ZE-no4 dec 2009 - Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland

ErfgoedAllerlei opgave en bronnenlijst en scheeps- en
persoonsnamenregister.
PUBLICATIES
SCEZ kan geen aanvullende
informatie verstrekken over de
verkoop van verschenen publicaties.
• Boeken en
eenmalige uitgaven
Johnny Beerens, Johnny Beerens
(Zutphen: Walburg Pers, 2009) 128
pag.; ill., foto’s; ISBN 978-90-5730-
552-6. Dit boek biedt een overzicht
van het werk van Johnny Beerens,
bij menigeen bekend om zijn werk
aan de Oostburgse watertoren met de
denkbeeldige scheur en druppels. Het
boek werd door Lo van Driel voorzien
van een inleidende tekst en bevat de
hoofdstukindeling ‘op de grens van
land en zee’, schilderijen, werk op
locatie, werk op papier, papier
scheppen en muurschilderingen.
Wout Bareman, Adria van de Wege
en Aector Dooms (teksten), Het mysterie
van de s.s. Cornelis en de geschiedenis
van rederij Lensen (Terneuzen:
W.H. Broekhuysen, 2009) 128 pag.;
ill., foto’s; ISBN 978-90-803089-8-5.
In 1922 verging de s.s. Cornelis van
rederij Lensen en kwamen 12 van de
23 opvarenden om het leven. In 24
hoofdstukken van diverse inbreng en
3 bijlagen wordt het mysterie rond de
ondergang van dit schip beschreven.
Peter Blom, Peter Henderikx,
Aad de Klerk, Peter Sijnke & Ad
Tramper, Historische atlas van
Walcheren (Nijmegen: Vantilt, 2009)
79 pag.; ill., foto’s, krt., tek.; ISBN
978-90-6004033-7. In dit boek wordt
op tal van aspecten in de historische
ontwikkeling van het eiland gewezen,
waarbij niet alleen oorlogshandelingen,
cartografische en landschapsontwikkelingen
aan bod komen maar ook de
toeristische, stadsplanologische,
infrastructurele, scheepvaartkundige en
andere ontwikkelingen. Het goed
geïllustreerde boek - met uiteraard veel
kaarten - telt een 35-tal korte hoofdstukken.
Met bronnen en literatuurverwijzing
en illustratieverantwoording.
Lia Geelhoed-Tournois en Anke
Ramondt-van der Slikke, Getroffen :
herinneringen uit Schoondijke ’40-’45
(Schoondijke: Comité 4-5 mei, 2009)
103 pag.; foto’s, tek. Boekje met een
twintigtal verhalen van ooggetuigen
en betrokkenen die over de Tweede
Wereldoorlog en Schoondijke vertellen.
Met lijst van oorlogsslachtoffers,
epiloog en het Zeeuws-Vlaams
volkslied.
Cor Heijkoop, De duvel zit in het
water. Scheepsrampen in het Nauw
van Bath (Vlissingen: ADZ, 2009)
127 pag., ill., foto’s, krt.; ISBN 978-
90-72838-46-9. In tien hoofdstukken
leidt de auteur de lezer door middel
van veel fotomateriaal langs tien
decennia scheepsrampen in het Nauw
van Bath; tevens gaat hij in op de
achtergronden van de calamiteiten en
besteedt hij aandacht aan de sleepvaart
en het bergingswezen. Met literatuur
Cor Heijkoop, Klein venijn.
Kleinkampfmittel en de konvooivaart op
Antwerpen 1944-1945 (Vlissingen:
ADZ, 2009) 127 pag.; ill., foto’s, krt.;
ISBN 978-90-72838-47-6. Onderwerp
van deze studie zijn de dwergonderzeeboten
(Molch, Seehund, Biber) en snelle
motorboten (Linsen) die door de
Duitse bezetter werden ingezet om de
konvooivaart op de Westerschelde te
vernietigen in de winter van
1944/1945. De auteur beschrijft in
dertien hoofdstukken de oorsprong,
uitrusting en opleiding van de dwergonderzeeboten,
de inzet van de diverse
types en de oorlogshandelingen en
bestrijding van het gevaar door de
geallieerden. Diverse dwergonderzeeërs
zijn als museumstuk nog steeds te zien.
Met literatuuropgave en index.
M.A. Hemminga (red.), Hoeve Van der
Meulen. Van bouwval tot boerenlanderfgoed
(Wilhelminadorp: Stichting
Het Zeeuwse Landschap, 2009) 93
pag.; ill., foto’s, krt., tek.; ISBN 978-
90-806370-9-2. In 2006 verwierf
Stichting Het Zeeuwse Landschap bij
’s-Heer Abtskerke de boerderij ‘d’Oeve
Van der Meulen’ met ommelanden. In
dit boek wordt de geschiedenis van de
boerderij beschreven, het herstel van
de boerderij en het erf in hun oude
glorie en de veiligstelling van boerenlanderfgoed.
