schets 02 jaarverslag 2004 - CBF

Een goede partnerorganisatie
• werkt vanuit het ‘kinderrechtenperspectief’
• heeft specifiek aandacht voor
kinderen met een handicap
• werkt op ‘grassroot level’
• levert voldoende capabele
22
mediators en blijft dit doen
• is betrokken bij het werk van
haar mediators
• laat dit o.m. blijken door aanwezig
te zijn als het nationale
coördinatieteam de mediator
Sterke partnerorganisaties hebben de invloed, de mensen en
de middelen om in hun land initiatieven voor de emancipatie
van mensen met een handicap te ontplooien en om bij lokale
en nationale overheden te pleiten voor structurele aandacht
voor de verbetering van hun positie. Het Liliane Fonds moedigt
zijn partnerorganisaties hiertoe ook aan.
Het Liliane Fonds stimuleert zijn partnerorganisaties ook tot
samenwerking met elkaar om zo het effect van hun activiteiten
te vergroten, zowel waar het gaat om de persoonlijke revalidatie
van kinderen als om de verbetering van hun maatschappelijke
positie.
Decentralisatie
Nieuwe ontwikkelingen Met de voortzetting van de decentralisatie
wil het Liliane Fonds bereiken, dat de kwaliteit en het
effect van de hulp verder toenemen; dat meer kinderen hulp
krijgen tegen lagere kosten; en dat er meer lokale capaciteit
wordt opgebouwd, zodat de deskundigheid om de hulp aan
kinderen adequaat te organiseren, uit te voeren en te administreren
ter plaatse aanwezig is en blijft.
Op dit moment wordt 85% van de hulpverlening decentraal
gerealiseerd tegenover 15% in overige landen. Het Liliane
Fonds streeft ernaar, dat in de toekomst minimaal 95% van
de hulp decentraal wordt geregeld en beheerd en hooguit
5% vanuit het kantoor in Nederland.
Om dit te bereiken wordt niet per definitie gekozen voor
uitbreiding van het aantal nationale coördinatieteams, maar
ook en zelfs bij voorkeur voor ‘clustering’, dat wil zeggen voor
koppeling van een of meer (buur)landen aan goed functionerende
teams. Deze krijgen hiermee een regionale functie en bedienen
meerdere landen.
Dat een klein percentage van het budget gereserveerd blijft voor
de hulp aan kinderen in overige landen, berust op de overtuiging
van het Liliane Fonds, dat in beginsel ieder kind recht heeft op hulp.
Aanstelling van een nationaal coördinatieteam blijft alleen een
optie in landen met een minimumaantal mediators (25) en
waar bovendien een gedegen partnerorganisatie bereid is
medeverantwoordelijkheid te dragen voor de uitvoering van de
nationale coördinatie.
bezoekt, en bij trainingen
• houdt toezicht op het functioneren
van mediators en controleert
hun verantwoordingen
• werkt actief mee aan de revalidatie
van kinderen en aan de
totstandkoming van de voorzieningen
die hiervoor nodig
zijn
• zet zich in voor de positieverbetering
van mensen met
een handicap
Reikwijdte Op dit moment heeft het Liliane Fonds in drie landen
met een nationaal coördinatieteam - Kenia, de Filippijnen en
Argentinië - een officiële juridische status. Hiervoor is onder
meer gekozen op basis van de aanbevelingen van een onderzoek,
dat ETC Crystal in 2002 deed in Kenia.
Het Liliane Fonds gaat de komende tijd zijn visie op de vorm en
status van nationale en regionale coördinatieteams verder uitwerken.
Centraal hierbij staat de vraag welke structuur past bij
het huidige beleid.
Nationale coördinatieteams Omdat het overgrote deel van de
hulpverlening zich afspeelt in landen met een nationaal coördinatieteam,
is het van cruciaal belang, dat deze teams goed voor
hun taken zijn berekend. De belangrijkste van deze taken is de
aansturing en begeleiding van de mediators in hun land. Om
mediators te helpen zich te ontwikkelen, ontplooit een nationaal
coördinatieteam verschillende activiteiten. Het organiseert
bijvoorbeeld workshops en trainingen, vooral over CBR
(Community Based Rehabilitation), over oorzaken van handicaps
en werken vanuit het kinderrechtenperspectief, maar ook over
administratieve zaken als het gebruik van ‘mini-IDP’ (software
voor de administratie van de verantwoordingen van de
verstrekte hulp). Het verstrekt mediators allerlei inhoudelijke en
praktische informatie, onder meer als feedback op hun halfjaarlijkse
verantwoordingen en op het resultaat van de ‘mediatoranalyse’,
een beoordelingsinstrument dat de kwaliteit van de
mediator ‘screent’ aan de hand van zijn relaties met respectievelijk
het kind en zijn ouders, de partnerorganisatie waaraan hij is
verbonden, de correspondent, het nationale coördinatieteam en
relevante instanties in zijn omgeving. De nationale coördinator
en de correspondent leggen ook veldbezoeken af; in principe
wordt iedere mediator ten minste elke twee jaar op locatie
bezocht. Het nationale coördinatieteam stimuleert de samenwerking
tussen mediators en vergemakkelijkt deze door
mediators met elkaar in contact te brengen.
Het Liliane Fonds besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling
van zijn nationale coördinatieteams. Nieuwe medewerkers van de
teams komen voor een veertiendaagse training naar Nederland.
