Nov. nr 86 - Oud Bennekom

More documents

Recommendations

Info

Dickenes-.1 775 en de tweede als Dickenes-1910. Voor beide boerderijen zullen we nader ingaan op de geschiedenis van eigendom en bewoning. Vervolgens geven we aÍzonderlijk voor Dickenes-l775 en Dickenes-.1 9.1 0 een beschrijving van de boerderij respectievelijk als gebouw en als bedrijf. Eigenaren en bewoners :,- 7 l// \k Í1et eigencktm v.tn Dickwres, zoals dit eruit zag op het eerste kadastrale minutttplan van IB.l2. Over de eerste eeuwen van Dickenes is weinig bekend. De verpondingskohieren van 1 65 1 tot .l 684 vermelden dat Dickenes eigendom was van de heer van Rosendael; Hermen Hermsen betaalde een pachtgeld van 37 carolusgulden en lq sluiver. ln 1715 wordt Jorden Willemsen als pachter vermeld. Eigenaar is dan nog steeds de heer van Rosendael, maar in 1729 bliykt Dickenes te zijn overgedragen .rdn een nieuwe eigenaar, de heer van Heeckeren. In 1752 is Evert Ceurtsen de pachter van Dickenes. Nog steeds bedraagt cle pacht 37 carolusgulden en .l 9 stuiver, exact hetzelÍde bedrag als in 165-l . Voor de pachter moet dat zeer ongunstig zijn geweest, aangezien de prijzen van landbouwproducten in de periode tussen .l 650 en 1750 een dalende tendens lieten zien. Het register van de kadastrale kaart van 1832 vermeldt dat Ceorg Lodewijk Carel Hendrik graaf van Ranzow eigenaar is van Dickenes. Dit is dus de boerderij die in .l 775 is gebouwd. De percelen die in 1832 tot Dickenes behoren, zijn weergegeven in bovenstaande íiguur. Dickenes is dan evenals in de voorgaande eeuwen nog eigendom van een elders wonende grootgrondbezitter. Dat verandert in .l 870. Dan wordt Dickenes verkocht aan Marinus Adams, landbouwer te Bennekom. Boerenland komt in boerenhand. Bij de volgende overdrachten van eigendom en boedelscheidingen zien we steeds de bekende Bennekomse namen verschijnen. Aan het begin van de twintigste eeuw zijn Cornelis Kroesbergen en Marinus van Steenbergen eigenaar van Dickenes-l775. In 1910 werd een geheel nieuwe boerderij gebouwd. Waarschijnlijk was de nieuwbouw van Dickenes de eerste boerderij in Bennekom waarvoor krachtens de Woningwet van .l 901 een bouwvergunninp; vereist was. Op 2 juni 1910 stuurden de gebr. Mekking, timmerlieden en aannemers te Bennekom, een met de hand geschreven brief aan de 'Weled. Achtb. Heeren Burgemeester en Wethouders der Cemeente Ede': "Met verschuldigde eerbied geven te kennen G. Kroesbergen en M. v. Steenbergen, beiden zonder beroep, wonende te Bennekom. Dat zij adressanten voornemens zijn een boerderii met schuur e.a. te doen bouwen op een erf genaamd "Dikkenest" te Bennekom, kaclastraal bekend oncler Sectie E No's 86-87-88. Eén en ander volgens biigaande tekening. Redenen waarom zij Uw Edl. Achtbare beleefdelijk verzoeken, hen de daartoe vereischte vergunning om gemelde boerderij e.a. te bouwen, wel te wíllen verlenen'" I
