en medewerkers
aanvaarden geen aansprakelijkheid voor
mogelijke gevolgen die zouden kunnen
voortvloeien uit het gebruik van de in deze
uitgave opgenomen informatie.
Lees dit nummer
op uw tablet door
het scannen van
de QR code.
8
Het kantoor van de toekomst:
een vooruitblik
Rondetafelgesprek
14
de
Inhoud
‘ De Belastingdienst
komt naar je toe’
Interview drs. P.W.A. Veld
De redactie - Crisismaatregel voor echtscheiding
Mr. dr. M.J. Hoogeveen n 4
Kort & bondig n 5
Over het bestaan der soorten
Column – prof. dr. A.C. Rijkers n 13
Multifunctionele accommodaties en btw
Mr. C.W. van Vilsteren n 18
Jurisprudentie en wetgeving n 21
De belastingrente in de IB en Vpb
Mr. L.J. Adriaanse FB n 26
Inbreng in een personenvennootschap:
lastige materie
mr. E.A. van Uunen FB n 30
Bedrijfsopvolgingsregeling en Natuurschoonwet:
een aantrekkelijke combinatie
Mr. E.F. Berkhemer en G. Stomphorst LL.M n 36
Het Verenigingsnieuws n 40
april 2013 | nummer 2 | het Register
3

4
de
Redactie
het Register | april 2013 | nummer 2
Crisismaatregel
voor echtscheiding
Het zijn crisistijden als een huwelijk eindigt. Een emotionele en stressvolle periode
waarbinnen ook nog eens van alles moet worden geregeld, zeker wanneer de expartners
een eigen woning bezitten. Veelal blijft een van beiden in de woning achter
en vertrekt de ander. Aangezien de woning voor laatstgenoemde geen hoofdverblijf
meer is, zou deze daarmee zijn recht op renteaftrek verliezen. Het laat zich
raden dat partijen een dergelijke aanslag op hun financiën er slecht bij kunnen hebben.
De wetgever heeft dit onderkend en geeft de ex-partners twee jaar de gelegenheid
een oplossing te vinden en de zaken met elkaar af te handelen. Bij fictie wordt
de woning voor de woningverlater toch aangemerkt als een eigen woning zolang de
ex-partner erin blijft wonen. Voor samenwoners geldt hetzelfde.
Maar is in deze tijden twee jaar genoeg? De woning binnen deze termijn verkopen
zal niet meevallen. Nu bestaat voor andere verkoopsituaties een soortgelijke
fictie als in geval van echtscheiding. Als de woning leeg te koop staat, behoudt de
eigenaar toch zijn renteaftrek. Oorspronkelijk bedroeg de termijn daarvoor twee
jaar, maar vanwege de economische crisis is deze termijn met een jaar verlengd.
Daarnaast werd de maatregel van tijdelijke verhuur ingevoerd: de woning mag tijdelijk
worden verhuurd zonder dat de fictie definitief verloren gaat. Weliswaar
behoort de woning dan tijdelijk tot box 3, maar als deze binnen de termijn van
drie jaar weer leeg te koop komt te staan, herleeft de fictie en ontstaat er weer
renteaftrek. Dit laatste was voorheen niet het geval. Beide tijdelijke maatregelen
zouden eindigen per 1 januari 2013, maar zijn met een jaar verlengd tot 1 januari
2014 omdat de huizenmarkt volledig in het slop zit. Ook voor de woning in aanbouw
is de termijn waarvoor renteaftrek bestaat, verlengd tot drie jaar.
Voor echtscheidingssituaties heeft de wetgever echter geen extra maatregelen getroffen,
terwijl uiteraard ook dan de economische crisis een tijdige oplossing kan
bemoeilijken. Als de woning veel in waarde is gedaald, is het niet denkbeeldig dat
de hypotheek al hoger is dan de waarde van de woning. Kan een van de partners dat
opbrengen? Zo ja, dan zou een termijn van twee jaar voldoende moeten zijn. Maar
zo niet, dan zal de woning moeten worden verkocht. En als dat dan niet binnen
twee jaar lukt, is het einde oefening voor wat betreft de renteaftrek. Dit valt alleen
nog te voorkomen als de woning geheel wordt verlaten, zodat de verkoopfictie in
werking treedt, of als de ander terugkeert bij zijn ex, zodat de woning weer een
hoofdverblijf wordt. Dit zijn natuurlijk reële noch aantrekkelijke opties.
Waarom moeten er zo nodig verschillende termijnen gelden in geval van verkoop
(of een woning in aanbouw) en echtscheiding? Weliswaar staat de woning in de
eerste situatie leeg en in de tweede niet, maar dat kan niet de reden voor dit verschil
zijn. Dat verschil bestond immers ook al toen voor beide situaties dezelfde
periode van twee jaar gold. Een woning is op dit moment gewoon moeilijk te verkopen.
Dat is in echtscheidingssituaties niet anders. Dubbele woonlasten zijn
eerder regel dan uitzondering. De wetgever zou daar oog voor moeten hebben en
ook voor echtscheidingssituaties de termijn tijdelijk moeten verlengen naar drie
jaar. De gevolgen van de huwelijkscrisis kunnen niet worden verzacht, die van de
economische crisis wel.

Kort & Bondig
Jaar langer keuzeregime
werkkostenregeling
In een brief aan de Tweede Kamer is staatssecretaris Weekers
uitgebreid ingegaan op de problemen rond de definitieve
invoering van de werkkostenregeling. Uit een evaluatie is
gebleken dat in 2012 nog slechts 10% van de werkgevers is
overgestapt. Er loopt inmiddels een onderzoek naar verbeteringen
van de regeling. Daar is men bijna mee klaar, maar
over enkele details wordt nog nagedacht. De resultaten worden
in de vorm van een verkenning ter consultatie voorgelegd.
Aan de hand van de verkenning en de reacties op de
consultatie wil Weekers graag nog voor de zomer met de
Kamer overleggen over het vervolg. Gelet op de tijd die met
dit alles is gemoeid, heeft hij besloten om het keuzeregime
met een jaar te verlengen tot 1 januari 2015.
n Ministerie van Financiën, 7 maart 2013
Alternatief voor VAR-systeem
n n n
FNV Zelfstandigen, Stichting ZZP Nederland, Zelfstandigen Bouw en Platform Zelfstandige ondernemers (PZO) hebben samen een
‘Bewijs Van Ondernemerschap’ (BVO) ontwikkeld, als alternatief voor het huidige VAR-systeem. De zzp-organisaties zijn namelijk van
mening dat het huidige VAR-systeem ondernemerschap onvoldoende stimuleert en te weinig doet om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
De plannen om het huidige vragenformulier te vervangen door een VAR Webmodule zullen hierin waarschijnlijk geen verandering
brengen, omdat alle bestaande nadelen blijven bestaan. Met name het ontbreken van een preventieve toets leidt tot ongewenste
effecten. Zo wordt de VAR nu ingevuld op basis van verwachtingen, maar
vindt controle achteraf plaats, waardoor verwachtingen en werkelijkheid
op het VAR-formulier soms niet met elkaar overeenstemmen. Ook is er
een gebrek aan gerichte handhaving, waardoor in een aantal sectoren
misbruik plaatsvindt, met schijnzelfstandigheid en uitbuiting van zelfstandig
ondernemers tot gevolg.
Het nu voorgestelde BVO heeft de volgende kenmerken:
n er komt één bewijs van ondernemerschap; de vier VAR-verklaringen
worden overbodig;
n beoordeling en zekerheid vooraf over het ondernemerschap;
n bestrijding van schijnzelfstandigheid;
n adequate voorlichting aan startende zelfstandig ondernemers.
Kamervragen over
HT-reactie Erik Rutten
In Het Register nr. 3 van 2012 schreef drs. H.A.A.M.
Rutten onder de titel ‘Naar een voldoening op
aangifte’ namens de Vereniging van Hoofdambtenaren
bij het Ministerie van Justitie (VHMF) een
reactie op het evaluatierapport Horizontaal Toezicht
van de commissie-Stevens. Naar aanleiding
daarvan heeft Kamerlid Bashir (SP) staatssecretaris
Weekers van Financiën een aantal vragen gesteld.
Hij wilde onder andere weten of het verticaal toezicht
(VT) heeft geleden onder de introductie van
het horizontaal toezicht (HT), of HT inderdaad
ongeschikt is voor het mkb en of er een verschil
van inzicht bestaat tussen het management van de
Belastingdienst en de VHMF.
Maar volgens Weekers is er niets aan de hand.
Refererend aan een brief van minister Dijsselbloem
van 10 december 2012 meent hij dat VT de
volle aandacht heeft; momenteel worden daarvoor
zelfs nieuwe medewerkers geworven (zie ook het
interview met Peter Veld elders in dit nummer). En
HT is ook in het mkb wel degelijk van waarde, vervolgt
hij, al gebeurt dat veelal via de fiscaal
dienstverlener. Weekers meent ten slotte dat er
geen echt verschil van inzicht is. Uit het artikel van
Rutten maakt hij op dat de VMHF HT als een welkome
aanvulling op het toezichtspalet beschouwt.
n Ministerie van Financiën, 6 maart 2013
n FNV Zelfstandigen, Stichting ZZP Nederland, Zelfstandigen Bouw en Platform Zelfstandige ondernemers, 12 maart 2013
april 2013 | nummer 2 | het Register
5

6
n n n
€ 50 miljoen extra
voor bestrijding
jeugdwerkloosheid
Het kabinet trekt in 2013 en 2014 € 50 miljoen
extra uit om de jeugdwerkloosheid te bestrijden.
Daarvan gaat € 25 miljoen naar het programma
‘School Ex’ om jongeren langer door te laten
leren in het mbo en € 25 miljoen naar arbeidsmarktregio’s
om jongeren aan de slag te helpen.
Ook komt er een ambassadeur voor de Aanpak
Jeugdwerkloosheid. dit hebben minister Asscher
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en minister
Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
de Tweede Kamer laten weten.
Bedroeg de jeugdwerkloosheid in 2011 nog
9,8%, in januari 2013 was het al 15%. De werkloosheid
slaat extra hard toe bij schoolgaande
jongeren op zoek naar een stage of leerwerkbaan,
jongeren zonder startkwalificatie en jongeren
met een niet-westerse achtergrond. Het
kabinet vraagt daarom ook aan sociale partners
om in de sector afspraken te maken over stageplekken
en leerbanen. Het is bereid om deze
plannen onder voorwaarden te cofinancieren.
n Ministerie van SZW en ministerie van OC&W,
5 maart 2013
het Register | april 2013 | nummer 2
Flink meer migranten uit oosten
en zuiden van de EU
Het aantal migranten in ons land dat afkomstig is uit de lidstaten
van de Europese Unie, nam de afgelopen vijf jaar met 153.000 toe
tot bijna 600.000. Van deze nieuwe migranten komt het grootste
deel uit de tien nieuwe Midden- en Oost-Europese lidstaten, zoals
Polen, Roemenië en Bulgarije. Maar ook uit Griekenland, Italië, Spanje
en Portugal kwamen flink meer migranten. Een en ander blijkt uit
de Migrantenmonitor die het CBS op verzoek van het kabinet heeft
gemaakt en waarover minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
de Tweede Kamer heeft geïnformeerd.
n Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 7 maart 2013
In 145.000 banen wordt een ton
of meer verdiend
In 2011 waren er in Nederland 7,9 miljoen banen van werknemers.
Hun gemiddelde jaarloon bedroeg € 31.340. Dit is inclusief bijzondere
beloningen als eindejaarsuitkeringen, prestatiebeloningen en
andere bonussen. Voor 4,7 miljoen banen van werknemers – zes
op de tien – was het jaarloon € 30.000 of minder. In een op de drie
banen lag het loon tussen € 30.000 en € 60.000. In 145.000
banen (1,8%) was het loon € 100.000 of meer; dat gaat vooral
naar mannen van 45 jaar en ouder en/of personen die werkzaam
zijn in de financiële sector. Er waren 16.000 banen met een loon
tussen de 2 en 4 ton en ruim 3000 banen met een nog hoger loon.
Ook in die inkomenscategorieën scoort de financiële sector hoog.
n Centraal Bureau voor de Statistiek, 14 maart 2013
EU-landen keuren aanpak
btw-fraude goed
Nederland heeft van de andere EU-landen toestemming gekregen
voor een nieuwe aanpak van de btw-fraude met mobiele telefoons,
spelcomputers, tablets en laptops. Staatssecretaris Weekers
van Financiën introduceerde die nieuwe aanpak vorig jaar mei.
Daarbij komt de verantwoordelijkheid voor het afdragen van btw
helemaal te liggen bij de inkoper.
Genoemde aanpak moet de zogeheten carrouselfraude voorkomen.
Bij die vorm van fraude brengt een verkoper wel btw in rekening
aan de koper, maar draagt hij die niet af aan de
Belastingdienst. Deze bedrijfjes, die ook wel ‘ploffer’ worden
genoemd, worden vaak plots ontbonden, waarna de eigenaren verdwijnen.
De btw alsnog innen wordt daardoor bemoeilijkt. De fraude
vormt een fors verlies voor de schatkist van mogelijk tientallen
miljoenen euro’s.
n Europese Unie, 5 maart 2013

Sterke stijging aantal
arbeidszaken
Onbedoelde effecten
registratieplicht WAADI
n n n
Het aantal arbeidszaken is sterk aan het stijgen,
zo blijkt uit gegevens van rechtsbijstandverzekeraar
en juridisch dienstverlener ARAG. In
2012 steeg het aantal arbeidszaken met 14
procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Het
aantal meldingen van ontslagen via UWV
WERKbedrijf en vaststellingsovereenkomsten
steeg het hardst, respectievelijk 118 en 58%.
Sinds de start van de kredietcrisis in de zomer
van 2008 zit het aantal arbeidszaken in de lift.
Ook in de daaropvolgende jaren is het aantal
arbeidszaken gestaag toegenomen. ARAG verwacht
dat dit jaar het aantal zaken onverminderd
hoog blijft.
Opvallend is de druk die werkgevers uitoefenen
voor een snelle zaakafhandeling. Het komt
steeds vaker voor dat werknemers slechts één
dag de tijd krijgen om akkoord te gaan met een vaststellingsovereenkomst. ARAG raadt mensen in zulke situaties aan om
nooit zomaar akkoord te gaan met het eerste voorstel van de werkgever, de tijd te nemen en juridisch advies in te winnen.
n ARAG, 5 februari 2013
MKB in de verdrukking
door stagnatie
Het jaar 2013 wordt het tweede opeenvolgende
jaar dat de afzet van het MKB zal afnemen. Onderzoeksbureau
Panteia/EIM verwacht een daling
met 0,75%. Het MKB heeft veel last van een
dalende consumptie, een overheid die minder
inkoopt bij het bedrijfsleven, een afname van de
investeringen en een dalende bouwproductie.
Door de iets aantrekkende uitvoer kan de Nederlandse
economie in 2013 zich enigszins herstellen,
maar het is vooral het grootbedrijf dat
hiervan zal profiteren.
De winst in het MKB zal in 2013 met 4% afnemen.
Vrijwel alle sectoren krijgen hiermee te
maken. Dit is niet alleen een direct gevolg van de
afzetdaling in veel sectoren en een stijging van de
grondstoffenprijzen, maar ook van een sterke
druk op de prijzen en tarieven. Gevolg is tevens
dat de werkgelegenheid met 1,5% afneemt; dit
staat voor bijna 60.000 personen. Volgens het
bureau zal ook de zakelijke dienstverlening het
moeilijk krijgen, omdat bedrijven uiterst kritisch
zijn op de inkoop van zakelijke diensten.
n Panteia/EIM, 24 januari 2013
Organisaties van zelfstandigen maken zich zorgen over de registratieplicht
uit de Wet Allocatie Arbeidskrachten door Intermediairs
(WAADI). Per 1 juli 2012 is deze wet gewijzigd, waardoor alle ondernemingen
die medewerkers tegen betaling ter beschikking stellen,
zich bij de Kamer van Koophandel moeten laten registreren. Deze
wet is ontwikkeld om malafide uitzendbureaus tegen te werken. De
ruime WAADI-omschrijving zorgt er echter voor
dat ook dga’s zonder personeel en samenwerkende
zelfstandige ondernemers
onder deze wet vallen en hierdoor een
extra administratieve verplichting
hebben. Ook is onduidelijk welke
activiteiten wel of niet moeten worden
geregistreerd. Onder meer FNV
Zelfstandigen en PZO hebben Tweede
Kamerleden, alsmede de vaste commissie
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
op dit ongewenste gevolg
geattendeerd.
n FNV Zelfstandigen, 28 februari 2013, PZO, 11 maart 2013
april 2013 | nummer 2 | het Register
7

8
n n n n n
Het kantoor van de
toekomst: een vooruitblik
Het beroep van belastingadviseur kent talloze schakeringen, van eenvoudige aangiftemedewerker
tot high end adviseur. Hetzelfde geldt voor het kantoor waarbinnen
hij zijn werkzaamheden verricht, van eenmansbedrijf tot organisatie met tientallen
filialen. Vooral door de almaar sneller om zich heen grijpende automatisering ondergaat
het werk zelf drastische wijzigingen en rijst de vraag waar we met dit beroep
over pakweg vijf jaar staan. Dat was dan ook het hoofdonderwerp in een rondetafelgesprek
met een viertal vertegenwoordigers uit het veld.
Door Ton Kamminga; foto’s Raphaël Drenth
v.l.n.r. Wil Vennix en Ton Kamminga namens Het Register en vervolgens Fons Overwater, Eli Hendriks, Jan Wietsma en Dennis Jongebloed
het Register | april 2013 | nummer 2

Op 27 februari jl. kwamen deze vier in Tilburg
bijeen om onder leiding van hoofdredacteur
Wil Vennix – zelf vennoot bij De Beer
Accountants & Belastingadviseurs, met circa
70 medewerkers – hun licht te laten schijnen over de
vraag hoe de belastingadvieswereld er over een aantal jaren
uit zal komen te zien. Een nogal ambitieuze exercitie;
er bestaat immers niet zoiets als het belastingadvieskantoor.
En dus hoeft, wat voor de een geldt, beslist nog niet
voor de ander te gelden. Om toch zo veel mogelijk recht te
doen aan die verschillen, is het gezelschap geselecteerd op
grond van de diversiteit die ze vertegenwoordigen: een
vennootschap met vele filialen, een middelgrote vennootschap
met een vijftal vestigingen en een bedrijf met
een vijftiental medewerkers. En omdat er bij menig kantoor
sprake is van een combi met accountants, mocht natuurlijk
ook iemand die dat wereldje uit­en­te­na kent,
niet ontbreken. We stellen ze hieronder aan u voor:
n Mr. drs. A.J.A. (Fons) Overwater FB is lid van de raad
van bestuur van Flynth adviseurs en accountants, een
organisatie met ruim 60 vestigingen en zo’n 1800 medewerkers.
Het hoofdkantoor zetelt in Arnhem. De eigendom
van de aandelen in Flynth BV is ondergebracht
in een stichting.
n Mr. E.E.J.C. (Eli) Hendriks CB is partner bij CapsNobel
Accountants & Belastingadviseurs, een middelgrote nv
met vijf vestigingen en circa 70 medewerkers. Belangrijke
doelgroep is de medische sector.
n Mr. D.J.B. (Dennis) Jongbloed is eigenaar van Jongbloed
Fiscaal Juristen NV, een belastingadvieskantoor
met twee vestigingen in Twente en 15 medewerkers.
n J. (Jan) Wietsma AA is directeur/eigenaar van Coolfacts
BV, een organisatie die zich richt op het ondersteunen
van ondernemers bij het bepalen van strategie, visie
en innovatie. Daarnaast is hij betrokken bij Full Finance
Consultants in Apeldoorn. Hij komt veel bij
accountants(kantoren) over de vloer.
Met de deur in huis
Vennix valt maar meteen met de deur in huis door de gasten
te vragen wat volgens hen de meest ingrijpende ontwikkeling
is waarmee de belastingadviespraktijk de komende
vijf jaar te maken krijgt. Volgens Overwater hangt
dat af van het type kantoor: voor bijvoorbeeld een btwspecialist
doemen er andere problemen op dan voor een
simpel aangiftekantoor. In elk geval gaat het procesmatig
werken veranderen, en dat vooral als gevolg van de steeds
verfijnder wordende technische hulpmiddelen. Het procesmatige
deel van het werk van de belastingadviseur zal
daardoor opschuiven in de richting van interactief adviseren
en anders communiceren, via portals en tablets, voor
zover dat al niet het geval is. Bovendien verwacht Overwater
een sterkere concurrentie doordat fysieke grenzen,
ook weer als gevolg van de technische vooruitgang, oplossen
en er dus meer spelers komen op een markt die lange
tijd lokaal was bepaald.
Ik ben niet pessimistisch gestemd, zegt Hendriks hierop,
maar ook als fiscalist komt men steeds meer onder het juk
van de accountantswetgeving te zitten. Dat benauwt
hem. Daarnaast maakt hij zich zorgen over de impact van
internet. Naast onmiskenbare voordelen vormt dat medium
tevens een bedreiging; het zorgt er immers ook voor
dat de klant zelf steeds meer informatie tot zijn beschikking
heeft. Hij komt dan alleen nog bij de belastingadviseur
om zijn gelijk te halen en moppert al gauw over te
hoge kosten.
Jan Wietsma benadert de vraag ietwat
filosofisch. Hij verwijst naar een PwCfilmpje
waarin de fiscaal adviseur min
of meer als tax compliance officer
wordt gepresenteerd, dus als het fiscaal
geweten van de ondernemer. Volgens
hem moet je dat heel breed zien.
In Amerika wordt al gewerkt met computerprogramma’s
waarin algoritmes
een probleem in al zijn facetten analyseren
en oplossingen aandragen. Hoewel
Nederland daarvoor wellicht een
te klein taalgebied is, zal ook hier de
adviseur een bredere kijk moeten ontwikkelen:
hij zal het grote geheel moeten
overzien. Anderzijds zullen er fiscalisten
nodig zijn die specialistische
kennis en diepgang kunnen bieden.
Ook Jongbloed signaleert enkele bedreigingen. Zo zal volgens
hem de aangiftepraktijk verdwijnen. Spijtig, want
hieruit komt veel klantcontact voort. Net als Hendriks
merkt hij dat de klanten steeds slimmer worden en bij
hun fiscaal adviseur alleen nog op bevestiging uit zijn. Bijkomend
effect is dat ook de aansprakelijkstelling toeneemt.
In het adviesvak komen veel mensen bij elkaar,
vervolgt Jongbloed, van banken tot accountants en van financieel
planners tot fiscaal adviseurs. Daar is veel aan
het veranderen en het wordt steeds belangrijker om te
weten wie goed is.
Maar internet kan ook zegenrijk werken. Eigenlijk leeft
Jongbloed voor een deel zelfs van internet. Als voorbeeld
noemt hij dat hij langs die weg in drie maanden tijd tientallen
piloten als klant heeft binnengehaald. Internet
heeft sowieso de toekomst; jonge mensen denken en handelen
veel sneller, bijvoorbeeld via sociale media.
Van klein naar groot en van groot
naar groter
Twee van de vier gasten aan tafel vertegenwoordigen een
bedrijf dat nog niet zo lang geleden of zelfs tamelijk recent
uit een fusie is ontstaan, te weten Flynth en CapsNobel.
Beide namen waren overigens al verbonden aan een
van de fusiepartners, maar waren blijkbaar zo attractief
dat men ze heeft behouden. Zo is Flynth voortgekomen
uit het vroegere Flynth, dat in 2011 fuseerde met Gibo.
Volgens Overwater zat het oude Flynth met 60 mln omzet
en circa 800 medewerkers een beetje tussen servet en
tafellaken. Doordat ontwikkelingen rond zaken als ict,
CRM en marktomstandigheden nog sneller gingen dan
gedacht, was schaalvergroting onontkoombaar. Die vond
men bij Gibo, dat met 1400 medewerkers een stuk groter
was. Inmiddels is het samengevoegde personeelsbestand
n n n n n
april 2013 | nummer 2 | het Register
9

10
n n n n n Kantoor van de toekomst
Fons Overwater: Flynth heeft
afstand genomen van het idee dat
je zo veel mogelijk mensen in
loondienst moet hebben
het Register | april 2013 | nummer 2
gekrompen van 2200 tot 1800. Van de 400 verdwenen
functies kunnen er 50 worden toegeschreven aan de fusie,
175 aan de recessie en nog eens 175 aan verdergaande
automatisering. Daar was overigens niet één fiscalist bij.
De fusie is nu voor 70% gerealiseerd. Wat er nog op stapel
staat, is bijvoorbeeld het sluiten van een derde van alle
vestigingen, het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden
en een deel ICT.
Met de fusie werd bij Flynth ook afscheid genomen van
het aandeelhouderschap van partners. Dat ging eigenlijk
vrij soepel. Het cashen van de goodwill was natuurlijk attractief,
maar er leefde vooral het besef dat Flynth een
partner nodig had om de toekomstige ontwikkelingen het
hoofd te kunnen bieden. Sommige aandeelhouders hadden
er wel wat moeite mee, omdat ze met de fusie ook het
podium kwijtraakten waarop ze konden meepraten en
meebeslissen over de toekomst van het bedrijf. Maar in de
praktijk was dat toch al betrekkelijk, tenminste als je, zoals
bij Flynth, met zestig aandeelhouders bent.
Opmerkelijk is de recente strategische beslissing om
Flynth te kantelen van een lokaal georiënteerde naar een
Jan Wietsma: De adviseur zal een
bredere kijk moeten ontwikkelen: hij zal
het grote geheel moeten overzien
branchegerichte organisatie. Zoals Overwater al eerder
opmerkte, is met de huidige stand van de techniek de vestigingsplaats
niet meer relevant. En met voldoende volume
kun je ook zo’n kanteling maken. Dat wil dus zeggen
dat alle klanten in bijvoorbeeld de transportsector voortaan
door een nationaal opererend team van gespecialiseerde
medewerkers zullen worden bediend. Voor de
klant heeft dat als voordeel dat hij altijd een adviseur, van
welk pluimage dan ook, tegenover zich weet die de branche
als zijn broekzak kent.
Dicht bij huis
Terwijl Flynth besluit om de organisatie te kantelen, wil
CapsNobel precies de andere kant op roeien, namelijk de
klant zo dicht mogelijk bij huis houden. Ook Hendriks en
zijn medevennoten achtten schaalvergroting wenselijk.
Hun kantoor, ATD Accountants en Belastingadviseurs,
was met twee vestigingen en 20 man personeel vooral actief
in de medische sector, zowel met accountancy als met
fiscaliteit. Met drie collega­kantoren is men vervolgens
gefuseerd om meer samen te kunnen doen en kosten te
kunnen delen. Het resulteerde per 1 januari 2012 in een
organisatie met 10 vennoten op 60 fte en vijf vestigingen.
Opmerkelijk hier was de ontwikkeling van een visie en
strategie. Daar gingen in eerste instantie genoemde vennoten
mee aan de slag, maar vervolgens ook de medewerkers.
En laat die laatsten nu met een beter plan zijn gekomen.
Volgens dat plan moet men zich vooral als lokaal kantoor
presenteren, dus elk met zijn eigen klanten. De grote angst
onder het personeel was daarbij: straks stoppen ze ons allemaal
in één kantoor. Volgens Hendriks wil ook de mkb­ondernemer
zijn adviseur het liefst in de buurt hebben en er
zo nu en dan gewoon eens kunnen binnenlopen. Alleen
voor de medische sector blijft alles bij het oude, dus geconcentreerd
bij de oorspronkelijke twee vestigingen.