De teamleden vergroten daarnaast hun deskundigheid door in
hun eigen land trainingen te volgen en samen te werken met
partnerorganisaties, strategische partners en andere nationale
coördinatieteams, en door vrijwel dagelijks overleg met het
Een goed nationaal coördinatieteam
• vertaalt het concept van het
Liliane Fonds succesvol naar
de context van het eigen land
• houdt toezicht op de
taakvervulling van de mediators
in het land
kantoor in Nederland. De verantwoordelijkheid voor de begeleiding
van een nationaal coördinatieteam berust bij de coördinator van
de regio waartoe het team behoort. Het Liliane Fonds onderscheidt
vier hulpverleningsregio’s: Engelstalig Afrika, Franstalig Afrika, Azië
en Latijns-Amerika. Voor elke regio is er op het kantoor in
Nederland een coördinator, die leiding geeft aan zowel de nationale
coördinatieteams in zijn regio als aan de correspondenten op het
kantoor in Nederland die de hulpaanvragen behandelen uit landen
binnen de regio zonder nationaal coördinatieteam. Alle vier regiocoördinatoren
zijn ofwel zelf afkomstig uit hun regio of hebben er
lange tijd gewoond en gewerkt.
Het Liliane Fonds verwacht van zijn nationale coördinatieteams
ook, dat ze initiatieven ontplooien voor de emancipatie van
kinderen met een handicap, hierop gerichte acties van andere
organisaties onderschrijven en de noodzaak tot verbetering van
de maatschappelijke positie van kinderen met een handicap
onder de aandacht brengen van de overheid en andere relevante
instanties.
Het Liliane Fonds in Nederland
Hoewel de uitvoeringstaken rondom de hulpverlening tegenwoordig
grotendeels decentraal worden verricht, blijft het
Liliane Fonds in Nederland eindverantwoordelijk voor het
geheel van de hulpverlening: voor de verdeling van de
budgetten, voor een doeltreffende en doelmatige besteding
van de gelden die het Liliane Fonds voor de hulp aan kinderen
zijn toevertrouwd, en voor een heldere verantwoording van
deze bestedingen. Daarnaast zorgt de organisatie in Nederland
voor de werving van fondsen; besteedt ze het budget voor
voorlichting (tot op heden alleen bestemd voor voorlichting in
Nederland); en is ze verantwoordelijk voor het bestuur van de
organisatie en het toezicht hierop, voor de administratieve
organisatie en interne controle, en voor het personeels- en
vrijwilligersbeleid.
Hulpverlening
De rol die de afdeling Hulpverlening van het kantoor in
Nederland speelt bij de uitvoering van de hulpverlening, is
door de decentralisatie veel bescheidener dan in het verleden,
maar haar toezichthoudende en faciliterende functie is steeds
belangrijker en door de groei van de hulpverlening ook steeds
complexer geworden.
23
• ondersteunt het werk van
mediators inhoudelijk en
praktisch
• helpt mediators zich te
ontwikkelen
• stemt de werkzaamheden
binnen het mediatornetwerk
op elkaar af
• werkt actief aan de kwantitatieve
en kwalitatieve uitbreiding
van de hulpverlening in het
land
• zet zich in voor een structurele
positieverbetering van mensen
met een handicap
Methodiek Om deze functie, die zich toespitst op de aansturing
en begeleiding van de nationale coördinatieteams, zo goed
mogelijk te vervullen, is in aanvulling op trainingen, werkbezoeken
en frequent overleg tussen het kantoor in Nederland en de
teams in ontwikkelingslanden, een methodiek ontwikkeld, die
bestaat uit verschillende instrumenten:
• De Positiebepaling Nationale Coördinatie Teams, een monitoringinstrument
voor de taakvervulling door een nationaal coördinatieteam,
die jaarlijks voor elk team wordt uitgevoerd. De
Positiebepaling bestaat uit een vragenlijst, die is ontwikkeld
door het kantoor in Nederland in samenspraak met de nationale
coördinatieteams. De vragen bieden de teams handvatten om
hun werk goed te doen; de antwoorden verschaffen het kantoor
in Nederland aanknopingspunten voor bijsturing op maat.
• De Analyse van het Hulpverleningsproces ofwel mediatoranalyse,
een monitoringinstrument voor de taakvervulling door een
mediator, dat zowel door de nationale coördinatieteams als de
afdeling Hulpverlening in Nederland wordt gebruikt.
• Kwaliteitsonderzoek, een monitoringinstrument voor kwaliteit
en effect van de verleende hulp. De onderzoeksmethode is in
de loop der tijd verfijnd en wordt nog verder gestandaardiseerd.
Inzicht De rol van de afdeling Hulpverlening op het kantoor in
Nederland vereist goed inzicht in de politieke, maatschappelijke
en culturele context van de regio’s waar hulp wordt verleend.
Hieraan wordt voldaan door de aanwezigheid van een groot
aantal beroepskrachten, onder wie de regiocoördinatoren, en
vrijwilligers die ofwel zelf afkomstig zijn uit Afrika, Azië of
Latijns-Amerika ofwel daar lang hebben verbleven.
Verdeling fondsen Het hulpverleningsbudget wordt verdeeld
over de vier regio’s waar het Liliane Fonds actief is en vervolgens
over de landen binnen deze regio’s. Bij de toekenning van
budgetten wordt met meerdere factoren rekening gehouden:
• De verschillende behoeften van landen en regio’s: in Afrika is de
situatie van kinderen met een handicap verreweg het slechtst,
in Azië iets beter en in Latijns-Amerika in verhouding het best.
• De capaciteit van het netwerk van partnerorganisaties en
mediators in een land.
• Kansen en bedreigingen in de verschillende regio’s en landen;
als wordt gevreesd, dat de hulpverlening in een land gaat
stagneren, bijvoorbeeld door oorlog of een instabiele politieke