Leerstoflijnen lezen beschreven - Slo

poëzie. In paragraaf 2.2.3 werken we de vijf leestaken uit.
Wanneer we bij het onderdeel ‘Taken’ zouden volstaan met het beschrijven van de verschillende
leestaken doen we naar onze mening te weinig recht aan wat lezen inhoudt. Het vindt
altijd plaats in een bepaalde context die van invloed is op het lezen en op de leestaak en het
lezen heeft altijd een functie. Vanwege de belangrijke rol van de context, voegen we de
leesomgeving toe als kenmerk, zowel bij het lezen van zakelijke teksten als bij het lezen van
fictie, en beschrijven we in paragraaf 2.2.1 waaruit die leesomgeving kan bestaan. Net als in de
publicatie Leerstoflijnen schrijven beschreven (Van Gelderen, 2010) gaan we ook in op de
functies die – in dit geval - lezen kan hebben: waarvoor lezen leerlingen? Een uitwerking
hiervan staat in paragraaf 2.2.2.
Samengevat: het kopje ‘Taken’ in het Referentiekader is dus aangevuld met:
• leestaken bij het lezen van fictie: ‘lezen van verhalen’ en ‘lezen van poëzie’;
• het kenmerk ‘leesomgeving’;
• het kenmerk ‘ functies’.
2.2.1 De leesomgeving
Wat leerlingen lezen, kunnen we niet los zien van de omgeving waarin ze lezen. Chambers
(1995) schrijft daarover:
Lezen moet altijd ergens plaatsvinden. En iedere lezer weet dat die plaats invloed
heeft op je manier van lezen: op het plezier dat je eraan beleeft maar ook op de
bereidheid en de aandacht waarmee je leest. Lekker warm en ontspannen in bed lees
je anders dan wachtend op de trein op een koud en winderig station. En dat verschilt
weer van lezen op een zonnig en druk strand, in de leeszaal van een openbare
bibliotheek of thuis in een luie stoel.
Maar niet alleen de plaats of de omgeving speelt een rol, ook het aanbod aan
boeken, de stemming waarin je bent, de tijd die je ervoor hebt en de rust. En dan heb
ik het nog niet over onze houding ten opzichte van lezen in het algemeen (hou je
ervan of juist niet), of waarom we op een bepaald moment lezen (moet het voor je
werk, of lees je voor je eigen plezier).
Al die dingen samen beïnvloeden de manier waarop we lezen. Ze vormen de sociale
context van het lezen, dat wat ik de leesomgeving noem.
(Chambers, 1995, p. 9)
In een rijke, uitnodigende leesomgeving komen leerlingen met meer en met meer verschillende
teksten in aanraking. De leesomgeving bepaalt of leerlingen boeken of andere
31