Geen accountants
Waar Flynth en CapsNobel de accountancy en de fiscaliteit
in zich verenigen, beperkt het bedrijf van Jongbloed
zich bewust tot de fiscaliteit. Hij ‘kan niet zo goed’ met accountants,
zegt hij, al werkt hij er wel mee samen. Ooit
was de accountant een soort huisarts voor de ondernemer
en hing de fiscalist er als specialist maar een beetje bij.
Maar nu zijn beide beroepen gelijkwaardig, vindt hij, mits
ze elkaars expertise respecteren.
Zijn medewerkers komen allemaal van de grote kantoren
en moeten in elk geval tien jaar ervaring meebrengen.
Daarbij moeten ze goed, of eigenlijk excellent, en tevens
gezellige types zijn. Het eerste jaar mogen ze niet langer
dan vier dagen per week werken, zodat ze los komen uit
het knellende keurslijf van hun vorige baan. Na dat jaar
mogen ze terug naar vijf dagen, maar de meesten willen
dat dan niet eens meer.
Het bedrijf van Jongbloed hanteert het draaideurprincipe:
klanten komen – vaak via mond­tot­mondreclame – en
gaan weer nadat de specifieke klus is geklaard. Per saldo
zullen er hooguit een paar honderd vaste klanten zijn.
Dat komt door de ver doorgevoerde specialisatie, waardoor
men het kantoor vooral voor speciale opdrachten opzoekt.
Zo doet een van de medewerkers uitsluitend emigraties.
Uiteindelijk, denkt Jongbloed, zal hij zijn bedrijf
toch meer richting coöperatie moeten leiden, ook al omdat
hij onder zijn medewerkers de behoefte signaleert om
een beetje mede­eigenaar te zijn.
Onrust
Zoals gezegd heeft Wietsma zich gespecialiseerd in het
ondersteunen van ondernemers bij het bepalen van strategie,
visie en innovatie. Uit dien hoofde wordt hij ook regelmatig
gevraagd om accountantskantoren door te lichten.
Hij signaleert met name onder de kleinere kantoren
– pakweg vier tot twaalf medewerkers – veel onrust. Administratieve
werkzaamheden hollen achteruit, waardoor
er soms zelfs te weinig geld is om uittredende vennoten
de contractueel overeengekomen goodwillsom te
kunnen uitbetalen. Nogal wat personeel moet afvloeien,
hetgeen ook de goodwill niet ten goede komt. Overnames
zie je eigenlijk bijna niet in deze tak van sport. Men weet
dat er grote veranderingen op stapel staan, maar weet niet
goed hoe daarmee om te gaan. En, voegt Wietsma eraan
toe, je schiet er ook niets mee op als er kantoren fuseren
die allebei slecht worden geleid.
Is dat dan het grote verschil met de belastingadviespraktijk,
vraagt Vennix. Nee, antwoordt Wietsma, het is veeleer
een kwestie van personen die met elkaar overweg
moeten kunnen in een samenwerkingsverband. Hij
noemt het voorbeeld van vennoten die al 25 jaar niet met
elkaar spraken. Een sterke bestuursvoorzitter is eigenlijk
wat elke grotere entiteit zou moeten hebben om alles
goed te laten marcheren.
Wietsma is scherp in zijn oordeel over de accountancy. Ze
doen veel te weinig aan innovatie – dat moet vooral van
de ‘big 4’ komen – en ze kunnen zich als branche maar
slecht organiseren. Ook de banken en de Belastingdienst
vinden de beroepsgroep om die reden maar lastig. Wiets­
ma voorspelt een groot drama voor de accountants, omdat
die maar niet in de gaten hebben dat de wereld om hen
heen aan het veranderen is. En intussen blijven ze maar
uren schrijven. Veel vennoten/partners hebben bovendien
jarenlang gedacht dat ze te zijner tijd wel met een
aardig sommetje konden uitstappen; het pand en de goodwill
vormden hun pensioen. Maar dat blijkt op beide punten
vaak flink tegen te vallen, aldus Wietsma.
Afscheid van de aangiftemedewerker
Afscheid van de aangiftemedewerker: het klinkt dramatisch,
en dat is het ook. Unaniem is het gezelschap van mening
dat aan de onderkant van het belastingadviesgebouw
harde klappen gaan vallen. Wil de aangiftemedewerker in
de toekomst nog kans op werk maken, dan zal hij zich
moeten gaan bijscholen om andere vaardigheden aan te leren.
Het roept bij Vennix de vraag op of de opleidingen van
onder meer het RB wellicht ook aanpassing behoeven.
n n n n n
Eli Hendriks: De klant komt straks
alleen nog bij de belastingadviseur
om zijn gelijk te halen
Voor de beter geschoolde belastingadviseur is het zaak
om hetzij zich te specialiseren, dan wel zich te ontwikkelen
tot een ‘contextadviseur’. Overwater geeft aan dat
de fiscalist zich moet gaan bekwamen in het omgaan
met systemen: informeren, analyseren en bijvoorbeeld
ook een adviesvraag uit databanken kunnen destilleren.
Hij kan zijn dienstverlening nog verder uitbreiden door
signaaldossiers voor de klant te beheren; denk aan huur­
of tijdelijke arbeidscontracten, waarbij hij ervoor zorgt
april 2013 | nummer 2 | het Register
11

12
n n n n n Kantoor van de toekomst
Dennis Jongbloed: Mijn medewerkers
moeten goed, of eigenlijk excellent,
en tevens gezellige types zijn
het Register | april 2013 | nummer 2
dat ze bij expiratie tijdig onder de aandacht worden gebracht
van respectievelijk vastgoed­ en arbeidsrechtjuristen.
Wat dat betreft heeft de fiscalist als voordeel dat
hij doorgaans makkelijker contact legt met een klant
dan een accountant.
Flynth heeft afstand genomen van het idee dat je voor het
adviesvraagvolume zo veel mogelijk mensen in loondienst
moet hebben, vervolgt Overwater. In plaats daarvan
werkt men daar nu met een vast bestand plus een
flexibele schil van experts, onder wie fiscalisten die zeer
specialistisch werk aankunnen. Dat zijn veelal zzp’ers,
maar ook kleine bureaus met niche­deskundigheid. De
vaste medewerkers wordt op het hart gedrukt om bij zaken
waarbij zulk werk speelt, niet zelf te gaan zitten dokteren
maar meteen zo’n expert in te schakelen. De klant
merkt daar overigens niets van; de expert presenteert
zich als zijnde werkzaam bij Flynth. Ook Jongbloed besteedt
20 à 30% van het werk uit.
Hoe om te gaan met de klant?
Hiervoor kwam al ter sprake dat de klant steeds mondiger
en wijzer wordt, en ook steeds kritischer naar de kosten
kijkt. Toch, zegt Wietsma, zijn klanten altijd bereid om te
betalen voor toegevoegde waarde. Die moet er dan wel
zijn, want anders ziet men de dienstverlening inderdaad
primair als een kostenpost. Ondernemers willen voorspelbaarheid,
en in dat opzicht kunnen abonnementen
uitkomst bieden. Die zijn dan met name bedoeld voor
vaste klanten met bekende omstandigheden. Daarbij
moet je er wel voor zorgen dat zo veel mogelijk klanten
meedoen.
Hendriks signaleert een worsteling met eenmalige opdrachten.
Daaraan kleeft vaak een onzekere verwachting
over het aantal te besteden uren, zodat bij voorkeur een
uurtarief wordt gehanteerd. Maar dat wringt dan weer met
de wensen van de klant, die liever een vast bedrag krijgt geoffreerd.
Bovendien stelt die klant het op prijs om een duidelijke
en gedetailleerde offerte te ontvangen, voegt Jongbloed
eraan toe. Net als Wietsma meent hij dat de klant best
bereid is te betalen voor goede fiscale dienstverlening.
Horizontaal toezicht
De hiervoor genoemde problemen bij de accountancy
brengen Vennix ertoe om Hendriks de vraag voor te leggen
of een en ander wellicht aanleiding is om het kantoor
op te knippen in een accountants­ en een fiscale entiteit.
Hendriks antwoordt dat die gedachte inderdaad leeft.
Maar, werpt Wietsma tegen, horizontaal toezicht maakt
dat splitsingen juist worden teruggedraaid. Want wat accountants
in elk geval wel goed kunnen, is alles vastleggen.
Toch ziet ook hij wel een markt voor louter fiscale advieskantoren.
Uiteindelijk gaat dat richting meer
compliance en zelfs een beschermd, c.q. gereguleerd beroep
van belastingadviseur. Een belangrijk verschil met
accountants is verder, vervolgt Wietsma, dat de fiscalist
veel meer gewend is om regels te interpreteren en ter discussie
te stellen, zo nodig via de rechter. Accountants hebben
daarin zo goed als geen track record.
Ach, zegt Jongbloed, iedereen moet doen waar hij goed in
is. En dat betekent voor hem dat daar geen horizontaal
toezicht bij past. Hij heeft ook nooit steekhoudende argumenten
gehoord waarom hij daar wel aan zou moeten
meedoen. Daarentegen wordt er bij Flynth juist naar gestreefd
om minimaal 80% van de klanten op HT te krijgen,
zegt Overwater; momenteel doet al 40% mee. Er
blijft altijd een restgroep over waarvoor men de handen
niet in het vuur durft te steken, maar waarvoor men nog
wel wil blijven werken. Ook zijn er klanten die om technische
redenen niet onder HT kunnen worden gebracht,
zoals een tuinbouwbedrijf met een dochtervennootschap
in Afrika. Overwater geeft toe dat de voordelen van HT
nog niet zo groot zijn, maar dat eraan wordt gewerkt om
die voordelen te vergroten. Bovendien vinden volgens
hem veel ondernemers in het mkb deze werkwijze een
zegen binnen de huidige maatschappelijke context van
graaiers en fraudeurs. Ze vinden het belangrijk om een
vertrouwensrelatie met de overheid te hebben. Ze zijn er
trots op en slapen er goed door.
Dat vertrouwenselement is tegelijkertijd de vrees van
Hendriks: door niet mee te doen aan HT kan het gebeuren
dat een kantoor extra aandacht van de fiscus krijgt, en
dan niet in de meest prettige zin. Hendriks heeft grote
aarzeling bij HT, maar merkt dat de druk van de Belastingdienst
om toch mee te doen, steeds groter wordt. Vooraleerst
zullen met name zijn twee medefiscalisten van
meedoen moeten worden overtuigd, want die zijn thans
nog mordicus tegen.

col
umn
Prof. dr. A.C. (Arie) Rijkers
hoogleraar belastingrecht,
verbonden aan het Fiscaal
Instituut van Tilburg
University
Over het bestaan
der soorten
We kennen tegenwoordig vele soorten aandelen: het ‘gewone’ aandeel, het aandeel met specifieke
benoemings­ of benamingsrechten en het aandeel met specifieke beslisrechten. Maar ook: het
aandeel met een blokkeringsclausule. En: het aandeel met beperkte winstrechten en het aandeel
met beperkte stemrechten en dus ook het aandeel met beperkt stemrecht én beperkt winstrecht.
Ook: het winstrechtloze aandeel en het stemrechtloze aandeel (het winstrecht­ én stemrechtloos
aandeel bestaat overigens niet). Verder: het klassieke preferente aandeel en het (fiscaal) potentiële
preferente aandeel. Dan nog: het fiscaal gekwalificeerde preferente aandeel en het fiscale
gewone aandeel. Tot slot: letteraandelen.
De aandelen met specifieke beslisrechten heb ik zo genoemd in verband met BNB 2012/80 en HR
BNB 2012/81. De Hoge Raad heeft de uitzonderingsbepaling van art. 4.7, lid 2 Wet IB 2001 namelijk
zeer beperkt, tekstueel, uitgelegd. Een verschil in besluitvorming over uitkeringen van winst
of vermogen maakt de aandelen tot verschillende soorten in de ab­regeling. Aandelen met beperkte
winst­ en stemrechten vloeien voort uit het nieuwe bv­recht. De fiscale aandeelvarianten
staan in het teken van doorschuifregelingen in de inkomstenbelasting en vrijstellingen in de
schenk­ en erfbelasting. Letteraandelen spelen weer een rol in de ab­regeling.
De volgende vragen rijzen: welk type aandeel hoort bij welke fiscale regeling? Valt het aandeel in
box 3 of in box 2? Komt een pakket in aanmerking voor de doorschuifregeling bij schenking van
een ab­pakket? Of voor de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten van de Successiewet? Een antwoord op
al deze vragen is niet te geven.
Schifting tussen box 3 en box 2 lukt wel: valt het aandeel in box 2, dan niet in box 3. Een vuistregel
voor box 2 is ook nog wel te geven. Het kwantitatieve criterium van 5% daargelaten, vallen
alle typen aandelen onder de ab­regeling. Zodra er verschil bestaat tussen typen aandelen zijn ze,
ieder op zich, een soort­ab. Dit is slechts anders als het aandeel exact onder de tekst van art. 4.7,
lid 2 valt of als letteraandelen in niets van elkaar verschillen voor wat betreft winstgerechtigdheid.
Dit als vuistregel. Of deze spoort met de ratio van de soortregeling, is iets anders.
Valt het aandeel in box 2, dan komt het (voor doorschuif­ en vrijstellingsregelingen) te staan voor
de kwalificatie ‘gewoon’ of ‘preferent’ aandeel. Een aandeel met onbeperkt winst­ en stemrecht
is ongetwijfeld een gewoon aandeel. Maar onduidelijk is of dat ook geldt als er ook maar enige afwijking
daarvan is. Iedere afwijking kan, gelet op de wetsgeschiedenis, de kwalificatie ‘preferent’
opleveren. En als het al ‘preferent’ zou zijn in de zin van ‘niet gewoon’, is daarmee niet gezegd
dat het ook ‘preferent’ is in de zin van bijvoorbeeld art. 4.17a, lid 3 Wet IB 2001. Deze onzekerheid
geldt voor iedere combinatie van beperkte winst­ of stemgerechtigdheid. Kortom, de grote
soortenvariatie die de evolutie van het economische leven beoogt te bevorderen, vindt fiscale
barrières op zijn weg.
Simpele oplossingen zijn, door koppelingen tussen fiscale regelingen, moeilijk te bedenken. De
gevolgen zijn contrair. Een ruimer bereik van de ab­regeling past in het karakter van de inkomstenbelasting.
Maar dat geldt niet voor een daarmee gepaard gaande ruimere werking van doorschuif­
en vrijstellingsregelingen. Ik schets enkele oplossingsrichtingen. Heroverweeg de soortregeling:
nieuw uitgegeven ‘andere’ aandelen hoeven niet per se zelf een ab­soort te vormen om
verwatering van bestaande pakketten te voorkomen. Het percentage van vijf kan naar één en
dient te worden gekoppeld aan de winstgerechtigdheid. Bouw de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten
om in financieringsfaciliteiten. Het beste zou overigens zijn om alle aandelen onder te brengen
in box 2: eenvoudig, in overeenstemming met het draagkrachtbeginsel en met rechtsgelijke behandeling
van aandeelhouders. Superieur en dus waarschijnlijk kansloos.

14
n n n n
het Register | februari 2013 | nummer 1

het
Interview
‘ De Belastingdienst
komt naar je toe’
De blauwe envelop vergrijst en heeft haar langste tijd gehad. Het verticaal
toezicht wordt geïntensiveerd. De Belastingdienst gaat meer
boekenonderzoek doen in het mkb en gaat bedrijven vaker opzoeken.
En de dienst gaat op grote schaal nieuwe medewerkers werven, waarbij
ook belastingadviseurs welkom zijn, zegt directeur-generaal Peter
Veld van de Belastingdienst.
Tekst: Lex van Almelo | Foto’s: Raphaël Drent
Leuker dan de slogan ‘Leuker kunnen we het
niet maken, wel makkelijker’ kan de
Belastingdienst het niet maken. Als wij Peter
Veld op 1 maart spreken, lanceert de
Belastingdienst juist zijn nieuwe televisiespotje waarin
deze leuze nog steeds de pay-off vormt. Veld vindt het razend
knap dat je in zevenentwintig seconden een – deels
gefingeerde – geschiedenis van de aangifte kunt laten
zien. Maar op de dvd ‘43 jaar Televisiespots, 1969­2012’,
die hij ons cadeau doet, staan eerlijk gezegd wel leukere
spotjes dan de ontwikkeling van kleitablet tot laptop.
Die met actrice Olga Zuiderhoek en haar dochter bijvoorbeeld,
die in de jaren negentig zeer gecharmeerd waren
van de leuke baliemedewerker op het belastingkantoor.
Als zij komen vragen hoe het met de aangifteplicht zit nu
dochterlief haar eerste baan heeft en de baliemedewerker
vraagt: ‘Wat doe je eigenlijk?’, antwoordt de dochter met
verlangende blik: ‘Vanavond, bedoel je?’
Peter Veld: ‘Die drieënveertig filmpjes geven ook een
sociologisch beeld van Nederland.’ Maar de suggestie dat
de Belastingdienst de barometer van de samenleving is,
vindt hij wat overdreven. Wel stelt hij tot zijn genoegen
vast dat elke belastingplichtige Nederlander de niet­leuker­wel­makkelijker­slogan
paraat heeft.
Minder uitstel
Nog groter is zijn genoegen over de vooraf ingevulde aangifte
(VIA). Dit systeem is koud in de lucht als het
gesprek begint. ‘Er zijn al dertigduizend belastingplichti­
gen die hun vooraf ingevulde aangifte hebben gedownload.
In een uur tijd!,’ zegt Veld.
‘Bij meer dan tweeënhalf miljoen particulieren gaan wij
proberen versneld de definitieve aanslag op te leggen. Als
de belastingplichtige zegt: de informatie van de Belastingdienst
klopt, dan zijn wij meteen klaar. Ik verwacht dat
burgers hierdoor meer snelheid en eerder duidelijkheid
willen. Er zijn ongeveer drie miljoen gevallen met een
uitstelregeling en daarvan loopt tachtig procent via een
belastingadviseur. Ik verwacht dat klanten, nu het allemaal
sneller kan, druk gaan uitoefenen op hun belastingadviseur
en gaan vragen of uitstel nog wel nodig is.’
n n n n
‘Ik verwacht dat klanten druk gaan
uitoefenen op hun belastingadviseur en
gaan vragen of uitstel nog wel nodig is’
‘De winstaangifte loopt nu dankzij standard business
reporting volledig digitaal. Volgend jaar volgt de omzetbelasting.
We zijn ook bezig met een proef met elektronisch
berichtenverkeer, dat geleidelijk de blauwe envelop
zal vervangen. In 2012 zijn wij begonnen met een
digitaal toeslagensysteem. Miljoenen mensen gebruiken
het webportaal om een toeslag aan te vragen.’
Maar een intermediair kan dat niet voor zijn klanten…
‘Nog niet, nog niet. Daarvoor moeten wij de machti­
april 2013 | nummer 2 | het Register
15

16
n n n n
het Register | april 2013 | nummer 2
gingsvoorzieningen aanpassen. Dit wordt de komende
jaren ontwikkeld en wordt op dezelfde leest geschoeid
als de machtiging en e­herkenning voor bedrijven.
Autorisatie en authenticatie moeten voor de hele overheid
hetzelfde zijn en daarom vraagt het even tijd.’
Duizend vacatures
‘De Belastingdienst staat op een kantelpunt. Door de
bezuinigingen moeten er mensen weg, maar per saldo
hebben wij er meer nodig. We konden jarenlang geen
nieuwe medewerkers werven en ondertussen schreed
de vergrijzing voort. Nu gaat het slot eraf. Onze analyse
was dat we in 2015 door de vergrijzing nieuwe mensen
moesten werven. Maar omdat we sommige taken
gaan intensiveren, moeten we daarvoor al eerder extra
mensen aannemen. We staan nu aan het begin van een
decennium waarin we een grote vervangingsoperatie
ingaan. We zoeken niet alleen nieuw opgeleide mensen,
maar ook overstappers die willen werken aan fiscale
vraagstukken. Dit jaar gaan we meer dan duizend
vacatures openstellen. Met name voor accountants,
fiscalisten en gedragswetenschappers.’
Veld vervolgt: ‘Een omgekeerde beweging zullen we ook
zien: er zullen ook medewerkers van de Belastingdienst
naar het bedrijfsleven gaan. Maar het mooie voor medewerkers
van de Belastingdienst is dat er eindelijk perspectief
is om door te stromen. Omdat tot nu toe alles vastzat,
werden zij feitelijk ontmoedigd om zich met allerlei cursussen
en opleidingen te ontwikkelen. De dynamiek van
de dienst neemt toe. We zoeken zowel intern als extern
mensen voor werkzaamheden die variëren van de aangifte
van particulieren tot toezicht en opsporing. Van VIA tot
FIOD, zoals we hier zeggen.’
Over toezicht gesproken, blijft horizontaal toezicht bestaan?
‘Het aantal mkb­bedrijven dat via een convenant met de
belastingadviseur meedoet, is vorig jaar verdrievoudigd
tot 90.000. Horizontaal toezicht blijft bestaan, maar voor
bedrijven waar kwesties spelen volgt een onderzoek. Het
is dus niet horizontaal óf verticaal toezicht. Nee, elke
belastingplichtige krijgt de behandeling die hij verdient.’
Dus horizontaal waar het kan en verticaal waar het moet?
‘Ja. In het regeerakkoord staat dat wij het verticale toezicht
en de invordering gaan intensiveren. Dat betekent
dat het verticale toezicht toeneemt. Daarvoor werven
wij deurwaarders en slimme mensen die gaan werken
aan intelligence om belastingplichtigen op te sporen die
onder de radar zijn gebleven. We gaan meer boekenonderzoeken
doen in het mkb en de FIOD krijgt een extra
team om witwassen aan te pakken.’
Helpdesk
Bij de inspectie Breda is een proef gedaan met heffen op locatie,
waarbij de inspecteur soms de adviseur van een onderneming
benadert
‘Ja, met heffen op locatie proberen we van veel briefver­
Drs. P.W.A. (Peter) Veld
Interview
1952 Geboren te Ravenstein
1971 Gymnasium te Oosterhout (N­B)
1977 Politicologie en bestuurskunde
Katholieke Universiteit Nijmegen
1978 ­ 1998 Ministerie van VROM
1999 ­ 2003 Plaatsvervangend secretaris­generaal
ministerie van SZW
2003 ­ 2009 Hoofddirecteur IND
2009 ­ heden Directeur­generaal Belastingdienst
keer af te komen. Als wij vragen hebben over een aangifte,
kunnen we die schriftelijk naar de adviseur sturen.
Daar krijgen we dan een reactie op terug, die voor ons
misschien weer aanleiding is voor een volgende brief
enzovoorts. Bij heffen op locatie verzamelen we onze
vragen rond aangiftes die door een bepaalde adviseur
zijn verzorgd. Dan sturen we alle vragen schriftelijk naar
de adviseur bij wie wij vervolgens langs gaan om de vragen
te bespreken. Zo kun je meteen punten met elkaar
verduidelijken en afspraken maken over de afhandeling.
Onze ervaring is dat dit tot meer transparantie leidt en
tot meer begrip over en weer.’
Zoals het aanpassen van gegevens uit de aangifte?
‘Ja. De staatssecretaris werkt aan een wetsvoorstel voor
soepel herzien. Heel veel bezwaren zijn gewoon wijzi­

gingen of aanvullingen. Dus bij 70% van de bezwaarschriften
wordt een veel te ingewikkelde procedure met
waarborgen gevolgd. We gaan de procedure nu zo inrichten
dat het gemakkelijk wordt om over en weer veranderingen
aan te brengen. Daarbij is het uitgangspunt dat
alles digitaal gaat, tenzij. Ook de belastingadviseur gaat
meer digitaal communiceren met de Belastingdienst.’
Het is vaak moeilijk om een medewerker van de Belastingdienst
te pakken te krijgen. Je hebt geen direct telefoonnummer
en een direct e-mailadres geven ze liever niet af. Hoe kun
je als belastingadviseur nog een medewerker van de Belastingdienst
bereiken?
‘Eerlijk gezegd is e­mail een beetje verouderde technologie
en niet geschikt als massaal communicatiemiddel. Je
wordt dan als overheidsdienst uit alle hoeken en gaten
bestookt met e­mails. Je kunt het als medewerker en
adviseur natuurlijk wel gebruiken als je elkaar kent.
Maar dan liever niet via een hotmail­ of gmail­account
en bij voorkeur versleuteld. Het gewone e­mailverkeer is
niet veilig en daarom communiceren wij het liefst via
een portal. Daarnaast kunnen belastingadviseurs de
Belastingdienst bereiken via de helpdesk intermediairs
en via de balie.’
Voor zover wij kunnen nagaan is de helpdesk intermediairs
ter ziele. De telefoonnummers die wij hebben gekregen werken
niet meer.
Peter Veld reageert verbaasd. ‘De helpdesk bestaat nog
wel degelijk. Wij bouwen die zelfs uit door te investeren
in de kwaliteit van de mensen. De helpdesk bereik je via
de Belastingtelefoon. We kunnen niet bij elk belastingkantoor
zorgen voor voldoende kwaliteit en expertise.
Daarom zorgt de Belastingtelefoon ervoor dat de intermediair
of de burger het juiste antwoord krijgt. Intermediairs
kunnen toegang krijgen met hun becon­nummer.
Verder kan de belastingadviseur communiceren via het
becon­overleg. Volgens de Fiscale Monitor 2013 is 87%
van de gebruikers tevreden of neutraal over de telefonische
helpdesk en slechts 13% ontevreden.’
Die 13% zijn wij dan...
‘Wij willen via het becon­overleg in gesprek blijven om
betere prestaties te leveren. Alle onhandigheden die je
wegneemt leiden tot minder correspondentie. We trekken
aan hetzelfde einde van het touw. Wij doen het
natuurlijk niet altijd goed, maar thuis en op het werk
gaat het toch ook niet altijd even goed?’
Minder stenen
Het aantal kantoren wordt minder. Gaan belastingadviseurs
hun goede contacten bij de Belastingdienst verliezen omdat
de vertrouwde medewerkers verhuizen?
‘Er komen inderdaad minder kantoren, maar wel verspreid
over het hele land. We moeten efficiënter werken
en daarbij zeg ik: liever minder stenen dan minder mensen.
Goed contact met medewerkers is belangrijk, maar
de tijd van paard en wagen is wel een beetje voorbij.
Door de digitalisering bestaat er minder behoefte aan
fysieke contacten. En als je dat toch wilt, moet je misschien
iets verder reizen. Maar de baliefunctie blijft. Ook
gaan onze medewerkers met hun iPad bijvoorbeeld naar
een gemeentehuis, de Kamer van Koophandel of misschien
zelfs naar het bedrijf zelf toe. We moeten toegankelijk
blijven voor de 1,2 miljoen mkb­bedrijven in heel
Nederland.’
n n n n
‘We moeten efficiënter werken
en daarbij zeg ik: liever minder
stenen dan minder mensen’
De menselijke maat blijft dus bestaan?
‘Ja, de Belastingdienst moet het hebben van vrijwillige
naleving van wet­ en regelgeving. Goede bereikbaarheid
is en blijft van groot belang. Als belastingplichtige moet
je een deskundige medewerker kunnen spreken.’
Je hoeft dus als belastingadviseur ook niet te weten
welk onderdeel van de Belastingdienst waarvoor competent
is?
‘We proberen steeds meer op een eenduidige manier
mensen en intermediairs te helpen. Daarvoor concentreren
wij de deskundigheid in expertisecentra. In essentie
zijn de contacten en aanspreekpunten voor bedrijven en
adviseurs hetzelfde gebleven. En wanneer dat verandert,
wordt dat naar de ondernemers en adviseurs gecommuniceerd.
Nieuw is dat wij bij de Belastingtelefoon en de
balies meer gaan werken op afspraak en dat wij, zoals
gezegd, bedrijven meer gaan opzoeken. De medewerkers
hebben soms liever dat zij naar de belastingplichtige toe
moeten dan dat die naar hen toe komt.’
‘Nieuw is dat wij bij de
Belastingtelefoon en de balies meer
gaan werken op afspraak en dat wij
bedrijven meer gaan opzoeken’
Is de nieuwe leuze, met dank aan Veronica, dan eigenlijk
niet: ‘De Belastingdienst komt naar u toe’?
‘Nee: de Belastingdienst maakt het steeds makkelijker
en voor overstappers ook aantrekkelijker.’
De Belastingdienst maakt het dus niet alleen makkelijker
maar ook leuker?
‘Nou, de mensen moeten nog steeds belasting betalen.
Maar oké, we maken het leuker in die zin dat het
aantrekkelijker wordt om bij ons te werken en dat het
minder ingewikkeld wordt om dingen zelf te
doen.’

