Zorgboerderijen voor kinderen met Autisme Spectrum Stoornissen

Werkwijze
Rapport 121
Een kind komt eerst vier keer geheel vrijblijvend en zonder contracten en wordt daarbij geobserveerd. Als een
kind en de ouders besluiten om te blijven en er is een klik (het gaat verder goed), dan worden een contract en
hulpverleningsplan opgesteld en komen de gesprekken op gang. Filippina: “Als wij een hulpverleningsplan maken,
beschrijven wij de probleemgebieden, die wij gezien hebben. Dat kan heel anders zijn, dan wat ze thuis gezien
hebben. Als dat dan allemaal op papier staat, gaan we met de ouders om tafel om de probleemgebieden te
bespreken. Dan komen we vaak uit op de problemen, waar de ouders tegen aanlopen. Dus daar is het eerste
gesprek al. Soms bieden wij direct aan: daar en daar kun je hulpverlening krijgen op dat specifieke stukje. We
vragen ouders ook om open overleg te hebben met de verwijzer, dus met MEE en/of de psychiatrie. Die
mogelijkheid wordt eigenlijk altijd geboden. Daarbij stellen we ook, dat alles wat we melden mondeling,
telefonisch, e-mail, of via hulpverleningsplannen bekend is bij de ouders. Het zijn geen verrassingen die we
vertellen. Daarnaast leggen we wat we in de hulpverleningsplannen schrijven uit aan het kind. In de taal die het
kind op dat moment kan begrijpen.”
Bij de intake van jongeren laat Filippina zowel de jongere als de ouders de hulpvraag formuleren. Daarbij blijkt dat
de jongere zijn probleem vaak heel anders ervaart dan de ouders. Filippina: “ Waarom wil jij naar de
zorgboerderij? Voor die jongere is dat antwoord vaak: ik vind het leuk op een boerderij, ik vind het leuk om hier te
zijn, ik ben wel eens druk en hier kan ik lekker, vul het maar in. De ouders zeggen: wij hebben rust nodig, wij
willen even een time-out, het wordt ons soms te veel. Dus dat kan een reden zijn. Verder zouden ze bijvoorbeeld
willen dat de jongere leert omgaan met andere kinderen. Vriendjes maken is een van de meest genoemde doelen,
die ouders hebben voor hun kind. Als die leuk in een groepje op de zorgboerderij is, nou, dan krijgt hij
waarschijnlijk wel vriendjes. En dan denk ik dat daar een stukje voor ons als hulpverleners ligt om duidelijk te
maken: wat is nou eigenlijk het probleem met je kind? En waarom krijgt je kind geen vriendjes. Nou, dat stukje
pakken we ook op.”
Als de jongeren voor een intake of de eerste keer komen, krijgen ze de hele boerderij te zien. Filippina: “We
vertellen hoe het hier gaat, maar we zeggen niet: dit mag niet, zus mag niet, zo mag niet. Want we zitten niet op
het niet mogen, maar we zitten juist op het wel mogen. We bieden alles aan wat wel mag. En dan, een jongere
krijgt begeleiding, dus er wordt altijd een persoonlijk begeleider aangewezen. Vandaag ben jij bij die begeleider,
dat is jouw aanspreekpunt. Heb je vragen, kun je daar naar toe. Die persoonlijk begeleider zal ook de regels
uitleggen, als het niet duidelijk is. Het leuke is dat de kinderen elkaar sturen. Dus dat neemt al iets bij ons weg als
begeleiders. Als een kind dat niet snapt, leert een kind, dat hij naar de persoonlijk begeleider moet gaan om te
vragen: waarom is die regel dan? En dan kunnen we het uitleggen.”
De groepsgrootte verschilt. Er zijn zeven begeleiders en de groepsgrootte is op z’n grootst vijftien jongeren
waarbij dan alle zeven begeleiders aanwezig zijn. Alle begeleiders hebben een scholing in de gehandicaptenzorg
of de psychiatrie en alle begeleiders hebben ervaring met een kind met een beperking in de thuissituatie. Door
een eigen kind of een broer of zus.
Filippina: “Dat maakt de drempel wat lager en dat je minder verbaasd bent over bepaalde dingen, want het is
meer eigen. Dat helpt de jongere ook, omdat ze niet vreemd gevonden worden.”
De begeleiders blijven zich ontwikkelen door bijscholingen. Een deel wordt betaald vanuit de zorgboerderij en
begeleiders krijgen betaalde tijd om een cursus te volgen.
De dag bestaat uit heel veel kortdurende activiteiten van maximaal een uur. Na een activiteit krijgen de kinderen
ongeveer 20 minuten de tijd om te spelen en rond te rennen. Deze manier van werken is nodig omdat de
kinderen een korte spanningsboog hebben. “Zo hou je het kind scherp, het verveelt zich niet, en de dag vliegt
om,” aldus Filippina.
Om diezelfde reden worden niet alleen activiteiten die sterk boerderij- of stalgebonden zijn aangeboden. Dat blijkt
namelijk niet te werken voor jongeren. Alleen de jongeren die het “boer” zijn in zich hebben, voelen zich daar
gelukkig bij. Daarom worden daarnaast creatieve activiteiten en rustige activiteiten als muziek en snoezelen
aangeboden.
Wat wel en niet mag wordt de kinderen vanzelf duidelijk. Daarbij geeft Filippina aan dat het de kunst is om het kind
het idee te geven dat het alles mag, terwijl dat niet zo is.
Filippina: “Ze hebben het gevoel dat ze hier heel veel alleen zijn en heel veel vrij gelaten worden. En dat vind ik
heel bijzonder, omdat wij heel veel regels hebben, alleen niet allemaal zo uitgesproken.”
Wanneer een kind iets fout doet, krijgt het geen straf maar een time-out. Daarvoor wordt een kind even alleen in
een ruimte gezet en de afspraak is dat het kind na een minuut weer wordt opgehaald.
13