Leerstoflijnen lezen beschreven - Slo

• Een doorzichtige plot, met een goedkoop happy end, waarbij de hoofdpersonen als
held voor de dag komen.
• Een fragmentarische opbouw zonder duidelijke verhaallijn, waarbij de vele zijpaden
als enige functie hebben het vertragen van de gelukkige afloop.
• Een voorspelbare spanningsopbouw.
• Goedkope humor met een voorkeur voor gooi- en struikeltoestanden.
• Een te makkelijke chronologische tijdsstructuur, waarbij de weinige tijdssprongen
dienen om de nieuwsgierigheid van de lezer te prikkelen.
• Een ruimte die enkel decor is, met voorspelbare elementen zoals de doorgang achter
een waterval.
• Een overduidelijk auctoriaal vertelstandpunt met veel auctoriaal commentaar, soms
betuttelende aansprekingen van de lezers en steeds hetzelfde soort voorspellingen
om spanning op te roepen.
• Personages die veeleer typen zijn dan mensen van vlees en bloed: het vlotte, sportieve
meisje met leidersgaven, de dikke jongen die voor de komische noot zorgt en zo
meer. De hoofdfiguur is een stereotiepe, vlekkeloze held. Hij of zij wordt geflankeerd
door typische helpers die aanvullende karaktertrekken vertegenwoordigen. De
personages evolueren niet of veranderen te bruusk. Emoties komen hoofdzakelijk tot
uiting in expliciete aanduidingen (bijvoorbeeld ‘ze bloosde verlegen’). De karaktertekening
is zwart-wit. Meestal is al op het eerste gezicht duidelijk wie goed is en wie
slecht. Al even stereotiep is het personage dat uiteindelijk anders blijkt dan gedacht.
• Een conservatief wereldbeeld dat vooroordelen bevestigt en een schijnwerkelijkheid als
echt presenteert. Ernstige maatschappelijke of psychische problemen worden uit de
weg gegaan.
• Een vlakke of integendeel een overdreven, opgeklopte stijl met veel (gezochte) adjectieven,
veel verklarende zinnen en vooral veel clichés.
(Van Coillie, 1999, p. 86-87)
Relevant in dit kader is de adaptatietheorie van Klingberg (Bekkering, 1989). In kinderboeken
wordt op verschillende manieren rekening gehouden met de belangen, behoeften, wijzen van
ervaren, kennis en het leesvermogen van kinderen, namelijk wat betreft de keuze van de stof,
van de literaire vorm, van de stijl en van het medium. Een auteur gebruikt bijvoorbeeld
bepaalde onderwerpen niet in zijn verhaal of gedicht omdat hij denkt dat kinderen daarin
niet geïnteresseerd zijn of er te weinig over weten. Wat de vorm betreft kan de auteur zich
aanpassen door naar een overzichtelijke thematiek te streven en naar een eenvoudige
compositie. Hij houdt rekening met de beleving van de lezer door veel spanning op te roepen,
gebruik te maken van herhalingstechnieken en van een happy end. Wat de stijl betreft, kan
de auteur rekening houden met wat hij aan woordkennis en leesvermogen bij zijn lezers
47