18
n n n
het Register | april 2013 | nummer 2
Multifunctionele
accommodaties en btw
Carola van
Vilsteren
Mr. C.W. van
Vilsteren is directeur-eigenaar
van
Van Vilsteren BTW
advies bv te
Heelsum
In Nederland worden steeds meer multifunctionele gebouwen
gerealiseerd. De vraag is altijd hoe zo veel mogelijk btw kan worden
teruggevraagd op de bouw en de exploitatie van het gebouw.
Dit is afhankelijk van het gebruik van het gebouw. Hoe meer
belast gebruik, des te meer btw in aftrek kan worden gebracht.
Door praktisch met de mogelijkheden om te gaan, kan de aftrek
van voorbelasting worden geoptimaliseerd.
Ervan uitgaande dat een exploitant een gebouw
realiseert en het pand gaat verhuren,
bestaan er verschillende soorten verhuur
voor de btw.
Vrijgestelde verhuur
De verhuur van onroerende zaken is in Nederland vrijgesteld
van btw. Het gevolg hiervan is dat de btw niet aftrekbaar
is. Dit werkt kostprijsverhogend voor de exploitant
van het gebouw.
Belaste verhuur
Verhuurder en huurder kunnen opteren voor ‘belaste
verhuur’. Daardoor ontstaat recht op aftrek van btw bij
de exploitant van het gebouw. Om te kunnen opteren
voor belaste verhuur, moet aan een aantal voorwaarden
zijn voldaan. Een daarvan is dat de huurder het pand
voor 90% of meer gebruikt voor belaste prestaties. Als
verhuurder en huurder opteren voor btw­belaste verhuur,
moeten ze dit kenbaar maken in de huurovereenkomst
of door middel van een gezamenlijk verzoek aan
de inspecteur. Meestal gebeurt dit in de huurovereenkomst.
Vaak wordt een standaard ROZ­model gebruikt.
Tijdelijke belaste verhuur
Als een verhuurder steeds voor een langere periode dezelfde
huurder heeft, is het eenvoudig te bepalen of de
huurder voldoet aan het 90%­criterium. Het kan ook
voorkomen dat de verhuurder steeds wisselende huurders
heeft. Het is voor hem dan bijna ondoenlijk om
voor elke huurder te bepalen of deze voor minimaal 90%
btw­belaste prestaties verricht. Daarom bestaat er een
goedkeuring dat ondernemers die congres­, vergader­ en
tentoonstellingsruimte verhuren, deze ruimten met
btw mogen verhuren aan personen die daar slechts voor
een korte periode verblijven. Deze goedkeuring geldt
niet alleen voor congres­, vergader­ en tentoonstellingsgebouwen,
maar ook voor gebouwen die daarnaast ook
voor andere doeleinden worden gebruikt, zoals horecadoeleinden.
In een zaak waarin een woningbouwcorporatie monumentale
kerkgebouwen voor evenementen – zoals congressen,
bruiloften, modeshows, recepties, diners, concerten
of presentaties – ter beschikking stelde, heeft de
Hoge Raad genoemde goedkeuring uitgebreid. Volgens
dit rechtscollege is het in strijd met het gelijkheidsbeginsel
als de goedkeuring niet van toepassing zou zijn op
het ter beschikking stellen van een congres­, vergader­
en tentoonstellingsruimte door de woningcorporatie.
Naar zijn oordeel is iedereen die voor korte duur een
congres­, vergader­ en/of tentoonstellingsruimte beschikbaar
stelt, een gelijk geval.
In de goedkeuring zijn ook kerkgebouwen, buurthuizen,
dorpshuizen, theaters, schouwburgen, overheidsgebouwen
en gebouwen die in gebruik zijn door ondernemers
met niet meer dan 10% aftrekrecht, van de goedkeuring
uitgezonderd. De reden voor deze uitsluiting is dat deze
gebouwen – door subsidies of subsidieachtige bijdragen –
tegen een lagere prijs worden aangeboden. De praktijk
leert dat de zaalverhuur door dergelijke instellingen
vaak op commerciële wijze plaatsvindt. De Hoge Raad
heeft zich uitgelaten over de vraag of deze uitsluiting in
strijd is met het gelijkheidsbeginsel. Niettemin bestaan
er gegronde argumenten tegen de houdbaarheid van
deze uitsluiting, te meer wanneer de exploitant aannemelijk
kan maken dat zijn prijzen niet verschillen met
die van commerciële instellingen, zoals hotels en congrescentra.
Hierover is thans een procedure aanhangig

ij de Hoge Raad. Deze zal hierover dus nog uitsluitsel
moeten geven.
De verhuurder moet, wil hij de goedkeuring voor tijdelijke
verhuur toepassen, expliciet aan de huurder kenbaar
maken dat de verhuur van de ruimte is belast met
btw. Hij kan dat doen door een duidelijke vermelding in
de prijslijst, op de website, of door een duidelijke bepaling
in de overeenkomst. Verhuurder en huurder hoeven
bij tijdelijke verhuur dus niet te opteren voor belaste
verhuur en aan het 90%­criterium hoeft niet te worden
voldaan. Het standaard ROZ­model wordt niet gebruikt.
Aanvullend dienstbetoon
De verhuur van een onroerende zaak is passief. De verhuur
van een onroerende zaak is in beginsel vrijgesteld
en slechts belast met btw als daarvoor kan worden geopteerd.
Het Europese Hof van Justitie heeft geoordeeld
dat verhuur een communautair begrip is en dat onder
verhuur wordt verstaan de overeenkomst die in hoofdzaak
de passieve terbeschikkingstelling inhoudt van
ruimtes of oppervlakten in gebouwen, tegen een vergoeding
die verband houdt met het tijdsverloop. Belangrijk
in de overwegingen van het Europese Hof is het feit dat
het spreekt van een passieve terbeschikkingstelling.
Het kan ook zijn dat de verhuurder meer doet dan enkel
het verhuren van een onroerende zaak; in dat geval
wordt hij actief. Uit de overwegingen van het Europese
Hof zou kunnen worden geconcludeerd dat ‘actieve verhuur’
nooit is vrijgesteld van btw. Zodra de verhuurder
meer doet dan wat een verhuurder normaliter doet, is er
voor de btw geen sprake meer van verhuur, maar van
een gebruikersovereenkomst. De andersoortige dienst
omvat veel meer zaken dan het enkel ter beschikking
stellen van ruimten. Een dergelijke dienst kwalificeert,
als we het Europese Hof volgen, niet als vrijgestelde verhuur
en is daarom belast met btw. In een zaak voor Hof
Den Bosch verzorgde de exploitant naast de terbeschikkingstelling
van ruimten een groot aantal andere diensten,
zoals schoonmaak, toezicht, bewaking en zorgen
voor de aanwezigheid van een EHBO­voorziening. Het
hof concludeerde dat sprake was van een andersoortige
dienst en dat 21% btw verschuldigd was.
Let op: de Advocaat­Generaal is er nog niet van overtuigd
dat in alle gevallen sprake is van een andersoortige
dienst. Volgens de A­G kan het aanvullend dienstbetoon
ook ondergeschikt zijn aan de hoofdprestatie (de verhuur)
en daarin opgaan. In verhuursituaties waarin niet
kan worden geopteerd omdat de huurder bijvoorbeeld
geen recht op aftrek heeft, kan op die manier worden
voorkomen dat de verhuurder geen btw kan aftrekken.
In de praktijk wordt dit veel toegepast bij gelegenheid
geven tot sportbeoefening en in overige situaties met
aanvullend dienstbetoon.
Gelegenheid geven tot sportbeoefening
Gelegenheid geven tot sportbeoefening is belast met 6%
btw. Wil hier sprake van zijn, dan moet zijn voldaan aan
de volgende voorwaarden:
n de accommodatie moet door de afnemer van de prestatie
uitsluitend worden gebruikt voor de beoefening
van sport;
n de afnemer van de prestatie moet zelf sporten of anderen
moeten dat onder zijn leiding doen;
n de accommodatie moet door de exploitant worden
onderhouden, schoongemaakt en beveiligd;
n de exploitant moet attributen ter beschikking stellen
die nodig zijn voor de beoefening van de sport (bijvoorbeeld
netten en doelen, maar geen tennisrackets).
n n n
april 2013 | nummer 2 | het Register
19

20
n n n Mfc’s en btw
het Register | april 2013 | nummer 2
Omdat ‘gelegenheid geven tot sportbeoefening’ belast is
met 6% btw, heeft de exploitant recht op aftrek van
voorbelasting. Tevens krijgen de sportorganisaties
‘slechts’ 6% btw in rekening gebracht. Om dit te realiseren
stellen partijen een gebruikersovereenkomst op en
geen huurovereenkomst.
Overige situaties met aanvullend dienstbetoon
Dat er al snel sprake is van aanvullend dienstbetoon,
blijkt uit een uitspraak van de Hoge Raad. Een gemeente
stelt ruimtes op basis van exclusiviteit tegen een
vooraf overeengekomen prijs en tijdsduur ter beschikking
aan organisaties en instellingen op het gebied van
de toonkunst. Tegen één vergoeding worden de theaterzaal,
de foyer en de kleedruimtes in gebruik gegeven,
wordt gezorgd voor de aanwezigheid van theatertechnici,
wordt de licht­ en geluidsinstallatie in gebruik
gegeven, wordt het bezoekend publiek begeleid, en
wordt gezorgd voor de normale schoonmaak. De Hoge
Raad oordeelt dat geen sprake is van verhuur van een
onroerende zaak, maar van een dienst van een ‘eigen
aard’, die is gericht op het voor een muziek­ of toneelgezelschap
scheppen van een omgeving die het geven
van een voorstelling mogelijk maakt. Deze dienst is belast
met 21% btw.
De Hoge Raad overweegt ook hier, onder verwijzing
naar rechtspraak van het Europese Hof van Justitie,
dat vrijgestelde verhuur de passieve terbeschikkingstelling
van een onroerende zaak is. Hiervan kan
geen sprake zijn als in samenhang met die verhuur
andere handelingen worden verricht die een meer
dan bijkomstig karakter hebben ten opzichte van de
verhuur. Dan is sprake van een andersoortige dienst
die belast is met 21% btw. Maar in de praktijk kunnen
we hier juist wat mee in het geval niet kan worden
geopteerd voor btw­belaste verhuur. Ook in
deze gevallen wordt dan dus niet gewerkt met een
verhuurovereenkomst, maar met een gebruikersovereenkomst.
Een praktijkvoorbeeld
In januari 2013 is een multifunctioneel gebouw (nieuwbouw)
opgeleverd. Tijdens de bouw van het pand heeft
de exploitant alle btw in aftrek gebracht. Het multifunctionele
gebouw bestaat uit een sporthal, een bibliotheek,
een horecagedeelte met zalen (waaronder een
theaterzaal) en een kinderdagverblijf.
Vrijgestelde verhuur
Aan het kinderdagverblijf zal zonder btw moeten worden
verhuurd omdat dit niet kan opteren voor belaste
verhuur. Nu dan zonder btw aan het kinderdagverblijf
wordt verhuurd, zal dit bij de exploitant van het gebouw
integratieheffing tot gevolg hebben. Is er in het
(recente) verleden al btw over de grond betaald, dan
zal de integratieheffing bij deze exploitant niet tot financiële
nadelen over de grondwaarde leiden. Wel is
de btw op de aanbouw/aanschaf en exploitatiekosten
voor dit deel van het pand kostprijsverhogend. Dit valt
wellicht nog op te lossen met een gebruikersovereenkomst
waarbij voldoende aanvullend dienstbetoon
aanwezig is.
Belaste verhuur
De exploitatie van het horecagedeelte en de bibliotheek
vindt volledig belast plaats, waardoor kan worden geopteerd
voor belaste verhuur en voor dat deel van het pand
een recht op aftrek van voorbelasting bestaat.
Tijdelijke verhuur
De verhuur van de vergaderzalen vindt in beginsel
vrijgesteld plaats omdat er met betrekking tot veel gebruikers
niet kan worden geopteerd voor belaste verhuur.
Met toepassing van de goedkeuring kan de verhuur
toch met 21% btw plaatsvinden, waardoor ook
voor dat deel van het pand recht op aftrek van voorbelasting
bestaat. In de praktijk worden de zalen vaak
met een optie belaste verhuur verhuurd aan de horecaondernemer,
waarbij deze dan gebruik maakt van
de goedkeuring voor tijdelijke verhuur en de verhuur
van de zalen regelt. Door gebruik te maken van de
goedkeuring voldoet de horecaondernemer aan de
90% ­eis.
Aanvullend dienstbetoon
Ten aanzien van de sporthal zal worden gekozen voor
het gelegenheid geven van sportbeoefening, waardoor
de gebruikers slechts 6% btw betalen en de exploitant
van het gebouw alle btw in aftrek kan brengen. Een mogelijkheid
is ook dat de exploitant de sporthal met 21%
btw (opteren) verhuurt aan een ‘stichting exploitatie
sporthal’. Vervolgens gaat deze stichting gelegenheid geven
tot sportbeoefening en hoeft de eigenaar van het
pand niet bijvoorbeeld alle sportmaterialen en dergelijke
aan te schaffen.
De theaterzaal zal met 21% btw in gebruik worden gegeven
aan de verschillende gebruikers, zodat de exploitant
van het gebouw alle btw in aftrek kan brengen. Ook hier
kan worden gekozen voor het tussenschuiven van een
‘stichting exploitatie theaterzaal’ als de eigenaar van het
gebouw niet alle materialen voor de theaterzaal wenst
aan te schaffen.
Conclusie
De goedkeuring en de uitspraken van de Hoge Raad bieden
genoeg mogelijkheden voor investeringen in multifunctionele
accommodaties. Wanneer in deze accommodaties
ruimtes worden verhuurd die als congres­,
vergader­ of tentoonstellingsruimte fungeren, kan dat
met btw en kan die btw als voorbelasting in aftrek worden
gebracht. Tevens biedt de mogelijkheid van aanvullend
dienstbetoon vaak een oplossing om recht op aftrek
van voorbelasting te realiseren.
Let op: ook voor investeringen die korter dan 10 jaar geleden
in multifunctionele accommodaties zijn gedaan,
kan mogelijk nog btw worden teruggevraagd, omdat in
veel gevallen de btw dan nog kan worden herzien vanaf
het moment dat de situatie is gewijzigd.

Jurisprudentie en wetgeving
Inkomstenbelasting
■ Voor golfcursus en in vakantie gereden kilometers
waren zakelijk 21
■ Borgtochtjurisprudentie gold ook voor
derdenhypotheek dga 21
■ Snelle verkoopwinst op pand onbelast 22
■ Lagere inbrengwaarde woon­werkpand door zelfbewoning 22
■ Var­row voor met dga verknochte werkzaamheden 22
Loonbelasting
■ Eindheffing bij ontslag niet EU­proof 22
Inkomstenbelasting
2013/13 Voor golfcursus en in vakantie
gereden kilometers waren zakelijk
De Hoge Raad besliste op 11 november 2011 (nr. 10/05389, LJN:
BU3782) dat ritten met de auto van de zaak om thuis te lunchen,
tot het zakelijke woon­werkverkeer behoren. De kwalificatie van
ritten met de auto van de zaak is van belang vanwege de 500 kmgrens
die geldt voor de bijtelling in de LB en de onttrekking in de
IB. Ook Hof Den Bosch en Hof Den Haag kregen te maken met de
vraag of bepaalde ritten privé of zakelijk waren.
Bij Hof Den Bosch ging het om een dga die lid was van een ondernemersorganisatie
en een groot aantal kilometers had gereden
voor een door die club georganiseerde driedaagse cursus om zijn
golfvaardigheidsbewijs (GVB) te halen. Het hof geloofde de verklaring
van de dga dat hij zijn GVB alleen had behaald om meer kans
te maken op het binnenhalen van specifieke opdrachten van een
bepaalde opdrachtgever. Daarbij was van belang dat het golfevenement
was georganiseerd door de brancheorganisatie waarvan de
dga lid was, en waaraan niet­leden niet konden deelnemen. Bovendien
had de dga nog maar één keer gegolfd, nadat was gebleken dat
de specifieke opdrachten niet aan hem werden gegund.
Bij Hof Den Haag ging het om een dga die zijn buitenlandse vakantie
had onderbroken om een zakenrelatie te bezoeken. Volgens het
hof waren dit zakelijke kilometers. Het maakte daarbij niet uit dat
de reis startte en eindigde op het vakantieadres van de dga en ook
niet dat de dga vanuit zijn vakantieadres eerst naar zijn woonadres
was gereden om zich thuis om te kleden om de zakenrelatie in gepaste
kleding te ontmoeten.
■ Hof Den Bosch 1 februari 2013, nr. 12/00253, LJN: BZ0678 en Hof Den Haag 28 november 2012,
nr. 11/00536, LJN: BZ0320
2013/14 Borgtochtjurisprudentie
gold ook voor derdenhypotheek dga
Op 14 september 2012 besliste de Hoge Raad (nr. 11/02105, LJN:
BX7157) dat een betalingsverplichting van een borg aan zijn
schuldeiser deel uitmaakt van het werkzaamheidsvermogen
vanaf het moment dat de borgstellingsovereenkomst wordt
Vennootschapsbelasting
■ Prejudiciële vragen over grensoverschrijdende
fiscale eenheid 23
■ Rechter bekritiseert standpunt in HIR­besluiten 23
Omzetbelasting
■ Weer prejudiciële vraag over btw­integratieheffing 24
■ Nederland legt begrip bouwterrein te beperkt uit 24
Formeel belastingrecht
■ Aanscherping inkeerregeling houdt strafverzwaring in 24
■ Duits banksaldo voortvarend genoeg nagevorderd 25
aangegaan. De regresvordering van de ab­houder op zijn bv die
ten grondslag ligt aan deze betalingsverplichting, komt volgens
de Hoge Raad echter pas binnen de tbs­sfeer op het moment
waarop de borg wordt aangesproken. Hof Arnhem heeft nu beslist
dat deze borgstellingsjurisprudentie van de Hoge Raad ook
van toepassing is als een verplichting van een ab­houder na het
aangaan van een derdenhypotheek in de zin van art. 3:231, lid 1
BW tot zijn werkzaamheidsvermogen behoort.
Bij een derdenhypotheek kan de schuldeiser (in dit geval de
bank) het desbetreffende goed uitwinnen tot verhaal van alles
wat zij van haar schuldenaar (de bv van de dga) heeft te vorderen,
maar daarmee is de zekerheidverschaffer (de dga) niet
hoofdelijk (mede)schuldenaar geworden. De dga in deze zaak
kon namelijk op grond van de hypotheekakten uit 2002 en
2007 niet worden verplicht om de verbintenis die zijn bv tegenover
de bank had, na te komen. De dga was daarom geen borg,
omdat hij zich tegenover de bank niet had verbonden om de
schuld van de medio 2007 gefailleerde bv te voldoen en daarom
was ook geen sprake van een regresvordering op grond van
borgstelling.
Volgens het hof hing de vordering die de dga op zijn bv had gekregen
doordat hij uit de opbrengst van de verkoop van zijn woning
in 2008 een bedrag aan de bank had betaald voor zijn bv,
rechtstreeks samen met de zekerheid en bevoegdheden die de
dga aan de bank had verstrekt. Daarom behoorde de verplichting
van de dga om toe te staan dat de bank zijn woning verkocht
om de schuld van zijn bv aan de bank te voldoen, tot het
werkzaamheidsvermogen. De afwikkeling van die verplichting
moest daarom plaatsvinden volgens de bepalingen van de Wet
IB 2001 over het belastbare resultaat uit overige werkzaamheden.
Deze verplichting was ontstaan bij het aangaan van de notariële
hypotheekakten en behoorde daarom vanaf dat moment
tot het werkzaamheidsvermogen, ook al was geen sprake van
een regresvordering en was de vordering van de dga op zijn bv
pas in 2008 ontstaan. Het hof besliste in deze zaak ook dat de
dga in 2007 voor zijn verplichting een voorziening kon vormen
op zijn werkzaamheidsbalans, omdat was voldaan aan de vereisten
van het zogeheten Baksteen­arrest (nr. 33417, LJN:
AA2555).
■ Hof Arnhem-Leeuwarden 29 januari 2013, nr. 12/00019, LJN: BZ0976
april 2013 | nummer 2 | het Register
21

22
n n n n n
2013/15 Snelle verkoopwinst op
pand onbelast
Het rendabel maken van vermogen op een wijze die normaal, actief
vermogensbeheer te buiten gaat, is op grond van art. 3.91, lid 1, onderdeel
c Wet IB 2001 belast in box 1 als resultaat uit overige werkzaamheden
en maakt dan geen deel uit van de rendementsgrondslag van
box 3. In een zaak voor Rechtbank Haarlem was in geschil of een verhuurder
van onroerende zaken de verkoopwinst van ruim € 1 mln op
een pand dat binnen zes maanden na aankoop weer was verkocht, terecht
tot box 3 had gerekend. De inspecteur vond dat deze verhuurder
een meer dan gemiddelde kennis van de vastgoedmarkt had en al
voor de aankoop van het pand wist dat de bestemming zou worden
gewijzigd van verhuur in hotelexploitatie. De door hem verrichte arbeid
ging volgens de inspecteur normaal vermogensbeheer te boven.
De rechtbank was het daar niet mee eens. Bij de aankoop van het pand
bestond het voornemen om de daarin gelegen appartementen te verhuren.
Dat daarna geleidelijk het idee was ontstaan om te onderzoeken
of het pand kon worden verbouwd tot hotel, was volgens de rechtbank
niet voldoende om aan te nemen dat een werkzaamheid was
verricht. De rechtbank vond het aannemelijk dat de verkoper geen bemoeienis
had gehad met de (uitvoering van de) plannen om een hotel
te realiseren. Het was niet aan zijn arbeid, kennis en deskundigheid te
danken dat bij de verkoop een aanzienlijke winst was gemaakt.
In een zaak voor Hof Arnhem werd de bijzondere kennis van een
aan­ en verkoopadviseur van onroerende zaken toegerekend aan
een administrateur van een bv, die samen met de dga van die bv
via een beleggingsmaatschap twee maanden na de aankoop een
perceel voor meer dan het dubbele van de aankoopprijs verkocht.
Volgens het hof beschikte de adviseur bij de aankoop van het perceel
over bijzondere kennis, waardoor het behalen van voordeel bij
de wederverkoop redelijkerwijs voorzienbaar was. De administrateur
had de adviseur ingeschakeld als bemiddelaar bij de aan­ en
verkoop van het perceel en daarom moest diens bijzondere kennis
aan hem worden toegerekend. In dit geval werd de verkoopwinst
wel belast als resultaat uit overige werkzaamheden.
■ Rechtbank Haarlem 26 november 2012, nr. 12/3017, LJN: BY9789 en Hof Arnhem 22 januari 2013,
nr. 12/00227, LJN: BZ0265
2013/16 Lagere inbrengwaarde
woon-werkpand door zelfbewoning
Als een ondernemer een door hemzelf bewoond pand vanuit zijn
privévermogen overbrengt naar het ondernemingsvermogen, moet
bij de inbrengwaarde van dit pand rekening worden gehouden met
de waardrukkende factor van zelfbewoning. Dit heeft de Hoge Raad
in kernachtige bewoordingen beslist in de zaak van een accountant
die in 2004 een praktijk startte vanuit de door hem bewoonde woning
die voor de onderneming was verbouwd en uitgebreid. Hij
merkte de woning aan als ondernemingsvermogen en activeerde
het pand naar de vrije verkoopwaarde per 1 januari 2004 van
€ 600.000. In 2006 verplaatste hij de onderneming en bracht die in
een bv in. De woning bracht hij toen voor € 390.000 over naar zijn
privévermogen. Dit was de boekwaarde ultimo 2006 van € 605.879
minus een correctie wegens zelfbewoning van 35%. Het daarbij ontstane
boekverlies van € 215.879 bracht de accountant in zijn aangifte
IB 2006 ten laste van zijn belastbare inkomen. De inspecteur wei­
het Register | april 2013 | nummer 2
Jurisprudentie en wetgeving
gerde de aftrek en stelde dat de inbrengwaarde van de woning in
2004 moest worden gesteld op € 390.000.
De Hoge Raad was het hiermee eens. Als een belastingplichtige
een onderneming begint en daarbij een pand vanuit zijn privévermogen
overbrengt naar het ondernemingsvermogen, moet dit
pand volgens de Hoge Raad worden geactiveerd voor de waarde in
het economisch verkeer op het moment van de inbreng. Duurzame
zelfbewoning kan de waarde van het pand beïnvloeden en
daarom moet hiermee bij het bepalen van die waarde rekening
worden gehouden.
■ Hoge Raad 1 februari 2013, nr. 11/03882, LJN: BX4036
2013/17 VAR-row voor met dga
verknochte werkzaamheden
Een dga van een juridisch adviesbureau verzocht om een verklaring
arbeidsrelatie (VAR­dga) voor commissiewerkzaamheden die hij
naast zijn fulltime dienstbetrekking verrichtte. Voor het bijwonen
van zittingen van twee bezwaarschriftencommissies van een gemeente
kreeg hij een vergoeding per zitting. Verder was hij lid van
een examencommissie en een bezwaarschriftencommissie van een
school. De dga liet zijn bv voor deze werkzaamheden factureren.
Hof Den Bosch oordeelde dat de commissiewerkzaamheden niet
plaatsvonden voor rekening en risico van die bv, omdat de dga strikt
op persoonlijke titel was benoemd in de bezwaarschriftencommissie
en deze benoeming voortvloeide uit zijn persoonlijke kwaliteiten.
De dga kon ook alleen persoonlijk de werkzaamheden verrichten,
zodat deze plaatsvonden voor zijn rekening en risico.
Op het cassatieberoep van de dga besliste de Hoge Raad dat het hof
met zijn uitspraak tot uitdrukking had gebracht dat de werkzaamheden
zozeer waren verknocht met de persoon van de dga dat alleen
hij in persoon kon worden aangemerkt als degene tegenover
wie de gemeente als opdrachtgever optrad en hetgeen uit de opdracht
voortvloeide ook alleen hem aanging. De inspecteur had
daarom volgens de Hoge Raad terecht een VAR­row (resultaat uit
overige werkzaamheden) afgegeven.
■ Hoge Raad 11 januari 2013, nr. 12/01043, LJN: BY8155
Loonbelasting
2013/18 Eindheffing bij ontslag
niet EU-proof
In een opzienbarende uitspraak van Hof Arnhem was de materiële
terugwerkende kracht in geschil van de pseudo­eindheffing over
excessieve vertrekvergoedingen zoals die sinds 1 januari 2009 bestaat.
Bij de vraag of sprake is van een vertrekvergoeding wordt
aangesloten bij het in het jaar van vertrek (jaar t) en het daaraan
voorafgaande jaar (jaar t­1) genoten fiscale loon. In de zaak voor
het hof werd bij de berekening van de eindheffing ook loon betrokken
dat de werknemer op grond van een overeengekomen aandelenplan
had genoten vóór de inwerkingtreding van de wet, en zelfs
vóór de indiening van het desbetreffende wetsvoorstel op 13 mei
2008. Het hof constateerde dat de wetsgeschiedenis geen reden

