Inhoudsopgave

2.2 Analogie
Deze muzikale symptomen zijn te koppelen aan een aantal die meisjes met
anorexia nervosa over het algemeen vertonen.
De karaktereigenschappen die ten grondslag liggen aan de muzikale symptomen
(schuingedrukt) van de vorige paragraaf zijn de volgende (De Bruyn en Vilder,
1995; Smeijsters, 1996):
• Conflictvermijding en een gebrekkige zelfstandigheid onder andere door
sterke aanpassing aan de wensen en behoeften van anderen;
Moeilijkheden in de interactie met de therapeut: omdat er aan de wensen en
de behoeften van de therapeut voldaan wil worden, zal er weinig tot geen
initiatief vanuit de cliënte zelf komen en zal zij hierbij een afwachtende
houding ten opzichte van de therapeut aannemen. Zij zal denken; wat de
therapeut doet is goed en daaraan zal ik mij aan moeten passen. Er is dus
geen interactie, wel een symbiotisch bondgenootschap, waarbij de cliënte
voortdurend elke nuance volgt en de therapeut leidt. Smeijsters (1996) schrijft
dat er muzikale versmelting kan ontstaan wanneer de cliënte zich laat voeden
door het spel van de ander die in een verzorgende moederrol wordt geplaatst.
(Langenberg, 1989; Loos, 1989; Smeijsters, 1995b in Smeijsters, 1996)
• Hoge eisen aan zichzelf stellen / perfectionisme
Het moeilijk vinden om te improviseren: Zonder voorbeeld, zoals bladmuziek,
is het moeilijk om te bepalen wat goed is en wat niet. Perfect is muziek die we
op de radio horen. Daaraan zal een cliënte willen voldoen en zo zal de
drempel erg hoog worden om te gaan improviseren.
• Het niet stilstaan bij gevoelens die ze als zwak ervaren
Geen ruimte of rust nemen, het gelijk ‘goed’ willen doen. Muziek spreekt met
je gevoel, niet met je verstand zoals het verbale. Het doorgaan, zonder stil te
staan of langzamer te gaan, zonder rust te nemen geeft de mogelijkheid om
gevoel uit te schakelen en bezig te zijn met de handeling die je verricht, dus
weer over te schakelen naar het verstandelijk bezig zijn. Gevoelsexpressie
wordt onderdrukt, er ontstaat een gebrek aan emotie. Dit gebrek zorgt ervoor
dat er geen behoefte wordt gevoeld om ruimte en rust te nemen.
• De ‘ik-zwakte’ waarover onder andere Smeijsters (1996) in zijn artikel
spreekt, zichzelf op de tweede plaats zetten en het aanpassen aan anderen
verklaren waarom de cliënte geen ruimte voor zichzelf wil nemen, maar ook
waarom ze vaak voor hoge tonen kiest. Hoge tonen worden vaak
geassocieerd met ‘klein’ en ‘lief’, terwijl lage tonen vaker worden
geassocieerd met ‘zwaar’ en ‘groot’.
• geobsedeerd zijn door controle;
Uitzonderlijke controle over de situatie willen hebben, zoals er ook
uitzonderlijke controle over haar eigen lichaam wordt gehandhaafd door niet
te eten. De strakke ritmische patronen en het gebrek aan flexibiliteit in alle
muzikale parameters zijn ook een vorm van uitzonderlijke controle, van een
vaste structuur waaraan vast kan worden gehouden, die veiligheid biedt,
omdat het voortdurend hetzelfde is. Een strak ritmisch patroon is een perfecte
13