De aard van de percelen waarop de nieuwe boerderij zal worden gebouwd, wordt omschreven als hakhout. De nieuwe boerderij, die we in het vervolg zullen aanduiden als Dickenes- 1910, Iigt aan de zuidkant van de huidige Dickenesweg, schuin tegenover Dickenes-1775. Marinus van Steenbergen die wordt genoemd in de brief van de gebr. Mekking woonde op Nergena en was ongehuwd. Ziln broer, Aart van Steenbergen, had een dochter, Aaltje, die trouwde met Reijer Jochemsen. Voor hen werd Dickenes-1910 gebouwd. De broer van Aaltje, Jochem van Steenbergen, was gehuwd met Willempje Jochemsen, de zuster van Reijer Jochemsen; broer en zus waren dus gehuwd met zus en broer. Jochem van Steenbergen en Willempje Jochemsen kwamen te wonen op Dickenes-1775. De beschrijving van de opeenvolgende eigenaren van de twee boerderijen, die beide de naam Dickenes dragen, toont aan dat de familierelaties complex zijn. Voor de moderne stedeling met een beperkte oriëntatie op de eigen familie, ziln deze relaties wellicht moeilijk te volgen. Boeren in de Kraats hebben echter geen moeite met het traceren van deze ingewikkelde familierelaties. Dat komt mede omdat voor hen de huwelijken van grote betekenis zijn voor de voortzetting van het bedrijf, hetgeen overigens niet hoeft te betekenen dat er geen affectieve relatie tussen de huwelijkspartners zou zijn of zou ontstaan. Huwelijken van boeren in de Kraats zijn, of waren, daarom in sterke mate standsgebonden. Toen eens een boerendochter kennis kreeg aan een onderwijzer, werd haar duidelijk te verstaan gegeven dat een boerendochter niet kon aankomen met'een kale onderwijzer'. Het zal duidelijk zijn, dat'kaal'hier niet bedoeld is om het uiterlijk van de betrokkene te beschrijven. De stichting van een nieuwe boerderij in 1910 betekende een verdeling van het gebied van Dickenes. Een dergelijke afsplitsing had ook al eerder plaats gevonden, gegeven het bestaan van een Dickenes op positie 1 van de situatieschets. In deze periode zijn veel bedrijven gesplitst. Dat was mogelijk omdat met name door de toepassing van kunstmest, de opbrengsten per hectare veel hoger waren geworden. De boerderij op positie .l van de situatieschets is in 1945 verbrand. Er is toen een noodgebouw neergezet, compleet met stal, zodat de gedupeerde boer, Henri Nicolaas Adams, zoon van Martijn Adams, verder kon. Deze boerderij staat er nog, maar is sterk gewijzigd, met name het woonhuis, en is inmiddels geen boerenbedrijÍ meer. Een kleinzoon van de broer van Martijn Adams heeft tegenwoordig een boerderij een stukje verderop aan de Dickenesweg, op nummer 1; deze boerderij is in 1939 gebouwd. ln 1954 ging Dickenes--l 9i 0 over naar Het balkluik en een cleel van de gevelankers van Díkkenestwee zonen van Reijer Jochemsen, name- 1910' (ftttrt cemeentearchíei Ede) lijk Aart Cerrit en Marinus. De laatste was gehuwd met een dochter uit het geslacht Van Steenbergen. Na het overlijden van Marinus in 1983 wonen zijn weduwe, Willemina van
Page 2 and 3: Landbouw op de Veluwe en in de Geld
Page 4 and 5: H* ne r ffi i- l,: lr i,,.'1" 1'&il
Page 6 and 7: De buurtschap Voor de instandhoudin
Page 8 and 9: Honing In de tweede helÍt van de 1
Page 10 and 11: coóperatieve zuivelfabriek Concord
Page 12 and 13: En hoe gaan de boeren op de kleine
Page 16 and 17: li i I I i I Steenbergen, en haar z
Page 18 and 19: De naast Dickenes-l775 gelegen schu
Page 20 and 21: - cultuurhistorische waarde, met na
Page 22 and 23: overigens dat de stenen waarmee de
Page 24: sering is de grup in de stal met ee

Nov. nr 86 - Oud Bennekom

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?