vermeldde voor de invoering van de regeling met materiële terugwerkende
kracht. Wel bleek volgens het hof daaruit dat rekening
werd gehouden met het loon over het jaar t­1 om te voorkomen dat
de pseudo­eindheffing gemakkelijk kon worden ontgaan. Op de
zitting voor het hof had de inspecteur daaraan toegevoegd dat deze
terugwerkende kracht voorkwam dat situaties waarin de dienstbetrekking
in 2009 werd beëindigd, anders werden behandeld dan
die waarin de dienstbetrekking in 2010 of later werd beëindigd.
Het hof stelde dat onvoldoende argumenten waren gegeven voor de
materiële terugwerkende kracht, in elk geval voor het tijdvak vóór 13
mei 2008. Het viel niet in te zien welk mogelijk ontgaan van de regeling
deze vergaande terugwerkende kracht beoogde tegen te gaan. De
stelling van de inspecteur dat de uitvoerbaarheid van de regeling ernstig
geweld zou worden aangedaan als niet werd aangesloten bij volledige
kalenderjaren, vond het hof niet aannemelijk, omdat uit de loonadministratie
eenvoudig was af te leiden op welke data welke
loonbestanddelen waren genoten. Daarbij was ook van belang dat
slechts een zeer beperkt aantal inhoudingsplichtigen met de pseudoeindheffing
te maken kreeg, dat het om een aanzienlijk belang ging
(€ 537.000 aan pseudo­eindheffing) en dat de werkgever destijds de
invoering van de regeling niet verwachtte en redelijkerwijs ook niet
kon voorzien. Het hof verklaarde de regeling daarom in strijd met artikel
1 van het Eerste Protocol bij het EVRM, voor zover bij de bepaling
van de omvang van de ontslagvergoeding rekening werd gehouden
met de door de werknemer ontvangen aandelen. Daarom
verminderde het hof de naheffingsaanslag met € 537.000.
Deze uitspraak kan ook gevolgen hebben voor de zogeheten crisisheffing
van 16% die eenmalig in 2013 wordt geheven van de werkgever
voor werknemers die in 2012 meer dan € 150.000 aan loon (inclusief
bonussen) hebben genoten. Het desbetreffende wetsvoorstel
dateerde van 1 juni 2012, zodat het heel goed mogelijk is dat de crisisheffing
ook betrekking heeft op bijvoorbeeld bonussen die vóór
die datum zijn uitbetaald en waarmee werkgevers dus geen rekening
konden houden. Overigens lijkt het erop dat de crisisheffing
toch niet zo eenmalig is. In het begin maart 2013 bekendgemaakte
akkoord over de bezuinigingen voor 2014 is aangekondigd dat de crisisheffing
ook in 2014 zal worden toegepast.
■ Hof Arnhem-Leeuwarden 12 februari 2013, nr. 12/00147, LJN: BZ1428
Vennootschapsbelasting
2013/19 Prejudiciële vragen over
grensoverschrijdende fiscale eenheid
Na het Papillon­arrest van het Europese Hof van Justitie (nr.
C­418/07) is het de vraag of de Nederlandse beperking voor grensoverschrijdende
fiscale eenheden wel in overeenstemming is met
de vrijheid van vestiging. Naar aanleiding van het hoger beroep tegen
drie uitspraken van Rechtbank Haarlem heeft Hof Amsterdam
hierover op 17 januari 2013 vragen gesteld aan het EU­hof. In één
zaak ging het om Nederlandse zustervennootschappen van een gemeenschappelijke
buitenlandse (Duitse) moedervennootschap. In
de twee andere zaken betrof het een Nederlandse moedervennootschap
met Nederlandse kleindochtervennootschappen die werden
gehouden door een of meer buitenlandse (Duitse) tussenhoudsters.
Het hof wil van het EU­hof weten of Nederland een fiscale een­
n n n n n
heid mag weigeren aan in Nederland gevestigde zustervennootschappen
en of het daarbij uitmaakt of de betrokken vennootschappen
één gemeenschappelijke (rechtstreekse)
moedervennootschap hebben in de andere lidstaat of verschillende
(rechtstreekse) moedervennootschappen zodat pas op een hoger
niveau van de concernstructuur sprake is van een gemeenschappelijke
(middellijke) moedervennootschap. Verder vraagt
het hof of een eventuele strijdigheid met het EU­recht kan worden
gerechtvaardigd door dwingende redenen van algemeen belang, in
het bijzonder door de noodzaak om de fiscale samenhang te behouden,
inclusief het voorkomen van dubbele verliesverrekening.
■ Hof Amsterdam 17 januari 2013, nr. 11/00180, LJN: BY8711, nr. 11/00587, LJN: BY8717 en nr.
11/00824, LJN: BY8713
2013/20 Rechter bekritiseert
standpunt in HIR-besluiten
Hof Arnhem heeft in een aantal zaken van bv’s die deel uitmaakten
van dezelfde groep, uitspraak gedaan over de reikwijdte van de antimisbruikregeling
bij de herinvesteringsreserve (HIR). Deze regeling
houdt in dat een HIR aan de winst moet worden toegevoegd als het
uiteindelijk belang in de vennootschap in belangrijke mate (voor
minimaal 30%) is gewijzigd en dat geen HIR mag worden gevormd
als het besluit tot vervreemding van het bedrijfsmiddel vóór de belangenwijziging
is genomen. Vanaf 2007 is deze antimisbruikregeling
ondergebracht in art. 12a, en daarvoor in art. 15e Wet Vpb.
In zijn uitspraken week het hof af van enige standpunten van de
staatssecretaris in besluiten van 9 december 2011 (nr. BLKB
2011/2061M, onderdeel 7.3) en 18 december 2003 (nr.
CPP2003/2861M). Zo vond het hof dat de door de wetgever aangebrachte
duidelijke volgorde in art. 15e moest worden geaccepteerd en
niet kon worden opgerekt met een beroep op doel en strekking van
die regeling of met behulp van fraus legis. Als de HIR dus vóór de belangenwijziging
was aangewend, kon deze niet in de winst vrijvallen.
Ook bleek volgens het hof dat de staatssecretaris zich ervan bewust
was dat de werking van art. 15e Wet Vpb was beperkt tot reserves
die waren gevormd in de jaren vóór de aandelenverkoop.
Weliswaar had de wetgever de tekst van die bepaling aangepast,
maar had hij nagelaten om te regelen dat onder deze (antimisbruik)bepaling
ook een situatie zou komen te vallen waarin in het
boekjaar van de belangenwijziging zowel de vervreemding als de
herinvestering plaatsvond. Volgens het hof lag het in dat geval niet
op de weg van de rechter om een op zich duidelijke wettekst met
een beroep op doel en strekking ervan in het nadeel van de belastingplichtige
uit te leggen.
Een herinvestering is overigens alleen vóór een belangenwijziging
af te boeken van de HIR als sprake is van een te activeren bedrijfsmiddel
in de zin van art. 3.30 Wet IB 2001, zo valt af te leiden uit
een latere uitspraak van Hof Amsterdam. Dan moet volgens dit hof
in ieder geval de volledige economische eigendom van de herinvestering
vóór de belangenwijziging op de koper zijn overgegaan.
Dat is niet altijd het geval als alleen nog maar de koopovereenkomst
is gesloten en, bijvoorbeeld bij onroerende zaken, nog niet
de notariële levering heeft plaatsgevonden.
■ Hof Arnhem 4 december 2012, nr. 11/00501 t/m 11/00516, LJN: BY8169 t/m BY8171, BY8186,
BY8188 en BY8189 en Hof Amsterdam 21 februari 2013, nr. 11/00499, LJN: BZ3314
april 2013 | nummer 2 | het Register
23

24
n n n n n
Omzetbelasting
2013/21 Weer prejudiciële vraag over
btw-integratieheffing
De Hoge Raad heeft op 1 februari 2013 opnieuw prejudiciële vragen
gesteld aan het Europese Hof van Justitie over de btw­integratieheffing
(art. 3, lid 3, onderdeel b, voorheen art. 3, lid 1, onderdeel h Wet
OB) in een zaak van de gemeente Den Bosch, die een nieuw stadskantoor
had gebouwd. Daarbij speelde de vraag welk deel van de
voorbelasting in aftrek kon worden gebracht als naast ondernemingsprestaties
ook niet­ondernemingsprestaties werden verricht.
De gemeente gebruikte het stadskantoor voor 94% voor overheidsprestaties,
voor 5% voor btw­belaste prestaties en voor 1% voor btwvrijgestelde
prestaties. De inspecteur verleende slechts een teruggaaf
van 6% van de voorbelasting van € 287.999 (€ 17.270).
De Hoge Raad vroeg zich echter af of de beslissing van het EU­hof in
de zaak van de gemeente Vlaardingen (nr. C­299/11) ook van toepassing
was op de zaak van de gemeente Den Bosch. Hij nam drie benaderingen
onder de loep. In de eerste plaats kon volgens de Hoge Raad
worden verdedigd dat de gemeente het goed niet had vervaardigd in
het kader van haar bedrijf en dat goed ook niet ging bestemmen
voor bedrijfsdoeleinden als het gebruik van dat goed voor 94% was
toe te rekenen aan het gebruik als overheid. Voor dit standpunt
pleitte dat handelingen die een gemeente als overheid verricht, buiten
de heffing van btw blijven. Het was volgens de Hoge Raad echter
ook verdedigbaar dat het in gebruik nemen van het goed toch moest
worden beschouwd als het beschikken over het gehele goed voor bedrijfsdoeleinden,
ook al werd het daarvoor slechts voor een gering
gedeelte gebruikt. Vervolgens kwam de integratieheffing dan niet
voor aftrek in aanmerking voor zover de btw was toe te rekenen aan
overheidshandelingen en btw­vrijgestelde ondernemersactiviteiten.
Deze zienswijze sloot volgens de Hoge Raad aan bij de doelstelling
van de desbetreffende richtlijnbepaling, omdat elke mogelijke
concurrentieverstoring werd tegengegaan, ook als deze relatief
klein zou zijn. Tot slot was er nog een derde benadering, namelijk
dat de integratieheffing naar evenredigheid van het gebruik van het
stadskantoor werd toegepast, zoals Hof Den Bosch had gedaan. Het
gevolg daarvan was dat het stadskantoor bij de ingebruikname niet
voor 100%, maar voor 6% zou worden geleverd en dat de in rekening
gebrachte btw voor 6% aftrekbaar zou zijn.
■ Hoge Raad 1 februari 2013, nr. 11/04457, LJN: BW9757
2013/22 Nederland legt begrip
bouwterrein te beperkt uit
Na de arresten van het Europese Hof van Justitie in de zaak Don Bosco
(nr. C­461/08, eindarrest Hoge Raad op 10 juni 2011, nr. 41510bis, LJN:
BN0646) en de zaak Komen (nr. C­326/11, eindarrest Hoge Raad 11 januari
2013, nr. 08/02791bis, LJN: BY8089) is nu weer een arrest verschenen
dat relevant is voor de samenloopvrijstelling btw en overdrachtsbelasting.
Deze keer stond het begrip ‘bouwterrein’ in de zin
van art. 11, lid 4 Wet OB centraal. Het betrof de Woningstichting Maasdriel
die op 13 november 2006 van de gemeente Maasdriel drie aan elkaar
grenzende percelen grond kocht, waarop zich een parkeerterrein
en een voormalige bibliotheek bevonden. De woningstichting wilde
het Register | april 2013 | nummer 2
Jurisprudentie en wetgeving
de percelen gaan gebruiken voor woningbouw met parkeerfaciliteiten.
In januari en februari 2007 werd het bibliotheekgebouw in opdracht
van de gemeente gesloopt en het vrijgekomen slooppuin verwijderd.
Op 2 maart 2007 werden de percelen aan de woningstichting geleverd.
De bestrating van het parkeerterrein was op dat moment nog niet verwijderd
en voor de door de woningstichting ontwikkelde bouwplannen
was nog geen bouwvergunning verleend. Na de levering werd het
gedeelte van het perceel waarop het gebouw had gestaan, in opdracht
en voor rekening van de woningstichting geëgaliseerd.
De woningstichting vond dat de verkrijging was vrijgesteld van
overdrachtsbelasting, omdat sprake was van een btw­belaste levering
van een bouwterrein, die niet viel binnen het bereik van de
btw­vrijstelling voor de levering van onroerende goederen. De
zaak kwam bij de Hoge Raad, die twijfelde over de uitleg van het
begrip ‘bouwterrein’. Het EU­hof heeft nu beslist dat de levering
van een onbebouwd terrein na de sloop van het op dat terrein
staande gebouw niet onder de btw­vrijstelling van art. 135, lid 1,
onderdeel k btw­richtlijn 2006 viel – zelfs niet als op de datum van
die levering nog geen voorzieningen waren getroffen voor dit terrein
anders dan sloop – wanneer uit een globale beoordeling van
de omstandigheden bleek dat op die datum het betrokken terrein
daadwerkelijk was bestemd om te worden bebouwd. Bij die beoordeling
was ook de intentie van partijen van belang, als deze tenminste
werd ondersteund door objectieve gegevens. Het is aan de
Hoge Raad om dit te beoordelen.
■ Hof van Justitie EU 17 januari 2013, nr. C-543/11
Formeel belastingrecht
2013/23 Aanscherping inkeerregeling
houdt strafverzwaring in
Rechtbank Haarlem heeft een belangrijke uitspraak gedaan over
de per 2 juli 2009 aangescherpte inkeerregeling van art. 67n AWR.
In die zaak ging het om iemand die in februari 2011 bij de inspecteur
meldde dat hij niet eerder aangegeven vermogen in Zwitserland
bezat en zich beriep op de inkeerregeling. De inspecteur legde
een navorderingsaanslag op met een boete van 30%.
De rechtbank oordeelde dat de wijziging van art. 67n AWR per 2 juli
2009 betekende dat een zwaardere straf werd opgelegd dan de straf
die van toepassing was op het moment waarop het strafbare feit
werd begaan. Deze bepaling viel volgens de rechtbank onder de regels
die de strafkamer van de Hoge Raad in een arrest van 12 juli 2011
(nr. 10/05151, LJN: BP6878) had genoemd. Dit betreft regels over zowel
het specifieke strafmaximum als meer algemene regels met betrekking
tot de sanctieoplegging, en waarbij geen toetsing hoeft
plaats te vinden aan de maatstaf van het gewijzigde inzicht van de
strafwetgever over de strafwaardigheid van de strafbare feiten die
vóór de wetswijziging zijn begaan. Art. 67n AWR en het bijbehorende
overgangsrecht waren volgens de rechtbank in strijd met art. 7,
lid 1 EVRM en art. 15, lid 1 IVBPR, voor zover deze bepalingen voor
de betrokkene een strafverzwaring inhielden. De nieuwe inkeerregeling
en de overgangsregeling moesten daarom buiten toepassing
blijven, zodat ook geen boete kon worden opgelegd.
■ Rechtbank Noord-Holland 19 februari 2013, nr. 12/2511, LJN: BZ3272

2013/24 Duits banksaldo voortvarend
genoeg nagevorderd
Naar aanleiding van het arrest in de gevoegde zaken X (nr.
C­155/08) en Passenheim­Van Schoot (nr. C­157/08) van het Europese
Hof van Justitie formuleerde de Hoge Raad in zijn arresten
van 26 februari 2010 (nr. 43050bis, LJN: BJ9092 en nr. 43670bis,
LJN: BJ9120) regels die op grond van het evenredigheidsbeginsel in
acht moeten worden genomen bij het opleggen van een navorderingsaanslag
waarbij gebruik wordt gemaakt van de verlengde navorderingstermijn.
Met betrekking tot deze ‘voortvarendheidsregels’
van de Hoge Raad kwamen Rechtbank en Hof Leeuwarden in
een zaak van een Nederlands echtpaar met een verzwegen Duits
banksaldo tot verschillende conclusies. Voor het hof was het zogeheten
tripartiete overleg (TPO) van cruciaal belang. Dit is fase 3 uit
de Richtlijnen aanmelding en afhandeling fiscale delicten, douane­
en toeslagdelicten (Richtlijnen AAFD, tot 1 juli 2011: ATV­richtlijnen).
In deze laatste fase beslissen de officier van justitie, de contactambtenaar
formeel recht, de boete­fraudecoördinator en de
FIOD gezamenlijk of een zaak strafrechtelijk of bestuurlijk wordt
afgedaan.
Wetgeving
De stand van zaken
per 11 maart 2013
■ Wetsvoorstel +MvT TK
■ Verslag TK
■ Nota n.a.v. verslag TK
■ Eindverslag TK
■ Aangenomen TK
■ Wetsvoorstel EK
■ Voorlopig verslag EK
■ Memorie van Antwoord EK
■ Eindverslag EK
■ Aangenomen EK
n n n n n
Het hof besliste in deze zaak dat niet was gebleken dat de FIOD de
inlichtingen uit het proces­verbaal van het Bureau Landelijk Officier
van Justitie Meldingen Ongebruikelijke Transacties (BLOM)
aan de inspecteur had overgelegd of dat deze op een andere manier
ter kennis van de inspecteur waren gekomen. Het hof ging er daarom
van uit dat de informatie over de buitenlandse rekeningen van
het echtpaar rechtstreeks afkomstig was van het OM en tijdens
het TPO van april 2003 onder de deelnemers was verdeeld. De bestuurlijke
afhandeling begon daarom niet op dit TPO. Pas na ontvangst
van het proces­verbaal van de FIOD van oktober 2005 beschikte
de inspecteur volgens het hof over aanwijzingen van
buitenlandse tegoeden en had de inspecteur daarna de navorderingsaanslagen,
door deze in december 2005 op te leggen, voldoende
voortvarend voorbereid en vastgesteld.
■ Hof Arnhem-Leeuwarden 5 februari 2013, nr. 11/00185, LJN: BZ0935
BTW-constructies (on)roerende zaken 30 061 Bij KB
Wbm i.v.m. beperking emissies kolencentrales 31 362 Bij KB
Wet uitstel van betaling exitheffingen 33 262 1-1-2013
Wet verhuurderheffing 33 407 1-1-2013
Wijziging Wet WOZ in verband met verruiming openbaarheid WOZ-waarde 33 462 Bij KB
Wijziging van de Wet verhuurderheffing 33 515 1 e dag na plaatsing Stb
■ Staatsblad
■ Datum inwerkingtreding
april 2013 | nummer 2 | het Register
25

26
n n n n
De belastingrente in de
IB en Vpb schematisch
weergegeven
Marco Adriaanse
Mr. L.J. Adriaanse
FB is vakredacteur
fiscaal bij Sdu
Uitgevers
het Register | april 2013 | nummer 2
Op 1 januari 2013 is de heffingsrente van systematiek veranderd
en omgedoopt tot belastingrente. 1 In Het Register van december
2011 besteedde drs. P.N.M. Goossens van Bureau Vaktechniek van
de RB hier al de nodige aandacht aan. U bent geïnformeerd, maar
de regeling kent dermate veel scenario’s dat deze lastig beklijft. De
in dit artikel opgenomen stroomschema’s bieden hopelijk wat meer
houvast op dit vlak. Aanslagen met belastingrente over het tijdvak
2012 worden vanaf 1 juli dit jaar opgelegd.
Ik beperk me hier tot de belastingrente in de inkomstenbelasting
en de vennootschapsbelasting.
Dit betreft de nieuwe artikelen 30f tot en met 30fe
AWR. Deze gaan gelden ten aanzien van de tijdvakken
2012 en verder. In de vennootschapsbelasting zijn
de tijdvakken niet altijd gelijk aan een kalenderjaar. Dan
is de nieuwe regeling van toepassing op tijdvakken die
beginnen op of na 1 januari 2012.
Algemene werking belastingrente
Voor de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting
geldt dat er geen belastingrente in rekening wordt
gebracht over het tijdvak 2012 als:
n de aanslag is vastgesteld voor 1 juli 2013;
n een formulier ‘Aanvragen of wijzigen voorlopige
aanslag’ voor 1 mei 2013 door de Belastingdienst is
ontvangen en de daaropvolgende voorlopige aanslag
geen correcties bevat (aanslag is conform verzoek);
n een aangifte voor 1 april 2013 door de Belastingdienst
is ontvangen en de daaropvolgende voorlopige
aanslag geen correcties bevat (aanslag is conform
aangifte).
De renteperiode over het tijdvak 2012 kan niet eerder
van start gaan dan op 1 juli 2013. In beginsel eindigt ze
op de laatste dag van de betalingstermijn van de aanslag.
De rente loopt dan dus vanaf de dagtekening van de aanslag
nog 6 weken door. Start en einde van de renteperio­
de kunnen echter variëren. Dit alles is in de verderop
weergegeven stroomschema’s verwerkt.
Voor negatieve aanslagen (teruggaven) zal belastingrente
minder vaak, zo niet zelden, aan de orde zijn. In de fiscale
literatuur wordt, met een beroep op de zaak Littlewoods,
bepleit dat dit mogelijk niet EU­proof is. In die
zaak wordt gesteld dat lidstaten verplicht zijn om in
strijd met het EU­recht geheven belasting (btw) terug te
betalen met rente. 2 Zie voor de regels bij teruggaaf de
schema’s 2, 4 en 6.
De diverse scenario’s
De wet onderscheidt de volgende scenario’s:
1 positieve voorlopige aanslag op basis van een verzoek
om een voorlopige aanslag;
2 negatieve voorlopige aanslag (teruggaaf) op basis van
een verzoek om een voorlopige aanslag;
3 positieve voorlopige aanslag op basis van een aangifte;
4 negatieve voorlopige aanslag (teruggaaf) op basis van
een aangifte;
5 positieve definitieve aanslag;
6 negatieve definitieve aanslag (teruggaaf);
7 navorderingsaanslag.
Hierna worden deze scenario’s toegelicht en op pagina
29 zijn alle bijbehorende stroomschema’s overzichtelijk
onder elkaar gezet. Omwille van de eenvoud is de situa­

tie van een tijdvak dat afwijkt van een kalenderjaar
(Vpb) buiten beschouwing gelaten. In plaats van 1 juli,
1 mei en 1 april moet dan worden gelezen de zevende,
vijfde en vierde maand na het einde van het tijdvak.
1. Positieve voorlopige aanslag op basis van een
verzoek om een voorlopige aanslag (art. 30f)
Wel of geen rente
Er is geen belastingrente verschuldigd als de aanslag is
vastgesteld voor 1 juli van het jaar volgend op het desbetreffende
belastingjaar en evenmin als de aanslag conform
het verzoek is vastgesteld en het verzoek tijdig is
ontvangen, dat wil zeggen voor 1 mei van het jaar volgende
op het belastingjaar.
Aanvang renteperiode
Is er belastingrente verschuldigd, dan neemt de renteperiode
een aanvang op 1 juli van het jaar volgende op het
belastingjaar.
Einde renteperiode
De renteperiode eindigt op de laatste dag van de betalingstermijn
van de aanslag. Is de aanslag conform het
verzoek, dan geldt nog een mogelijke beperking van de
renteperiode. De einddatum is dan uiterlijk 14 weken na
ontvangst van het verzoek.
2. Negatieve voorlopige aanslag (teruggaaf) op basis
van een verzoek om een voorlopige aanslag (art.
30fa)
Wel of geen rente
Geen belastingrente wordt vergoed als de aanslag is vastgesteld
voor 1 juli van het jaar volgend op het belastingjaar.
Bij een aanslag op of na 1 juli wordt er alleen belastingrente
vergoed als de aanslag niet tijdig is en conform
het verzoek. Niet tijdig is als er na ontvangst van het
verzoek 8 weken zijn verstreken.
Aanvang renteperiode
De renteperiode begint te lopen vanaf 8 weken na ontvangst
van het verzoek, maar niet eerder dan op 1 juli
van het jaar volgend op het belastingjaar.
Einde renteperiode
De renteperiode eindigt 6 weken na de dagtekening van
het aanslagbiljet. 3
3. Positieve voorlopige aanslag op basis van een
aangifte (art. 30f)
Wel of geen rente
Dit is gelijk aan hetgeen onder 1. is toegelicht, met dit
verschil dat een aangifte tijdig is als deze voor 1 april is
ontvangen.
n n n n
april 2013 | nummer 2 | het Register
27

28
n n n n Belastingrente
het Register | april 2013 | nummer 2
Aanvang renteperiode
Gelijk aan de toelichting onder 1.
Einde renteperiode
De renteperiode eindigt wederom op de laatste dag van
de betalingstermijn van de aanslag. De einddatum bij
een conforme aanslag is hier uiterlijk 19 weken na ontvangst
van de aangifte.
4. Negatieve voorlopige aanslag (teruggaaf) op basis
van een aangifte (art. 30fa)
Wel of geen rente
Dit is gelijk aan hetgeen onder 2. is toegelicht. De Belastingdienst
is hier echter te laat na het verstrijken van 13
weken na ontvangst van de aangifte.
Aanvang renteperiode
De renteperiode begint te lopen vanaf 13 weken na ontvangst
van de aangifte, maar niet eerder dan op 1 juli van
het jaar volgend op het belastingjaar.
Einde renteperiode
De renteperiode eindigt zes weken na de dagtekening
van het aanslagbiljet.
Herziening van voorlopige aanslagen
Wordt een voorlopige aanslag herzien door een andere
voorlopige aanslag, dan wordt de eventuele belastingrente
bepaald zoals hiervoor onder 1 tot en met 4 is aangegeven
over het verschil (zie specifieker art. 30fb
AWR). Bij verminderingen wordt eerder in rekening gebrachte
rente gecorrigeerd.
5. Positieve definitieve aanslag (art. 30fc)
Als grondslag geldt de te betalen belasting na verrekening
van de belasting op voorlopige aanslagen en voorlopige
verliesverrekeningen.
Wel of geen rente
Er is geen belastingrente verschuldigd als de aanslag is
vastgesteld voor 1 juli van het jaar volgend op het belastingjaar.
Aanvang renteperiode
De renteperiode neemt een aanvang op 1 juli van het
jaar volgend op het belastingjaar.
Einde renteperiode
De renteperiode eindigt wederom op de laatste dag van
de betalingstermijn van de aanslag. Is de aanslag conform
de aangifte, dan geldt nog een beperking van de
renteperiode. De einddatum is dan namelijk uiterlijk 19
weken na ontvangst van de aangifte.
6. Negatieve definitieve aanslag (teruggaaf)
(art. 30fd)
Bij dit scenario zijn de regels identiek aan die onder 4.
Wordt er een voorlopige aanslag verrekend, dan moet de
regeling worden toegepast zoals die geldt bij herziening
van een voorlopige aanslag zoals hiervoor aangegeven.
7. Navorderingsaanslag
Een navorderingsaanslag vastgesteld op of na 1 juli van
het jaar volgende op het tijdvak, kent altijd belastingrente.
Deze begint te lopen op 1 juli en eindigt op de
laatste dag van de betalingstermijn, in dit geval de dag
voorafgaand aan 1 maand na de dagtekening van het aanslagbiljet
(art. 9 IW). Als om de aanslag is verzocht,
wordt de einddatum van de renteperiode verkort naar 12
weken na ontvangst van dit verzoek.
Rentevergoeding bij beroep of bezwaar
Wanneer de aanslag wordt verminderd na bezwaar of beroep
of wanneer sprake is van ambtshalve vermindering,
wordt alleen reeds in rekening gebrachte belastingrente
teruggedraaid (zoals bij herziening van een voorlopige
aanslag).
Rentepercentage
Art. 30hb AWR bepaalt het percentage van de belastingrente,
enkelvoudig toe te passen. Deze rente, thans 3%,
is gelijk aan de wettelijke rente voor niet­handelstransacties
(lees: voor consumenten). 4 In het regeerakkoord
van VVD en PvdA wordt voor de vennootschapsbelasting
voorgesteld om vanaf 1 januari 2014 aan te sluiten bij de
wettelijke rente voor handelstransacties met een ondergrens
van 8% (voor de inkomstenbelasting 4%). 5 Ook
voor aanslagen waarvoor het nieuwe regime niet geldt,
zoals aanslagen inkomstenbelasting 2011, geldt het nieuwe
percentage voor zover de renteperiode doorloopt na
31 december 2012.
Ten slotte
De adviseur kan de belastingrente voor zijn cliënten
voorkomen of beperken, met name door tijdig en/of accuraat
om een voorlopige aanslag te verzoeken. Voor
aangiftes 2012 is daarbij de datum van 1 mei aanstaande
van belang. Het credo van de wetswijziging zou kunnen
luiden: ‘belastingrente: minder vaak, maar vaker ingewikkeld’.
Eenvoudiger kon ik deze uitleg daarom niet
maken.