Arend-Jan van der Horst ... [et al.];
fotogr.: Eddy Westveer, Vlissingsestraat
Middelburg : heden & verleden ([S.l.]:
[s.n.], 2009) 74 pag.; ill., foto’s; ISBN
978-90-814821-1-0. Klein boekje voor
en door bewoners van de Vlissingsestraat
met hoofdstukken over de
geschiedenis van de straat, de Vlissingse
poort, bedrijvigheid en enkele stukken
over verdwenen huizen en bewoners.
Met veel fotomateriaal.
Frank de Klerk (samenst. archiefonderz.
en foto’s), De oorlog in stukken.
De beleving van de jaren 1940-1945
op de Bevelanden (Goes: Paard van
Troje, cop. 2009) 135 p.; ill., foto’s,
krt., tek.; ISBN 978-90-809531-7-8.
Het boek vol anekdotes en vertellingen
is samengesteld op basis van interviews,
archiefonderzoek, brieven en dagboeken.
Het is verdeeld in drie hoofdstukken.
Het eerste omvat chronologisch
de meidagen van 1940, het
tweede hoofdstuk bevat onderwerpsgewijs
de bezettingstijd en het derde
hoofdstuk beschrijft vanaf Dolle Dinsdag
tot en met 6 november en verder
de bevrijding van de Bevelanden. Met
eindnoten, beeldverantwoording,
literatuurlijst en bronnenvermelding.
H. Nieuwenhuize, Hulp in benauwdheden.
Een waargebeurde geschiedenis
uit de bange oorlogsjaren 1940-1945
(Goes: De Ramshoorn, 2009) 320
pag.; ill., foto’s, tek.; ISBN 978-90-
76466-70-5. Het waargebeurde verhaal
van een inwoner uit Yerseke die voor
de arbeidsinzet in het Ruhrgebied in
Duitsland wordt opgeroepen om te
werken in de oorlogsindustrie. Na
meerdere jaren weg te zijn geweest
komt hij in mei 1945 weer thuis,
maar daar blijkt alles anders dan hij
had verwacht.
Lawrence Paterson, Weapons of
Desperation. German Frogmen and
Midget Submarines of World War II
(London: Chatham Publishing, 2006)
256 pag.; ill., foto’s, krt., tek.; ISBN 1-
86176-279-8. Boek over een specifiek
onderdeel van de maritieme oorlogvoering
van de Kriegsmarine in de
Tweede Wereldoorlog. Bevat een
uitgebreid hoofdstuk (pag. 126-152)
over de inzet van minionderzeeboten
in 1944 tijdens de slag om de Schelde
en daarna. Met lijst van bijlagen,
beknopte bibliografie en index.
Cordula Rooijendijk, Waterwolven.
Een geschiedenis van stormvloeden,
dijkenbouwers en droogmakers (Atlas:
Amsterdam/Antwerpen, 2009) 408
pag.; ill., foto’s, krt., tek.; ISBN 978-
90-450-0481-5. Bevat negen
thematische hoofdstukken, waaronder
diverse met Zeeuwse thema’s: Zeeland
en Vlaanderen, Willem van Saeftinghe
(2), Groningen en Zeeland. Johan van
Veen (8) en Geef ons heden ons
dagelijks brood, en af en toe een
watersnood (9). Met register,
beredeneerde literatuurlijst en
verklarende woordenlijst.
Piet Rijk en Ad Schenk, Een baken
van het Roomse leven. 150 jaar
katholieke kerk in Ovezande
(Heinkenszand: Avensant, 2009) 134
pag.; ill., foto’s, tek., krt.; ISBN 978-
90-814457-1-9. In dit jubileumboek
is veel plaats ingeruimd voor een
biografische schets van alle pastoors
en hun gemeenten, de kerkelijke
gebruiken en de vele medewerkers
uit het dorp die de kerk altijd hebben
geholpen.
The Scheldt = L’Escaut=de Schelde
(Ottawa [Ontario]: Veterans Affairs
Canada, 2005) 32 pag.; ill., foto’s, krt.,
tek. In dit boek wordt in drie talen en
in kort bestek het verhaal verteld van
de Slag om de Schelde in 1944. Bij
elke versie worden de plaatjes herhaald.
Achterin bevindt zich een kaart van
Zeeland in het Frans en het Engels.
A.J. Smits, In Godes bewaring sterk.
