Duurzaamheid: troef of handicap voor de melkveehouderij?

Willem van Middendorp (Platform Aarde Boer Consument): Vanuit het gezichtspunt van de
melkveehouderij verbaas ik mij over de inbreng van de zuivelindustrie. Deze legt
voortdurend hogere eisen op aan de melkveehouderij, zonder de daarmee gepaard gaande
kosten te vergoeden. En de opbrengsten/revenuen van de hogere kwaliteit melk komen niet
bij melkveehouders terecht. Kan de zuivelindustrie niet zelf haar kosten reduceren en
daarmee een lagere kostprijs realiseren? Het kostprijsonderzoek, waarbij de kosten van de
zuivelbedrijven werden vergeleken, zoals dat in het verleden plaatsvond, zou moeten worden
hervat.
Werner Buck (Friesland Foods): Verlaging van de kostprijs (schaalvergroting) en verhoging
van meerwaarde zijn allebei nodig voor een concurrerende melkveehouderij/zuivelsector in
de toekomst. Daarbij kan schaalvergroting zelfs positief zijn voor de duurzaamheid van de
melkveehouderij. De begrippen ‘schaalvergroting’ en ‘duurzaamheid’ zijn allemaal zo
specifiek en nauw geformuleerd. Meer variatie en differentiatie moet mogelijk zijn. Dan kun
je van verschillende (grootten van) bedrijven ook verschillende inspanningen m.b.t.
duurzaamheid vragen.
Ellen Mook (Provincie Zuid-Holland): De productie van een aantrekkelijk en toegankelijk
landschap is een opbrengst van de melkveehouderij waar voor het individuele
melkveebedrijf vaak alleen maar kosten tegenover staan. Waardering voor deze publieke
dienst is noodzakelijk om hem ook in de toekomst te kunnen realiseren. In bepaalde situaties
zou een lagere pachtprijs voor melkveehouders die een bepaalde dienst leveren een optie
kunnen zijn. De kostprijs is in Zuid-Holland relatief hoog en schaalvergroting is mogelijk en
nodig. Maar de vraag is welk effect schaalvergroting op de bedrijven heeft op het landschap
en hoe het landschap in de kosten en opbrengsten van producten is te vertalen.
Koen ter Haar (WUR): Verlaging van de kostprijs en realisatie van meerwaarde moeten
hand in hand gaan. Combinaties daarvoor zijn zeker mogelijk.
Nils den Besten (melkveehouder / NAJK): Mijn ouders hadden een bedrijf met melkvee,
melkverwerking (kaas) en varkens. Met name de kaasproductie kost veel tijd welke relatief
slecht werd betaald. Schaalvergroting is nodig voor een efficiënte arbeidsinzet, zowel voor
het melkvee als voor de kaasproductie. Nu heb ik gekozen voor schaalvergroting en het
realiseren van meerwaarde aan de zuivelindustrie over te laten. Die kunnen dat veel beter.
Verlaging van de kostprijs is te allen tijden noodzakelijk.
Jan van Weperen (melkveehouder): Ik heb een grootschalig melkveebedrijf met twee broers
en enkele medewerkers (4 miljoen kg melk). Tot voor een jaar of 8 was ik van mening dat
het realiseren van meerwaarde de juiste strategie was voor de Nederlandse melkveehouderij
en zuivelindustrie. Door ervaringen elders in de wereld (ondermeer Amerika, Brazilië,
Nieuw-Zeeland) vind ik nu kostprijs de belangrijkste strategie. De melk van verschillende
melkveebedrijven is nauwelijks onderscheidend, zeker niet wanneer in de toekomst 90%
afkomstig is van veelmelkers. En wat betreft de maatschappelijke vraag en wens; ik overleg
regelmatig met mensen uit mijn omgeving over mijn bedrijf en uiteindelijk “krijgt de
maatschappij de melkveehouderij die zij verdient”.
Henk Pelleboer (melkveehouder / CZ Rouveen): Ik vind als melkveehouder en bestuurder
van CZ Rouveen, dat de focus moet liggen op meerwaarde. Daarop onderscheid onze
coöperatie zich van andere zuivelbedrijven en dat wil zij behouden. Uiteraard zullen de
melkveehouders zelf de kostprijs scherp in de gaten moeten houden.
23