Schema’s belastingrente in IB en Vbp
Belastingrente (aangiftes 2012) IB en VPB
Belastingrente (aangiftes 2012) IB en VPB
Voorlopige aanslag op verzoek
Belastingrente (aangiftes 2012) IB en VPB
Voorlopige aanslag op verzoek
Situatie 1 Positieve aanslag
Voorlopige Belastingrente Voorlopige aanslag (aangiftes op verzoek 2012) IB en VPB
binnen Belastingrente Situatie 6 maanden 1 Positieve (aangiftes aanslag 2012) IB en VPB
(voor
Situatie
1 juli) geen belastingrente
Voorlopige Situatie binnen 6 1 maanden Positieve aanslag aanslag op verzoek
Voorlopige
(voor 1 juli)
aanslag op verzoek
binnen 6 maanden geen belastingrente
Situatie
vanaf (voor 1 6 juli) 1 Positieve aanslag
maanden aanslag geen belastingrente
Situatie 1 Positieve aanslag conform
binnen 6 maanden
vanaf 6 maanden aanslag conform
art (voor binnen
30f1 6
juli) maanden
geen belastingrente
art vanaf (voor
30fb 1
6 juli)
lid maanden 1, 4 + 5 aanslag geen belastingrente
conform
art 30f
art
art 30fb lid 1, 4 + 5
vanaf art 30f 30f6 maanden aanslag conform
niet conform
art vanaf
30fb 6 maanden
lid 1, 4 + 5 aanslag conform
art 30f niet conform
art
30fb 30f
lid 1, 4 + 5 niet conform
art 30fb lid 1, 4 + 5
Situatie 2 Teruggaaf
niet conform
Situatie 2 Teruggaaf
binnen 6 maanden niet conform
(voor Situatie 1 juli) 2 Teruggaaf geen belastingrente
binnen 6 maanden
binnen
(voor 1 juli) geen belastingrente
Situatie binnen 6 2 maanden Teruggaaf
vanaf (voor Situatie
1 6 juli) maanden 2 Teruggaaf
aanslag geen belastingrente
conform
binnen 6 maanden
vanaf 6 maanden aanslag conform
art (voor binnen
30fa 1 6
juli) maanden
geen belastingrente
art vanaf (voor
30fb 1
6 juli)
lid maanden 2, 3, 6 aanslag geen belastingrente
conform
art 30fa
art 30fb lid 2, 3, 6
vanaf art 30fa
6 maanden aanslag conform
art vanaf
art 30fb 6 maanden
lid 2, 3, 6 niet aanslag conform conform
art 30fa
niet conform
art
30fb 30fa
lid 2, 3, 6 niet conform
art 30fb lid 2, 3, 6 conform
Voorlopige aanslag op aangifte
niet conform
Voorlopige aanslag op aangifte
Situatie 3 Postitieve aanslag niet conform
Voorlopige aanslag op aangifte
Situatie 3 Postitieve aanslag
binnen 6 maanden
(voor Situatie Voorlopige Situatie 1 juli) 3 Postitieve aanslag op aanslag aangifte geen belastingrente
Voorlopige binnen 6 maanden aanslag op aangifte
binnen
(voor 1 juli) geen belastingrente
Situatie binnen 6 3 maanden Postitieve aanslag
vanaf (voor Situatie
1 6 juli) maanden 3 Postitieve aanslag
aanslag geen belastingrente
conform
binnen 6 maanden
vanaf 6 maanden aanslag conform
art (voor binnen
30f1 6
juli) maanden
geen belastingrente
30fb vanaf (voor
lid 1
6 1, juli)
maanden 4 + 5 aanslag geen belastingrente
conform
art 30f
art
30fb lid 1, 4 + 5
vanaf art 30f 30f6 maanden aanslag conform
niet conform
30fb vanaf
lid 6
1, maanden
4 + 5 aanslag conform
art 30f niet conform
30fb art 30f
lid 1, 4 + 5
Situatie 4 Teruggaaf niet conform
30fb lid 1, 4 + 5
Situatie 4 Teruggaaf
binnen 6 maanden niet conform
(voor Situatie 1 juli) 4 Teruggaaf geen niet conform
belastingrente
binnen 6 maanden
binnen
(voor 1 juli) geen belastingrente
Situatie binnen 6 4 maanden Teruggaaf
vanaf (voor Situatie
1 6 juli) maanden 4 Teruggaaf
aanslag geen belastingrente
conform
binnen 6 maanden
vanaf 6 maanden aanslag conform
art (voor binnen
30fa 1 6
juli) maanden
geen belastingrente
30fb vanaf (voor
lid 1
6 2, juli)
maanden 3, 6 aanslag geen belastingrente
conform
art 30fa
art 30fb lid 2, 3, 6
vanaf 30fa 6 maanden aanslag conform
niet conform
30fb vanaf
lid 6
2, maanden
3, 6 aanslag conform
art 30fa
niet conform
art
30fb 30fa
lid 2, 3, 6 niet conform
30fb lid 2, 3, 6
Definitieve aanslag
niet conform
Definitieve aanslag
Situatie 5 Positieve aanslag niet conform
Definitieve aanslag
Situatie 5 Positieve aanslag
verzoek op of na 1e van 5e maand
na einde tijdvak (op of na 1 mei)
verzoek op of na 1e van 5e maand
na einde tijdvak (op of na 1 mei)
verzoek voor op of 1e na van 1e van 5e maand 5e maand na
einde na einde tijdvak tijdvak (voor (op 1 of mei) na 1 mei)
verzoek voor 1e van 5e maand na
verzoek op of na 1e van 5e maand
verzoek
einde tijdvak (voor 1 mei)
na verzoek
einde voor op
tijdvak of
1e na
(op van 1e
of van
5e na maand 5e
1 mei) maand
na
einde na einde
tijdvak tijdvak
(voor (op
1 of
mei) na 1 mei)
verzoek voor 1e van 5e maand na
einde verzoek
tijdvak voor
(voor 1e van
1 mei) 5e maand na
einde tijdvak (voor 1 mei)
aanslag na 8 weken na
ontvangst van het verzoek
aanslag na 8 weken na
ontvangst van het verzoek
aanslag binnen na 8 weken 8 weken na na
ontvangst van het verzoek aanslag binnen 8 weken na
aanslag na 8 weken na
geen ontvangst belastingrente van het verzoek
ontvangst aanslag aanslag
aanslag binnen na
binnen van 8 weken
het 8 weken verzoek na
na ontvangst
ontvangst geen belastingrente van
van het
het verzoek
verzoek
aanslag geen belastingrente
binnen 8 weken na
belastingrente
ontvangst aanslag binnen
van het 8 weken
verzoek na
ontvangst van het verzoek
geen belastingrente
geen belastingrente
verzoek op of na 1e dag 4e mnd
na einde tijdvak (op of na 1 april)
verzoek op of na 1e dag 4e mnd
na einde tijdvak (op of na 1 april)
verzoek voor op of 1e na van 1e dag 4e maand 4e mnd mndna einde na einde tijdvak tijdvak (voor (op 1 of april) na 1 april)
verzoek voor 1e van 4e maand na
verzoek op of na 1e dag 4e mnd
verzoek
einde tijdvak
voor
(voor
1e van
1
4e
april)
na verzoek
einde voor op
tijdvak of
1e na
(op van 1e
of dag
4e na maand 4e
1 april) mnd
na
einde na einde
tijdvak tijdvak
(voor (op
1 of
april) na 1 april)
verzoek voor 1e van 4e maand na
einde verzoek
tijdvak voor
(voor 1e van
1 april) 4e maand na
einde tijdvak (voor 1 april)
aanslag na 13 weken na
ontvangst van de aangifte
aanslag na 13 weken na
ontvangst van de aangifte
aanslag binnen na 13 weken 13 weken na na
ontvangst van de aangifte
aanslag binnen 13 weken na
aanslag na 13 weken na
geen ontvangst belastingrente
aanslag
binnen
van de
13
aangifte
ontvangst binnen na
van 13
de weken
13 aangifte weken na
na
ontvangst ontvangst
geen belastingrente van van
de de
aangifte aangifte
geen aanslag belastingrente
binnen 13 weken na
aanslag
ontvangst binnen
van de 13
aangifte weken na
ontvangst van de aangifte
geen belastingrente
geen belastingrente
aanvang renteperiode
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
geen 6 aanvang 6 mnd belastingrente
na renteperiode tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
geen belastingrente
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
geen 6 mnd
belastingrente
na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 geen 6 mnd belastingrente
na tijdvak (1 juli)
geen belastingrente
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
aanvang renteperiode
8 weken na verzoek + niet
eerder aanvang dan renteperiode 6 mnd na tijdvak
8 weken na verzoek + niet
eerder dan 6 mnd na tijdvak
geen 8 aanvang 8 weken belastingrente
renteperiode na verzoek + niet
eerder aanvang
eerder dan renteperiode
6 mnd na tijdvak
geen belastingrente
8 weken na verzoek + niet
eerder geen 8
geen weken
belastingrente
dan na
6 verzoek
mnd na +
tijdvak niet
eerder dan 6 mnd na tijdvak
geen belastingrente
geen belastingrente
aanvang renteperiode
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
geen 6 aanvang 6 mnd belastingrente
na renteperiode tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
geen belastingrente
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
geen 6 mnd
belastingrente
na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6
geen 6 mnd belastingrente
na tijdvak (1 juli)
geen belastingrente
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
aanvang renteperiode
13 weken na aangifte + niet
eerder aanvang dan renteperiode 6 mnd na tijdvak
13 weken na aangifte + niet
eerder dan 6 mnd na tijdvak
geen 13 aanvang weken belastingrente
renteperiode na aangifte + niet
eerder aanvang
dan renteperiode
6 mnd na tijdvak
geen belastingrente
13 weken na aangifte + niet
geen 13
eerder weken
belastingrente
dan na
6 aangifte
mnd na tijdvak + niet
eerder dan 6 mnd na tijdvak
geen belastingrente
geen belastingrente
einde renteperiode (tot)
einde renteperiode (tot)
6 weken na datum aanslag
maar einde uiterlijk renteperiode 14 weken (tot) na
6 weken na datum aanslag
ontvangst verzoek
6
maar
weken
uiterlijk
na datum
14 weken
aanslag
na
einde 6 weken renteperiode na datum (tot) aanslag
maar einde ontvangst
uiterlijk renteperiode verzoek
14 weken (tot)
na
ontvangst 6 ontvangst weken na verzoek datum aanslag
6 weken na datum aanslag
maar 6 weken
uiterlijk na datum
14 weken aanslag
na
ontvangst maar
6 weken uiterlijk
na verzoek datum 14 weken
aanslag na
ontvangst verzoek
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
einde 6 weken renteperiode na datum aanslag
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode (tot)
einde renteperiode (tot)
6 weken na datum aanslag
maar einde uiterlijk renteperiode 19 weken (tot) na
6 weken na datum aanslag
ontvangst aangifte
6
maar
weken
uiterlijk
na datum
19 weken
aanslag
na
einde 6 weken renteperiode na datum (tot) aanslag
maar einde ontvangst
uiterlijk renteperiode aangifte
19 weken (tot)
na
ontvangst 6 ontvangst weken na aangifte datum aanslag
6 weken na datum aanslag
maar 6 weken
uiterlijk na datum
19 weken aanslag
na
ontvangst maar
6 weken uiterlijk
na aangifte datum 19 weken
aanslag na
ontvangst aangifte
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
6 einde weken renteperiode na datum aanslag
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
binnen Situatie Definitieve Situatie 6 5 maanden Positieve aanslag aanslag
(voor Definitieve
1 juli) aanslag
geen belastingrente
binnen 6 maanden
Situatie 5 Positieve aanslag
binnen Situatie (voor 1
6 juli) 5
maanden Positieve aanslag aanslaggeen
belastingrente
vanaf (voor 1 6 juli) maanden aanslag geen belastingrente
conform
binnen 6 maanden
vanaf 6 maanden aanslag conform
art (voor binnen
30fc 1 6
juli) maanden
geen belastingrente
vanaf (voor vanaf
(voor 1
6 juli)
maanden niet aanslag geen aanslag
geen
conform belastingrente
conform
art 30fc
art 30fc
niet conform
vanaf art 30fc 6 maanden aanslag conform
vanaf 6 maanden
niet aanslag niet
aanslag
conform conform
Situatie art 30fc 6 Teruggaaf
art 30fc
niet conform
Situatie 6 Teruggaaf
binnen 6 maanden niet conform
(voor Situatie 1 juli) 6 Teruggaaf geen belastingrente
binnen 6 maanden
binnen
(voor 1
6
juli)
maanden
geen belastingrente
Situatie binnen 6 6 maanden Teruggaaf
vanaf (voor Situatie
1 6 juli) maanden 6 Teruggaaf
aanslag geen belastingrente
conform
binnen 6 maanden
vanaf 6 maanden aanslag conform
art (voor binnen
30fd 1 6
juli) maanden
geen belastingrente
vanaf (voor 1
6 juli)
maanden aanslag geen belastingrente
conform
art 30fd
art vanaf art 30fd 6 maanden aanslag conform
vanaf 6 maanden niet aanslag conform conform
art 30fd
niet conform
art 30fd
Navorderingsaanslag niet conform
Navorderingsaanslag
Situatie 7 Navorderingsaanslag niet conform
Navorderingsaanslag niet conform
Situatie 7 Navorderingsaanslag
binnen 6 maanden
(voor Situatie Navorderingsaanslag
Situatie 1 juli) 7 Navorderingsaanslag geen belastingrente
Navorderingsaanslag
binnen 6 maanden
binnen
(voor 1
6
juli)
maanden
geen belastingrente
Situatie binnen 6 7 maanden Navorderingsaanslag
vanaf (voor Situatie
1 6 juli) maanden 7 Navorderingsaanslag
niet geen op belastingrente
verzoek
binnen 6 maanden
vanaf 6 maanden niet op verzoek
art (voor binnen
30fc 1 6
juli) maanden
op geen verzoek belastingrente
vanaf (voor 1
6 juli)
maanden niet geen
op belastingrente
verzoek
art 30fc op verzoek
aanslag na 13 weken na
ontvangst van de aangifte
aanslag na 13 weken na
ontvangst van de aangifte
aanslag binnen na 13 weken 13 weken na na
ontvanst ontvangst van van de de aangifte
aanslag binnen 13 weken na
aanslag na 13 weken na
geen ontvanst belastingrente
aanslag binnen
van de
13
aangifte
ontvangst aanslag
binnen na
van 13
de weken
13 aangifte weken na
na
ontvanst ontvangst
geen belastingrente
van
de de
aangifte
geen
aanslag geen belastingrente
binnen 13 weken na
ontvanst aanslag binnen
van de 13
aangifte weken na
ontvanst van de aangifte
geen belastingrente
geen belastingrente
aanvang renteperiode
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 aanvang 6 mnd na renteperiode tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 6
mnd mnd
na na
tijdvak tijdvak
(1 (1
juli) juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
aanvang renteperiode
13 weken na aangifte + niet
eerder aanvang dan renteperiode 6 mnd na tijdvak
13 weken na aangifte + niet
eerder dan 6 mnd na tijdvak
geen 13 aanvang 13 weken belastingrente
renteperiode na aangifte + niet
eerder aanvang
dan renteperiode
6 mnd na tijdvak
geen belastingrente
13 weken na aangifte + niet
geen eerder geen 13 weken
belastingrente
dan na
6 aangifte
mnd na tijdvak + niet
eerder dan 6 mnd na tijdvak
geen belastingrente
geen belastingrente
aanvang renteperiode
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
aanvang renteperiode
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 aanvang 6 mnd na renteperiode tijdvak (1 juli)
aanvang 6 mnd na renteperiode tijdvak (1 juli)
einde renteperiode (tot)
einde renteperiode (tot)
6 weken na datum aanslag
uiterlijk einde renteperiode 19 wkn na (tot) aangifte
6 weken na datum aanslag
uiterlijk 19 wkn na aangifte
6 einde 6 weken renteperiode na datum (tot) aanslag
uiterlijk einde uiterlijk
einde renteperiode
19 wkn na (tot)
aangifte
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
6 uiterlijk 6 6
weken weken
19 na na
wkn datum datum
na aanslag aangifte aanslag
aanslag
uiterlijk 19 wkn na aangifte
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
6 einde 6 weken renteperiode na datum aanslag
einde renteperiode
6 weken na datum aanslag
6 weken na datum aanslag
einde renteperiode (tot)
einde renteperiode (tot)
1 maand na datum aanslag
einde renteperiode (tot)
1 maand na datum aanslag
12 weken na verzoek
1 einde 1 maand renteperiode na datum (tot) aanslag
einde 12 weken renteperiode na verzoek (tot)
art vanaf art 30fc 6 maanden
vanaf 6 maanden
op niet op verzoek op verzoek
niet op verzoek
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
12 1 12 maand weken na na datum verzoek aanslag
1 maand na datum aanslag
art 30fc
art 30fc
op verzoek
op verzoek
6 mnd na tijdvak (1 juli)
6 mnd na tijdvak (1 juli)
12 weken na verzoek
12 weken na verzoek
1. Positieve voorlopige aanslag op basis van een verzoek om een voorlopige aanslag
2. Negatieve voorlopige aanslag (teruggaaf) op basis van een verzoek om een voorlopige aanslag
3. Positieve voorlopige aanslag op basis van een aangifte
4. Negatieve voorlopige aanslag (teruggaaf) op basis van een aangifte
5. Positieve definitieve aanslag
6. Negatieve definitieve aanslag (teruggaaf)
7. Navorderingsaanslag
n n n n
april 2013 | nummer 2 | het Register
29

30
n n n n n n
Inbreng in een
personenvennootschap:
Eric van Uunen
mr. E.A. van Uunen
FB is als belastingadviseur
en
vennoot verbonden
aan Marree & Van
Uunen Belastingadviseurs
te
Oisterwijk
het Register | april 2013 | nummer 2
lastige materie
Kenmerk van een personenvennootschap (pvs) is om op basis van
inbreng een vermogensrechtelijk voordeel te behalen. Dat inbrengen
houdt in dat de goederen voor het gemeenschappelijke doel
van de pvs ter beschikking worden gesteld en aldus in de gebonden
gemeenschap van de pvs worden ingebracht. Dat vergt geen overdracht
van het goed, maar wel dat het uitsluitend wordt aangewend
voor de verwezenlijking van de doelstelling van de pvs. In dit artikel
komen de fiscale aspecten van de verschillende inbrengvarianten aan
de orde. Het maakt in deze context niet uit of het gaat om inbreng
van een bedrijf in een vennootschap onder firma of inbreng van een
beroepsuitoefening in een maatschap.
Een belangrijke vraag die speelt bij de inbreng
van een goed, is of na de inbreng alle vennoten
in de waardemutaties dienen te gaan delen of
dat de waardemutaties alleen de inbrenger
moeten blijven aangaan. In het eerste geval dient de eigendom
van het goed te worden ingebracht, in het tweede
geval het gebruik en genot van het goed.
Inbreng van eigendom
Als het eigendom van een goed wordt ingebracht, worden
beide vennoten daar voor een onverdeeld aandeel
eigenaar van. Beiden delen vervolgens de lusten en de
lasten van het goed, ook de waardemutaties.
In een aantal gevallen is het civielrechtelijk bezwaarlijk
dat de juridische eigendom wordt ingebracht. Dit, omdat
aan zo’n inbreng formele eisen worden gesteld. In dat
geval kan het economische eigendom worden ingebracht:
de inbrenger blijft civielrechtelijk enig eigenaar,
maar beide vennoten delen de baten en lasten als ware
de juridische eigendom ingebracht. Dat speelt bijvoorbeeld
bij onroerende zaken, omdat bij de juridische inbreng
een notariële akte is vereist. Voor de onderlinge
verhouding tussen de vennoten en fiscaal wordt de in­
breng van het economisch belang van een zaak gelijkgesteld
aan het zakelijk recht van eigendom. 1
Inbreng van de juridische eigendom speelt in de praktijk
doorgaans bij roerende zaken en vermogensrechten, inbreng
van de economische eigendom bij onroerende zaken.
Inbreng eigendom tegen actuele waarde
Als de eigendom van een goed – hiermee bedoel ik in het
vervolg van dit artikel zowel de juridische als de economische
eigendom – wordt ingebracht, komt de inbrengwaarde
aan de orde. Als de actuele waarde van het ingebrachte
goed hoger is dan de fiscale boekwaarde, is
sprake van een stille reserve. De inbrenger kan het goed
inbrengen tegen de actuele waarde en tegen de fiscale
boekwaarde.
Inbrengen tegen actuele waarde houdt in afrekenen met
de fiscus over de stille reserves, omdat dit als een vervreemding
door de inbrenger wordt aangemerkt. Een
deel van de boekwinst wordt belast als herwaarderingswinst
en een deel als stakingswinst. De verdeling van de
stille reserve als herwaarderingswinst en stakingswinst
geschiedt naar rato van het winstaandeel van de inbrengende
vennoot en dat van de andere vennoot. 2 Het ver­

schil tussen beide is van belang voor toepassing van de
stakingsfaciliteiten. Onder voorwaarden geldt voor de
stakingswinst de mogelijkheid van geruisloze doorschuiving
en de stakingslijfrente. Voor de herwaarderingswinst
gelden die faciliteiten niet. 3 Omdat de inbrenger
niet zijn gehele onderneming staakt, komt de
stakingsaftrek niet aan de orde.
Voorbeeld
A brengt zijn advieskantoor in in een maatschap met B. Tot
het ondernemingsvermogen van A behoort een goodwill met
een fiscale boekwaarde van € 0 en een actuele waarde van
€ 100. De winstverdeling tussen A en B is 60-40. Als A zijn
goodwill inbrengt tegen de actuele waarde van € 100, geniet
hij € 60 herwaarderingswinst en € 40 stakingswinst.
Inbreng tegen actuele waarde is aan de orde als de actuele
waarde van een goed lager is dan de fiscale boekwaarde.
Op die manier wordt een verliesneming door de inbrenger
geforceerd. Maar inbreng tegen waarde in het
economische verkeer is ook actueel bij landbouwgronden.
De herwaardering van die gronden valt immers
(nog steeds) onder de landbouwvrijstelling van art. 3.12
Wet IB 2001. Mocht ooit de landbouwvrijstelling worden
beperkt of afgeschaft zonder eerbiedigende werking,
dan is die vrijstelling alvast veilig gesteld.
Inbreng eigendom tegen boekwaarde
De enige mogelijkheid om afrekening over stille reserves
te voorkomen, is inbrengen tegen de fiscale boekwaarde
door de inbrengende vennoot. Alleen leidt dit tot
een overheveling van vermogen van de inbrenger naar
de andere vennoot, en wel voor het deel dat de andere
vennoot is gerechtigd tot de winst van de pvs.
Voorbeeld
A brengt in het vorige voorbeeld zijn goodwill in de pvs in tegen
de fiscale boekwaarde € 0. Na enige tijd wordt de praktijk
aan derden verkocht, waarbij de goodwill € 120 oplevert.
Dan geniet A 60% aandeel in de boekwinst van de pvs, ofwel
€ 72 en B 40%, ofwel € 48. In feite heeft A bij de inbreng van
de goodwill tegen de boekwaarde van € 0 voor een waarde
van € 40 aan goodwill naar B overgeheveld. Voor A een onbevredigende
situatie.
Om die vermogensovergang bij inbreng tegen boekwaarde
te voorkomen, kunnen vier wegen worden bewandeld:
1 geruisloze doorschuiving;
2 betaling ‘buiten de boeken om’;
3 voorbehoud van stille reserves;
4 inverdienregeling.
De mogelijkheid van de geruisloze doorschuiving is geregeld
in art. 3.63 Wet IB 2001 en kan bij inbreng aan de
orde zijn bij toetreding tot de pvs van een natuurlijk persoon
die gedurende 36 maanden die onmiddellijk voorafgaan
aan het tijdstip van de overgang, als werknemer
in die onderneming werkzaam is geweest. Door de ge­
n n n n n n
Inbrengen tegen actuele waarde
houdt in afrekenen met de fiscus
over de stille reserves
ruisloze doorschuiving wordt verondersteld dat de inbrengende
vennoot zijn onderneming niet staakt. Het
instrument van de geruisloze doorschuiving laat ik verder
buiten beschouwing.
Per ingebracht goed kan een keuze worden gemaakt uit
de alternatieven 2, 3 en 4 zoals hierboven beschreven,
met alle dezelfde gevolgen: enerzijds geen fiscale afrekening
– derhalve met inbreng tegen de fiscale boekwaarde
op de vennootschappelijke openingsbalans – anderzijds
zonder vermogensoverheveling.
Betaling ‘buiten de boeken om’
Betalen ‘buiten de boeken om’ klinkt spannender dan
het is. Het goed wordt geactiveerd op de vennootschappelijke
openingsbalans tegen de fiscale boekwaarde van
de inbrengende vennoot en de andere vennoot betaalt
hem voor de overgenomen stille reserves. Bij de inbrengende
vennoot vormt de vergoeding voor het overgedragen
deel van de stille reserves stakingswinst. 4 En de
andere vennoot activeert de betaling op zijn buitenvennootschappelijke
balans en schrijft hierover af conform
het reguliere afschrijvingsregime dat voor het desbetreffende
goed gebruikelijk is. De betaling vindt daardoor
plaats buiten de boeken van de pvs om. Door de activering
van het goed op de vennootschappelijke balans tegen
de fiscale boekwaarde is bij de inbrengende vennoot
geen sprake van herwaarderingswinst.
Voorbeeld (vervolg)
A brengt zijn goodwill in tegen de fiscale boekwaarde van € 0. B
betaalt ‘buiten de boeken om’ € 40 aan A. Na enige tijd wordt de
praktijk aan derden verkocht, waarbij de goodwill € 120 oplevert.
Dan geniet A 60% aandeel in de boekwinst van de pvs, ofwel
€ 72 en B 40%, ofwel € 48. Maar rekening houdend met de betaling
buiten de boeken om heeft A genoten: € 72 aandeel in de boekwinst
plus € 40 betaling buiten de boeken om, ofwel € 112. En B
geniet € 48 minus zijn betaling van € 40, ofwel per saldo € 8.
In feite geniet A derhalve de actuele waarde ten tijde van de
inbreng plus 60% van de waardeaangroei sindsdien, en B
40% van de waardeaangroei sindsdien.
Om vermogensovergang bij inbreng
tegen boekwaarde te voorkomen,
kunnen vier wegen worden bewandeld
april 2013 | nummer 2 | het Register
31