Uit het geestelijk leven op en rond het
Thoolse land (Houten: Den Hertog,
2009) 189 pag.; ill., foto’s; ISBN 978-
90-331-2209-5. Bevat een biografische
beschrijving uit het leven van bekende
en minder bekende personen die in de
achttiende, negentiende en twintigste
eeuw op en rond het eiland Tholen
woonden. Ook zijn in dit boek
persoonlijke herinnering aan de
oorlogsjaren opgeschreven. De dertien
hoofdstukken kunnen los van elkaar
worden gelezen.
Ed Steijns, Op marrode. Korte verhalen
uit het Land van Hulst (Almere: Van
den Berg, 2009) 133 pag.; ill., foto’s;
ISBN 978-90-5512-318-6. Bevat een
dertigtal verhaaltjes van de hand van
Ed Steijns die handelen in en over het
Land van Hulst. De streekverhalen zijn
in dialect geschreven.
Het tij keert… (Vlissingen: Stichting
Aldegonde, 2009) 319 pag.; ill., foto’s,
Zeeuws Erfgoed 19 maart 2010/01 • ERFGOED ALLERLEI
tek., krt.; ISBN 978-90-814771-1-6.
Door een 25-tal schrijvers verzamelde
hoeveelheid dagboekaantekeningen,
(korte) verhalen en vertellingen over
de oorlogsjaren en de bevrijding van
Souburg heeft geleid tot een boekwerk
propvol wetenswaardigheden en feitjes.
Joop Visser, Matthijs Dicke en
Annelies van der Zouwen,
Nederlandse ondernemers 1850-1950.
Deel 1: Noord-Brabant, Limburg,
Zeeland (Zutphen: Walburg Pers, 2009)
408 pag.; ill., tek., foto’s; ISBN 978-
90-5730-649-5. Bevat vijftig biografieën
van ondernemers die werkzaam
waren in of vanuit genoemde
provincies. De Zeeuwse ondernemers
worden beschreven door Willem van
den Broeke (inleiding, Johan
Doeleman - Zeelandia en Izaak van
Melle - Van Melle), Paul Brusse (Daan
van der Have - D.J. van der Have),
Ernst Homburg (Johan Hendrik
Ochtman - Ochtman, Van der Vliet
& comp.), Toon Franken (Cornelis
Boudewijnse - The Vitrite Works) en
Johan Francke (Arie Smit, Koninklijke
scheepswerf De Schelde).
Dirk de Vries, ‘Aardenburg anno 1662’.
Een gevelsteen thuisgebracht. Artikel,
verschenen in Doopsgezinde Bijdragen,
nieuwe reeks 34 (2008) 21-32, dat
verslag doet van de omzwervingen van
een gevelsteen met een afbeelding van
Aardenburg anno 1662. Van de gevel
van Amstel 344, Amsterdams woonhuis
van A.W. van Eeghen, via de haard van
Laan Copes van Cattenburgh 101 in
Den Haag, naar de voorhal van de
doopsgezinde kerk ‘Het Lam’ in
Aardenburg.
Hans Warren, Er staat een huis aan
Schelde. Slibreeks GROOT nr. 129.
(Middelburg: Stichting CBK Zeeland,
2009) 44 pag.; ill., tek.; ISBN 978-90-
6354-133-0. Dit deel uit de Slibreeks
bevat door Mario Molegraaf
geselecteerde nog niet eerder uitgegeven
gedichten van Hans Warren. Veelal
geschreven in de jaren veertig en
voorzien van Warrens eigen tekeningen,
ook uit die tijd.
• Tijdschriften
Archief. Mededelingen van het
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen (2008) 189 pag. In dit
Archiefdeel zijn enkele (omgewerkte)
scripties van Gentse studenten
opgenomen. Behandelde onderwerpen
zijn een vergelijking tussen de Vlaamse
en Zeeuwse kaapvaart tijdens de
Negenjarige Oorlog, de Middelburgse
Commercie Compagnie en de Zeeuwse
arbeidsmarkt voor zeelieden in de
achttiende eeuw en de equipagemeesters
van de Zeeuwse Admiraliteit
in de achttiende eeuw. Wietse Veenstra
schreef over de financiën van de
Zeeuwse Admiraliteit in de achttiende
eeuw en Gerrie Wisse schreef een
uitgebreid artikel over Carolus
Tuinman (1659-1728).
Bulletin Stichting Oude Zeeuwse Kerken
62 (2009) 1-20. G.J. Lepoeter geeft
een overzicht van de bouwgeschiedenis
van de Nicolauskerk in Wolphaartsdijk,
Leendert M. van der Gouwe schreef
over Jacqueline de Smidt, Vrouw van