32
n n n n n n Inbreng in pvs
het Register | april 2013 | nummer 2
Een belangrijk voordeel van een betaling buiten de boeken
om is dat de inbrengende vennoot zijn aandeel in de
stille reserves daadwerkelijk heeft gerealiseerd. Anderzijds
betekent het heffing van inkomstenbelasting over
de stakingswinst bij de inbrengende vennoot ten tijde
van de inbreng.
Voorbehoud van stille reserves
Bij inbreng tegen boekwaarde onder voorbehoud van
stille reserves blijven de ten tijde van de inbreng bestaande
stille reserves toekomen aan de inbrengende
vennoot. Afrekenen is bij het aangaan van de pvs nog
niet aan de orde. 5 Hij geniet bij verkoop van het desbetreffende
goed dat winstaandeel als een extra winstaandeel
vooraf.
Voorbeeld
A brengt zijn goodwill in tegen de fiscale boekwaarde van € 0
en behoudt zich de stille reserve, op dat moment groot € 100,
voor. Na enige tijd wordt de praktijk aan derden verkocht,
waarbij de goodwill € 120 oplevert. Dan geniet A eerst zijn
voorbehouden stille reserve van € 100 en 60% aandeel in het
restant, ofwel 60% van € 20, derhalve totaal € 112. En B geniet
alleen 40% van de waardeaangroei van de goodwill, ofwel
40% van € 20 is € 8.
Voorbehoud van stille reserves kan alleen worden toegepast
bij individueel te volgen goederen. Dus niet bij een
geheel van een machinepark, voorraden en dergelijke.
Het volgbaar moeten zijn van de stille reserves is een
eerste beperking in de toepassing van het voorbehoud
van stille reserves.
Een tweede beperking wordt gevormd door het feit dat de
stille reserves niet mogen worden gefixeerd, willen ze onbelast
blijven. Niet fixeren houdt in dat de stille reserve
alleen door de inbrengende vennoot blijft voorbehouden,
indien en voor zover die bij realisatie nog aanwezig is. 6
Voorbeeld
A brengt zijn goodwill in tegen de fiscale boekwaarde van € 0
en behoudt zich de stille reserve, op dat moment groot € 100,
voor. Na enige tijd wordt de praktijk aan derden verkocht,
waarbij de goodwill € 80 oplevert. Dan geniet A de gehele
boekwinst op de goodwill van € 80.
In de praktijk achten partijen het echter vaak wenselijk dat B
ook voor 40% meedeelt in de waardedaling, zodat de volgende
verdeling wordt gewenst: A krijgt eerst zijn voorbehouden van
€ 100 en deelt voor 60% in het waardeverlies, ofwel krijgt
€ 88. En B deelt voor 40% in het waardeverlies, ofwel € 8. Als
partijen dit bij het aangaan van de pvs zouden afspreken,
heeft A zijn goodwill gefixeerd, waardoor hij over € 100 dient
af te rekenen met de fiscus. Dit, omdat hij over zijn stille reserves
van € 100 niet meer het ondernemersrisico loopt.
In zoverre voorkomt het voorbehoud van stille reserves
afrekenen met de fiscus, maar het druist vaak in tegen

de wensen van de vennoten omdat de andere vennoot
alleen deelt in een waardestijging, maar niet in een
waardedaling van het ingebrachte goed.
Uit de jurisprudentie blijkt nog een derde bezwaar tegen
het voorbehoud van stille reserves: als sprake is van
goodwill die op de eenmanszaak van een ondernemer is
geactiveerd – er is sprake van door hem gekochte goodwill
die nog niet geheel is afgeschreven – en de ondernemer
brengt zijn onderneming in een pvs in, kan hij geen
stille reserves voorbehouden. 7 Dit, omdat dit een stelselwijziging
zou impliceren. Inbrengen van nog niet geheel
afgeschreven goodwill onder voorbehoud van stille reserves
betekent afrekenen door de inbrengende vennoot
over de meerwaarde van de goodwill.
Ten slotte is er nog een vierde, praktisch bezwaar. Voorbehoud
van stille reserves is voor de inbrengende vennoot
alleen aantrekkelijk als het ingebrachte goed niet
in waarde daalt. Anders draagt hij de waardedaling van
de inbrengwaarde ten opzichte van de fiscale boekwaarde
volledig. Zijn medevennoot draagt daar niet in bij,
terwijl het ingebrachte goed wel heeft bijgedragen aan
het genereren van winst in de pvs, waarin de andere
vennoot weer wel deelt.
Voorbeeld
A brengt een bouwkraan in een pvs in tegen de fiscale boekwaarde
van € 100 (de restwaarde van de kraan, er wordt
niet meer op afgeschreven) en behoudt zich de stille reserve
op dat moment, groot € 900, voor. Na 10 jaar is de kraan geheel
versleten en wordt naar de sloop afgevoerd. Dan dragen
A en B het boekverlies in de pvs op de kraan van € 100 als
volgt: A voor 60% en B voor 40%. Terwijl in feite die kraan
ten tijde van de inbreng in de pvs nog een actuele waarde
had van € 1000. Daarom heeft A feitelijk € 960 aan waardedaling
gedragen en B slechts € 40. Dit, terwijl de revenuen
die mede door de inzet van de bouwkraan zijn gegenereerd,
wel volledig in de verhouding 60% voor A en 40% voor B
worden gedragen.
Als een bedrijfsmiddel waarover stille reserves zijn voorbehouden,
door de pvs wordt vervangen door een ander
bedrijfsmiddel, kunnen voor de onderlinge verhoudingen
van de vennoten de stille reserves worden doorgeschoven
naar het vervangende bedrijfsmiddel. Met toepassing
van de herinvesteringsreserve leidt dat voor de
inbrengende vennoot niet tot een afrekening. Ook kan
ervoor worden gekozen om slechts een deel van de stille
reserve voor te behouden. In dat geval vormt de stille reserve,
voor zover niet voorbehouden, belaste winst bij
de inbrengende vennoot. Een motief hiervoor kan zijn
het benutten van compensabele verliezen.
Inverdienregeling
Ook bij de inverdienregeling brengt de vennoot het goed
in de pvs in tegen boekwaarde. Hij krijgt echter geen betaling
buiten de boeken om en hij behoudt zich geen
stille reserves voor. Ter compensatie voor de daardoor
feitelijk om niet overgedragen stille reserves aan de andere
vennoot krijgt hij een extra winstaandeel in de
n n n n n n
Voorbehoud van stille reserves is voor
de inbrengende vennoot alleen
aantrekkelijk als het ingebrachte goed
niet in waarde daalt
vorm van een hoger winstpercentage. Fiscaal kan dit
worden geduid als een overdracht tegen een winstrecht:
daardoor worden de extra ontvangen winstaandelen als
jaarwinsten belast, niet de overgedragen stille reserve
als stakingswinst.
Voorbeeld
A brengt zijn goodwill in tegen de fiscale boekwaarde van € 0
en behoudt zich geen stille reserve voor; ook betaalt B niet
buiten de boeken om. In plaats daarvan luidt de winstverdeling
gedurende de eerste vijf jaar van de pvs geen 60-40
maar 75-25. En vanaf jaar 6 wordt de winstverdeling regulier
60-40. Of er is sprake van een ingroeiregeling: het eerste
jaar is de winstverdeling 90-10, het tweede jaar 80-20, enzovoorts,
tot de eindsituatie van 60-40 is bereikt.
Ogenschijnlijk een aantrekkelijk alternatief, mede vanwege
de eenvoud, ware het niet dat ook hier een praktisch
probleem aan kleeft: de waarde van het extra
winstaandeel – in de vorm van een extra percentage – en
de geprognosticeerde extra winstbedragen die dat met
zich meebrengt, dienen overeen te stemmen met de omvang
van de overgedragen stille reserve. En dat is vooraf
vaak lastig in te schatten: hoe groot moet het extra
winstaandeel worden? Een vast bedrag aan extra winstaandeel
toekennen leidt tot afrekening ineens over de
contante waarde ervan. Het zal moeten gaan om een (tijdelijk)
extra percentage winst. Als men al gebruik maakt
van de inverdienregeling, dient men bovendien alert te
zijn op een vroegtijdige verbreking van de samenwerking.
In dat geval dient namelijk een correctie plaats te
vinden op de reguliere verdeling van de stille reserve.
Een voordeel van de inverdienregeling is dat, door aan
het extra winstrecht een korte periode toe te kennen,
de andere vennoot in wezen betrekkelijk snel zijn aandeel
in de stille reserve ‘afschrijft’ ten opzichte van betaling
buiten de boeken om. Voor veel bedrijfsmiddelen
geldt een minimale afschrijvingstermijn van 5
jaar, voor goodwill 10 jaar. En voor een aantal activa,
zoals onroerende zaken, geldt zelfs een nog langere af­
Ook aan de inverdienregeling kleeft
een praktisch probleem
april 2013 | nummer 2 | het Register
33

34
n n n n n n Inbreng in pvs
het Register | april 2013 | nummer 2
schrijvingsduur. Door een kortere inverdienperiode te
hanteren, wordt de fiscale afschrijving feitelijk naar
voren getrokken. En daarnaast kan de inbrengende
vennoot een fiscaal voordeel realiseren ten opzichte
van betaling buiten de boeken om, omdat hij de heffing
over de overgedragen stille reserves over meerdere
jaren uitsmeert. Daar staat voor de inbrengende
vennoot tegenover dat hij geen stakingsfaciliteiten
kan genieten, omdat hij geen stakingswinst geniet
maar een aantal jaren extra jaarwinst.
Bij een inbreng van gebruik en genot
blijven alle baten en lasten voor
rekening en risico van de inbrengende
vennoot komen
Ten slotte merk ik op dat, wanneer een onderneming
waartoe onroerende zaken behoren in een pvs wordt ingebracht,
de inverdienregeling de vrijstelling overdrachtsbelasting
ex art. 15, eerste lid aanhef en letter e,
ten 1 e WBR 1970 jo art. 4 Uitv.besl. BRV 1971 in de weg
staat. Dit, omdat de vrijstelling eist dat de inbrenger
voor minstens 90% voor de actuele waarde wordt gecrediteerd,
of voor minstens 90% van de fiscale boekwaarde
als wordt ingebracht tegen boekwaarde onder voorbehoud
van stille reserves.
Met name wanneer op de eenmanszaak van de ondernemer
goodwill staat geactiveerd, en hij wil vervolgens
zijn onderneming – waartoe ook onroerende zaken behoren
– inbrengen in een pvs, kan de inbrenger geen stille
reserves voorbehouden op die goodwill. Althans, het
zal leiden tot afrekenen over de stille reserve op de goodwill.
En betaling buiten de boeken om voor de goodwill
is ook geen optie, omdat – wil de vrijstelling overdrachtsbelasting
van toepassing zijn bij een inbreng tegen
fiscale boekwaarde – stille reserves moeten worden
voorbehouden.
Dan resteren er maar twee oplossingen: de inbrenger zal
het gebruik en genot van zijn onroerende zaken moeten
inbrengen. Maar dan deelt de andere vennoot niet in de
waardeontwikkeling van dat vastgoed. Of de andere
vennoot zal de overdrachtsbelasting die gemoeid is met
de inbreng in de pvs, voor lief moeten nemen: 6% van de
actuele waarde van het ingebrachte vastgoed maal het
winstaandeel van de betreffende vennoot. Een onbevredigende
situatie waar de praktijk mee worstelt.
Inbreng van gebruik en genot
Als een vennoot het gebruik en genot van een goed aan
de pvs ter beschikking stelt, blijven alle baten en lasten,
waaronder de waardemutaties, voor rekening en risico
van de inbrengende vennoot komen. Van vervreemding
van het desbetreffende goed is dan ook geen sprake en
dus ook niet van afrekenen met de fiscus.
De inbrenger krijgt als vergoeding voor het ter beschik­
king stellen van het goed een extra winstaandeel, dat materieel
het karakter heeft van huurpenningen. Toch is het
dit niet, omdat de vergoeding vooraf een winstaandeel is.
De vergoeding vormt geen onderdeel van de winstbepaling,
maar van de winstverdeling. Uit dit extra winstaandeel
dient de inbrengende vennoot vervolgens alle lasten
die met dat goed verband houden – afschrijvingskosten,
onderhoudskosten, financieringslasten, en dergelijke –
zelf te dragen. Het in gebruik en genot ingebrachte goed
staat op de buitenvennootschappelijke balans van de inbrengende
vennoot geactiveerd, evenals de bijbehorende
ter verwerving van dat goed aangegane leningen.
Voorbeeld
A brengt zijn onderneming in in een vennootschap onder firma
met B. Tot het ondernemingsvermogen van A behoort een
gebouw met een fiscale boekwaarde van € 100 en een actuele
waarde van € 150. Op het gebouw rust nog een financiering.
De winstverdeling tussen A en B is 60-40. Over enig jaar bedraagt
de winst € 120.
A brengt zijn gebouw in gebruik en genot in tegen een extra
winstaandeel van € 15. De winstverdeling luidt dan als volgt:
n A geniet een primair winstaandeel van € 15 plus een secundair
winstaandeel van 60% x (€ 120 – € 15) is totaal
€ 78;
n B geniet alleen een secundair winstaandeel van 40% x
(€ 120 – € 15) is € 42.
A zal echter wel zelf alle lasten met betrekking tot het gebouw
dienen te dragen, waaronder de financieringslasten, onderhoudskosten,
afschrijvingskosten, premie opstalverzekering,
onroerendezaakbelasting, e.d.
Btw bij inbreng van gebruik en genot
De hoogte van het extra winstaandeel dat de inbrengende
vennoot geniet kent in de praktijk een aantal varianten:
1 een vaste vergoeding (dat materieel derhalve het karakter
heeft van een huursom);
2 een vergoeding ter grootte van de kosten betreffende
het in gebruik en genot ingebrachte goed;
3 een extra winstaandeel.
In de eerste twee gevallen zal voor de omzetbelasting
sprake zijn van een dienst, zodat de omzetbelasting over
de vergoeding dient te worden berekend. Dit, tenzij het
gaat om een vrijgestelde prestatie, zoals bij verhuur van
onroerende zaken aan de orde kan zijn. Als sprake is van
inbreng van gebruik en genot van een onroerende zaak
en het goed valt nog onder de herzieningsregeling, dient
te worden geopteerd voor belaste verhuur, juist om herziening
bij de inbrengende vennoot te voorkomen. Anders
wordt het goed immers voortaan voor vrijgestelde
prestaties gebruikt.
Als de pvs de voorbelasting ter zake van de vergoeding
niet of niet geheel kan aftrekken, verdient het voor de
omzetbelasting de voorkeur om het gebruik en genot in
te brengen tegen een extra winstaandeel (variant 2).
Want dan wordt geen omzetbelasting gerekend over het
extra winstaandeel.

Inbreng van schulden
Het is gebruikelijk dat behalve bezittingen ook schulden
in een pvs worden ingebracht. Hier is een aandachtspunt.
Schulden kunnen ook meer­ of minderwaarden
hebben. Als sprake is van een schuld met een vaste rente,
waarbij de marktrente is gedaald ten opzichte van de
contractuele rente, is de waarde in het economische verkeer
van die schuldvordering hoger dan de nominale
waarde. En inbreng van die schuld tegen actuele waarde
leidt ertoe dat de inbrenger een aftrekbare afwaardering
geniet.
Ook de andere vennoot zal overigens eisen dat de inbreng
van die schuld plaatsvindt tegen de actuele waarde,
omdat hij anders deelt in het rentenadeel door de te
hoge contractuele rente. In de loop der jaren zal de waarde
van de schuld op de balans van de pvs dalen tot de nominale
waarde. En wordt de andere vennoot met deze
jaarlijkse winstneming aldus gecompenseerd voor de extra
rentelasten die de dure lening in de loop der jaren
met zich meebracht.
Conclusie
De inbreng in een pvs is een lastige materie, vol fiscale
en praktische valkuilen. Zowel op het gebied van de in­
komstenbelasting, de overdrachtsbelasting als de omzetbelasting.
Dit, omdat de belastingen niet op elkaar zijn
afgestemd. Een aantal onoplosbare problemen blijft zich
daardoor voordoen.

36
n n n n
Bedrijfsopvolgingsregeling
en Natuurschoonwet: een
aantrekkelijke combinatie
Eilard Berkhemer
en Giel Stomphorst
Mr. E.F. Berkhemer is
verbonden aan BerkhemerBelastingadvies
te Oostkapelle
en G. Stomphorst
LL.M aan het
Betuwsch Accountantskantoor
te Ochten
het Register | april 2013 | nummer 2
In dit artikel wordt ingegaan op de mogelijke samenloop in de praktijk
van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de Successiewet 1956
(SW 1956) en de faciliteiten van de Natuurschoonwet 1928 (NSW)
bij verkrijging door een erfgenaam of begiftigde van een onderneming
en tevens een landgoed dat onder de NSW is gerangschikt
(NSW-landgoed). De volgende vragen worden behandeld: Wat zijn de
verschillen tussen beide regelingen? In welke gevallen is het verstandig
te kiezen voor de NSW-faciliteit, dan wel voor de BOR? En is er
samenloop tussen beide regelingen mogelijk?
We beginnen met in het kort een overzicht
te geven van de begrippen in de
NSW, de voorwaarden om een landgoed
te rangschikken onder de NSW en
de daaruit voortvloeiende fiscale faciliteiten. Daarna behandelen
we de BOR in de SW 1956 en de mogelijke samenloop
van de NSW en de BOR. Ten slotte geven we
een voorbeeld van beide regelingen, plus een conclusie.
Natuurschoonwet 1928: enige
begrippen en voorwaarden
In art. 1, lid 1, aanhef en onderdeel a NSW is het begrip
landgoed als volgt gedefinieerd: (...) ‘een in Nederland
gelegen, geheel of gedeeltelijk met natuurterreinen, bossen
of andere houtopstanden bezette onroerende zaak –
daaronder begrepen die waarop een buitenplaats of andere,
bij het karakter van het landgoed passende,
opstallen voorkomen – voor zover het blijven voortbestaan
van die onroerende zaak in zijn karakteristieke
verschijningsvorm voor het behoud van het natuurschoon
wenselijk is.’
Onder dit ruime begrip NSW­landgoed vallen niet alleen
terreinen bezet met bossen, houtopstanden (hoogstamboomgaarden,
solitaire bomen) en/of natuur, maar ook
opstallen. Uitsluitend de in art. 1, lid 1, aanhef en onderdeel
d Rangschikkingsbesluit NSW genoemde natuurtypen
kwalificeren, zoals bloemrijke graslanden. Een his­
torische buitenplaats wordt onder voorwaarden
eveneens als NSW­landgoed aangemerkt.
Op grond van de NSW wordt als ‘eigenaar’ van het
NSW­landgoed beschouwd de (volle) juridische eigenaar,
erfpachter of vruchtgebruiker en soms de blote
eigenaar. De eigendom van een landgoed kan ook door
een bv worden gehouden; in dat geval spreken we onder
voorwaarden van een Natuurschoonwetlandgoedbv
(NSW­bv).
Vijf belangrijke voorwaarden
Voor de rangschikking van een NSW­landgoed gelden
vijf belangrijke voorwaarden:
n de minimale oppervlakte bedraagt 5 ha aaneengesloten
terrein; hierop zijn echter uitzonderingen mogelijk
in het geval van een aanleun­ of samenwerkingsrangschikking;
n de oppervlakte dient voor minimaal 30%, dan wel uiterlijk
binnen drie jaar na rangschikking onder de
NSW, te zijn bezet met bos, houtopstanden en of natuur;
n het overige terrein (dus tot maximaal 70%) mag geen
inbreuk op natuurschoon maken;
n de opstallen moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen;
n voorwaarden worden gesteld aan het gebruik van terreinen
en opstallen.

Ten aanzien van de historische buitenplaats gelden andere
voorwaarden. Om als NSW­landgoed te worden
aangemerkt, moet de eigenaar een verzoek om rangschikking
indienen bij de Dienst Regelingen te Roermond
(DR), onderdeel van het ministerie van Economische
Zaken.
Ingangsdatum rangschikking
De rangschikking van een nieuw NSW­landgoed gaat
met terugwerkende kracht in op de datum van ontvangst
van het verzoek om rangschikking door de DR,
dan wel op het tijdstip van latere eigendomsoverdracht.
Als een bestaand of historisch NSW­landgoed in eigendom
wordt overgedragen, kan de nieuwe eigenaar de DR
verzoeken om de NSW­status voort te zetten. Dit verzoek
moet in beginsel binnen zes maanden na de eigendomsoverdracht
bij de DR zijn ingediend. 1
Fiscale faciliteiten
De eigenaar van een NSW­landgoed kan gebruikmaken
van verschillende fiscale faciliteiten met betrekking
tot de overdrachtsbelasting, schenk­ en erfbelasting,
inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, gemeentelijke
onroerendezaakbelasting, Wet waardering onroerende
zaken en waterschapsbelastingen. Belangrijke
voorwaarden voor toepassing van NSW­faciliteiten
zijn:
n de bezitseis. De bezitseis houdt in dat de eigenaar van
een NSW­landgoed gedurende een onafgebroken periode
van 25 jaar eigenaar moet blijven. Uitzondering
hierop is schenking of vererving van het NSW­landgoed
binnen de familie aan de volgende generatie;
n de instandhoudingseis. De instandhoudingseis betekent
dat het NSW­landgoed gedurende een periode
van 25 jaar achtereen in stand moet blijven, dat wil
zeggen dat het bos en de houtopstanden in beginsel
niet mogen worden gekapt en de natuur ongewijzigd
blijft.
Overdrachtsbelasting
Als sprake is van een NSW­landgoed, is bij aankoop daarvan
geen overdrachtsbelasting (2 of 6%) over de koopprijs
verschuldigd. Dit houdt in dat de aanslag overdrachtsbelasting
wel wordt opgelegd, maar niet
ingevorderd. Er is dus in feite geen sprake van een faciliteit
in de vorm van vrijstelling, maar van het voorwaardelijk
buiten invordering stellen van de aanslag. Hetzelfde
geldt ten aanzien van de aanslag schenk­ en
erfbelasting (zie hierna). Voorwaarde is dat de nieuwe
eigenaar het NSW­landgoed gedurende 25 jaar achtereen
in stand houdt. Een en ander geldt ook ten aanzien van
nieuw te rangschikken landgoederen waarop nog geen
bos, houtopstanden en of natuur is aangelegd. Van een
nieuw NSW­landgoed is sprake als een kavel (of meerdere
kavels) – van in totaal minimaal 5 ha groot – na aankoop,
dan wel uiterlijk binnen drie jaar aan alle voorwaarden
voor rangschikking onder de NSW voldoet.
Relevant is dat tijdig het verzoek bij de DR wordt ingediend.
Voor de overdrachtsbelasting geldt het instandhoudingsvereiste,
hetgeen betekent dat de nieuwe eigenaar het
landgoed gedurende 25 jaar in stand houdt. Als de NSWstatus
binnen deze periode vervalt, wordt de aanslag
overdrachtsbelasting met invorderingsrente alsnog ingevorderd.
Wordt de eigendom van het NSW­landgoed binnen
25 jaar overgedragen, dan is dit geen probleem zolang
de NSW­status maar niet vervalt. In de praktijk
wordt hiervoor meestal een kettingbeding met de nieuwe
eigenaar overeengekomen.
Schenk- en erfbelasting
Onderscheiden worden NSW­landgoederen die voor het
publiek zijn opengesteld en die niet zijn opengesteld. Eigenaren
van opengestelde NSW­landgoederen hebben
recht op 100% vrijstelling van schenk­ en erfbelasting.
Eigenaren van niet­opengestelde NSW­landgoederen
hebben echter slechts recht op 50% vrijstelling.
Niet alleen het instandhoudingsvereiste geldt voor de
schenk­ en erfbelasting, maar ook het bezitsvereiste. Dit
houdt in dat de eigenaar het NSW­landgoed niet binnen
de periode van 25 jaar na verkrijging krachtens erfrecht
of schenking zonder fiscaal nadelige gevolgen kan vervreemden.
Onder voorwaarden – bijvoorbeeld het overlijden van de
eigenaar van een NSW­landgoed – is de overdracht van
het landgoed wel mogelijk zonder dat de aanslag schenk­
en erfbelasting met invorderingsrente wordt ingevorderd.
Inkomstenbelasting
Voor de Wet IB 2001 wordt de hoogte van het eigenwoningforfait
vastgesteld op de bestemmingswaarde, hetgeen
80% van de waarde in het economisch verkeer is.
De hypotheekrente is onder voorwaarden wel aftrekbaar.
In art. 5.7 Wet IB 2001 is bepaald dat in box 3 zijn
vrijgesteld:
n bossen;
n natuurterreinen: heidevelden, hoogveenterreinen,
zandverstuivingen, duinterreinen, kwelders, schorren,
gorzen, slikken, riet­ en ruigtlanden en laagveenmoerassen,
voor zover deze terreinen geen landbouwgrond
zijn. Deze definitie is beperkter
geformuleerd dan in de NSW;
n NSW­landgoederen, met uitzondering van de opstallen
die daarop zijn gelegen.
Vennootschapsbelasting
In art. 5, lid 1, aanhef en onderdeel a Wet Vpb 1969 is bepaald
dat een NSW­bv subjectief is vrijgesteld van vennootschapsbelasting,
mits aan alle volgende voorwaarden
is voldaan:
n de bezittingen van de bv bestaan voor minimaal 70%
uit een of meer NSW­landgoederen (onder voorwaarden
is minimaal 50% ook voldoende);
n de werkzaamheden van de bv bestaan voor minimaal
70% uit de instandhouding van een of meer NSWlandgoederen;
n de overige werkzaamheden van de bv mogen niet als
ondernemingsactiviteit worden aangemerkt.
n n n n
april 2013 | nummer 2 | het Register
37

38
n n n n BOR en Natuurschoonwet
Een aandelenfusie, juridische
fusie of juridische splitsing vormt
geen belemmering voor het
bezitsvereiste
het Register | april 2013 | nummer 2
Bedrijfsopvolgingsregeling
De BOR is uitgewerkt in de artikelen 35b tot en met 35f,
SW 1956 en de artikelen 7 tot en met 10 Uitvoeringsregeling
schenk­ en erfbelasting (UR S&E). Het doel van de
BOR is het waarborgen van de continuïteit van ondernemingen
ingeval van schenking of vererving. 2 In het kort
komt de BOR op het volgende neer:
n er wordt 100% vrijstelling van schenk­ en erfbelasting
gegeven voor het verschil tussen de liquidatiewaarde
en de (lagere) waarde going concern van de
onderneming;
n er wordt 100% vrijstelling van schenk­ en erfbelasting
gegeven voor de waarde going concern van de
onderneming tot een maximum van € 1.028.132
(2013). Voor het meerdere geldt een vrijstelling van
83% en voor de resterende 17% wordt rentedragend
uitstel verleend gedurende een periode van 10 jaren,
ex art. 25, lid 12 IW 1990.
De wijze waarop de waardering van de onderneming
moet plaatsvinden, is geregeld in art. 21, lid 12 SW 1956.
De faciliteiten worden verleend als sprake is van een objectieve
onderneming, zoals personenvennootschappen,
rechtspersonen, panden die ter beschikking worden gesteld
in de zin van artikelen 3.91 en 3.92, Wet IB (tbspanden)
en buitenvennootschappelijk vermogen. 3
In art. 35d lid 1 SW 1956 zijn de volgende belangrijke
voorwaarden opgenomen: de schenker moet gedurende
vijf jaar – en de erflater gedurende de periode van één
jaar – voorafgaande aan het moment van schenking, respectievelijk
overlijden, ondernemer, medegerechtigde,
aanmerkelijkbelanghouder of resultaatgenieter met betrekking
tot onroerende zaken zijn. Deze voorwaarden
geven dus aan dat de BOR alleen van toepassing is ten
aanzien van ondernemingsvermogen. Art. 9, lid 1 UR
S&E geeft enige versoepeling ten aanzien van de hiervoor
genoemde bezitstermijn van vijf, respectievelijk
één jaar. Deze versoepeling geldt bijvoorbeeld ten aanzien
van de geruisloze inbreng van een onderneming in
een bv ex art. 3.65 Wet IB 2001 of juist een geruisloze terugkeer
uit een bv ex art. 14c Wet Vpb 1969.
Is het NSW-landgoed ingebracht in
een vrijgestelde NSW-bv, dan kan
geen gebruik worden gemaakt van
de BOR
In art 9, lid 2 UR S&E is bepaald dat de aandelenfusie, juridische
fusie of juridische splitsing geen belemmering
vormt voor het bezitsvereiste. Tot slot kwalificeert eigen
vermogen dat de erflater of schenker zelf krachtens erfrecht
of schenking heeft ontvangen, altijd voor het bezitsvereiste,
ex art. 9, lid 4 UR S&E.
Het is bij het toepassen van de BOR relevant om naar de
voorwaarden te kijken die aan het ondernemingsvermogen
zijn gesteld.
Samenloop NSW en BOR
Het is voor de eigenaar van een NSW­landgoed alleen
mogelijk om van de BOR gebruik te maken als op dat
landgoed een objectieve onderneming wordt gedreven
in de zin van art. 3.2 Wet IB 2001. Het NSW­landgoed
kan onder omstandigheden behoren tot het vermogen
van die onderneming. Voorbeeld: op het NSW­landgoed
wordt een horecagelegenheid (hotel en restaurant) geexploiteerd,
waarbij door vermogensetikettering zowel
het NSW­landgoed als de horecagelegenheid aan dezelfde
eenmansonderneming of vennootschap onder firma
zijn toe te rekenen.
Een andere optie is het ter beschikking stellen (van een
gedeelte) van het NSW­landgoed aan een bv waarin de
eigenaar van het landgoed een aanmerkelijk belang
houdt. Het NSW­landgoed wordt in dit voorbeeld een
tbs­pand in de zin van art. 3.92, lid 1 Wet IB 2001. Dit
kwalificeert als objectieve onderneming in de zin van
art. 35c, lid 1, onderdeel d SW 1956.
Is het NSW­landgoed ingebracht in een vrijgestelde
NSW­bv, dan kan geen gebruik worden gemaakt van de
BOR. In de vrijgestelde NSW­bv mag namelijk geen onderneming
worden gedreven (zie art. 5, lid 1, aanhef en
onderdeel a Wet Vpb 1969). Voor de BOR is juist een objectieve
onderneming vereist, en daaraan kan een NSWbv
dus niet voldoen.
Voorbeeld
Hierna volgt een voorbeeld waarin de BOR­ en NSW­faciliteiten
en de samenloop daarvan worden verduidelijkt.
Een landbouwer verricht activiteiten als eenmansondernemer
op landbouwterreinen gelegen op het
NSW­landgoed, waarvan hij in privé eigenaar is (landbouwterreinen
kunnen onder voorwaarden onder de
NSW worden gerangschikt). Het NSW­landgoed behoort
tot het ondernemingsvermogen.
In 2013 schenkt de landbouwer zijn NSW­landgoed én
de onderneming aan zijn zoon. De waarde in het economisch
verkeer (w.e.v.) van het NSW­landgoed met inbegrip
van de onderneming bedraagt op het moment van
schenking in totaal € 8 miljoen. Hiervan is € 6 miljoen
toe te rekenen aan de w.e.v. van het NSW­landgoed en
€ 2 miljoen aan de w.e.v. van de eenmansonderneming
zelf. De zoon heeft de intentie de onderneming gedurende
ten minste vijfentwintig jaar voort te zetten. In
de navolgende cijferopstelling worden de gevolgen van
belastinglatenties en inkomstenbelasting buiten beschouwing
gelaten.

Opteren voor de BOR
Naar onze mening kwalificeert de gehele eenmansonderneming
voor de BOR. Onder deze regeling is de zoon
schenkbelasting verschuldigd op basis van de volgende
berekening:
w.e.v. van de onderneming,
inclusief het NSW­landgoed € 8.000.000
af: 100% vrijstelling € 1.028.132
resteert € 6.971.868
af: 83% vrijstelling € 5.786.650
belaste schenking
(17% van € 6.971.868) € 1.185.217
schenkbelasting € 224.189
Bij de berekening van de schenkbelasting is ook nog
rekening gehouden met de ‘gewone’ vrijstelling van
€ 5141 (2013). Voor het te betalen bedrag aan schenkbelasting
kan de zoon gedurende tien jaar rentedragend
uitstel vragen op grond van het bepaalde in art. 25, lid
12, IW 1990. Het rentepercentage wordt per kwartaal
bepaald ex art. 29 IW.
Samenloop BOR en NSW
De zoon kan tevens gebruikmaken van de NSW­faciliteit
voor de schenkbelasting ex art. 7, lid 1 NSW. Deze faciliteit
is qua hoogte – 50% of 100% van de bestemmingswaarde
van het NSW­landgoed – afhankelijk van het antwoord op
de vraag of het landgoed opengesteld is of niet. Als sprake
is van een opengesteld NSW­landgoed is het voordeliger te
kiezen voor toepassing van de NSW­vrijstelling tezamen
met de BOR, hetgeen we hierna toelichten.
De schenkbelasting over de bestemmingswaarde van
het NSW­landgoed wordt gedurende vijfentwintig jaar
niet ingevorderd, waarna de claim geheel vervalt. Hiervoor
moet gedurende vijfentwintig jaren aan de instandhoudings­
en bezitsvereisten van de NSW worden voldaan.
4 Het ondernemingsvermogen dat niet kwalificeert
voor de NSW­faciliteit, kan worden overgedragen onder
de BOR. Uit de wetsgeschiedenis en in de literatuur is
niet af te leiden hoe deze samenloop dient plaats te vinden.
De meest gerede uitwerking in het gegeven voorbeeld
is dat de BOR van toepassing is op het bedrag van
€ 2 miljoen. Naar onze mening moet de vrijstelling pro
rata worden toegekend op basis van de verhouding tussen
de w.e.v. van het ondernemingsvermogen en die van
het NSW­landgoed. De vrijstelling voor de BOR bedraagt
dan 25% (2 mln : 8 mln) van de maximale vrijstelling ad
€ 1.028.132, oftewel € 257.033. 5 De verschuldigde
schenkbelasting wordt als volgt berekend:
w.e.v. van de onderneming,
exclusief NSW­landgoed € 2.000.000
af: BOR­vrijstelling € 257.033
resteert € 1.742.967
af: 83% vrijstelling € 1.446.662
belaste schenking
(17% van € 1.742.967) € 296.304
schenkbelasting € 46.407
Door gebruik te maken van de BOR kan de zoon de onderneming
na vijf jaar overdragen of staken zonder gevolgen
voor de schenk­ en erfbelasting. Het NSW­landgoed
moet hij wel vijfentwintig jaar lang in bezit hebben
en in stand houden.
Resumerend: bij toepassing van alleen de BOR is aan
schenkbelasting € 224.189 verschuldigd. Wanneer de
NSW­faciliteiten in combinatie met de BOR worden toegepast,
bedraagt de schenkbelasting € 46.407. Door voor
deze combinatie te kiezen kan dus € 224.189 – € 46.407
= € 177.782 aan schenkbelasting worden bespaard.
Conclusie
Het voordeel van de NSW­faciliteiten is dat de vrijstelling
wordt gegeven voor de waarde van het gehele NSWlandgoed
dat tot het ondernemingsvermogen behoort,
terwijl bij de BOR onder omstandigheden schenk­ of erfbelasting
verschuldigd is over een bedrag van 17% van de
waarde boven de vrijstelling van € 1.028.132 (2013).
Bij schenking of vererving van een niet­opengesteld
NSW­landgoed is de BOR voordeliger dan de NSW­faciliteit.
Voor niet­opengestelde landgoederen geldt onder de
NSW slechts een vrijstelling voor de schenk­ en erfbelasting
van 50% van de bestemmingswaarde (= 80% van de
w.e.v.). Voor de BOR maakt het niet uit of een NSWlandgoed
is opengesteld of niet. De BOR is daarom in het
geval van een niet­opengesteld NSW­landgoed veelal de
aantrekkelijkste keuze.
De BOR heeft tevens als voordeel dat het ondernemingsvermogen
slechts vijf jaar wordt gevolgd, terwijl het vermogen
bij de NSW­faciliteit gedurende vijfentwintig
jaar vastzit vanwege de instandhoudings­ en bezitsvereisten.
Het is bijvoorbeeld mogelijk – na zes jaar – een
onder de BOR verkregen onderneming gelegen op een
NSW­landgoed, over te dragen aan een derde zonder gevolgen
voor de inkomstenbelasting.
Het is van belang beide faciliteiten – en met name de samenloop
– goed in beeld te houden bij een bedrijfsopvolging
waarbij tevens een NSW­landgoed is betrokken,
ook vanuit het oogpunt van estate planning.

Y
Advertentie-HR.ai 1 28-3-2013 16:34:09

het
Verenigingsnieuws
Ledenservice
Goede mensen
Uiteraard volg ik met grote
nieuwsgierigheid dagelijks het
nieuws over ongelukken en ongelukjes
in de financiële sector.
Dat gaat van grote ongelukken
zoals de bouwfraude en een
Paarlberg tot minder grote als
die van de slimmerik die met
behulp van een PC en zijn netwerk
vanaf Curaçao allerlei
moeders in een bepaald deel
van onze hoofdstad helpt aan
aanzienlijke, doch onterechte,
bedragen aan toeslagen. Soms
zoek ik dan snel even op of het een lid betreft. Deze week nog:
initiaal Z., 63 jaar, Enschede, toeslagenfraude voor miljoenen;
o, gelukkig niet een van ons en dat is vrijwel nooit het geval.
Ook volg ik met grote aandacht wat er bij de buren (notarissen,
accountants, etc.) gebeurt. En tracht daar voor ons lering uit te
trekken. En ik mag dan constateren dat u het goed doet. Die
veer mag u in uw hoed steken! Vergeleken met de problemen
bij de buren bent u een groep die een hoge moraliteit paart
aan een goed oog voor de behoeften van de klanten, een vakkundige
prestatie levert, rekeningen schrijft die niet als draconisch
worden ervaren en duidelijk haar nut voor klant en
maatschappij bewijst. En er eer in stelt zijn vak bij te houden!
Te veel eer? Nee, kijk maar eens naar die anderen.
Nu hoop ik maar, dat de overheid dit niet wil gaan veranderen
Mededelingen PE controle 2012
In artikel 9.1.b van het Reglement Permanente Educatie is opgenomen
dat een lid uiterlijk één maand na afloop van het kalenderjaar
dient te controleren of de behaalde punten correct in het online
PE-dossier zijn opgenomen.
Op 31 januari 2013 zijn de online PE-dossiers gesloten. Medio
maart hebben volwaardige RB-leden een brief ontvangen inzake
het PE-resultaat 2012, uitgezonderd RB-leden die zijn geselecteerd
voor de verdiepte controle. In dat geval ontvangt u na het
afronden van deze controle uw PE-resultaat.
Registratie PE-punten in PE-online
De cursusorganisatoren zorgen voor een digitale verwerking van de
presentielijsten. Hierdoor wordt uw online PE-dossier het gehele kalenderjaar
voortdurend bijgewerkt. Controleert u regelmatig of de
door u behaalde PE-punten correct in uw PE-dossier zijn opgenomen?
Welke cursussen worden automatisch in uw
persoonlijke dossier verwerkt?
– Alle RB-bijeenkomsten (PE, LSB, Kring, Praktijkbijeenkomst,
Forumbijeenkomst, ALV, RB-dag, Nieuwjaarsbijeenkomst)
door ons in enige vorm van wettelijk keurslijf te dwingen. Dat
zou ons ook in -wat ik maar even voor het gemak noem- de accountantsspagaat
brengen. Bij ons is het glashelder en dat
moet zo blijven: de klant betaalt en wij staan aan zijn (haar)
kant! En dat mag ook; nee sterker nog: dat moet!
En natuurlijk hebben we ons eigen Tucht- en beroepsrecht. En
–met de nodige distantie- volg ik dat natuurlijk van nabij. En ik
constateer ook hierbij dat u het heel goed doet. Er zijn weinig
klachten, de aard van de klachten is niet structureel, ook al is
er wel een zekere gemeenschappelijke noemer. Die is tweeledig:
geld en/of communicatie. Conflicten gaan regelmatig om
verstoorde persoonlijke verhoudingen, tussen klanten onderling
of tussen klant en adviseur. In een redelijk aantal gevallen
worden die conflicten reeds voor de eerste zitting opgelost.
Daarnaast is de steeds regelmatiger inzet van mediation een
zegen voor de conflictbeslechting. We hebben een netwerkje
van enthousiaste mediators die met grote inzet hun vak bedrijven.
Last but certainly not least: voor de financiën is de huidige
werkwijze bij het tuchtrecht een zegen en daarom kan de vereniging
het zich ook veroorloven om de kosten (ook die van
mediation) voor haar rekening te nemen. Ik sluit af met de
prettige conclusie dat u uw werk doet tot tevredenheid van
uw klanten. Een groter compliment kan ik u niet geven.
Overigens ben ik van mening dat de schenk- en erfbelasting
dient te worden afgeschaft.
Peter van den Berg, directeur
– Door het RB geaccrediteerde bijeenkomsten van externe organisaties
(zie cursuslijst persoonlijk online dossier)
Van bovenstaande bijeenkomsten hoeft u bij verdiepte controle
geen ‘bewijs van deelname’ te overleggen.
Zelf registreren
In onderstaande tabel ziet u welke activiteiten u zelf in PE-online
dient te registreren (via ‘PE-activiteiten toevoegen’) en wat u
moet kunnen aantonen bij een eventuele verdiepte controle.
Activiteit Controlemiddel
Bijeenkomsten van Belastingdienst
en/of NBA
Bewijs van deelname (zelf opvragen
bij organisatie)
Intern fiscaal vaktechnisch overleg Notulen en aanwezigheidsregistratie
Docentschap Verklaring van het opleidingsinstituut
Schrijven van fiscaal artikel Kopie van het artikel
In het PE-reglement van het RB leest u meer informatie over de
voorwaarden van puntentoekenning.
Aspirant-leden en buitengewone leden zijn vrijgesteld van het behalen
van PE-punten.
april 2013 | nummer 2 | het Register
41

42
het
Verenigingsnieuws
Vakinformatie
Duidelijkheid over toepassing
eigenwoningregeling bij oversluiten
bestaande hypotheekleningen
Minister Blok van Wonen en Rijksdienst heeft in een brief van 4 maart 2013 aan
de Tweede Kamer eindelijk duidelijkheid gegeven over de toepassing van de
eigenwoningregeling bij het gedeeltelijk oversluiten van bestaande hypotheekleningen.
Bij een gedeeltelijke herfinanciering van een hypotheeklening geldt voor
de nieuwe schuld geen annuïtaire aflossingseis. Vorig jaar al vroeg het RB samen
met SRA op basis van een aantal voorbeelden om opheldering over dit punt aan
de Ministeries van Financiën en BZK (Wonen en Rijksdienst). De tekst van de wet
sloot op dit punt niet aan op hetgeen tijdens de kamerbehandeling leek te zijn
gezegd over de bedoeling. Bij een herfinanciering van een bestaande eigenwoningschuld
leek de nieuwe lening alleen onder het overgangsrecht te kunnen
vallen als de oude lening daarmee volledig zou worden afgelost.
Hoewel minister Blok in zijn Kamerbrief niet expliciet op de door het RB en SRA
aangedragen voorbeelden ingaat, blijkt daaruit dat het mogelijk wordt om de
nieuwe schuld ook bij een gedeeltelijke herfinanciering van een lening onder het
overgangsrecht te laten vallen. Dit zal in een nog te publiceren besluit worden
vastgelegd. Op deze manier wordt voorkomen dat verschil in fiscale behandeling
ontstaat tussen bestaande eigenwoningschulden die zijn opgebouwd uit verschillende
leningdelen en eigenwoningschulden die uit slechts één lening bestaan.
Aan de toepassing van de regeling voor de gedeeltelijke herfinanciering voor de
nieuwe schuld waarbij geen annuïtaire aflossingseis geldt, zijn wel twee nadere
voorwaarden verbonden: de nieuwe schuld mag niet groter zijn dan de aflossing
en deze moet worden aangegaan uiterlijk in het kalenderjaar na het jaar waarin de
aflossing plaatsvond. SRA en RB zijn blij dat de onduidelijkheid op dit punt is
opgelost.
Terugblik forumbijeenkomst
het Register | april 2013 | nummer 2
Uitbreiding NIWO-
verklaring voor leden
RB en NOAB
Het Register Belastingadviseurs (RB), NOAB,
NBA en de NIWO hebben in 2012 intensief
overleg gevoerd dat heeft geleid tot extra
mogelijkheden voor de dienstverlening van
NOAB- en RB-leden. Vanaf nu mogen deze
leden een verklaring over het risicodragend
vermogen afgeven bij de initiële aanvraag
van een transportvergunning.
De NIWO is het orgaan dat transportvergunningen
verleent aan Nederlandse vervoersbedrijven.
Bij het aanvragen of verlengen van
een transportvergunning verlangt de NIWO
een verklaring over het risicodragend vermogen
van een transportbedrijf. NOAB- en RBleden
mochten al zo’n verklaring afgeven bij
de verlenging van een transportvergunning.
Door de inspanningen van het RB en NOAB
mogen leden deze verklaring nu ook afgeven
bij de eerste vergunningaanvraag. Dit was tot
nog toe voorbehouden aan de leden van de
NBA. De leden van het RB en NOAB kunnen
door middel van een voorgeschreven onderzoeksprotocol
en checklist aan de kwaliteiseisen
van de NIWO voldoen.
Op zaterdag 16 maart 2013 vond weer een forumbijeenkomst plaats in Hotel Van der Valk in Vianen. Tijdens deze middag konden aanwezige
RB-leden praktijkvragen stellen aan fiscalisten van Bureau Vaktechniek en ervaringen delen met andere RB-leden. Ook werd de
stelling ‘In 2013 wil ik als RB-lid een HT-convenant aangaan met de Belastingdienst’ behandeld. Het RB is van plan om voor de zomer
samen met de Belastingdienst een voorlichtingsbijeenkomst te organiseren waarbij u al uw vragen kunt stellen over aansluiten op HT.
Zodra deze bijeenkomst gepland staat, ontvangt u uiteraard een uitnodiging.
Gezien de vele aanwezigen en de ontvangen reacties kunnen wij terugkijken op een geslaagde en waardevolle middag. In het najaar
wordt weer een forumbijeenkomst georganiseerd.

Vragen aan Bureau Vaktechniek
VRAAG
ANTWOORD
Wat zijn de fiscale gevolgen van echtscheiding voor de eigen
woning en de renteaftrek?
Een van onze leden stelde onlangs bij de helpdesk van Bureau Vaktechniek de volgende kwestie aan de orde. Het ging om
een echtpaar, getrouwd in gemeenschap van goederen, dat besluit te gaan scheiden. Na de echtscheiding blijft mevrouw in
de woning wonen. Het echtpaar weet niet welke fiscale gevolgen eventuele afspraken hebben voor de renteaftrek.
Betalen de echtgenoten het eigen aandeel van de rente
dan ontstaat het volgende beeld. Mevrouw krijgt op grond
van artikel 3.111 lid 1 Wet IB 2001 te maken met de helft
van het eigenwoningforfait over de woning. De 50% rente
die zij betaalt is aftrekbaar. Meneer krijgt op grond van de
echtscheidings regeling van artikel 3.111 lid 4 Wet IB 2001
ook te maken met de helft van het eigenwoningforfait. De
50% rente die hij betaalt is aftrekbaar. Voor meneer geldt
de echtscheidingsregeling ten hoogste twee jaar na het
verlaten van de woning. Omdat meneer zijn deel van de
woning aan mevrouw beschikbaar stelt, krijgt zij te
maken met belaste (artikel 3.101 lid 2 IB) en hij met aftrekbare
alimentatie (artikel 6.3 lid 2 IB).
Betaalt meneer alle lasten na de scheiding, dan is het anders.
Zowel mevrouw als meneer krijgen te maken met de
helft van het eigenwoningforfait. Mevrouw mag in principe
geen rente in aftrek brengen omdat zij niet betaalt. Hoewel
meneer 100% van de rente betaalt, mag hij slechts het
deel dat hij verschuldigd is (namelijk 50%) in aftrek
brengen. De rente die meneer voor mevrouw betaalt kan
ook als alimentatie worden gezien, aftrekbaar bij meneer en
belast bij mevrouw, mits overeengekomen in het echtscheidingsconvenant.
Hierdoor kan mevrouw deze rente (ontvangen
als alimentatie) alsnog in aftrek brengen. Spreken
partijen af dat de verrekening of terugbetaling van de door
meneer betaalde rente later plaatsvindt, dan is er geen
sprake van alimentatie maar van een schuldverhouding.
Dan heeft mevrouw pas recht op aftrek wanneer de feitelijke
verrekening of terugbetaling plaatsvindt. Het door
meneer ter beschikking stellen van een deel van de woning,
kan worden gezien als alimentatie, welke bij mevrouw is
belast en bij meneer aftrekbaar is.
Als RB-lid kunt u bij de helpdesk van Bureau Vaktechniek vragen stellen over uw fiscale praktijk.
Onze fiscalisten helpen u met name door collegiaal te overleggen, te ‘klankborden’ en eventueel
door te verwijzen naar specialisten. U bereikt de helpdesk via het contactformulier op het
ledendeel van de RB-website.
Betaalt mevrouw alle lasten, dan geldt het volgende.
Mevrouw verantwoordt de helft van het eigenwoningforfait,
meneer ook op grond van de echtscheidingsregeling. Hoewel
mevrouw alle rente betaalt, is slechts de helft aftrekbaar, dat
deel is zij namelijk verschuldigd. Meneer is weliswaar 50%
van de rente verschuldigd, hij betaalt echter niet dus deze
rente “drukt” niet op hem zodat hij deze niet in aftrek kan
brengen. Meneer stelt zijn deel van de woning aan mevrouw
ter beschikking. Dit is een vorm van alimentatie die bij mevrouw
belast is en bij meneer aftrekbaar. Mevrouw betaalt
het deel van de rente dat meneer verschuldigd was. Wanneer
partijen afspreken dat deze schuld wordt verrekend/terugbetaald,
is deze op het moment van verrekening/terugbetaling
aftrekbaar bij meneer. Dit volgt uit paragraaf 7.2 van het
besluit DGB2010/921 van 10 juni 2010.
Gerechtshof Amsterdam heeft hier op 29 maart 2012 een
belangrijke uitspraak over gedaan. Mevrouw bleef in de woning
wonen en betaalde alle rente. Conform afspraak werd
de woning haar op een later moment toegedeeld waarbij
werd aangesloten bij de waarde bij het begin van de echtscheidingsprocedure.
De vraag was of zij voor de tussenliggende
jaren alle rente in aftrek kon brengen of de helft.
Het Hof oordeelde dat mevrouw alle kosten en lasten voor
haar rekening nam en dat deze feitelijke situatie later in de
akte van levering was vastgelegd. Het risico op waardevermindering
kwam dus al op het moment dat zij gescheiden
gingen wonen voor haar rekening, dus had zij toen al het
economische eigendom. Het volle bedrag van de hypotheekschuld
was daardoor aan te merken als eigenwoningschuld
en alle hypotheekrente was voor mevrouw aftrekbaar.
Mr. A.T. Pahladsingh
Bureau Vaktechniek
april 2013 | nummer 2 | het Register
43

44
het
Verenigingsnieuws
Model onder de aandacht
Model onder de aandacht:
Notulen Tegenstrijdig Belang (Nieuw)
het Register | april 2013 | nummer 2
Register Belastingadviseurs heeft samen met Bol Juristen een databank met juridische
modelovereenkomsten ontwikkeld, toegespitst op het privaatrecht. De juridische
modellen kunnen door RB-leden worden gebruikt in de fiscale adviespraktijk. In elk
nummer van Het Register lichten we een model voor u toe of behandelen we een
actualiteit of een voor uw adviespraktijk interessant aspect uit een model.
Bestuurders en commissarissen moeten zich bij de uitoefening
van hun taak richten op het belang van de vennootschap en de
met haar verbonden onderneming. Maar wat nu als een bestuurder
bij het aangaan van een bepaalde transactie tevens een privébelang
heeft? De wetgever is van mening dat de vennootschap
tegen deze vorm van belangenverstrengeling moet worden beschermd.
Op 1 januari 2013 is de Wet Bestuur en Toezicht in
werking getreden. Deze wet bevat een nieuwe regeling bij een
tegenstrijdig belang van bestuurders of commissarissen van
naamloze of besloten vennootschappen. In deze bijdrage beperken
we ons tot de regeling voor bestuurders.
Geen vertegenwoordigingsregel maar een
besluitvormingsregeling
De oude regeling hield in dat bij een tegenstrijdig belang een bestuurder
onbevoegd was de vennootschap te vertegenwoordigen.
De regeling kon ook (externe) contractspartijen raken. Met de
nieuwe regeling ligt de focus op de (interne) besluitvorming.
Heeft een bestuurder een tegenstrijdig belang, dan neemt hij niet
deel aan de beraadslaging en besluitvorming (over het aangaan
van een bepaalde transactie). Het bestuursbesluit moet dan worden
genomen door de overige bestuursleden. Zijn die niet voorhanden,
of hebben alle bestuurders een tegenstrijdig belang, dan
neemt de Raad van Commissarissen (RvC) het bestuursbesluit.
Is geen RvC aanwezig, dan is de Algemene Vergadering (AV) bevoegd,
tenzij de statuten een andere regeling geven.
Wat wordt verstaan onder tegenstrijdig belang?
De tegenstrijdigbelangregeling moet worden toegepast bij een
direct of indirect persoonlijk belang van de bestuurder. De rechter
weegt alle relevante en omstandigheden van het concrete geval
mee bij de beoordeling (achteraf) of bij het aangaan van een overeenkomst
sprake was van een tegenstrijdig belang. Het enkele feit
dat een bestuurder binnen concernverband in verschillende hoedanigheden
optreedt, leidt niet per definitie tot toepassing van de
tegenstrijdigbelangregeling. Er moet daarnaast sprake zijn van
enige vorm van persoonlijk belang, waardoor de bestuurder mogelijk
niet uitsluitend handelt in het belang van de vennootschap.
Informatieplicht, maar hoe en aan wie?
In de wet zelf staat niets over hoe en aan wie de bestuurder een
tegenstrijdig belang moet melden. Slechts uit de toelichting op
het wetsvoorstel blijkt dat de bestuurder het bestuur, alsmede de
RvC (of de AV) moet informeren over het tegenstrijdig belang. Ook
is onduidelijk wie (vooraf) beoordeelt of sprake is van een tegenstrijdig
belang. Een nadere uitwerking van de informatieplicht in
statuten of reglement is daarom geen overbodige luxe.
Gevolgen van niet naleving
Het bestuursbesluit genomen door een bestuurder met een
tegenstrijdig belang is vernietigbaar. Iedereen met een redelijk
belang (bijvoorbeeld een minderheidsaandeelhouder of curator)
kan een beroep doen op vernietiging. Door het besluit alsnog te
bevestigen of te bekrachtigen kan deze sanctie met terugwerkende
kracht worden ‘geheeld’.
Als wordt aangenomen dat alle bestuurders een tegenstrijdig belang
hebben, dan neemt de RvC (of de AV) het besluit. Blijkt
achteraf geen sprake van een conflicterend belang bij het hele
bestuur, dan is het besluit genomen door het verkeerde orgaan.
Dit leidt in beginsel tot nietigheid. In tegenstelling tot vernietigbaarheid,
kan nietigheid niet worden gerepareerd!
Ten slotte enkele tips voor de praktijk:
– Let op: de nieuwe regeling heeft onmiddellijke werking;
bestaande statutaire regelingen zijn vaak strijdig met de
nieuwe regeling en verliezen daarom hun werking.
– Om nietigheid te voorkomen, is het te adviseren hetzelfde besluit
zowel door het bestuur als door de RvC/AV)te laten nemen 1 .
– Overweeg een statutenwijziging en/of het opstellen van aanvullende
reglementen ter uitwerking van de meldingsplicht en
procedure.
– Overweeg een statutenwijziging, in elk geval voor de eenpersoonsvennootschap
zonder RvC, waarbij het tegenstrijdig
belang wordt weggeschreven. Let op, een beroep op een
‘weggeschreven’ tegenstrijdig belang is niet mogelijk bij een
vennootschap met een meerhoofdig bestuur en/of een RvC.
U vindt de juridische modellenbank op het ledendeel van www.rb.nl.
Bij korte vragen over het gebruik van of behoefte aan uitleg over de
modellen kunt u gratis gebruik maken van de Juridische Helpdesk
van Bol Juristen. Zij zijn tijdens kantooruren bereikbaar per e-mail
via juristen@boljuristen.nl of telefonisch op 088-1211211.
1 Zie het nieuwe model Tegenstrijdig Belang (Notulen) zoals
opgenomen in de Juridische Modellenbank.

Opleidingen
Voorlichtingsavond vervolgopleidingen
RB Opleidingen organiseert op 21 mei een voorlichtingsavond
over de doorstroommogelijkheden na de opleidingen
(AA) CB-belastingadviseur, HBO Fiscaal Recht (Bachelor Belastingadviseur)
en Master Belastingadviseur. Tijdens de bijeenkomst
worden de doorstroomtrajecten van de Rijksuniversiteit
Groningen (RuG) en de Universiteit van Amsterdam (UvA)
toegelicht. Daarnaast wordt ingegaan op de RB-opleiding
Master Belastingadviseur, de enige fiscale hbo-master van
Nederland. Een uitstekende gelegenheid om u te oriënteren
op een vervolgstudie van uw keuze.
Master Fiscaal Recht en Master
Fiscale Economie
Waagt u direct de sprong naar de opleiding Master Fiscaal
Recht aan de RuG (LL.M.)? Of kiest u voor een academische
verdieping van uw fiscaal-economische kennis aan de UvA
(MSc.)?
De Master Fiscaal Recht van de RuG richt zich op de fiscale
problematiek rondom de grotere en de internationaal opererende
onderneming. De opleiding zorgt ervoor dat u brede
juridische, financiële en economische kennis in huis hebt.
Het eerste jaar, het Toelatingsprogramma, heeft als doel om
alle studenten op een gelijk niveau te brengen voordat zij
doorstromen naar het masterjaar.
Na het behalen van de masteropleiding Fiscale Economie aan
de UvA lost u vanuit een breed economisch-fiscaal fundament
Geslaagden RuG en UvA
RB Opleidingen feliciteert mr J.W. Oppenhuizen AA CB en
mr. J.J.M. Verdel - van Eenennaam CB. Zij zijn geslaagd voor
de opleiding Master Fiscaal Recht aan de RuG die door de
samenwerking tussen RB Opleidingen en de Rijksuniversiteit
Groningen wordt aangeboden aan RB-leden.
Daarnaast feliciteert RB Opleidingen mevrouw drs. N.A.
Viergever MB FB met het behalen
van de master Fiscale Economie
aan de Universiteit van Amsterdam
(UvA), een uniek doorstroomtraject
dat RB Opleidingen
in samenwerking met de UvA
aanbiedt.
op nationaal en internationaal niveau fiscale vraagstukken op.
U kunt als fiscalist aan de slag in het bedrijfsleven, de overheid
en bij (multi)nationale ondernemingen in binnen- en
buitenland.
Master Belastingadviseur
U kunt het ook praktischer aanpakken door de opleiding
Master Belastingadviseur te volgen, de enige geaccrediteerde
fiscale hbo-master in Nederland. Binnen deze opleiding wordt
aandacht besteed aan de ontwikkeling van gedegen,
specialistische vakkennis en komen vaardigheden gericht op
advisering of het schrijven van een beroepschrift ruim aan
bod. Daarnaast vormt de integratie van de verschillende
fiscale vakgebieden binnen de beroepspraktijk van een
belastingadviseur de rode draad van deze fiscale hbo-master.
Hoe dan ook, de mogelijkheden zijn legio en zeer interessant
voor de RB-adviseur die carrièresprongen wil maken. Komt u
ook naar de voorlichtingsavond?
Voorlichtingsavond
Datum: dinsdag 21 mei 2013
Locatie: Hotel Van der Valk in Vianen
Tijden: 19.00 – 21.00 uur
Aanmelding voor: dinsdag 7 mei 2013 via skoster@rb.nl
Meer informatie over de opleidingen aan de RuG en de UvA
vindt u op www.rbopleidingen.nl.
Nieuwe brochure
RB Opleidingen
In mei verschijnt de nieuwe brochure van RB Opleidingen.
Hierin vindt u een overzicht van alle fiscale vakopleidingen
van het RB.
De brochure is onderdeel van de nieuwe communicatie-
campagne van RB Opleidingen. Naast een geheel vernieuwde
en frisse vormgeving heeft de opleidingenbrochure een
meer ‘magazine-achtige’ opzet met interviews met alumni,
studenten en docenten en artikelen met achtergrondinformatie
over het fiscale vak.
RB-leden ontvangen deze brochure automatisch per post.
april 2013 | nummer 2 | het Register
45

46
het
Verenigingsnieuws
Opleidingen
RB-opleiding CB-belastingadviseur:
verankering van kennis voor allround belastingadvies
In de vorige editie van het verenigingsnieuws las u het eerste deel van het gesprek met Marieke Smit, Hoofd RB Opleidingen,
over de actualiteit en ontwikkelingen binnen de vakopleidingen van het RB. Dit keer spraken wij over de gerenommeerde
vervolgopleiding van RB Opleidingen: de opleiding CB-belastingadviseur.
Marieke vervolgt: ‘Bij complexe fiscale vraagstukken zoeken
belastingconsulenten in de praktijk regelmatig de samenwerking
met een specialist of collega belastingadviseur. Bij het
grootste deel van de studenten die de opleiding tot belastingconsulent
hebben afgerond ontstaat al gauw de ambitie om
geheel zelfstandig complexe vraagstukken af te handelen en
allround fiscaal te adviseren. Zij stromen door naar de opleiding
CB-belastingadviseur.’
Verdieping
‘De afgelopen jaren zien wij een stijging in deze doorstroom, het
aantal aanmeldingen voor de opleiding CB-belastingadviseur
neemt toe. Men realiseert zich dat doorstuderen echt nodig is
om de klant te blijven bedienen met allround belastingadvies.
De opleiding biedt verdieping op de fiscale kennis van de RB-
opleiding CB-belastingconsulent. Een voorbeeld hiervan is het
onderwerp Bedrijfsoverdracht, in deze tijd van fusies en
bedrijfsovernames erg actueel. Van dit onderwerp worden alle
facetten behandeld, zodat de klant uiteindelijk geadviseerd kan
worden vanuit het complete beeld.’
De mkb-ondernemer centraal
Communiceren en adviseren wordt belangrijker, konden we lezen
in het verslag van het rondetafelgesprek over de toekomst van het
vak op pagina 8. Marieke beaamt dit en licht toe: ‘Bewustwording
van het vak is ook een belangrijk aspect van de opleiding.
Maar naast communiceren en adviseren mogen we ook een
derde belangrijke pijler niet vergeten: anticiperen. De belastingadviseur
krijgt meer en meer een signaalfunctie voor de mkb
‘Centrale gedachte bij de ontwikkeling
van het curriculum blijft: Waar vraagt de
mkb-ondernemer om?’
ondernemer. De klant vraagt steeds vaker om een totaaladvies,
waarbij niet alleen rekening is gehouden met de eerste vraagstelling
maar geadviseerd wordt voorbij de klantvraag. Oftewel:
anticiperen op zaken die de klant zelf nog niet zag. Dat geeft
toegevoegde waarde. Het schrijven en verdedigen van de
scriptie is dan ook een belangrijke afsluiting van de opleiding
CB-belastingadviseur. Naast het beschrijven van een probleemstelling
moet de afstudeerder hier de uitwerking van zijn of haar
eigen visie -als totaaladvies voor de mkb-ondernemer- centraal
stellen, waarmee hij of zij aantoont verder te kunnen gaan dan
de probleemstelling.’
het Register | april 2013 | nummer 2
Evaluatie en doorontwikkeling
‘Jaarlijks nemen we het curriculum onder de loep. Dit doen we
samen met de onderwijscommissie en in het jaarlijkse docentenoverleg.
De centrale gedachte bij de ontwikkeling van het curriculum
blijft: “Waar vraagt de mkb-ondernemer de belastingadviseur
om?” Vanaf september wordt bijvoorbeeld extra nadruk
gelegd op estate planning en op alle regelgeving rond de dga.
Over deze onderwerpen ziet men een toenemende vraag van
klanten in de adviespraktijk.’
In het voornoemde verslag van het rondetafelgesprek wordt
gesteld dat advieskantoren keuzes moeten gaan maken, zoals:
Branchegericht of regiogericht organiseren? Accountancy en fiscaliteit
wel of niet verenigen binnen het advieskantoor? Wel of niet
specialiseren? Wat betekent dit voor de doorontwikkeling van de
fiscale opleidingen van het RB? ‘Deze ontwikkelingen betekenen
Mr. Marieke Smit, hoofd RB Opleidingen

voor de toekomst onder andere meer aandacht voor maatwerk
en specialisatie in het opleidingenaanbod’, vertelt Marieke. ‘Deze
mogelijkheid bieden wij nu al in de opleidingen. Bijvoorbeeld
door zoals eerder genoemd in het curriculum in te gaan op het
specialistische onderwerp estate planning. Daarnaast is er ruimte
voor maatwerk en specialisatie door de fiscale opleidingen incompany
aan te bieden. Dit doen wij bij een aantal grote kantoren,
waar wij voor medewerkers de gespecialiseerde opleiding
tot Agro CB-Belastingadviseur incompany verzorgen. Inmiddels is
een aantal studenten hiervan aan het einde van het opleidingstraject.
Na de zomer start weer een nieuwe groep. Overigens
verenigt RB Opleidingen accountancy en fiscaliteit reeds in de
opleidingen AA/RA-Belastingaccountant en AA/RA CB-Belastingadviseur,
die wij in samenwerking met de NBA aanbieden’.
Moet bij de doorontwikkeling van opleidingen soms ook de keuze
gemaakt worden om juist iets niet te doen? ‘Jazeker. Met steeds
complexere regelgeving moet je je afvragen of alles nog wel
diepgaand te behandelen is gedurende het reguliere opleidingsprogramma.
De eigenwoningregeling bijvoorbeeld is het afgelopen
jaar al een aantal maal zo drastisch gewijzigd dat het onderwerp
eigenlijk alleen binnen het PE-programma uitgebreid en
actueel aan de orde kan komen.’ Marieke Smit besluit: ‘Dit betekent
overigens niet dat we deze keuze vaak moeten maken. Over
CB-belastingadviseur
De feiten
Studieduur 2,5 jaar
Niveau hbo
Aantal colleges 36
Collegetijden 18.15 – 21.45 uur
Aanvang september / maart
Semesters 5
Zelfstudie 6 tot 8 uur per week
Meer informatie:
www.rbopleidingen.nl
Juridische modellenbank
Online modellen voor effectieve dienstverlening
Exclusief
voor leden
24 uur per dag online
beschikbaar
Bekijk de juridische
modellenbank
op het ledendeel van
www.rb.nl
www.rb.nl
het algemeen zijn actuele ontwikkelingen juist direct in te passen
in de opleidingen. De fiscaliteit blijft nu eenmaal een dynamisch
vak, waardoor ook de fiscale opleidingen continu moeten
blijven aansluiten op de veranderende praktijk.’
De dagelijkse praktijk stelt hoge eisen aan de kwaliteit van de dienstverlening van
de belastingadviseur.
U heeft hierbij niet alleen te maken met fi scale regelgeving, maar ook vaak met rechtspersonenrecht,
vermogensrecht en verbintenissenrecht. Register Belastingadviseurs
ontwikkelde daarom in samenwerking met Bol Juristen speciaal voor haar leden een
databank met modelovereenkomsten, toegespitst op het privaatrecht.
In de juridische modellenbank vindt u:
Juridische modellen toegespitst op privaatrecht
Direct toepasbaar in uw adviespraktijk
Gratis juridische helpdesk van Bol Juristen
Verder in fi scale kennis
april 2013 | nummer 2 | het Register
47

48
het
Verenigingsnieuws
Permanente Educatie
PE PE uitgelicht
Beleggen of ondernemen,
hoe zit het nu precies?
Er is een groot aantal wettelijke bepalingen dat een onderscheid
maakt tussen beleggingsvermogen en ondernemingsvermogen.
De fiscale gevolgen van dit onderscheid zijn over
het algemeen erg groot. Probleem is echter dat niet altijd
duidelijk is wat als ondernemingsvermogen en wat als beleggingsvermogen
dient te worden aangemerkt.
In deze cursus wordt uitgebreid ingegaan op dit onderscheid,
zodat u de gevolgen voor uw klant op de juiste wijze in kaart
kunt brengen en waar nodig kunt voorsorteren. Een kleine
aanpassing kan grote kansen bieden. U leert op een geheel
andere manier kijken naar zaken die dagelijks in uw praktijk
aan de orde komen.
Docent: mr. C.G. Dijkstra
Dinsdag 28 mei 2013
16.00 – 21.00 uur
Hotel Vianen
RB-leden € 160 excl. btw
Niet-leden € 210 excl. btw
5 fiscale punten
Voorkomen van conflicten met de fiscus
Veel adviseurs krijgen in de praktijk wel eens te maken met
een stevig conflict met de Belastingdienst. In deze cursus
leert u hoe u zich hierop kunt voorbereiden. Naast inzicht in
de dynamiek van de ontwikkeling van een conflict, wordt u
geleerd op welke wijze u het conflict het beste kunt beheersen.
Daarbij wordt ook aandacht besteed aan situaties die de
positie van u als adviseur kunnen bedreigen, zoals mogelijke
incorrecte advisering, beboeting of zelfs de dreiging met
strafrechtelijke vervolging. U krijgt een breder inzicht in de
ontwikkeling en beheersing van conflicten en leert een goede
strategie te bepalen die past bij het soort conflict waar u
mee te maken heeft.
Docent: mr. dr. J.A. Booij
Dinsdag 11 juni 2013
16.00 – 21.00 uur
Hotel Vianen
RB-leden € 160 excl. btw
Niet-leden € 210 excl. btw
2 fiscale en 3 algemene punten
U kunt zich online aanmelden voor PE-cursussen
via www.rb.nl/inschrijven
het Register | april 2013 | nummer 2
Wijziging locaties LSB
Voor de Landelijke Studiebijeenkomsten zijn vanaf komend
najaar enkele locaties gewijzigd. De locaties Breda en
Ridderkerk worden samengevoegd naar Van der Valk Hotel
Dordrecht. Locatie Veldhoven wordt gewijzigd in Van der Valk
Hotel Eindhoven.
In totaal zijn er dan zes locaties waar gratis Landelijke Studiebijeenkomsten
worden georganiseerd, namelijk: Akersloot,
Apeldoorn, Assen, Dordrecht, Eindhoven en Vianen.
In het najaar van 2013 worden actuele onderwerpen behandeld,
zoals de eigenwoningregeling en het Belastingplan
2014. RB-leden met een volwaardig lidmaatschap ontvangen
te zijner tijd per e-mail een uitnodiging voor deeelname aan
de LSB’s.
Meer informatie
Kijk voor meer informatie en de startdatum voor
aanmelden op het ledendeel van www.rb.nl
(Permanente Educatie >
Landelijke Studiebijeenkomsten).

PE-brochure najaar 2013
Eind mei verschijnt de PE-brochure met het najaarsprogramma
fiscale cursussen. RB-leden ontvangen deze brochure automatisch
per post. Zodra de inschrijving geopend is, ontvangt u
tevens een aankondiging via e-mail.
Wijziging tarieven
In de PE-brochure najaar 2013 staan de nieuwe tarieven weergegeven.
Het RB heeft begin 2013 besloten om een meer
eenvoudige tariefindeling te hanteren voor de Permanente Educatie-cursussen.
Dit betekent dat er sinds 1 januari 2013 nog
twee tariefgroepen bestaan, namelijk ‘RB-leden’ en ‘Niet-leden’.
De tariefgroepen ‘Kantoorgenoten’ en ‘Niet-leden’ zijn samengevoegd
naar tariefgroep ‘Niet-leden’. De prijs van ‘Kantoorgenoten’
blijft gehandhaafd.
Locaties
Voor het PE-programma zijn de locaties gewijzigd. De locaties
Breda en Ridderkerk worden samengevoegd naar Van der Valk
Hotel Dordrecht. Locatie Veldhoven wordt gewijzigd in Van der
Valk Hotel Eindhoven.
Nieuw: Fiscale trainingen
Sinds dit voorjaar organiseert RB Opleidingen binnen het
Permanente Educatie-programma nieuwe cursussen: de fiscale
Programma Jong RB in 2013
De data van het jaarprogramma van Jong RB zijn bekend. Jong RB is een professioneel netwerk van RB belastingadviseurs
tot en met 35 jaar.
Voorjaar 2013 spreker onderwerp
15 mei Onno Clous/Norbert Overvelde Beroepsuitoefening in de praktijk, handvatten
voor een volwassen klantrelatie
20 juni Hans Zwagemaker Fiscale actualiteit
Najaar 2013 spreker onderwerp
23 oktober Bureau Vaktechniek RB Praktijkbijeenkomst
19 november Esther Spliethof Doelgerichte communicatie en persoonlijk
leiderschap
Aanmelding voor de bijeenkomsten van Jong RB staat open
voor RB-leden tot en met 35 jaar met een gewoon lidmaatschap.
Zij ontvangen per bijeenkomst automatisch een uitnodiging
per e-mail.
trainingen. Kennis is één van de belangrijkste bedrijfsmiddelen
van de belastingadviseur. Kennis van de klant, kennis van het
(belasting)recht en kennis van financiën. In de fiscale trainingen
wordt daar nog een factor aan toegevoegd: de praktijk.
Tijdens de fiscale trainingen werken deelnemers actief met elkaar
aan concrete praktijksituaties, onder begeleiding van een fiscaal
docent (trainer). Kennisdeling en het delen van praktijkervaringen
geven aan de fiscale trainingen een meerwaarde voor de adviseur
die wil oefenen aan de hand van herkenbare praktijksituaties.
In de nieuwe PE-brochure vindt u het volledige programma van
de fiscale trainingen.
Alle informatie over
Jong RB in 2013 lees je op
www.rb.nl/jongrb
april 2013 | nummer 2 | het Register
49

geling opgenomen om innovatie in het
lopmentaftrek (hierna: RDA). De RDA
aken om speur- en ontwikkelingswerk
de R&D kosten. Door deze extra aftrek
dien hij winst maakt. Het is een nieutrumenten.
In deze brochure gaan we
lingen van de RDA aan de S&O-verklale
fiscale innovatiebeleid, behandelen
jkheden om de voortbrengingskosten
ten laste van het resultaat te brengen.
lijk geïllustreerd met voorbeelden.
omie in Rotterdam en is thans werk-
977) studeerde fiscaal recht aan de
bij BDO in Amstelveen. Beiden zijn lid
elijk betrokken bij de diverse afstempubliceren
zij regelmatig over fiscale
seminars over Innovatie. Drs. Michael
van Bureau Vaktechniek van BDO in
t terrein van vennootschapsbelasting
e commissie wetsvoorstellen van de
50
het
Verenigingsnieuws
Boeken
Dubbelrecensie: Fiscale stimuleringsmaatregelen
innovatie en
Innovatiebox en RDA
12
van Gijlswijk / Gimes / de Vries Fiscale stimuleringsmaatregelen innovatie
F I S C A A L
ACTUEEL
Fiscale stimuleringsmaatregelen
innovatie
Eindredactie:
Drs. M.J.A.M. van Gijlswijk
Mr. A.R. Gimes
Artikel 12b Wet op de vennootschapsbelasting
biedt ondernemingen die investeren in onderzoek
en ontwikkeling een aanzienlijk belastingvoordeel.
Van de winsten die zij met deze
investeringen behalen wordt circa 80% vrijgesteld
van vennootschapsbelasting, waardoor
het effectieve tarief voor deze inkomsten
slechts 5% bedraagt. Deze regeling, die in
2007 werd ingevoerd, stond aanvankelijk
bekend als ‘de octrooibox’ maar wordt sinds de
wijzigingen in 2010 ‘innovatiebox’ genoemd.
Deze brochure bevat een uiteenzetting over de
totstandkoming van artikel 12b Wet op de
vennootschapsbelasting, de voorwaarden voor
de toepassing van de innovatiebox en de berekening
van het bedrag van de 80%-vrijstelling.
Het onderwerp wordt niet alleen vanuit een
theoretisch standpunt benaderd. Ook de ervaringen
met de toepassing van de innovatiebox
in de praktijk komen ruim aan bod. De
relevante wetteksten zijn in de bijlagen opgenomen
evenals een rekenmodel en voorbeelden
van vaststellingsovereenkomsten betreffende de
innovatiebox.
In deze tweede en herziene druk is een apart
hoofdstuk gewijd aan de aanvullende aftrek
voor speur- en ontwikkelingswerk (RDA), die
met ingang van 2012 in de wet is opgenomen.
De RDA blijkt in de praktijk een direct verband
te hebben met de innovatiebox.
Mr. M.L.B. van der Lande (1950) is onafhankelijk
adviseur in fiscale, juridische en governance
aangelegenheden. Tot 2012 was hij verbonden
aan Baker & McKenzie, aanvankelijk
als partner en later als adviseur.
E.F. de Vries Msc 12
Auteurs: drs. M.J.A.M. van Gijls- Auteur: mr. M.L.B. van der
wijk, mr. A.R. Gimes en Lande
E.J. de Vries MSc
Uitgever: Kluwer Uitgever: Kluwer
ISBN: 978 90 13 10069 3 ISBN: 978 90 13 07726 1
Prijs: € 30,95 Prijs: € 56,00
Diverse ondernemers houden zich bezig met innovatie. De politiek
heeft diverse fiscale stimuleringsmaatregelen ingevoerd om dit te
bevorderen. Hierdoor is een specifiek fiscaal terrein ontstaan, waardoor
het prettig is als literatuur overzicht biedt in de regelgeving.
Wij hebben daarom bovengenoemde boeken onder de loep genomen.
Beiden verschillen in opzet, inhoud, dikte en prijs. Het eerste
boek, uit de Fiscaal Actueel reeks, is geheel nieuw. Aanleiding
hiervoor was de invoering van de Research & Developmentaftrek
(RDA) per 1 januari 2012. Het grootste deel van dit boek wordt
dan ook door dit onderwerp in beslag genomen. Overigens neemt
men een erg uitgebreide aanloop via een theoretische beschouwing
rond een al oudere stimuleringsmaatregel, de Wet vermindering
afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen.
Wellicht nodig, maar soms taai om vol
te houden met lezen. Het tweede boek be-
treft de tweede druk van een eerder uitgebrachte
versie en is duidelijk anders dan het
eerste. Het is vooral gericht op de innovatiebox.
Hierover is in dit boek duidelijk meer
diepgang aanwezig. Wetswijzigingen per
2011 en 2012 waren aanleiding voor de
tweede druk. De auteur heeft daarbij een
deel toegevoegd over de RDA, zij het in beperktere
mate dan in het eerste boek. Mocht
je vooral op zoek zijn naar uitgebreidere beschouwingen
over de innovatiebox, dan geven
wij de voorkeur aan het tweede boek.
Eindoordeel: n n n n
brochures
Door: mr. Lucas Blom FB AA en mr. Johan Stip FB
het Register | april 2013 | nummer 2
fed
fiscale
Vpb 2e
Vpb Van der Lande Innovatiebox en RDA
Innovatiebox
en RDA
druk 2012
fed
fiscale
brochures
Vpb
Mr. M.L.B. van der Lande
In de boekenrubriek geven ervaren
vak mensen op persoonlijke
titel hun mening over recent
verschenen (fiscale) boeken:
n Twee beoordelaars recenseren
een boek.
n Zij kennen cijfers toe voor
bijvoorbeeld leesbaarheid,
actualiteit en niveau.
De recensenten geven een
eindoordeel:
Aanrader n n n n n
Goed n n n n
Redelijk n n n
Matig n n
Afrader n
Inkomstenbelasting en de
gevolgen van (echt)scheiding
Auteurs: Prof. mr. I.J.F.A. van Vijfeijken (Red.), mr. dr. N.C.G. Gubbels,
mr. dr. M.J. Hoogeveen, mr. G.M.C.M. Staats
Uitgever: Sdu
ISBN: 9789012389198
Prijs: € 54,00
Praktisch nut: 8
Wetenschappelijk niveau: 7
Actualiteit: 8
Leesbaarheid: 7
13 13
13
fiscale geschriften
Deze uitgave behandelt de gevolgen van (echt)scheiding voor de Wet inkomstenbelasting
2001. Verschillende aandachtsgebieden komen aan bod. In de eerste plaats hebben
scheidingen invloed op het partnerbegrip en de vrije inkomenstoerekening. Daarnaast
gaat ook de aandacht uit naar de invloed die een scheiding heeft op de verschillende
bronnen van inkomen; denk aan winst uit onderneming, de terbeschikkingstellingsregeling,
de eigenwoningregeling en het aanmerkelijk belang.
Een ander aandachtsgebied betreft de fi scale implicaties van het huwelijksvermogensrecht.
Indien echtelieden in gemeenschap van goederen zijn gehuwd, wordt bij echtscheiding
de huwelijksgemeenschap ontbonden. Deze ontbinding en de daarop volgende
verdeling veroorzaken binnen bepaalde bronnen van inkomen fi scale gevolgen.
Indien echtelieden waren gehuwd onder het maken van huwelijkse voorwaarden, laten
zich eveneens inkomstenbelastinggevolgen denken bij de afwikkeling van het huwelijk.
Een ander onderdeel van het huwelijksvermogensrecht betreft de verplichting tot voorverrekening
en -verevening. De gevolgen voor de inkomstenbelasting met betrekking
tot deze betalingen c.q. ontvangsten worden eveneens nader onder de loep genomen.
De auteurs zijn allen verbonden aan de vakgroep belastingrecht van Tilburg University.
ziening in het levensonderhoud van de gewezen echtgenoot en kinderen en de pensioen-
Presentatie: 8
Prijs-kwaliteit-verhouding: 8
Bedoeld voor: generalist
www.sdufi scaal.nl
Dit boek is ook opgenomen op ndfr
Scheiden blijft altijd actueel, ook al geven de statistieken van het
CBS aan dat het aantal scheidingen de laatste jaren niet groeit of
zelfs iets daalt. De reden van de derde druk van dit boek wordt
niet duidelijk, maar het gewijzigde partnerbegrip en een update
omdat de vorige druk van vijf à zes jaar geleden dateert, vormen
op zich al voldoende redenen om alles weer eens onder de loep
te nemen en wat anders op te zetten.
Na een algemeen deel over het partnerbegrip en vrije inkomenstoerekening,
komen diverse bronnen aan bod zoals winst uit
onderneming, de terbeschikkingstellingsregeling, de eigenwoningregeling
en het aanmerkelijk belang. Daarna passeren
levensverzekeringen, alimentatie en pensioenverevening de
revue.
Wat ons vooral aansprak is dat de auteurs waar mogelijk werken
met voorbeelden en manco’s signaleren. Dat maakt het voor de
praktijk interessant en grote delen van het boek zijn hierdoor
prettig leesbaar. De leesbaarheid wordt gaandeweg minder, juist
omdat de voorbeelden afnemen en de behandelde
materie voor de generale fiscalist
wat weerbarstiger is.
Kan de belastingadviseur dit boek gebruiken
bij de begeleiding van een scheidingsprocedure?
Naar onze mening is dit het
geval. Aan de verschillende aspecten die
een rol spelen voor de inkomstenbelasting
wordt voldoende aandacht besteed en onze
conclusie is dat deze uitgave dankzij de
voorbeelden en de systematische opzet een
goed naslagwerk vormt, maar ook niet meer
dan dat.
Eindoordeel: n n n n
fiscale geschriften
Door: mr. Berrie van der Velden FB AA en
mr. Sebastian van Wijk FB
van vijfeijken (red.)
fg
3e druk
Inkomstenbelasting en de gevolgen van (echt)scheiding
Inkomstenbelasting
en de gevolgen van
(echt)scheiding
Derde druk
prof.mr. i.j.f.a. van vijfeijken (red.)
mr.dr. n.c.g. gubbels
mr.dr. m.j. hoogeveen
mr. g.m.c.m. staats
inkomstenbelasting
Deel 13 FG-reeks 1 06-12-12 11:39

“COMPLEET,
VOORDELIG EN
GEEN GEDOE.”
Kluwer Belastingpraktijk: werkt in uw voordeel!
• Compleet klaar r vo v or SBR BR/X /XBR BRL L en e onl nlin ine aa aang ngif ifte te
• Het et all lles es-i -inn-ee
e n aa aang ng n if ifte tepa pakk kket et, in incl cl clus usie ief f to toes esla lage gen 2013 13
• Geen extra mo modu dule les, s, ver erbo borg rgen en kos oste ten of nah aheffi effi ng ngen
oorl r op opig ige e aa aang ng n if ifte te voo oor r IB en VP VPB
• Voo
• Gee
• Dir
• Een
• Bes
een pr prij ijsv sver erho hogi ging ng in 20 2013 13: v. v.a. a. €0, 0,99 99 per er aan angi gift fte!
irec ect t fi fisc sc s al ale ac acht hter ergr gr g on ondi dinf nfor orma mati tie e ra raad adpl pleg egen en via koppeling ng met Kluwer Fiscaal+
envo voud udig ige conv nver ersi sie e va van n El Else sevi vier er of f SD SDU
este te hel elpd pdesk in aan an a gi gift f eland
v.a. €0,99
per aangifte!
Bestel nu of maak een afspraak met een account manager via www.kluwerbelastingpraktijk.nl
Kluwer Belastingpraktijk. Voorsprong door ontwikkeling.

ElsevierFiscaal presenteert:
Masterclasses
Werkt u met ElsevierFiscaal aangiftesoftware?
En wilt u complexe aangiften van een hoge kwaliteit kunnen maken?
Meld u dan aan voor een van onze Masterclasses!
I. Tolk,
fi scalist bij Loyens & Loeff
IB Masterclass:
• De eigenwoningregeling
(waaronder de bijleenregeling);
• Aanmerkelijk belang;
• Voorkoming van dubbele
belasting;
• Fiscaal partnerschap;
• BAS Programma in de praktijk.
J.A. Petrie,
belastingadviseur en lid van de praktijkgroep
btw, douane en internationale
handel bij Loyens & Loeff
BTW Masterclass
• De ondernemer, leveringen en
diensten;
• Plaats van de prestatie, de maat
staf van heffing en de tarieven;
• Vrijstellingen en de aftrek van
voorbelasting;
• Intracommunautaire transacties,
invoer en nultarief bij uitvoer;
• BTW Programma in de praktijk.
I.H.M. Egberts,
fi scalist bij Loyens & Loeff
VPB Masterclass
• De fiscale eenheid;
• De deelnemersvrijstelling;
• De afschrijving van bedrijfsmiddelen
en aanverwante regelingen;
• De verliescompensatie;
• VPB Programma in de praktijk.
Kom van mei tot juni naar één van onze masterclasses.
Kijk voor een compleet programma, de exacte data, locaties en de sprekers op:
www.elsevierfi scaal.nl/masterclass
ElsevierFiscaal, de meest gebruikte aangiftesoftware en almanakken voor de belastingadviseur
N. Idsinga,
fi scalist bij Loyens & Loeff en docent
aan de UvA
Successie Masterclass
• Bedrijfsopvolgingsfaciliteit;
• Huwelijksvermogensrecht en
testamenten;
• Invloed huwelijksvermogens
recht en testamenten op de
bedrijfsopvolgingsfaciliteit;
• Fictiebepalingen in de Successiewet
en de internationale
aspecten van de Successiewet;
• Successie & Schenking
Programma in de praktijk.